月出

先秦 诗经

古诗词:月出原文翻译+全文注释译文+原著赏析

原文:

[先秦] 诗经
月出皎兮。佼人僚兮。舒窈纠兮。劳心悄兮。

月出皓兮。佼人懰[1]兮。舒忧受兮。劳心慅[2]兮。

月出照兮。佼人燎兮。舒夭绍兮。劳心惨兮。

注释:

【1】皎:毛传:“皎,月光也。”谓月光洁白明亮。
【2】佼(jiǎo):同“姣”,美好。“佼人”即美人。
【3】僚:同“嫽”,娇美。
【4】舒:舒徐,舒缓,指从容娴雅。
【5】窈纠:形容女子行走时体态的曲线美。
【6】劳心:忧心。
【7】悄:忧愁状。
【8】懰(liǔ):音柳,妩媚。《埤苍》作“嬼”,妖冶。
【9】慅(cǎo):忧愁,心神不安。
【10】燎:明也。一说姣美。
【11】夭绍:形容女子风姿绰绝。汉赋里往往写作“要绍”,曲貌。“窈纠”、“忧受”、“夭绍”都是形容女子行动时的曲线美,就是曹植《洛神赋》所谓“婉若游龙”。
【12】惨(zào):当为“懆(cǎo)”,焦躁貌。《集传》:“惨当作懆,忧也。”

作品赏析:

关于诗的主题,《毛诗序》认为是讽刺陈国统治者“好色”,朱熹《诗集传》谓“此亦男女相悦而相念之辞”。高亨《诗经今注》认为描绘“陈国统治者,杀害了一位英俊人物”。多认为是月下相思的爱情诗。
诗从望月联想到意中女子的美丽,想起她的面容,想起她的身姿,想起她的体态,越思越忧,越忧越思……深沉的相思,美人的绰绝,月夜的优美,构成了动人情景,又别是一番诗情画意了。
“月出皎兮”,天上一轮圆月洒着皎洁的银辉,这夜色显得格外的美丽。这是写景,也是写情。这句交待了诗人活动的背景是在一个月光明丽的夜晚,这本身就富有很大的魅力和诱惑力,容易使人对景生情,发出许多美好的联想。同时,结合下句,这句又有着比兴的作用,以月光的美来比喻所爱人的美,是很恰贴的。“佼人僚兮”反映出这时在诗人的眼前,出现了一个娇美的女子,引起他无限的爱慕和情思。天上有着皎洁的月光,地上有着娇美的女子,此时此刻,此情此景,花好月圆,天惬人意。“舒窈纠兮”一句写诗人仔细端详女子时的感觉。在月光下,她不但显得容貌皎好,而且身材那么苗条、秀美,真让人神颠魄荡;而更吸引人的,是她还有一种气质美,她举止舒缓,雍容大方,性情安静,而这气比外表更富有魅力。“劳心悄兮”,此句是诗人自言其心情的烦闷。月光美,人更美,那窈窕的身姿象那雍容的举止,使得诗人一见钟情,而又无从表白,因而生发出无限的忧愁和感慨。
这首诗的景色描写很有特色,“月出皎兮”,“月出皓兮”,“月出照兮”,柔美的月光本身就有无限的情意,而让它作为背景来衬托,则女子的倩影愈发显得秀美。同时,月光朦胧下,一个线条优美的女子在缓缓起步,更增添了几分神秘的色彩,有一种朦胧美的韵味。所以,这一景色很富有画意,而画意又渗透了无限的诗情。
《月出》的意境是迷离的。诗人思念他的情人,是从看到冉冉升起的皎月开始的。也许因为月儿总是孤独地悬在无垠的夜空,也许因为它普照一切,笼盖一切,所谓“隔千里兮共明月”(谢庄《月赋》),月下怀人的作品总给人以旷远的感觉。作者的心上人,此刻也许就近在咫尺,但在这朦胧的月光下,又似乎离得很远很远,真是“美人如花隔云端”(李白《长相思》)。诗人“虚想”着她此刻姣好的容颜,她月下踟躅的婀娜倩影,时而分明,时而迷茫,如梦似幻。
《月出》的情调是惆怅的。全诗三章中,如果说各章前三句都是从对方设想,末后一句的“劳心悄兮”、“劳心慅兮”、“劳心惨兮”,则是直抒其情。这忧思,这愁肠,这纷乱如麻的方寸,都是在前三句的基础上产生,都由“佼人”月下的倩影诱发,充满可思而不可见的怅恨。其实这怅恨也已蕴含在前三句中:在这静谧的永夜,“佼人”月下独自地长久地徘徊,一任夜风拂面,一任夕露沾衣,她也是在苦苦地思念着自己。这真是“此时相望不相闻,愿逐月华流照君”(张若虚《春江花月夜》)。
与迷茫的意境和惆怅的情调相适应。《月出》的语言是柔婉缠绵的。通篇各句皆以感叹词“兮”收尾,这在《诗经》中并不多见。“兮”的声调柔婉、平和,连续运用,正与无边的月色、无尽的愁思相协调,使人觉得一唱三叹,余味无穷。另外,形容月色的“皎”、“皓”、“照”,形容容貌的“僚”、“懰”、“燎”,形容体态的“窈纠”、“懮受”、“夭绍”,形容心情的“悄”、“慅”、“惨”,可谓一韵到底,犹如通篇的月色一样和谐。其中“窈纠”、“懮受”、“夭绍”俱为叠韵词,尤显缠绵婉约。
望月怀人的迷离意境和伤感情调一经《月出》开端,后世的同类之作便源源不断,李白《送祝八》“若见天涯思故人,浣溪石上窥明月”,杜甫《梦太白》“落月满屋梁,犹疑见颜色”,常建《宿王昌龄隐处》“松际露微月,清光犹为君”,王昌龄《送冯六元二》“山月出华阴,开此河渚雾,清光比故人,豁然展心悟”,此类甚多,大抵出自《陈风》。不管它们如何变换着视角,变换着形式,变换着语言,但似乎都只是一种意境,一种情调,即迷离的意境,怅惘的情调。这种意境与情调,最早也可以追溯到《月出》。这些滥觞于《月出》的望月怀人诗赋作品,总能使人受到感动与共鸣,这也正如月亮本身,终古常见,而光景常新。
拼音版对照
[ xian qin] shi jing
yue chu jiao xi。 jiao ren liao xi。 shu yao jiu xi。 lao xin qiao xi。

yue chu hao xi。 jiao ren??1] xi。 shu you shou xi。 lao xin??2] xi。

yue chu zhao xi。 jiao ren liao xi。 shu yao shao xi。 lao xin can xi。

zhu shi:

【1】 jiao: mao chuan:“ jiao, yue guang ye。” wei yue guang jie bai ming liang。
【2】 jiao(jiǎo): tong“ jiao”, mei hao。“ jiao ren” ji mei ren。
【3】 liao: tong“? hu bao? ke kui?br/>【4】 shu: shu xu, shu huan, zhi cong rong xian ya。
【5】 yao jiu: xing rong nv zi xing zou shi ti tai de qu xian mei。
【6】 lao xin: you xin。
【7】 qiao: you chou zhuang。
【8】? shua?iǔ): yin liu, wu mei。《 pi cang》 zuo“? dian bao?? bo?br/>【9】???ǎo): you chou, xin shen bu an。
【10】 liao: ming ye。 yi shuo jiao mei。
【11】 yao shao: xing rong nv zi feng zi chuo jue。 han fu li wang wang xie zuo“ yao shao”, qu mao。“ yao jiu”、“ you shou”、“ yao shao” dou shi xing rong nv zi xing dong shi de qu xian mei, jiu shi cao zhi《 luo shen fu》 suo wei“ wan ruo you long”。
【12】 can(zào): dang wei“?ǎ?ǎo)”, jiao zao mao。《 ji chuan》:“ can dang zuo?ǎ? qie bing!?br />

zuo pin shang xi:

guan yu shi de zhu ti,《 mao shi xu》 ren wei shi feng ci chen guo tong zhi zhe“ hao se”, zhu xi《 shi ji chuan》 wei“ ci yi nan nv xiang yue er xiang nian zhi ci”。 gao heng《 shi jing jin zhu》 ren wei miao hui“ chen guo tong zhi zhe, sha hai le yi wei ying jun ren wu”。 duo ren wei shi yue xia xiang si de ai qing shi。
shi cong wang yue lian xiang dao yi zhong nv zi de mei li, xiang qi ta de mian rong, xiang qi ta de shen zi, xiang qi ta de ti tai, yue si yue you, yue you yue si…… shen chen de xiang si, mei ren de chuo jue, yue ye de you mei, gou cheng le dong ren qing jing, you bie shi yi fan shi qing hua yi le。
“ yue chu jiao xi”, tian shang yi lun yuan yue sa zhe jiao jie de yin hui, zhe ye se xian de ge wai de mei li。 zhe shi xie jing, ye shi xie qing。 zhe ju jiao dai le shi ren huo dong de bei jing shi zai yi ge yue guang ming li de ye wan, zhe ben shen jiu fu you hen da de mei li he you huo li, rong yi shi ren dui jing sheng qing, fa chu xu duo mei hao de lian xiang。 tong shi, jie he xia ju, zhe ju you you zhe bi xing de zuo yong, yi yue guang de mei lai bi yu suo ai ren de mei, shi hen qia tie de。“ jiao ren liao xi” fan ying chu zhe shi zai shi ren de yan qian, chu xian le yi ge jiao mei de nv zi, yin qi ta wu xian de ai mu he qing si。 tian shang you zhe jiao jie de yue guang, di shang you zhe jiao mei de nv zi, ci shi ci ke, ci qing ci jing, hua hao yue yuan, tian qie ren yi。“ shu yao jiu xi” yi ju xie shi ren zai xi duan xiang nv zi shi de gan jiao。 zai yue guang xia, ta bu dan xian de rong mao jiao hao, er qie shen cai na me miao tiao、 xiu mei, zhen rang ren shen dian po dang; er geng xi yin ren de, shi ta hai you yi zhong qi zhi mei, ta ju zhi shu huan, yong rong da fang, xing qing an jing, er zhe qi bi wai biao geng fu you mei li。“ lao xin qiao xi”, ci ju shi shi ren zi yan qi xin qing de fan men。 yue guang mei, ren geng mei, na yao tiao de shen zi xiang na yong rong de ju zhi, shi de shi ren yi jian zhong qing, er you wu cong biao bai, yin er sheng fa chu wu xian de you chou he gan kai。
zhe shou shi de jing se miao xie hen you te se,“ yue chu jiao xi”,“ yue chu hao xi”,“ yue chu zhao xi”, rou mei de yue guang ben shen jiu you wu xian de qing yi, er rang ta zuo wei bei jing lai chen tuo, ze nv zi de qian ying yu fa xian de xiu mei。 tong shi, yue guang meng long xia, yi ge xian tiao you mei de nv zi zai huan huan qi bu, geng zeng tian le ji fen shen mi de se cai, you yi zhong meng long mei de yun wei。 suo yi, zhe yi jing se hen fu you hua yi, er hua yi you shen tou le wu xian de shi qing。
《 yue chu》 de yi jing shi mi li de。 shi ren si nian ta de qing ren, shi cong kan dao ran ran sheng qi de jiao yue kai shi de。 ye xu yin wei yue er zong shi gu du di xuan zai wu yin de ye kong, ye xu yin wei ta pu zhao yi qie, long gai yi qie, suo wei“ ge qian li xi gong ming yue”( xie zhuang《 yue fu》), yue xia huai ren de zuo pin zong gei ren yi kuang yuan de gan jiao。 zuo zhe de xin shang ren, ci ke ye xu jiu jin zai zhi chi, dan zai zhe meng long de yue guang xia, you si hu li de hen yuan hen yuan, zhen shi“ mei ren ru hua ge yun duan”( li bai《 chang xiang si》)。 shi ren“ xu xiang” zhe ta ci ke jiao hao de rong yan, ta yue xia chi zhu de e na qian ying, shi er fen ming, shi er mi mang, ru meng si huan。
《 yue chu》 de qing tiao shi chou chang de。 quan shi san zhang zhong, ru guo shuo ge zhang qian san ju dou shi cong dui fang she xiang, mo hou yi ju de“ lao xin qiao xi”、“ lao xin?? jun boⅰ ao tuo mou yi jun bao? you qin bi yan fei luoU xiu qiao ji? xie zhenΓ? huo zhuo yi bian lv mu jiang shu? ji qie sui ba? lai mu?∩ xi??? jia san bai? shu bi luan lu nei hui ba zhanⅲ? du? shang ji? huan shan? ni gan quF guan di cun gan tuan can yan tan? sui ba? xuan xiao he su xi cao zhui nao lao geng? bai? shu bi luan lu lei yuan yaoぞ mei gu qiang bo? huang wo gou shou lou gui? huang woβ dun cong long?? cai qie kuang nie jie si ji dou pao yue haiU tuo chi qia an song bi chi? huang pei niu? gang jiao lu? kun zhan? baoㄕ pai tiao luo dong hang?ㄔ luan geng fa??br/> yu mi mang de yi jing he chou chang de qing tiao xiang shi ying。《 yue chu》 de yu yan shi rou wan chan mian de。 tong pian ge ju jie yi gan tan ci“ xi” shou wei, zhe zai《 shi jing》 zhong bing bu duo jian。“ xi” de sheng tiao rou wan、 ping he, lian xu yun yong, zheng yu wu bian de yue se、 wu jin de chou si xiang xie tiao, shi ren jiao de yi chang san tan, yu wei wu qiong。 ling wai, xing rong yue se de“ jiao”、“ hao”、“ zhao”, xing rong rong mao de“ liao”、“? shu boⅰ ao qia bao? wen dan pang? mo bang hao kui boⅰ? shang peng boⅰ bai cai peng bao? wen dang na lv mo ba mo boⅰ?? boⅰ an yao bao? shang jie hui xi jiang zhu? tang binㄆ? nao lv? huang? tuo changF xuan xiao bang hao kui boⅰ? shang peng boⅰ bai cai peng ben jiu?? xi sheng? ren yuan? chi bi ji?br/> wang yue huai ren de mi li yi jing he shang gan qing tiao yi jing《 yue chu》 kai duan, hou shi de tong lei zhi zuo bian yuan yuan bu duan, li bai《 song zhu ba》“ ruo jian tian ya si gu ren, huan xi shi shang kui ming yue”, du fu《 meng tai bai》“ luo yue man wu liang, you yi jian yan se”, chang jian《 xiu wang chang ling yin chu》“ song ji lu wei yue, qing guang you wei jun”, wang chang ling《 song feng liu yuan er》“ shan yue chu hua yin, kai ci he zhu wu, qing guang bi gu ren, huo ran zhan xin wu”, ci lei shen duo, da di chu zi《 chen feng》。 bu guan ta men ru he bian huan zhe shi jiao, bian huan zhe xing shi, bian huan zhe yu yan, dan si hu dou zhi shi yi zhong yi jing, yi zhong qing tiao, ji mi li de yi jing, chang wang de qing tiao。 zhe zhong yi jing yu qing tiao, zui zao ye ke yi zhui su dao《 yue chu》。 zhe xie lan shang yu《 yue chu》 de wang yue huai ren shi fu zuo pin, zong neng shi ren shou dao gan dong yu gong ming, zhe ye zheng ru yue liang ben shen, zhong gu chang jian, er guang jing chang xin。

欢迎读者提供注释翻译和赏析

月出(先秦 诗经)原文注释翻译及赏析(完)-古诗词译文

查看(诗经)更多诗文

免责声明:「月出」是先秦 诗经创作的一篇诗词,文笔优美俱佳,原文注释和赏析等内容(即本文)皆收集于网络,版权归原作者,只代表作者观点和本站无关,如果您认为本站转载侵犯了您的权益,请联系我们删除。

古诗词推荐

  • 野有死麇[先秦] 诗经 野有死麇,白茅包之; 有女怀春,吉士诱之。 林有朴樕[1],野有死鹿; 白茅纯束,有女如玉。 舒而脱脱兮,无感我帨[2]兮,无使尨[3]也吠。 注释: 作品赏析: 【注释】: 麇:獐子 [1]:音诉,灌木 [2]:音税,佩巾。 [3]:长毛狗 ----------...
  • 螽斯[先秦] 诗经 螽斯羽,诜诜兮。 宜尔子孙,振振兮。 螽斯羽,薨薨兮。 宜尔子孙,绳绳兮。 螽斯羽,揖揖兮。 宜尔子孙,蛰蛰兮。 注释: 【1】螽(zhōng)斯:或名斯螽,一种直翅目昆虫,常称为“蝈蝈”。一说“斯”为“之”意。 【2】诜(shēn)诜:同...
  • 有狐[先秦] 诗经 有狐绥绥,在彼淇梁。心之忧矣,之子无裳。 有狐绥绥,在彼淇厉。心之忧矣,之子无带。 有狐绥绥,在彼淇侧。心之忧矣,之子无服。 注释: 【1】狐:狐狸。一说狐喻男性。 【2】绥(suí)绥:慢走貌。朱熹《诗集传》训为独行求匹貌。 【3】...
  • 野有蔓草[先秦] 诗经 野有蔓草,零露漙兮。 有美一人,清扬婉兮。 邂逅相遇,适我愿兮。 野有蔓草,零露瀼瀼。 有美一人,婉如清扬。 邂逅相遇,与子偕臧。 注释: 【1】野:郊外田野。 【2】蔓:茂盛(màn)。 【3】零露:1、降落的露水。2、比喻容易消失的事物。...
  • 燕燕[先秦] 诗经 燕燕于飞,差池其羽。 之子于归,远送于野。 瞻望弗及,泣涕如雨。 燕燕于飞,颉之颃之。 之子于归,远于将之。 瞻望弗及,伫立以泣。 燕燕于飞,下上其音。 之子于归,远送于南。 瞻望弗及,实劳我心。 仲氏任只,其心塞渊。 终温且惠,淑慎...
  • 硕人[先秦] 诗经 硕人其颀,衣锦褧[1]衣。齐侯之子,卫侯之妻。 东宫之妹,邢侯之姨,谭公维私。 手如柔荑,肤如凝脂,领如蝤蛴,齿如瓠犀。 螓首蛾眉,巧笑倩兮,美目盼兮。 硕人敖敖,说于农郊。 四牡有骄,朱幩[2]镳镳,翟茀[3]以朝。 大夫夙退,无使君劳...
  • 玄鸟[先秦] 诗经 天命玄鸟,降而生商,宅殷土芒芒。 古帝命武汤,正域彼四方。 方命厥后,奄有九有。 商之先后,受命不殆,在武丁孙子。 武丁孙子,武王靡不胜。 龙旂十乘,大糦是承。 邦畿千里,维民所止,肇域彼四海。 四海来假,来假祁祁。 景员维河,殷受...
  • 将仲子[先秦] 诗经 将仲子兮,无逾我里,无折我树杞。 岂敢爱之?畏我父母。 仲可怀也,父母之言亦可畏也。 将仲子兮,无逾我墙,无折我树桑。 岂敢爱之?畏我诸兄。 仲可怀也,诸兄之言亦可畏也。 将仲子兮,无逾我园,无折我树檀。 岂敢爱之?畏人之多言。 仲...
  • 小星[先秦] 诗经 嘒[1]彼小星,三五在东。 肃肃宵征,夙夜在公。寔[2]命不同! 寔[1]彼小星,维参与昴。 肃肃宵征,抱衾与裯[3]。寔[2]命不犹! 注释: 【1】嘒(huì慧):微光闪烁。 【2】三五:一说参三星,昴五星,指参昴。一说举天上星的数。 【3】肃肃...
  • 绸缪[先秦] 诗经 绸缪束薪,三星在天。 今夕何夕,见此良人。 子兮子兮,如此良人何! 绸缪束刍,三星在隅。 今夕何夕,见此邂逅。 子兮子兮,如此邂逅何! 绸缪束楚,三星在户。 今夕何夕,见此粲者。 子兮子兮,如此粲者何! 注释: 【1】绸(chóu)缪(m...
  • 风雨[先秦] 诗经 风雨凄凄,鸡鸣喈喈。既见君子,云胡不夷? 风雨潇潇,鸡鸣胶胶。既见君子,云胡不瘳? 风雨如晦,鸡鸣不已。既见君子,云胡不喜? 注释: 【1】凄凄:寒凉。 【2】喈(jiē)喈:鸡呼伴的叫声。 【3】既:已经。 【4】云:语助词。 【5】胡...
  • 载驰[先秦] 诗经 载驰载驱,归唁卫侯。驱马悠悠,言至于漕。 大夫跋涉,我心则忧。 既不我嘉,不能旋反。视而不臧,我思不远。 既不我嘉,不能旋济。视而不臧,我思不閟[1]。 陟彼阿丘,言采其芒。女子善怀,亦各有行。 许人尤之,众樨且狂。 我行其野,芃芃[...
  • 宾之初筵[先秦] 诗经 宾之初筵,左右秩秩,笾豆有楚,殽核维旅。 酒既和旨,饮酒孔偕,钟鼓既设,举酬逸逸。 大侯既抗,弓矢斯张,射夫既同,献尔发功。 发彼有的,以祈尔爵。 籥舞笙鼓,乐既和奏,烝衎烈祖,以洽白礼。 百礼既至,有壬有林,锡尔纯嘏,子孙其湛...
  • 伯兮[先秦] 诗经 伯兮朅[1]兮,邦之桀兮。伯也执殳,为王前驱。 自伯之东,首如飞蓬。岂无膏沐?谁适为容! 其雨其雨,杲杲出日。愿言思伯,甘心首疾。 焉得谖草?言树之背。愿言思伯,使我心痗[2]。 注释: 作品赏析: 【注释】: [1]:音切,英武高大 殳:...
  • [先秦] 诗经 抑抑威仪,维德之隅。人亦有言:靡哲不愚,庶人之愚,亦职维疾。哲人之愚,亦维斯戾。 无竞维人,四方其训之。有觉德行,四国顺之。訏谟定命,远犹辰告。敬慎威仪,维民之则。 其在于今,兴迷乱于政。颠覆厥德,荒湛于酒。女虽湛乐从,弗念厥...
  • 鹿鸣[先秦] 诗经 呦呦鹿鸣,食野之苹。 我有嘉宾,鼓瑟吹笙。 吹笙鼓簧,承筐是将。 人之好我,示我周行。 呦呦鹿鸣,食野之蒿。 我有嘉宾,德音孔昭。 视民不恌,君子是则是效。 我有旨酒,嘉宾式燕以敖。 呦呦鹿鸣,食野之芩。 我有嘉宾,鼓瑟鼓琴。 鼓瑟鼓...
  • 摽有梅[先秦] 诗经 摽有梅,其实七兮。求我庶士,迨其吉兮。 摽有梅,其实三兮。求我庶士,迨其今兮。 摽有梅,顷筐塈之。求我庶士,迨其谓之。 注释: 作品赏析: 【注释】: [1]音标或漂,古抛字 迨:音代,同逮 [2]:音气,乞的借字 摽有梅.男女及时也.召...
  • 葛覃[先秦] 诗经 葛之覃兮,施于中谷,维叶萋萋。黄鸟于飞,集于灌木,其鸣喈喈。 葛之覃兮,施于中谷,维叶莫莫。是刈是濩,为絺为綌,服之无斁。 言告师氏,言告言归。薄污我私,薄澣我衣。害澣害否?归宁父母。 注释: 【1】葛:多年生草本植物,花紫红色...
  • 卷耳[先秦] 诗经 采采卷耳,不盈顷筐。 嗟我怀人,寘[1]彼周行。 陟彼崔嵬,我马虺隤[2]。 我姑酌彼金罍[3],维以不永怀。 陟彼高冈,我马玄黄。 我姑酌彼兕觥,维以不永伤。 陟彼砠[4]矣,我马瘏[5]矣。 我仆痡[6]矣,云何吁矣! 注释: 作品赏析: 【注释】...
  • 生民[先秦] 诗经 厥初生民,时维姜嫄。生民如何?克禋克祀,以弗无子。履帝武敏,歆,攸介攸止。载震载夙 ,载生载育,时维后稷 。 诞弥厥月,先生如达。不坼不副,无菑无害。以赫厥灵,上帝不宁。不康禋祀,居然生子。 诞寘之隘巷,牛羊腓字之。诞寘之平林,...

月出·古诗词文学经典推荐*名著阅读

论语孟子大学中庸尚书礼记诗经孙子兵法乐府诗集婉约词弟子规爱莲说雁门太守行送元二使安西三字经长恨歌唐诗三百首素问尔雅醒世恒言世说新语文心雕龙千字文左传礼记