容斋续笔 卷一
容斋续笔 卷一
戒石铭
【原文】
“尔俸尔禄,民膏民脂,下民易虐,上天难欺。”太宗皇帝书此以赐郡国,立于厅事之南,谓之《戒石铭》。按成都人景焕,有《野人闲话》一书,乾德三年所作,其首篇《颁令箴》,载蜀王孟昶为文颁诸邑云:“朕念赤子①,旰食宵衣②。言之令长,抚养惠绥③。政存三异④,道在七丝⑤。驱鸡为理,留犊为规。宽猛得所,风俗可移⑥。无令侵削,无使疮痍。下民易虐,上天难欺。赋舆是切,军国是资⑦。朕之赏罚,固不逾时。尔俸尔禄,民膏民脂。为民父母,莫不仁慈。勉尔为戒⑧,体朕深思。”凡二十四句。昶区区爱民之心,在五季诸僭伪之君为可称也⑨,但语言皆不工,唯经表出者,词简理尽,遂成王言,盖诗家所谓夺胎换骨法也。
【注释】
①念:关心、想念。赤子:对君主忠诚的百姓。
②旰食宵衣:天很晚才吃饭,天不亮就穿衣起床。形容勤于政务。
③惠绥:安抚。
④政存三异:处理政务要达到三种奇迹出现,即蝗虫不入境内,鸟兽也知礼仪教化,儿童也明了仁厚之心。
⑤道在七丝:治理地方如同拨弦弄琴一样。七丝,古琴的七根弦,也借指七弦琴。
⑥宽猛得所,风俗可移:处理政事要松紧适当,这样才能移风易俗。
⑦赋舆是切,军国是资:田赋收入是国家切身要事,军队和政府都要靠这些来养活。
⑧勉尔为戒:劝导你们要以此为戒。
⑨五季:五代。僭伪:割据一方的非正统的王朝政权。五代十国时候,群雄并起,大多文人都认为这些政权不是正统皇室,所以称之为僭伪。
【译文】
“你们做官得的薪俸,都是人民血汗膏脂;虽然百姓容易虐待,上天却难欺骗。”宋太宗写了这四句,颁发给各地方官员,立碑在公堂南面,称做《戒石铭》。过去成都人景焕,著有《野人闲话》一书,是宋太祖乾德三年时作的。第一篇名《颁令箴》,记载了后蜀国主孟昶曾作文颁给各地方长官,说:“寡人十分关心百姓,为他们很晚才吃饭,天不明就起床。所以才给你们讲这番话,望你们要爱护黎民百姓。治理地方要达到蝗虫不入境、鸟兽懂礼仪、儿童有仁心这三种异事出现,而达到圣人之治,关键还在于地方官们如弹琴一样,把政务调理得好。要像驱鸡那样恰到好处,为政清廉的法规绝不能荒废。政治要宽猛适当,才能移风易俗扶植正气。不能让百姓利益受到侵害,不能使百姓生活受到破坏。当官的虐待百姓很容易,可是上天却难被你们欺瞒。田赋收入是国家切身要事,军队和政府都是靠百姓养活。寡人对你们的赏罚,是绝不会拖延时间的。你们做官所得的薪俸,都是人民的血汗膏脂。凡当百姓父母官的,没有不懂得对百姓仁慈的。希望你们都要以此为戒,要很好地体会寡人这个意思。”共写了二十四句。孟昶这一点爱护百姓的心思,在五代十国那些割据地方,称王道霸的君主里面,可以算是比较好的了。但他这篇文章语言不精练,唯有从中归纳出来的四句,言辞简要,道理尽说,遂成为宋太宗的不朽名言。这种归纳法,就是诗人们常用的脱胎换骨的写作方法呀!
李建州
【原文】
建安城东二十里,有梨山庙,相传为唐刺史李公祠,予守郡日①,因作祝文曰:“亟回哀眷。”书吏持白回字犯相公名②,请改之,盖以为李回也。后读《文艺·李频传》,懿宗时,频为建州刺史,以礼法治下。时朝政乱,盗兴相椎敚,而建赖频以安。卒官下③,州为立庙梨山,岁祠之④,乃证其为频。继往祷而祝之云,俟获感应,则当刻石纪实。已而得雨,遂为作碑。偶阅唐末人石文德所著《唐朝新纂》一书,正纪频事,云除建州牧,卒于郡。曹松有诗悼之曰:“出旌临建水,谢世在公堂。苦集休藏箧⑤,清资罢转郎。瘴中无子奠,岭外一妻孀。恐是浮吟骨,东归就故乡。”其身后事落拓如此。《传》又云:“频丧归寿昌,父老相与扶柩葬之。天下乱,盗发其冢,县人随加封掩。”则无后可见云。《稽神录》载一事,亦以为回,徐铉失于不审⑥也。
【注释】
①予守郡日:我在这里担任太守的时候。
②犯相公名:和相公(李刺史)的名字相同,犯了忌讳。
③卒官下:死在任上。
④岁祠之:每年都去祭拜他。
⑤箧:箱子。
⑥审:考证,查究。
【译文】
福建建安郡城东二十里,有座梨山庙,相传是唐代一个姓李的刺史的祠庙。我在这里担任太守的时候,曾写了祝文去祭祀他。文中有“亟回哀眷”一句,办事的书吏说这个“回”字犯了李刺史的讳,请我改一下,这是因为他以为李刺史就是李回。后来,我读了《唐书》中的《文艺·李频传》,其中记有唐懿宗时李频担任建州刺史,用礼法治理地方的事情。当时朝政混乱,到处有盗贼杀人抢劫,建州独因有李频在而十分安定。后来李频死在任上,建州百姓为纪念他建庙于梨山,每年都要去祭祀。这就证明了是李频的祭庙。以后我又再次去祀祷并许愿说,如果能得到灵验,一定要刻块石碑把他的事迹记下来。不久,果然下了一场雨,遂给他立了一块碑。后来偶然看到唐末人石文德所著《唐朝新纂》一书,正好记载有李频的事。书上说,李频担任建州太守,死在任上。曹松曾经写了一首诗悼念他说:“摆着仪仗到建水做官,却死在任上。辛苦吟成的诗集不要埋没在箧中,清贫无钱从此不必再为升迁发愁。在这烟瘴的地方竟没有一个儿子送终,遥远的岭外只留下一个可怜的遗孀。恐怕你只能怀着苦吟的灵魂,往东去飞回故乡。”他死后的事竟然穷困潦倒到这种地步。他的传记里又说:“李频去世后送回故乡寿昌(今浙江建德南)时,是由故乡父老乡亲把他的灵柩安葬入土的。后来天下大乱,有盗墓的把他的坟挖了,县里人又帮助封掩起来。”这样,可见李频确是没有后代的。宋朝的《稽神录》也载了这件事,亦当成了李回,是因其作者徐铉没有很好地考证而造成的错误。
存亡大计
【原文】
国家大策,系于安危存亡。方变故交切,幸而有智者陈至当之谋①,其听而行之,当如捧漏瓮以沃焦釜②。而愚荒之主,暗于事几③,且惑于谀佞孱懦者之言,不旋踵而受其祸败,自古非一也。曹操自将征刘备,田丰劝袁绍袭其后,绍辞以子疾不行。操征乌戎,刘备说刘表袭许,表不能用,后皆为操所灭。唐兵征王世充于洛阳,窦建德自河北来救,太宗屯虎牢以扼之,建德不得进,其臣凌敬请悉兵济河,攻取怀州、河阳,逾太行,入上党,徇汾、晋,趣蒲津,蹈无人之境,取胜可以万全,关中骇震,则郑围自解。诸将曰:“凌敬书生,何为知战事,其言岂可用?”建德乃谢④敬。其妻曹氏,又劝令乘唐国之虚,连营渐进,以取山北,西抄关中,唐必还师自救,郑围何忧不解。建德亦不从,引众合战,身为人擒,国随以灭。唐庄宗既⑤取河北,屯兵朝城,梁之君臣,谋数道大举,令董璋引陕、虢、泽、潞之兵趣太原,霍彦威以汝、洛之兵寇镇定,王彦章以禁军攻郓州,段凝以大军当庄宗。庄宗闻之,深以为忧。而段凝不能临机决策,梁主又无断,遂以致亡。石敬瑭以河东叛,耶律德光赴救,败唐兵而围之⑥,废帝问策于群臣。时德光兄赞华,因争国之故,亡归在唐,吏部侍郎龙敏请立为契丹主,令天雄、卢龙二镇分兵送之,自幽州趣西楼,朝廷露⑦檄言之,虏必有内顾之虑,然后选募精锐以击之,此解围一算也,帝深以为然。而执政恐其无成,议竟不决,唐遂以亡。皇家靖康之难,胡骑犯阙⑧,孤军深入,后无重援,亦有出奇计乞用师捣燕者,天未悔祸,噬脐弗及⑨,可胜叹哉!
【注释】
①陈至当之谋:陈述正确的谋略。
②捧漏瓮以沃焦釜:捧着漏了的水瓮去浇烧焦的锅,喻虽形势危急,但仍能缓解。釜,烧饭的锅。
③暗于事几:看不清事情的全貌。
④谢:谢绝,拒绝。
⑤既:已经。
⑥败唐兵而围之:打败了前来的唐军,并将其包围起来。
⑦露:出示,张贴。
⑧胡骑犯阙:金兵侵犯都城。
⑨噬脐弗及:若不早作打算,以后就会像咬自己的肚脐而够不着一样没有办法了。比喻后悔莫及。
【译文】
国家重要决策,关系到安危存亡。当各种变故交织在一起时,幸而有聪明的人提出正确的谋略,听从他们的话去实行,好比捧着漏的瓮去浇烧焦的锅一样可救急。而愚昧的君主,看不清全局形势,而且容易被谄媚小人的话迷惑,这样的人必然很快就会垮台,自古以来这样的例子不止一个了。三国时期曹操曾亲自领兵去征伐刘备,田丰劝袁绍趁机袭击曹操的后方,袁绍借口儿子有病而不出兵。曹操领兵去攻打北方的乌戎,刘备劝说刘表趁机从南方袭击曹操的后方许都(今河南许昌),刘表没有采纳他的建议,结果袁绍、刘表都先后被操所灭。唐朝时唐兵去洛阳攻打郑国的王世充,窦建德从河北出兵来救援,唐太宗李世民把军队屯于虎牢关来阻挡,窦建德攻打不进,他的部下凌敬献计让建德把兵渡过黄河,占领怀州、河阳(今河南沁阳、孟县),再翻过太行山,进入山西上党(今山西长治)境内,沿汾水、晋州(今山西临汾)直指蒲津关(今山西永济西),这一段路没有唐兵,必然如入无人之境,是取胜的万全办法,使关中地区(今陕西西安一带)震动,洛阳之围就可以解了。可是,建德部下将军们却说:“凌敬不过是个书生,懂得什么军事,他的话怎能采用?”建德便谢绝了凌敬的建议。建德的妻子曹氏,又劝他趁唐国后方空虚,集中兵力,稳扎稳打,夺取山北地方,再向西包抄关中,唐兵必然要回来救援,郑国的包围便自然而解。建德仍未听从,而领兵与唐兵进行硬拼,结果被唐兵活捉,他的国家也随之灭亡。五代的后唐庄宗占领河北地方后,屯兵于朝城,梁国君臣商议,决定分兵几路大举进攻,让董璋领陕州(今河南陕县)、虢州(今河南灵宝)、泽州(今山西晋城)、潞州(今山西长治)四州之兵攻打太原,霍彦威领汝州和洛阳的兵攻打镇定(今河北石家庄一带),王彦章领禁军攻郓州(今山东郓城),而以招讨使段凝统率主力去抵挡唐庄宗。庄宗得知这消息,十分担忧,但是由于段凝不能当机决策,梁国国君又优柔寡断,拖延不出兵,结果导致灭亡。后唐的河东节度使石敬瑭叛乱,契丹部落的领袖耶律德光领兵去救援他,打败了来征伐的唐兵,并把唐兵包围起来。后唐废帝听到这消息,向群臣征求对策。当时德光的哥哥耶律赞华,因和德光争夺王位失败,逃亡在后唐,吏部侍郎龙敏便请求策立赞华为契丹国王,让天雄、卢龙两镇(管辖河北大名至北京以北一带)节度使派兵送他回国即位,经幽州(今北京西南)直往西楼(今内蒙古林西),朝廷再出檄文通告这项决定。契丹必然担心国内争位乱起,军心动摇,这时再派精兵去袭击他,这是解围的一个方法。废帝也觉得是个好办法。可是执政的大臣怕没有把握,迟疑不决而失去时机,后唐也因此而亡国了。我们大宋经历靖康之难,金国的兵侵犯国都东京(今河南开封),孤军深入,无有力的后援,当时亦有人献出奇计,请派精锐兵力趁机直捣金国后方的幽燕地区。大概是老天有意给大宋降下灾祸,而此计没被采用,以致后来后悔也来不及了,真是可叹啊!
重阳上巳改日
【原文】
唐文宗开成元年,归融为京兆尹,时两公主出降,府司供帐事繁,又俯近①上巳曲江赐宴,奏请改日。上曰:“去年重阳取九月十九日,未失重阳之意,今改取十三日可也。”且上巳②、重阳,皆有定日,而至展③一旬,乃知郑谷所赋《十日菊》诗云“自缘今日人心别,未必秋香一夜衰”,亦为未尽也。唯东坡公有“菊花开时即重阳”之语,故记其在海南艺菊九畹,以十一月望④,与客泛酒作重九云。
【注释】
①俯近:临近。
②上巳:古时的传统节日。汉以前以农历三月上旬巳日为“上巳”;魏晋以后,定为三月初三,不必取巳日。
③展:延后。
④望:月圆之日,农历每月十五日前后。
【译文】
唐文宗开成元年,归融担任京兆府尹时,正好有两个公主出生,府里和有关衙门供应物品和庆贺事宜特别繁忙,而时又临近三月初三的上巳节,皇帝照例要在这一天去京都郊外的风景区曲江大宴群臣。府尹实在忙不过来,便上奏请求改宴会日期。皇帝说:“去年重阳节改为九月十九,并没失去重九的本意,今年上巳就改为三月十三吧。”自古以来,上巳、重阳都有固定的日期,但也有可延期十天的例子。由此可知,唐朝诗人郑谷所作《十日菊》诗说:“自缘今日人心别,未必秋香一夜衰。”也是重阳没有过去的意思。唯有苏东坡有过“菊花开时即重阳”的诗句,是记他在海南做官时种菊花九畦,于十一月十五与客人饮酒,仍能当做“重九”来过。
rong zhai xu bi juan yi
jie shi ming
【 yuan wen】
“ er feng er lu, min gao min zhi, xia min yi nue, shang tian nan qi。” tai zong huang di shu ci yi ci jun guo, li yu ting shi zhi nan, wei zhi《 jie shi ming》。 an cheng dou ren jing huan, you《 ye ren xian hua》 yi shu, qian de san nian suo zuo, qi shou pian《 ban ling zhen》, zai shu wang meng chang wei wen ban zhu yi yun:“ zhen nian chi zi①, gan shi xiao yi②。 yan zhi ling chang, fu yang hui sui③。 zheng cun san yi④, dao zai qi si⑤。 qu ji wei li, liu du wei gui。 kuan meng de suo, feng su ke yi⑥。 wu ling qin xue, wu shi chuang yi。 xia min yi nue, shang tian nan qi。 fu yu shi qie, jun guo shi zi⑦。 zhen zhi shang fa, gu bu yu shi。 er feng er lu, min gao min zhi。 wei min fu mu, mo bu ren ci。 mian er wei jie⑧, ti zhen shen si。” fan er shi si ju。 chang qu qu ai min zhi xin, zai wu ji zhu jian wei zhi jun wei ke cheng ye⑨, dan yu yan jie bu gong, wei jing biao chu zhe, ci jian li jin, sui cheng wang yan, gai shi jia suo wei duo tai huan gu fa ye。
【 zhu shi】
① nian: guan xin、 xiang nian。 chi zi: dui jun zhu zhong cheng de bai xing。
② gan shi xiao yi: tian hen wan cai chi fan, tian bu liang jiu chuan yi qi chuang。 xing rong qin yu zheng wu。
③ hui sui: an fu。
④ zheng cun san yi: chu li zheng wu yao da dao san zhong qi ji chu xian, ji huang chong bu ru jing nei, niao shou ye zhi li yi jiao hua, er tong ye ming le ren hou zhi xin。
⑤ dao zai qi si: zhi li di fang ru tong bo xian nong qin yi yang。 qi si, gu qin de qi gen xian, ye jie zhi qi xian qin。
⑥ kuan meng de suo, feng su ke yi: chu li zheng shi yao song jin shi dang, zhe yang cai neng yi feng yi su。
⑦ fu yu shi qie, jun guo shi zi: tian fu shou ru shi guo jia qie shen yao shi, jun dui he zheng fu dou yao kao zhe xie lai yang huo。
⑧ mian er wei jie: quan dao ni men yao yi ci wei jie。
⑨ wu ji: wu dai。 jian wei: ge ju yi fang de fei zheng tong de wang chao zheng quan。 wu dai shi guo shi hou, qun xiong bing qi, da duo wen ren dou ren wei zhe xie zheng quan bu shi zheng tong huang shi, suo yi cheng zhi wei jian wei。
【 yi wen】
“ ni men zuo guan de de xin feng, dou shi ren min xue han gao zhi; sui ran bai xing rong yi nue dai, shang tian que nan qi pian。” song tai zong xie le zhe si ju, ban fa gei ge di fang guan yuan, li bei zai gong tang nan mian, cheng zuo《 jie shi ming》。 guo qu cheng dou ren jing huan, zhu you《 ye ren xian hua》 yi shu, shi song tai zu qian de san nian shi zuo de。 di yi pian ming《 ban ling zhen》, ji zai le hou shu guo zhu meng chang zeng zuo wen ban gei ge di fang chang guan, shuo:“ gua ren shi fen guan xin bai xing, wei ta men hen wan cai chi fan, tian bu ming jiu qi chuang。 suo yi cai gei ni men jiang zhe fan hua, wang ni men yao ai hu li min bai xing。 zhi li di fang yao da dao huang chong bu ru jing、 niao shou dong li yi、 er tong you ren xin zhe san zhong yi shi chu xian, er da dao sheng ren zhi zhi, guan jian hai zai yu di fang guan men ru dan qin yi yang, ba zheng wu tiao li de hao。 yao xiang qu ji na yang qia dao hao chu, wei zheng qing lian de fa gui jue bu neng huang fei。 zheng zhi yao kuan meng shi dang, cai neng yi feng yi su fu zhi zheng qi。 bu neng rang bai xing li yi shou dao qin hai, bu neng shi bai xing sheng huo shou dao po huai。 dang guan de nue dai bai xing hen rong yi, ke shi shang tian que nan bei ni men qi man。 tian fu shou ru shi guo jia qie shen yao shi, jun dui he zheng fu dou shi kao bai xing yang huo。 gua ren dui ni men de shang fa, shi jue bu hui tuo yan shi jian de。 ni men zuo guan suo de de xin feng, dou shi ren min de xue han gao zhi。 fan dang bai xing fu mu guan de, mei you bu dong de dui bai xing ren ci de。 xi wang ni men dou yao yi ci wei jie, yao hen hao di ti hui gua ren zhe ge yi si。” gong xie le er shi si ju。 meng chang zhe yi dian ai hu bai xing de xin si, zai wu dai shi guo na xie ge ju di fang, cheng wang dao ba de jun zhu li mian, ke yi suan shi bi jiao hao de le。 dan ta zhe pian wen zhang yu yan bu jing lian, wei you cong zhong gui na chu lai de si ju, yan ci jian yao, dao li jin shuo, sui cheng wei song tai zong de bu xiu ming yan。 zhe zhong gui na fa, jiu shi shi ren men chang yong de tuo tai huan gu de xie zuo fang fa ya!
li jian zhou
【 yuan wen】
jian an cheng dong er shi li, you li shan miao, xiang chuan wei tang ci shi li gong ci, yu shou jun ri①, yin zuo zhu wen yue:“ ji hui ai juan。” shu li chi bai hui zi fan xiang gong ming②, qing gai zhi, gai yi wei li hui ye。 hou du《 wen yi· li pin chuan》, yi zong shi, pin wei jian zhou ci shi, yi li fa zhi xia。 shi chao zheng luan, dao xing xiang zhui?#??ɡ deng di yuan bingW cen bin long jia? yan?⒚ fa pin jian? yu san? sao? suて yan? dai< tao? huan?V? pi? gou zhun xingΓ? meng ben tang? tui daiR xun? mi cou? hu? yang?E jia nai po┤ song? mu lv?? duan pie? lun ge fen huang liang?? tui deng long? pie?ㄖ shu li? xu kuangぁ2 qin shao xing? kong? hu hai an ling hao paiㄋ?? huang lao quan? man? su? xian ya zi jin? chuan shi zhao? sanU wo xing jie yong yu? lu pao huang lie zhu? zhi qian∫ bei qian?? sun tu shi yun! bi shen che zi lv xie cuo shang shu! dong? fen zhong pi hai ba dengス qi yan?? fu xian ying chi sha yan zhang?L yu lv yao? lian⑵ qin#? cuo song jie yong gui song! bi zhi xian ying shan? pi! dou? yi ji fen bian huang long? qi yun? wu? qu liв kuang huang yuan tuan bing?br />
【 zhu shi】
① yu shou jun ri: wo zai zhe li dan ren tai shou de shi hou。
② fan xiang gong ming: he xiang gong( li ci shi) de ming zi xiang tong, fan le ji hui。
③ zu guan xia: si zai ren shang。
④ sui ci zhi: mei nian dou qu ji bai ta。
⑤ qie: xiang zi。
⑥ shen: kao zheng, zha jiu。
【 yi wen】
fu jian jian an jun cheng dong er shi li, you zuo li shan miao, xiang chuan shi tang dai yi ge xing li de ci shi de ci miao。 wo zai zhe li dan ren tai shou de shi hou, zeng xie le zhu wen qu ji si ta。 wen zhong you“ ji hui ai juan” yi ju, ban shi de shu li shuo zhe ge“ hui” zi fan le li ci shi de hui, qing wo gai yi xia, zhe shi yin wei ta yi wei li ci shi jiu shi li hui。 hou lai, wo du le《 tang shu》 zhong de《 wen yi· li pin chuan》, qi zhong ji you tang yi zong shi li pin dan ren jian zhou ci shi, yong li fa zhi li di fang de shi qing。 dang shi chao zheng hun luan, dao chu you dao zei sha ren qiang jie, jian zhou du yin you li pin zai er shi fen an ding。 hou lai li pin si zai ren shang, jian zhou bai xing wei ji nian ta jian miao yu li shan, mei nian dou yao qu ji si。 zhe jiu zheng ming le shi li pin de ji miao。 yi hou wo you zai ci qu si dao bing xu yuan shuo, ru guo neng de dao ling yan, yi ding yao ke kuai shi bei ba ta de shi ji ji xia lai。 bu jiu, guo ran xia le yi chang yu, sui gei ta li le yi kuai bei。 hou lai ou ran kan dao tang mo ren shi wen de suo zhu《 tang chao xin zuan》 yi shu, zheng hao ji zai you li pin de shi。 shu shang shuo, li pin dan ren jian zhou tai shou, si zai ren shang。 cao song zeng jing xie le yi shou shi dao nian ta shuo:“ bai zhe yi zhang dao jian shui zuo guan, que si zai ren shang。 xin ku yin cheng de shi ji bu yao mai mei zai qie zhong, qing pin wu qian cong ci bu bi zai wei sheng qian fa chou。 zai zhe yan zhang de di fang jing mei you yi ge er zi song zhong, yao yuan de ling wai zhi liu xia yi ge ke lian de yi shuang。 kong pa ni zhi neng huai zhe ku yin de ling hun, wang dong qu fei hui gu xiang。” ta si hou de shi jing ran qiong kun liao dao dao zhe zhong di bu。 ta de chuan ji li you shuo:“ li pin qu shi hou song hui gu xiang shou chang( jin zhe jiang jian de nan) shi, shi you gu xiang fu lao xiang qin ba ta de ling jiu an zang ru tu de。 hou lai tian xia da luan, you dao mu de ba ta de fen wa le, xian li ren you bang zhu feng yan qi lai。” zhe yang, ke jian li pin que shi mei you hou dai de。 song chao de《 ji shen lu》 ye zai le zhe jian shi, yi dang cheng le li hui, shi yin qi zuo zhe xu xuan mei you hen hao di kao zheng er zao cheng de cuo wu。
cun wang da ji
【 yuan wen】
guo jia da ce, xi yu an wei cun wang。 fang bian gu jiao qie, xing er you zhi zhe chen zhi dang zhi mou①, qi ting er xing zhi, dang ru peng lou weng yi wo jiao fu②。 er yu huang zhi zhu, an yu shi ji③, qie huo yu yu ning chan nuo zhe zhi yan, bu xuan zhong er shou qi huo bai, zi gu fei yi ye。 cao cao zi jiang zheng liu bei, tian feng quan yuan shao xi qi hou, shao ci yi zi ji bu xing。 cao zheng wu rong, liu bei shuo liu biao xi xu, biao bu neng yong, hou jie wei cao suo mie。 tang bing zheng wang shi chong yu luo yang, dou jian de zi he bei lai jiu, tai zong tun hu lao yi e zhi, jian de bu de jin, qi chen ling jing qing xi bing ji he, gong qu huai zhou、 he yang, yu tai xing, ru shang dang, xun fen、 jin, qu pu jin, dao wu ren zhi jing, qu sheng ke yi wan quan, guan zhong hai zhen, ze zheng wei zi jie。 zhu jiang yue:“ ling jing shu sheng, he wei zhi zhan shi, qi yan qi ke yong?” jian de nai xie④ jing。 qi qi cao shi, you quan ling cheng tang guo zhi xu, lian ying jian jin, yi qu shan bei, xi chao guan zhong, tang bi hai shi zi jiu, zheng wei he you bu jie。 jian de yi bu cong, yin zhong he zhan, shen wei ren qin, guo sui yi mie。 tang zhuang zong ji⑤ qu he bei, tun bing chao cheng, liang zhi jun chen, mou shu dao da ju, ling dong zhang yin shan、 guo、 ze、 lu zhi bing qu tai yuan, huo yan wei yi ru、 luo zhi bing kou zhen ding, wang yan zhang yi jin jun gong yun zhou, duan ning yi da jun dang zhuang zong。 zhuang zong wen zhi, shen yi wei you。 er duan ning bu neng lin ji jue ce, liang zhu you wu duan, sui yi zhi wang。 shi jing tang yi he dong pan, ye lv de guang fu jiu, bai tang bing er wei zhi⑥, fei di wen ce yu qun chen。 shi de guang xiong zan hua, yin zheng guo zhi gu, wang gui zai tang, li bu shi lang long min qing li wei qi dan zhu, ling tian xiong、 lu long er zhen fen bing song zhi, zi you zhou qu xi lou, chao ting lu⑦ xi yan zhi, lu bi you nei gu zhi lv, ran hou xuan mu jing rui yi ji zhi, ci jie wei yi suan ye, di shen yi wei ran。 er zhi zheng kong qi wu cheng, yi jing bu jue, tang sui yi wang。 huang jia jing kang zhi nan, hu qi fan que⑧, gu jun shen ru, hou wu zhong yuan, yi you chu qi ji qi yong shi dao yan zhe, tian wei hui huo, shi qi fu ji⑨, ke sheng tan zai!
【 zhu shi】
① chen zhi dang zhi mou: chen shu zheng que de mou lve。
② peng lou weng yi wo jiao fu: peng zhe lou le de shui weng qu jiao shao jiao de guo, yu sui xing shi wei ji, dan reng neng huan jie。 fu, shao fan de guo。
③ an yu shi ji: kan bu qing shi qing de quan mao。
④ xie: xie jue, ju jue。
⑤ ji: yi jing。
⑥ bai tang bing er wei zhi: da bai le qian lai de tang jun, bing jiang qi bao wei qi lai。
⑦ lu: chu shi, zhang tie。
⑧ hu qi fan que: jin bing qin fan dou cheng。
⑨ shi qi fu ji: ruo bu zao zuo da suan, yi hou jiu hui xiang yao zi ji de du qi er gou bu zhe yi yang mei you ban fa le。 bi yu hou hui mo ji。
【 yi wen】
guo jia zhong yao jue ce, guan xi dao an wei cun wang。 dang ge zhong bian gu jiao zhi zai yi qi shi, xing er you cong ming de ren ti chu zheng que de mou lve, ting cong ta men de hua qu shi xing, hao bi peng zhe lou de weng qu jiao shao jiao de guo yi yang ke jiu ji。 er yu mei de jun zhu, kan bu qing quan ju xing shi, er qie rong yi bei chan mei xiao ren de hua mi huo, zhe yang de ren bi ran hen kuai jiu hui kua tai, zi gu yi lai zhe yang de li zi bu zhi yi ge le。 san guo shi qi cao cao zeng qin zi ling bing qu zheng fa liu bei, tian feng quan yuan shao chen ji xi ji cao cao de hou fang, yuan shao jie kou er zi you bing er bu chu bing。 cao cao ling bing qu gong da bei fang de wu rong, liu bei quan shuo liu biao chen ji cong nan fang xi ji cao cao de hou fang xu dou( jin he nan xu chang), liu biao mei you cai na ta de jian yi, jie guo yuan shao、 liu biao dou xian hou bei cao suo mie。 tang chao shi tang bing qu luo yang gong da zheng guo de wang shi chong, dou jian de cong he bei chu bing lai jiu yuan, tang tai zong li shi min ba jun dui tun yu hu lao guan lai zu dang, dou jian de gong da bu jin, ta de bu xia ling jing xian ji rang jian de ba bing du guo huang he, zhan ling huai zhou、 he yang( jin he nan qin yang、 meng xian), zai fan guo tai xing shan, jin ru shan xi shang dang( jin shan xi chang zhi) jing nei, yan fen shui、 jin zhou( jin shan xi lin fen) zhi zhi pu jin guan( jin shan xi yong ji xi), zhe yi duan lu mei you tang bing, bi ran ru ru wu ren zhi jing, shi qu sheng de wan quan ban fa, shi guan zhong di qu( jin shan xi xi an yi dai) zhen dong, luo yang zhi wei jiu ke yi jie le。 ke shi, jian de bu xia jiang jun men que shuo:“ ling jing bu guo shi ge shu sheng, dong de shen me jun shi, ta de hua zen neng cai yong?” jian de bian xie jue le ling jing de jian yi。 jian de de qi zi cao shi, you quan ta chen tang guo hou fang kong xu, ji zhong bing li, wen zha wen da, duo qu shan bei di fang, zai xiang xi bao chao guan zhong, tang bing bi ran yao hui lai jiu yuan, zheng guo de bao wei bian zi ran er jie。 jian de reng wei ting cong, er ling bing yu tang bing jin xing ying pin, jie guo bei tang bing huo zhuo, ta de guo jia ye sui zhi mie wang。 wu dai de hou tang zhuang zong zhan ling he bei di fang hou, tun bing yu chao cheng, liang guo jun chen shang yi, jue ding fen bing ji lu da ju jin gong, rang dong zhang ling shan zhou( jin he nan shan xian)、 guo zhou( jin he nan ling bao)、 ze zhou( jin shan xi jin cheng)、 lu zhou( jin shan xi chang zhi) si zhou zhi bing gong da tai yuan, huo yan wei ling ru zhou he luo yang de bing gong da zhen ding( jin he bei shi jia zhuang yi dai), wang yan zhang ling jin jun gong yun zhou( jin shan dong yun cheng), er yi zhao tao shi duan ning tong lv zhu li qu di dang tang zhuang zong。 zhuang zong de zhi zhe xiao xi, shi fen dan you, dan shi you yu duan ning bu neng dang ji jue ce, liang guo guo jun you you rou gua duan, tuo yan bu chu bing, jie guo dao zhi mie wang。 hou tang de he dong jie du shi shi jing tang pan luan, qi dan bu luo de ling xiu ye lv de guang ling bing qu jiu yuan ta, da bai le lai zheng fa de tang bing, bing ba tang bing bao wei qi lai。 hou tang fei di ting dao zhe xiao xi, xiang qun chen zheng qiu dui ce。 dang shi de guang de ge ge ye lv zan hua, yin he de guang zheng duo wang wei shi bai, tao wang zai hou tang, li bu shi lang long min bian qing qiu ce li zan hua wei qi dan guo wang, rang tian xiong、 lu long liang zhen( guan xia he bei da ming zhi bei jing yi bei yi dai) jie du shi pai bing song ta hui guo ji wei, jing you zhou( jin bei jing xi nan) zhi wang xi lou( jin nei meng gu lin xi), chao ting zai chu xi wen tong gao zhe xiang jue ding。 qi dan bi ran dan xin guo nei zheng wei luan qi, jun xin dong yao, zhe shi zai pai jing bing qu xi ji ta, zhe shi jie wei de yi ge fang fa。 fei di ye jiao de shi ge hao ban fa。 ke shi zhi zheng de da chen pa mei you ba wo, chi yi bu jue er shi qu shi ji, hou tang ye yin ci er wang guo le。 wo men da song jing li jing kang zhi nan, jin guo de bing qin fan guo dou dong jing( jin he nan kai feng), gu jun shen ru, wu you li de hou yuan, dang shi yi you ren xian chu qi ji, qing pai jing rui bing li chen ji zhi dao jin guo hou fang de you yan di qu。 da gai shi lao tian you yi gei da song jiang xia zai huo, er ci ji mei bei cai yong, yi zhi hou lai hou hui ye lai bu ji le, zhen shi ke tan a!
zhong yang shang si gai ri
【 yuan wen】
tang wen zong kai cheng yuan nian, gui rong wei jing zhao yin, shi liang gong zhu chu jiang, fu si gong zhang shi fan, you fu jin① shang si qu jiang ci yan, zou qing gai ri。 shang yue:“ qu nian zhong yang qu jiu yue shi jiu ri, wei shi zhong yang zhi yi, jin gai qu shi san ri ke ye。” qie shang si②、 zhong yang, jie you ding ri, er zhi zhan③ yi xun, nai zhi zheng gu suo fu《 shi ri ju》 shi yun“ zi yuan jin ri ren xin bie, wei bi qiu xiang yi ye shuai”, yi wei wei jin ye。 wei dong po gong you“ ju hua kai shi ji zhong yang” zhi yu, gu ji qi zai hai nan yi ju jiu wan, yi shi yi yue wang④, yu ke fan jiu zuo zhong jiu yun。
【 zhu shi】
① fu jin: lin jin。
② shang si: gu shi de chuan tong jie ri。 han yi qian yi nong li san yue shang xun si ri wei“ shang si”; wei jin yi hou, ding wei san yue chu san, bu bi qu si ri。
③ zhan: yan hou。
④ wang: yue yuan zhi ri, nong li mei yue shi wu ri qian hou。
【 yi wen】
tang wen zong kai cheng yuan nian, gui rong dan ren jing zhao fu yin shi, zheng hao you liang ge gong zhu chu sheng, fu li he you guan ya men gong ying wu pin he qing he shi yi te bie fan mang, er shi you lin jin san yue chu san de shang si jie, huang di zhao li yao zai zhe yi tian qu jing dou jiao wai de feng jing qu qu jiang da yan qun chen。 fu yin shi zai mang bu guo lai, bian shang zou qing qiu gai yan hui ri qi。 huang di shuo:“ qu nian zhong yang jie gai wei jiu yue shi jiu, bing mei shi qu zhong jiu de ben yi, jin nian shang si jiu gai wei san yue shi san ba。” zi gu yi lai, shang si、 zhong yang dou you gu ding de ri qi, dan ye you ke yan qi shi tian de li zi。 you ci ke zhi, tang chao shi ren zheng gu suo zuo《 shi ri ju》 shi shuo:“ zi yuan jin ri ren xin bie, wei bi qiu xiang yi ye shuai。” ye shi zhong yang mei you guo qu de yi si。 wei you su dong po you guo“ ju hua kai shi ji zhong yang” de shi ju, shi ji ta zai hai nan zuo guan shi zhong ju hua jiu qi, yu shi yi yue shi wu yu ke ren yin jiu, reng neng dang zuo“ zhong jiu” lai guo。
免责声明:「容斋续笔 卷一」本章内容出自「容斋随笔」,文笔优美俱佳,章节内容(即本文)收集于网络,版权归原作者,只代表作者观点和本站无关,如果您认为本站转载侵犯了您的权益,请联系我们删除。