容斋五笔 卷二
容斋五笔 卷二
二叔不咸
【原文】
《左氏传》载富辰之言曰:“昔周公吊二叔之不咸①,故封建②亲戚,以藩屏周。”士大夫多以二叔为管、蔡。案《蔡仲之命》云:“群叔流言,乃致辟管叔于商,囚蔡叔,降霍叔为庶人。”盖三叔也。杜预注以为周公伤夏、殷之叔世,疏其亲戚,以至灭亡,故广封其兄弟。是以方叙说管、蔡、霍十六国,其义昭然。所言亲戚者,指兄弟耳。
【注释】
①昔周公吊二叔之不咸:从前周公哀痛二叔不归服。
②封建:分封。
【译文】
《左氏传》中记载富辰之言说:“从前,周公哀痛二叔不归服,所以才分封亲戚,作为周朝的屏藩。”士大夫大多都认为二叔是管叔和蔡叔。据《蔡仲之命》记载:“群叔散布言论,才导致管叔在商地被处死,蔡叔被囚禁,霍叔被贬为庶人。”大概是他们三人。杜预作的注解认为,周公对夏、殷国运衰落之时疏远其亲戚以至灭亡的教训进行了反思,所以才大封其兄弟为各地诸侯。因此,方才叙说的管、蔡、霍等十六国,其意义是很明白的。所说的亲戚,指的就是兄弟。
官阶服章
【原文】
唐宪宗时,因数赦,官多泛阶①;又帝亲郊②,陪祠者授三品、五品,不计考③;使府军吏以军功借赐朱紫,率十八;近臣谢、郎官出使,多所赐与。每朝会,朱紫满庭,而少衣绿者,品服太滥,人不以为贵④,帝亦恶之,诏太子少师郑余庆条奏惩革。淳熙十六年,绍熙五年,连有覃霈,转官赐服者众。绍熙元年,予自当涂徙会稽,过阙,遇起居舍人莫仲谦于漏舍,仲谦云:“比赴景灵行香,见朝士百数,无一绿袍者。”又朝议、中奉皆直转行,故五品官不胜计,颇类元和也。
【注释】
①官多泛阶:大多数官员都升了官。
②帝亲郊:每年冬至,皇帝又亲自到南郊祭天。
③不计考:不论考核政绩的优劣。
④人不以为贵:因为赏赐太滥,人们也都不以得到赏赐为贵。
【译文】
唐宪宗时,由于多次大赦,大多数官员都升迁了官阶;每年冬至,阜帝又亲自到南郊祭天,陪同祭祀的官员不管考核政绩的优劣都授以三品、五品官;军营中的武官大概十个中有八个凭军功被赐予中高级官员所穿的朱紫之衣;皇帝身边的官员调外任向皇帝辞别,郎官受皇帝的派遣出使地方,大多都会受到皇帝的恩赐。每到大臣朝见皇帝的日子,朝廷上的官员都是身着朱紫之衣,很少有穿绿官服的,由于官员服饰赏赐太滥,人们也都不以得之为贵,皇帝也觉得这样太不成体统,就下诏让太子少师郑余庆逐条列出改革意见上奏。南宋淳熙十六年,绍熙五年,广施皇恩,很多人因此升官被赐以朱紫官服。南宋绍熙元年,我以当涂(今安徽南陵东南)调职到会稽(今浙江绍兴),经过京城皇宫时,在漏舍中遇上起居舍人莫仲谦,仲谦告诉我:“不久前,我去景灵烧香,见到数百位官员,竟没有一位穿绿袍。”再加上朝议、中奉等散官也身着朱紫,所以五品官有多少都数不过来,很像唐宪宗元和年间那样滥。
庆善桥
【原文】
饶州学非范文正公所建,予既书之矣。城内庆善桥之说,亦然。比因郡人修桥①,拆去旧石,见其上镌云:“康定庚辰。”案范公以景祐乙亥为待制,丙子知开封府,黜知饶州②,后徙润、越,至庚辰岁乃复职,帅长安,既去此久矣。
【注释】
①比因郡人修桥:不久前,由于本地人维修这座桥。
②黜知饶州:被贬谪到饶州做知州。
【译文】
饶州(今江西鄱阳)学校并不是北宋范仲淹先生所建,我已经作了记载了。城内的庆善桥也一样不是他修建的。不久前,由于本地人维修这座桥,拆去一块旧石块,只见上面镌刻着几个字:“康定庚辰。”范公在北宋仁宗景祐二年担任待制职务,第二年担任开封府知府,接着被贬谪到饶州做知州,后来又调职到润、越地任职,到康定元年就恢复了原来的职务,在长安(今陕西西安)任职,已经离开此地很长时间了。
rong zhai wu bi juan er
er shu bu xian
【 yuan wen】
《 zuo shi chuan》 zai fu chen zhi yan yue:“ xi zhou gong diao er shu zhi bu xian①, gu feng jian② qin qi, yi fan ping zhou。” shi da fu duo yi er shu wei guan、 cai。 an《 cai zhong zhi ming》 yun:“ qun shu liu yan, nai zhi pi guan shu yu shang, qiu cai shu, jiang huo shu wei shu ren。” gai san shu ye。 du yu zhu yi wei zhou gong shang xia、 yin zhi shu shi, shu qi qin qi, yi zhi mie wang, gu guang feng qi xiong di。 shi yi fang xu shuo guan、 cai、 huo shi liu guo, qi yi zhao ran。 suo yan qin qi zhe, zhi xiong di er。
【 zhu shi】
① xi zhou gong diao er shu zhi bu xian: cong qian zhou gong ai tong er shu bu gui fu。
② feng jian: fen feng。
【 yi wen】
《 zuo shi chuan》 zhong ji zai fu chen zhi yan shuo:“ cong qian, zhou gong ai tong er shu bu gui fu, suo yi cai fen feng qin qi, zuo wei zhou chao de ping fan。” shi da fu da duo dou ren wei er shu shi guan shu he cai shu。 ju《 cai zhong zhi ming》 ji zai:“ qun shu san bu yan lun, cai dao zhi guan shu zai shang di bei chu si, cai shu bei qiu jin, huo shu bei bian wei shu ren。” da gai shi ta men san ren。 du yu zuo de zhu jie ren wei, zhou gong dui xia、 yin guo yun shuai luo zhi shi shu yuan qi qin qi yi zhi mie wang de jiao xun jin xing le fan si, suo yi cai da feng qi xiong di wei ge di zhu hou。 yin ci, fang cai xu shuo de guan、 cai、 huo deng shi liu guo, qi yi yi shi hen ming bai de。 suo shuo de qin qi, zhi de jiu shi xiong di。
guan jie fu zhang
【 yuan wen】
tang xian zong shi, yin shu she, guan duo fan jie①; you di qin jiao②, pei ci zhe shou san pin、 wu pin, bu ji kao③; shi fu jun li yi jun gong jie ci zhu zi, lv shi ba; jin chen xie、 lang guan chu shi, duo suo ci yu。 mei chao hui, zhu zi man ting, er shao yi lv zhe, pin fu tai lan, ren bu yi wei gui④, di yi e zhi, zhao tai zi shao shi zheng yu qing tiao zou cheng ge。 chun xi shi liu nian, shao xi wu nian, lian you tan pei, zhuan guan ci fu zhe zhong。 shao xi yuan nian, yu zi dang tu xi hui ji, guo que, yu qi ju she ren mo zhong qian yu lou she, zhong qian yun:“ bi fu jing ling xing xiang, jian chao shi bai shu, wu yi lv pao zhe。” you chao yi、 zhong feng jie zhi zhuan xing, gu wu pin guan bu sheng ji, po lei yuan he ye。
【 zhu shi】
① guan duo fan jie: da duo shu guan yuan dou sheng le guan。
② di qin jiao: mei nian dong zhi, huang di you qin zi dao nan jiao ji tian。
③ bu ji kao: bu lun kao he zheng ji de you lie。
④ ren bu yi wei gui: yin wei shang ci tai lan, ren men ye dou bu yi de dao shang ci wei gui。
【 yi wen】
tang xian zong shi, you yu duo ci da she, da duo shu guan yuan dou sheng qian le guan jie; mei nian dong zhi, fu di you qin zi dao nan jiao ji tian, pei tong ji si de guan yuan bu guan kao he zheng ji de you lie dou shou yi san pin、 wu pin guan; jun ying zhong de wu guan da gai shi ge zhong you ba ge ping jun gong bei ci yu zhong gao ji guan yuan suo chuan de zhu zi zhi yi; huang di shen bian de guan yuan tiao wai ren xiang huang di ci bie, lang guan shou huang di de pai qian chu shi di fang, da duo dou hui shou dao huang di de en ci。 mei dao da chen chao jian huang di de ri zi, chao ting shang de guan yuan dou shi shen zhe zhu zi zhi yi, hen shao you chuan lv guan fu de, you yu guan yuan fu shi shang ci tai lan, ren men ye dou bu yi de zhi wei gui, huang di ye jiao de zhe yang tai bu cheng ti tong, jiu xia zhao rang tai zi shao shi zheng yu qing zhu tiao lie chu gai ge yi jian shang zou。 nan song chun xi shi liu nian, shao xi wu nian, guang shi huang en, hen duo ren yin ci sheng guan bei ci yi zhu zi guan fu。 nan song shao xi yuan nian, wo yi dang tu( jin an hui nan ling dong nan) tiao zhi dao hui ji( jin zhe jiang shao xing), jing guo jing cheng huang gong shi, zai lou she zhong yu shang qi ju she ren mo zhong qian, zhong qian gao su wo:“ bu jiu qian, wo qu jing ling shao xiang, jian dao shu bai wei guan yuan, jing mei you yi wei chuan lv pao。” zai jia shang chao yi、 zhong feng deng san guan ye shen zhe zhu zi, suo yi wu pin guan you duo shao dou shu bu guo lai, hen xiang tang xian zong yuan he nian jian na yang lan。
qing shan qiao
【 yuan wen】
rao zhou xue fei fan wen zheng gong suo jian, yu ji shu zhi yi。 cheng nei qing shan qiao zhi shuo, yi ran。 bi yin jun ren xiu qiao①, chai qu jiu shi, jian qi shang juan yun:“ kang ding geng chen。” an fan gong yi jing? yi hai wei dai zhi, bing zi zhi kai feng fu, chu zhi rao zhou②, hou xi run、 yue, zhi geng chen sui nai fu zhi, shuai chang an, ji qu ci jiu yi。
【 zhu shi】
① bi yin jun ren xiu qiao: bu jiu qian, you yu ben di ren wei xiu zhe zuo qiao。
② chu zhi rao zhou: bei bian zhe dao rao zhou zuo zhi zhou。
【 yi wen】
rao zhou( jin jiang xi po yang) xue xiao bing bu shi bei song fan zhong yan xian sheng suo jian, wo yi jing zuo le ji zai le。 cheng nei de qing shan qiao ye yi yang bu shi ta xiu jian de。 bu jiu qian, you yu ben di ren wei xiu zhe zuo qiao, chai qu yi kuai jiu shi kuai, zhi jian shang mian juan ke zhe ji ge zi:“ kang ding geng chen。” fan gong zai bei song ren zong jing? er nian dan ren dai zhi zhi wu, di er nian dan ren kai feng fu zhi fu, jie zhe bei bian zhe dao rao zhou zuo zhi zhou, hou lai you tiao zhi dao run、 yue di ren zhi, dao kang ding yuan nian jiu hui fu le yuan lai de zhi wu, zai chang an( jin shan xi xi an) ren zhi, yi jing li kai ci di hen chang shi jian le。
免责声明:「容斋五笔 卷二」本章内容出自「容斋随笔」,文笔优美俱佳,章节内容(即本文)收集于网络,版权归原作者,只代表作者观点和本站无关,如果您认为本站转载侵犯了您的权益,请联系我们删除。