容斋三笔 卷六
容斋三笔 卷六
贤士隐居者
【原文】
士子修己笃学①,独善其身,不求知于人,人亦莫能知者②,所至或有之,予每惜其无传③。比得上虞李孟传录示四事,故谨书之。
其一曰,慈溪蒋季庄,当宣和间,鄙王氏之学④,不事科举,闭门穷经,不妄与人接⑤。高抑崇闶居明州城中,率⑥一岁四五访其庐⑦。季庄闻其至,必倒屣出迎⑧,相对小室,极意⑨讲论,自昼竟夜⑩,殆忘寝食。告去则送之数里,相得欢甚。或问抑崇曰:“蒋君不多与人周旋,而独厚于公,公亦惓惓于彼,愿闻其故?”抑崇曰:“闶终岁读书,凡有疑而未判,与所缺而未知者,每积至数十,辄一扣之,无不迎刃而解。”而蒋之所长,他人未必能知之。世之所谓知己,其是乎?
其二曰,王茂刚,居明之林村,在岩壑深处,有弟不甚学问,使专治生以糊口,而刻意读书,足迹未尝妄出,尤邃于《周易》。沈焕通判州事,尝访之,其见趣绝出于传注之外云。气象严重,窥其所得,盖进而未已也。
其三曰,顾主簿,不知何许人,南渡后寓于慈溪。廉介有常,安于贫贱,不蕲人之知。至于践履间,虽细事不苟也。平旦起,俟卖菜者过门,问菜把直几何,随所言酬之。他饮食布帛亦然。久之人皆信服,不忍欺。苟一日之用足,则玩心坟典,不事交游。里中有不安其分、武断强忮者,相与讥之,曰:“汝岂顾主簿耶?”
其四曰,周日章,信州永丰人。操行介洁,为邑人所敬。开门授徒,仅有以自给,非其义一毫不取。家至贫,常终日绝食,邻里或以薄少致馈。时时不继,宁与妻子忍饿,卒不以求人。隆寒披纸裘,客有就访,亦欣然延纳。望其容貌,听其论议,莫不耸然。县尉谢生遗以袭衣,曰:“无生未尝有求,吾自欲致其勤耳,受之无伤也。”日章笑答曰:“一衣与万钟等耳,傥无名受之,是不辨礼义也。”卒辞之。汪圣锡亦知其贤,以为近于古之所谓独行者。
是四君子,真可书史策云。
【注释】
①士子:学子。修己:提高自己的道德修养。笃学:专心治学。
②人亦莫能知者:别人也不能了解他。莫,不。
③所至或有之:能达到这样(上文所述)的也有。无传:没有见于记载。
④鄙王氏之学:鄙薄王安石的学问。王氏,王安石。
⑤闭门穷经:闭门不出,在家考究经书。不妄与人接:不轻易与人接触。
⑥率:经常。
⑦访其庐:到他家去拜访。
⑧必倒屣出迎:因为急着出去迎接他,将鞋子都穿倒了。
⑨极意:尽情,肆意。
⑩自昼竟夜:从白天到晚上。
扣:拜访。
刻意:一心一意,用尽心思。
邃:深邃,精深。
其见趣绝出于传注之外:他的见识旨趣绝对超出有传注的那些人。
气象严重:气质谨严持重。
进而未已:一直有所精进。
南渡后寓于慈溪:宋高宗南渡后他也到慈溪寓居。
廉介有常:保持廉洁的操守。
不蕲人之知:不希求别人知道他。
践履:穿鞋。
平旦起:天明起床。平旦,清晨,天明。
直几何:值多少钱。
随所言酬之:按照别人(卖菜者)所说的价格给人家报酬。
玩心坟典:专心研究典籍著作。
强忮:刚愎自用。
至:非常,极端。
绝食:没有吃的。
纸裘:像纸一样薄的棉裘。
耸然:端正尊敬的样子。
傥:倘若。
独行者:唯一能够保持操守者。
【译文】
学子提高自己的品德专心治学,维护自己的名声,不向人求助、学习,别人也不能了解他,能达到这样的人是有的,我时常痛惜他们没有记载,近见上虞(今属浙江)李孟传录载有四件事,因此谨慎书写他们的事迹。
其一说,慈溪(今浙江宁波)人蒋季庄,当宋徽宗宣和年间,鄙视王安石的学问,不参加科举考试,闭门考究经书,不轻易和人接触。高抑崇居住在明州(今浙江宁波)城中,通常一年四五次到他家去拜访。蒋季庄听说高抑崇到了,由于急于迎客把鞋子都穿倒了,二人相对坐在小屋,尽情讲论,自白天一直达到夜里,废寝忘食。高抑崇告辞时必送出数里之外,二人相得甚欢。有人问高抑崇说:“蒋季庄不多与别人交际,而单独看重你,你也诚恳地对待他,愿听其中的缘由。”高抑崇说:“我终年读书,或有疑问而不能决定的,与自己所缺少而不知道的,每次都积累数十条,即一次拜访他,没有不迎刃而解的。”而蒋季庄的长处,其他的人未必能知道。世上所称道的知己不就是这样的吗?
其二说,王茂刚,居住在明州的林村,在山涧深处,他有个弟弟不善学问,使他经商用以糊口,而自己则用尽心思读书,轻易不出门,更精深于《周易》一书。沈焕为明州通判时,曾拜访过他,说他的见识旨趣绝对超出有传注的那些人。气质谨严持重,看他所得到的知识,大概是进而未止了。
其三说,顾主簿,不知道是哪里人士,宋高宗南渡之后他也南渡寓居于慈溪。保持廉洁的操行,安于贫贱,不祈求别人知道他。甚至他穿鞋子时,虽是小事也一丝不苟。天明即起,等卖菜的过门时,问了菜价多少钱,随其所说而付给菜钱。他的饮食穿的布帛也是这样。时间一长人们都信服他了,不忍心欺骗他。假如东西够一天之用了,他就专心研究典籍,不好交游。里中有不安分守己、武断刚愎的人,相互讥笑他,说:“你难道是顾主簿吗?”
其四说,周日章,是信州永丰县人。操行廉洁,为县里的人所尊敬。他开门教授生徒,自己仅仅够自给的,不义之财一毫不取。家中很贫穷,经常终日断吃的,邻里就用微薄的东西相馈送。家中时时上顿不接下顿,宁愿和妻子忍饥挨饿,也终不求人。隆冬寒天披着纸一样的薄裘,有客人来访,也高兴地延请接纳。观察他的容貌,聆听他的论议,无不使人尊敬。县尉谢生给他一套衣服,说:“先生未曾有求于我,是我自己献的殷勤,接受它没有什么伤害。”周日章笑着回答说:“一套衣服和万钟(量器)粮食一样,如若没有正当的名义就接受它,是我不能分辨礼义的大事。”最终还是推辞掉了。汪圣锡也知道他贤能,认为是近于古代的能独持操守的人。
这四位君子,真可以写进史书里。
杜诗命意
【原文】
杜公诗命意用事①,旨趣②深远,若随口一读,往往不能晓解,姑记一二篇以示好事者。如:“能画毛延寿③,投壶郭舍人④。每蒙天一笑,复似物皆春。政化平如水,皇恩断若神。时时用抵戏,亦未杂风尘。”第三联意味颇与前语不相联贯,读者或以为疑。按杜之旨,本谓技艺倡优,不应蒙人主顾眄赏接,然使政化如水,皇恩若神,为治大要既无可损,则时时用此辈,亦亡害也⑤。又如:“乱后碧井废,时清瑶殿深。铜瓶未失水,百丈有哀音。侧想美人意,应悲寒甃沉。蛟龙半缺落,犹得折黄金。”此篇盖见故宫井内汲者得铜瓶而作,然首句便说废井,下文翻覆铺叙为难,而曲折宛转如是,他人毕一生模写⑥不能到也。又一篇云:“斗鸡初赐锦,舞马既登床,帘下宫人出,楼前御柳长。仙游终一,女乐久无香。寂寞骊山道,清秋草木黄。”先忠宣公在北方,得唐人画《骊山宫殿图》一轴,华清官居山巅,殿外垂帘,宫人无数,穴帘隙而窥,一时伶官戏剧,品类杂沓⑦,皆列于下⑧。杜一诗真所谓亲见之也。
【注释】
①命意用事:构思和所用的典故。
②旨趣:宗旨趣味。
③毛延寿:西汉元帝时的宫廷画师。元帝选妃时,根据毛延寿的画像来定夺,因此许多宫娥向他行贿,唯独王昭君没有。毛延寿便将王画得极丑,使王独居宫中,一直未被宠幸。后匈奴议和,元帝依照画像,将王昭君嫁给匈奴王。待看清王昭君的面容时,元帝后悔不迭,于是在王昭君出塞之后,下诏杀死了毛延寿。
④郭舍人:汉武帝身边的戏子,深受武帝宠幸。
⑤亦亡害也:也没什么害处。
⑥模写:通“摹写”,模仿。
⑦杂沓:众多杂乱。
⑧下:大殿之下。
【译文】
杜甫的诗构思和所用典故,宗旨深远,如随口一读,往往不能通解,姑且记一二篇以告示于好事情的人。如:“能画毛延寿,投壶郭舍人。每蒙天(子)一笑,复似物皆春。政化平如水,皇恩断若神。时时用抵戏,亦未杂风尘。”该诗第三联的意味略微与前面不相连贯,读的人或许会产生疑惑。按杜甫的宗旨,本来是说乐舞戏谑的艺人,不应当承蒙皇上回视赏接,但使政教风化平静如水,皇恩如神,是治国要旨既不可缺少,则时时任用此辈之人,也没有什么害处。又如:“乱后碧井废,时清瑶殿深。铜瓶未失水,百丈有哀音。侧想美人意,应悲寒甃沉。蛟龙半缺落,犹得折黄金。”这篇大概是杜甫见到旧宫殿内汲水的人得到铜瓶而作的诗,但头一句便说废井,就下文反复铺叙实存很难,而曲折婉转如此,是别人用毕生精力模仿也不能做到的。又有一篇说:“斗鸡初赐锦,舞马既登床。帘下宫人出,楼前御柳长。仙游终一,女乐久无香。寂寞骊山道,清秋草木黄。”早先洪皓在北方时,得到唐人画《骊山宫殿图》一轴,华清宫在山顶,殿外垂着帘子,宫人无数,从帘缝中往里窥视,一时乐官戏剧,品种众多杂乱,都排列于殿下。杜甫的这一首诗真和他亲眼见到的一样。
择福莫若重
【原文】
《国语》载范文子曰:“择福莫若重,择祸莫若轻。”且士君子乐天知命①,全身远害②,避祸就福,安有迨于祸至择而处之之理③哉?韦昭注云:“有两福择取其重,有两祸择取其轻。”盖以不幸而与祸会,势不容但己,则权④其轻重,顺受⑤其一焉。《庄子·养生主》篇云:“为善无近⑥名,为恶无近刑。”夫孳孳为善,君子之所固然,何至于纵意为恶,而特以不丽⑦于刑为得计哉?是又有说矣,其所谓恶者,盖与善相对之辞,虽于德为愆⑧义,非若小人以身试祸自速百殃之比也。故下文云:“可以全生,可以保身,可以尽年。”其旨昭矣。
【注释】
①乐天知命:安于自己的命运,顺应天道,没有过多的忧虑。
②全身远害:保全生命,远离祸害。
③安有迨于祸至择而处之之理:怎么会有等到天灾祸降临时再选择轻重而处理的道理?迨于,等到。择而处之:选择灾祸的轻重而处理。
④权:权衡,比较。
⑤顺受:顺从,承受。
⑥近:求取。
⑦丽:遭受,遭遇。
⑧愆:过失。
【译文】
《国语》记载范士燮说:“选择福不如重,选择祸不如轻。”况且这些士大夫君子们能顺应天道的安排,懂得性命的限度,保全自己的身体,远离祸害之地,避免灾祸而归之福地,怎么会有等到灾祸降临时再选择轻重而处理的道理呢?韦昭在注解《国语》时说:“同时有两种福要选择其中的大者,同时有两种祸要选择其中的轻者。”推究起来因不幸而与灾祸相遇,形势不容许自己选择,就权衡轻重,顺受其一种灾祸啊。《庄子·养生主》篇说:“做善事没有求名之心,作恶事没有求刑的想法。”努力不懈地做好事,这是君子应当做的,何必恣意作恶,而又特别因为不系于刑罚为得计呢?这又有其他的说法了,所谓恶这种事,与善是相对而言,虽然对德来说是过失之义,不是像小人拿性命去触犯灾难自速遭殃可以相比的。所以《庄子·养生主》下文说:“可以保全生命,可以保全自身,可以终结人的一生。”这里的宗旨是很明白的。
rong zhai san bi juan liu
xian shi yin ju zhe
【 yuan wen】
shi zi xiu ji du xue①, du shan qi shen, bu qiu zhi yu ren, ren yi mo neng zhi zhe②, suo zhi huo you zhi, yu mei xi qi wu chuan③。 bi de shang yu li meng chuan lu shi si shi, gu jin shu zhi。
qi yi yue, ci xi jiang ji zhuang, dang xuan he jian, bi wang shi zhi xue④, bu shi ke ju, bi men qiong jing, bu wang yu ren jie⑤。 gao yi chong kang ju ming zhou cheng zhong, lv⑥ yi sui si wu fang qi lu⑦。 ji zhuang wen qi zhi, bi dao xi chu ying⑧, xiang dui xiao shi, ji yi⑨ jiang lun, zi zhou jing ye⑩, dai wang qin shi。 gao qu ze song zhi shu li, xiang de huan shen。 huo wen yi chong yue:“ jiang jun bu duo yu ren zhou xuan, er du hou yu gong, gong yi?? cheng yi shua? gan pai cen?” yi chong yue:“ kang zhong sui du shu, fan you yi er wei pan, yu suo que er wei zhi zhe, mei ji zhi shu shi, zhe yi kou zhi, wu bu ying ren er jie。” er jiang zhi suo chang, ta ren wei bi neng zhi zhi。 shi zhi suo wei zhi ji, qi shi hu?
qi er yue, wang mao gang, ju ming zhi lin cun, zai yan he shen chu, you di bu shen xue wen, shi zhuan zhi sheng yi hu kou, er ke yi du shu, zu ji wei chang wang chu, you sui yu《 zhou yi》。 shen huan tong pan zhou shi, chang fang zhi, qi jian qu jue chu yu chuan zhu zhi wai yun。 qi xiang yan zhong, kui qi suo de, gai jin er wei yi ye。
qi san yue, gu zhu bu, bu zhi he xu ren, nan du hou yu yu ci xi。 lian jie you chang, an yu pin jian, bu qi ren zhi zhi。 zhi yu jian lv jian, sui xi shi bu gou ye。 ping dan qi, qi mai cai zhe guo men, wen cai ba zhi ji he, sui suo yan chou zhi。 ta yin shi bu bo yi ran。 jiu zhi ren jie xin fu, bu ren qi。 gou yi ri zhi yong zu, ze wan xin fen dian, bu shi jiao you。 li zhong you bu an qi fen、 wu duan qiang zhi zhe, xiang yu ji zhi, yue:“ ru qi gu zhu bu ye?”
qi si yue, zhou ri zhang, xin zhou yong feng ren。 cao xing jie jie, wei yi ren suo jing。 kai men shou tu, jin you yi zi gei, fei qi yi yi hao bu qu。 jia zhi pin, chang zhong ri jue shi, lin li huo yi bo shao zhi kui。 shi shi bu ji, ning yu qi zi ren e, zu bu yi qiu ren。 long han pi zhi qiu, ke you jiu fang, yi xin ran yan na。 wang qi rong mao, ting qi lun yi, mo bu song ran。 xian wei xie sheng yi yi xi yi, yue:“ wu sheng wei chang you qiu, wu zi yu zhi qi qin er, shou zhi wu shang ye。” ri zhang xiao da yue:“ yi yi yu wan zhong deng er, tang wu ming shou zhi, shi bu bian li yi ye。” zu ci zhi。 wang sheng xi yi zhi qi xian, yi wei jin yu gu zhi suo wei du xing zhe。
shi si jun zi, zhen ke shu shi ce yun。
【 zhu shi】
① shi zi: xue zi。 xiu ji: ti gao zi ji de dao de xiu yang。 du xue: zhuan xin zhi xue。
② ren yi mo neng zhi zhe: bie ren ye bu neng le jie ta。 mo, bu。
③ suo zhi huo you zhi: neng da dao zhe yang( shang wen suo shu) de ye you。 wu chuan: mei you jian yu ji zai。
④ bi wang shi zhi xue: bi bo wang an shi de xue wen。 wang shi, wang an shi。
⑤ bi men qiong jing: bi men bu chu, zai jia kao jiu jing shu。 bu wang yu ren jie: bu qing yi yu ren jie chu。
⑥ lv: jing chang。
⑦ fang qi lu: dao ta jia qu bai fang。
⑧ bi dao xi chu ying: yin wei ji zhe chu qu ying jie ta, jiang xie zi dou chuan dao le。
⑨ ji yi: jin qing, si yi。
⑩ zi zhou jing ye: cong bai tian dao wan shang。
kou: bai fang。
ke yi: yi xin yi yi, yong jin xin si。
sui: shen sui, jing shen。
qi jian qu jue chu yu chuan zhu zhi wai: ta de jian shi zhi qu jue dui chao chu you chuan zhu de na xie ren。
qi xiang yan zhong: qi zhi jin yan chi zhong。
jin er wei yi: yi zhi you suo jing jin。
nan du hou yu yu ci xi: song gao zong nan du hou ta ye dao ci xi yu ju。
lian jie you chang: bao chi lian jie de cao shou。
bu qi ren zhi zhi: bu xi qiu bie ren zhi dao ta。
jian lv: chuan xie。
ping dan qi: tian ming qi chuang。 ping dan, qing chen, tian ming。
zhi ji he: zhi duo shao qian。
sui suo yan chou zhi: an zhao bie ren( mai cai zhe) suo shuo de jia ge gei ren jia bao chou。
wan xin fen dian: zhuan xin yan jiu dian ji zhu zuo。
qiang zhi: gang bi zi yong。
zhi: fei chang, ji duan。
jue shi: mei you chi de。
zhi qiu: xiang zhi yi yang bo de mian qiu。
song ran: duan zheng zun jing de yang zi。
tang: tang ruo。
du xing zhe: wei yi neng gou bao chi cao shou zhe。
【 yi wen】
xue zi ti gao zi ji de pin de zhuan xin zhi xue, wei hu zi ji de ming sheng, bu xiang ren qiu zhu、 xue xi, bie ren ye bu neng le jie ta, neng da dao zhe yang de ren shi you de, wo shi chang tong xi ta men mei you ji zai, jin jian shang yu( jin shu zhe jiang) li meng chuan lu zai you si jian shi, yin ci jin shen shu xie ta men de shi ji。
qi yi shuo, ci xi( jin zhe jiang ning bo) ren jiang ji zhuang, dang song hui zong xuan he nian jian, bi shi wang an shi de xue wen, bu can jia ke ju kao shi, bi men kao jiu jing shu, bu qing yi he ren jie chu。 gao yi chong ju zhu zai ming zhou( jin zhe jiang ning bo) cheng zhong, tong chang yi nian si wu ci dao ta jia qu bai fang。 jiang ji zhuang ting shuo gao yi chong dao le, you yu ji yu ying ke ba xie zi dou chuan dao le, er ren xiang dui zuo zai xiao wu, jin qing jiang lun, zi bai tian yi zhi da dao ye li, fei qin wang shi。 gao yi chong gao ci shi bi song chu shu li zhi wai, er ren xiang de shen huan。 you ren wen gao yi chong shuo:“ jiang ji zhuang bu duo yu bie ren jiao ji, er dan du kan zhong ni, ni ye cheng ken di dui dai ta, yuan ting qi zhong de yuan you。” gao yi chong shuo:“ wo zhong nian du shu, huo you yi wen er bu neng jue ding de, yu zi ji suo que shao er bu zhi dao de, mei ci dou ji lei shu shi tiao, ji yi ci bai fang ta, mei you bu ying ren er jie de。” er jiang ji zhuang de chang chu, qi ta de ren wei bi neng zhi dao。 shi shang suo cheng dao de zhi ji bu jiu shi zhe yang de ma?
qi er shuo, wang mao gang, ju zhu zai ming zhou de lin cun, zai shan jian shen chu, ta you ge di di bu shan xue wen, shi ta jing shang yong yi hu kou, er zi ji ze yong jin xin si du shu, qing yi bu chu men, geng jing shen yu《 zhou yi》 yi shu。 shen huan wei ming zhou tong pan shi, zeng bai fang guo ta, shuo ta de jian shi zhi qu jue dui chao chu you chuan zhu de na xie ren。 qi zhi jin yan chi zhong, kan ta suo de dao de zhi shi, da gai shi jin er wei zhi le。
qi san shuo, gu zhu bu, bu zhi dao shi na li ren shi, song gao zong nan du zhi hou ta ye nan du yu ju yu ci xi。 bao chi lian jie de cao xing, an yu pin jian, bu qi qiu bie ren zhi dao ta。 shen zhi ta chuan xie zi shi, sui shi xiao shi ye yi si bu gou。 tian ming ji qi, deng mai cai de guo men shi, wen le cai jia duo shao qian, sui qi suo shuo er fu gei cai qian。 ta de yin shi chuan de bu bo ye shi zhe yang。 shi jian yi chang ren men dou xin fu ta le, bu ren xin qi pian ta。 jia ru dong xi gou yi tian zhi yong le, ta jiu zhuan xin yan jiu dian ji, bu hao jiao you。 li zhong you bu an fen shou ji、 wu duan gang bi de ren, xiang hu ji xiao ta, shuo:“ ni nan dao shi gu zhu bu ma?”
qi si shuo, zhou ri zhang, shi xin zhou yong feng xian ren。 cao xing lian jie, wei xian li de ren suo zun jing。 ta kai men jiao shou sheng tu, zi ji jin jin gou zi gei de, bu yi zhi cai yi hao bu qu。 jia zhong hen pin qiong, jing chang zhong ri duan chi de, lin li jiu yong wei bo de dong xi xiang kui song。 jia zhong shi shi shang dun bu jie xia dun, ning yuan he qi zi ren ji ai e, ye zhong bu qiu ren。 long dong han tian pi zhe zhi yi yang de bo qiu, you ke ren lai fang, ye gao xing di yan qing jie na。 guan cha ta de rong mao, ling ting ta de lun yi, wu bu shi ren zun jing。 xian wei xie sheng gei ta yi tao yi fu, shuo:“ xian sheng wei zeng you qiu yu wo, shi wo zi ji xian de yin qin, jie shou ta mei you shen me shang hai。” zhou ri zhang xiao zhe hui da shuo:“ yi tao yi fu he wan zhong( liang qi) liang shi yi yang, ru ruo mei you zheng dang de ming yi jiu jie shou ta, shi wo bu neng fen bian li yi de da shi。” zui zhong hai shi tui ci diao le。 wang sheng xi ye zhi dao ta xian neng, ren wei shi jin yu gu dai de neng du chi cao shou de ren。
zhe si wei jun zi, zhen ke yi xie jin shi shu li。
du shi ming yi
【 yuan wen】
du gong shi ming yi yong shi①, zhi qu② shen yuan, ruo sui kou yi du, wang wang bu neng xiao jie, gu ji yi er pian yi shi hao shi zhe。 ru:“ neng hua mao yan shou③, tou hu guo she ren④。 mei meng tian yi xiao, fu si wu jie chun。 zheng hua ping ru shui, huang en duan ruo shen。 shi shi yong di xi, yi wei za feng chen。” di san lian yi wei po yu qian yu bu xiang lian guan, du zhe huo yi wei yi。 an du zhi zhi, ben wei ji yi chang you, bu ying meng ren zhu gu mian shang jie, ran shi zheng hua ru shui, huang en ruo shen, wei zhi da yao ji wu ke sun, ze shi shi yong ci bei, yi wang hai ye⑤。 you ru:“ luan hou bi jing fei, shi qing yao dian shen。 tong ping wei shi shui, bai zhang you ai yin。 ce xiang mei ren yi, ying bei han? chen。 jiao long ban que luo, you de zhe huang jin。” ci pian gai jian gu gong jing nei ji zhe de tong ping er zuo, ran shou ju bian shuo fei jing, xia wen fan fu pu xu wei nan, er qu zhe wan zhuan ru shi, ta ren bi yi sheng mo xie⑥ bu neng dao ye。 you yi pian yun:“ dou ji chu ci jin, wu ma ji deng chuang, lian xia gong ren chu, lou qian yu liu chang。 xian you zhong yi, nv le jiu wu xiang。 ji mo li shan dao, qing qiu cao mu huang。” xian zhong xuan gong zai bei fang, de tang ren hua《 li shan gong dian tu》 yi zhou, hua qing guan ju shan dian, dian wai chui lian, gong ren wu shu, xue lian xi er kui, yi shi ling guan xi ju, pin lei za ta⑦, jie lie yu xia⑧。 du yi shi zhen suo wei qin jian zhi ye。
【 zhu shi】
① ming yi yong shi: gou si he suo yong de dian gu。
② zhi qu: zong zhi qu wei。
③ mao yan shou: xi han yuan di shi de gong ting hua shi。 yuan di xuan fei shi, gen ju mao yan shou de hua xiang lai ding duo, yin ci xu duo gong e xiang ta xing hui, wei du wang zhao jun mei you。 mao yan shou bian jiang wang hua de ji chou, shi wang du ju gong zhong, yi zhi wei bei chong xing。 hou xiong nu yi he, yuan di yi zhao hua xiang, jiang wang zhao jun jia gei xiong nu wang。 dai kan qing wang zhao jun de mian rong shi, yuan di hou hui bu die, yu shi zai wang zhao jun chu sai zhi hou, xia zhao sha si le mao yan shou。
④ guo she ren: han wu di shen bian de xi zi, shen shou wu di chong xing。
⑤ yi wang hai ye: ye mei shen me hai chu。
⑥ mo xie: tong“ mo xie”, mo fang。
⑦ za ta: zhong duo za luan。
⑧ xia: da dian zhi xia。
【 yi wen】
du fu de shi gou si he suo yong dian gu, zong zhi shen yuan, ru sui kou yi du, wang wang bu neng tong jie, gu qie ji yi er pian yi gao shi yu hao shi qing de ren。 ru:“ neng hua mao yan shou, tou hu guo she ren。 mei meng tian( zi) yi xiao, fu si wu jie chun。 zheng hua ping ru shui, huang en duan ruo shen。 shi shi yong di xi, yi wei za feng chen。” gai shi di san lian de yi wei lve wei yu qian mian bu xiang lian guan, du de ren huo xu hui chan sheng yi huo。 an du fu de zong zhi, ben lai shi shuo le wu xi xue de yi ren, bu ying dang cheng meng huang shang hui shi shang jie, dan shi zheng jiao feng hua ping jing ru shui, huang en ru shen, shi zhi guo yao zhi ji bu ke que shao, ze shi shi ren yong ci bei zhi ren, ye mei you shen me hai chu。 you ru:“ luan hou bi jing fei, shi qing yao dian shen。 tong ping wei shi shui, bai zhang you ai yin。 ce xiang mei ren yi, ying bei han? chen。 jiao long ban que luo, you de zhe huang jin。” zhe pian da gai shi du fu jian dao jiu gong dian nei ji shui de ren de dao tong ping er zuo de shi, dan tou yi ju bian shuo fei jing, jiu xia wen fan fu pu xu shi cun hen nan, er qu zhe wan zhuan ru ci, shi bie ren yong bi sheng jing li mo fang ye bu neng zuo dao de。 you you yi pian shuo:“ dou ji chu ci jin, wu ma ji deng chuang。 lian xia gong ren chu, lou qian yu liu chang。 xian you zhong yi, nv le jiu wu xiang。 ji mo li shan dao, qing qiu cao mu huang。” zao xian hong hao zai bei fang shi, de dao tang ren hua《 li shan gong dian tu》 yi zhou, hua qing gong zai shan ding, dian wai chui zhe lian zi, gong ren wu shu, cong lian feng zhong wang li kui shi, yi shi le guan xi ju, pin zhong zhong duo za luan, dou pai lie yu dian xia。 du fu de zhe yi shou shi zhen he ta qin yan jian dao de yi yang。
ze fu mo ruo zhong
【 yuan wen】
《 guo yu》 zai fan wen zi yue:“ ze fu mo ruo zhong, ze huo mo ruo qing。” qie shi jun zi le tian zhi ming①, quan shen yuan hai②, bi huo jiu fu, an you dai yu huo zhi ze er chu zhi zhi li③ zai? wei zhao zhu yun:“ you liang fu ze qu qi zhong, you liang huo ze qu qi qing。” gai yi bu xing er yu huo hui, shi bu rong dan ji, ze quan④ qi qing zhong, shun shou⑤ qi yi yan。《 zhuang zi· yang sheng zhu》 pian yun:“ wei shan wu jin⑥ ming, wei e wu jin xing。” fu zi zi wei shan, jun zi zhi suo gu ran, he zhi yu zong yi wei e, er te yi bu li⑦ yu xing wei de ji zai? shi you you shuo yi, qi suo wei e zhe, gai yu shan xiang dui zhi ci, sui yu de wei qian⑧ yi, fei ruo xiao ren yi shen shi huo zi su bai yang zhi bi ye。 gu xia wen yun:“ ke yi quan sheng, ke yi bao shen, ke yi jin nian。” qi zhi zhao yi。
【 zhu shi】
① le tian zhi ming: an yu zi ji de ming yun, shun ying tian dao, mei you guo duo de you lv。
② quan shen yuan hai: bao quan sheng ming, yuan li huo hai。
③ an you dai yu huo zhi ze er chu zhi zhi li: zen me hui you deng dao tian zai huo jiang lin shi zai xuan ze qing zhong er chu li de dao li? dai yu, deng dao。 ze er chu zhi: xuan ze zai huo de qing zhong er chu li。
④ quan: quan heng, bi jiao。
⑤ shun shou: shun cong, cheng shou。
⑥ jin: qiu qu。
⑦ li: zao shou, zao yu。
⑧ qian: guo shi。
【 yi wen】
《 guo yu》 ji zai fan shi xie shuo:“ xuan ze fu bu ru zhong, xuan ze huo bu ru qing。” kuang qie zhe xie shi da fu jun zi men neng shun ying tian dao de an pai, dong de xing ming de xian du, bao quan zi ji de shen ti, yuan li huo hai zhi di, bi mian zai huo er gui zhi fu di, zen me hui you deng dao zai huo jiang lin shi zai xuan ze qing zhong er chu li de dao li ne? wei zhao zai zhu jie《 guo yu》 shi shuo:“ tong shi you liang zhong fu yao xuan ze qi zhong de da zhe, tong shi you liang zhong huo yao xuan ze qi zhong de qing zhe。” tui jiu qi lai yin bu xing er yu zai huo xiang yu, xing shi bu rong xu zi ji xuan ze, jiu quan heng qing zhong, shun shou qi yi zhong zai huo a。《 zhuang zi· yang sheng zhu》 pian shuo:“ zuo shan shi mei you qiu ming zhi xin, zuo e shi mei you qiu xing de xiang fa。” nu li bu xie di zuo hao shi, zhe shi jun zi ying dang zuo de, he bi zi yi zuo e, er you te bie yin wei bu xi yu xing fa wei de ji ne? zhe you you qi ta de shuo fa le, suo wei e zhe zhong shi, yu shan shi xiang dui er yan, sui ran dui de lai shuo shi guo shi zhi yi, bu shi xiang xiao ren na xing ming qu chu fan zai nan zi su zao yang ke yi xiang bi de。 suo yi《 zhuang zi· yang sheng zhu》 xia wen shuo:“ ke yi bao quan sheng ming, ke yi bao quan zi shen, ke yi zhong jie ren de yi sheng。” zhe li de zong zhi shi hen ming bai de。
免责声明:「容斋三笔 卷六」本章内容出自「容斋随笔」,文笔优美俱佳,章节内容(即本文)收集于网络,版权归原作者,只代表作者观点和本站无关,如果您认为本站转载侵犯了您的权益,请联系我们删除。