网站首页 > 古诗词 > 点绛唇·新月娟娟

点绛唇·新月娟娟

宋 汪藻

古诗词:点绛唇·新月娟娟原文翻译+全文注释译文+原著赏析

原文:

[宋] 汪藻
新月娟娟,夜寒江静山衔斗。
起来搔首,梅影横窗瘦。

好个霜天,闲却传杯手。
君知否?乱鸦啼后,归兴浓如酒。

注释:

【1】点绛唇:《清真集》入“仙吕调”,元北曲同,但平仄句式略异。四十一字,前片三仄韵,后片四仄韵。
【2】娟娟:明媚美好的样子。
【3】山衔斗:北斗星闪现在山间,斗:北斗星座。。
【4】闲却:空闲。与末句相应。言无意饮酒。
【5】传杯:互相传递酒杯敬酒,指聚酒。
【6】乱鸦啼:明指鸟雀乱叫,暗喻朝中群小小人得志。
【7】归兴:归家的兴致。

作品赏析:

【注释】:

①山衔斗:北斗星闪现在山间:
②“闲却”句:与末句相应。言无意饮酒。

【评解】

此词上片着重写景。寒夜新月,山衔北斗,搔首怅望,梅影横窗。下片着重写人。
“归梦浓于酒”,含蓄蕴藉,耐人寻思。全词借景抒情,情景交融。景物与人融为一体。

【集评】

吴曾《能改斋漫录》:彦章在翰苑,属致言者(为言官所劾),作此词。或问曰:
“归梦浓于酒,何以在晓鸦啼后?”公曰:“无奈这一群畜生聒噪何!”南宋人编《草
堂诗余》改“晓鸦”作“乱鸦”,“归梦”作“归兴”,朱彝尊《词综》据吴曾所记改
回。


  这首词抒写诗人寒夜中的一种闲适、恬淡而又略略感到凄恻、悲凉的情怀。全词语言明快,意境深远,读者不仅能真切地看到诗人当年生活的情景,而且能窥见当时诗人的心境。
  上片写诗人所处的特定环境:一弯新月高高挂在寒夜的天空,江水静静地奔流,北斗星低垂着仿佛要衔住那高高的山峰。短短十一个字就包含着五个意象:月──夜──江──山──斗(北斗星),而且把每个意象的静态、动态都形象地表现出来:“夜寒”、“江静”、“月娟娟”、山脊衔着星斗。“山衔斗”中的“衔”字用得十分富有表现力,它把北斗低垂,几与山接的视觉印象一语中的地活画出来,而且把山峰与北斗“衔接”的具体情状描绘得无比确切:突起的山峰有如吻喙,北斗斗杓有如器皿,山峰接北斗有如吻喙?啄器皿,比拟十分精当新颖。在这样的夜晚谁都会心旌摇摇、思绪缭绕的,更何况是深情易感的诗人,于是“起来搔首”徘徊则是自然的了。当搔首徘徊之际,忽然发现梅花的枝影映在窗上。疏影横斜,本是梅树梅枝的典型姿态。这里一“横”一“瘦”就把梅花的神韵突现于纸上了。诗人这里虽系写景,也未尝没有包含着某种寄托或自况,横窗的梅影是高洁的象征,诗人自己亦是如梅般地洁身自好。“瘦”字此处用的极好,既把梅花人格化,又写出它(也就是诗人自己)不谀不阿的坚贞硬挺精神──耿直的傲骨。如果把“搔首”和“瘦”联系起来,更能看出诗人在“梅影”上的寄托,“搔首”乃有烦恼、牢骚。因搔首而瘦乃是自然之事。一语双关,多层涵意,真乃诗人巧思妙笔。
下片即在上片写景的基础上水到渠成地抒发胸臆。“好个霜天”是对上片的一句感叹式的总括,又是下片抒情的开启:霜天冷落,友朋云散,把酒传杯的手,也只得闲搁起来了,心境的苍凉由此可见一斑。联系乃父的政治遭遇,是否也有这样深层次的寄托:新政的袭来有如霜天冷峭,一般有抱负有作为者也只得将满腹经纶闲置一旁了。联系后面三句,这种解释便显得更加合理:“乱鸦”当指那些党同伐异的政客,在他们啼噪一番之后,“归去来”的心情就更加迫切、浓重了。诗人写得极为含蓄,借用身边景,眼前事贴切而又隐括地托出一番含而不露的心事。“浓于酒”三字写的极为轻松、随便,却蕴藏着严峻的政治内涵,酒是苦闷的麻醉剂,人在饮酒之后可以暂时忘却心中的不快,此处说“归兴浓于酒”就是意味着归隐的意念即使在酒醉之际仍然非常清醒。诗人与现实政治决裂的决心可以说达到了极其坚定的程度。意近旨远,言浅寓深,这首词的魅力就在于此。
(张厚余)

作者一度颇感仕途艰险,机锋四伏,因而渴望退隐归家,乐守田园,此词即表达了这种思想情感。作者在词中通过对景物的刻画,委婉地写出他心中的苦闷,表现手法极为含蓄。
上片首两句写景,勾出一幅新月江山图:一弯秀媚的新月,被群星簇拥,山顶与星斗相连;在月光照耀下,江流澄静,听不到波声。这两句是作者中夜起来遥望所见,倒置在前,写的是静的环境。他本来就心事重重,在床上不能成眠,于是披衣而起,想有所排遣 。“搔首”是思考问题时习惯的动作,此处这两个字形象地写出他情绪不平静。结句“梅影横窗瘦”,静中见动 ,要月影西斜才看得出梅影横窗。“瘦”字刻画出梅花的丰姿。
下片转向抒情。严冬的打霜天气,本来正是饮酒驱寒的好时光 ,可是却没有饮酒的兴致。“传杯”是传递酒杯而饮以助酒兴,多是在宴会中进行,不是独饮或对饮。此处“闲却传杯会了。联系词人身世,可知此时他正在被迫迁调,官场失意时。末二句,作者“ 归兴”之萌生是由于“乱鸦啼后”,并且这番思归的意念比霜天思酒之兴还浓,可见他已非常厌倦宦海生涯 。在鸦前冠以“乱 ”,足见鸦之多,聒噪之甚。
作者先用设问句“君知否”向他人提问,然后自作回答说明“ 归兴浓于酒 ”的原因所在,所谓“乱鸦”,是指政坛上的一群小人。
此词上片写景,画面冷洁清疏,下片用自问自答的形式将上片欲言未言之情思抒发出来,于自然幽默中含愤激之气。整首词构思别致,语言晓畅,情景相生,结构缜密,浑化无迹。
拼音版对照
[ song] wang zao
xin yue juan juan, ye han jiang jing shan xian dou。
qi lai sao shou, mei ying heng chuang shou。

hao ge shuang tian, xian que chuan bei shou。
jun zhi fou? luan ya ti hou, gui xing nong ru jiu。

zhu shi:

【1】 dian jiang chun:《 qing zhen ji》 ru“ xian lv tiao”, yuan bei qu tong, dan ping ze ju shi lve yi。 si shi yi zi, qian pian san ze yun, hou pian si ze yun。
【2】 juan juan: ming mei mei hao de yang zi。
【3】 shan xian dou: bei dou xing shan xian zai shan jian, dou: bei dou xing zuo。。
【4】 xian que: kong xian。 yu mo ju xiang ying。 yan wu yi yin jiu。
【5】 chuan bei: hu xiang chuan di jiu bei jing jiu, zhi ju jiu。
【6】 luan ya ti: ming zhi niao que luan jiao, an yu chao zhong qun xiao xiao ren de zhi。
【7】 gui xing: gui jia de xing zhi。

zuo pin shang xi:

【 zhu shi】:

① shan xian dou: bei dou xing shan xian zai shan jian:
②“ xian que” ju: yu mo ju xiang ying。 yan wu yi yin jiu。

【 ping jie】

ci ci shang pian zhe zhong xie jing。 han ye xin yue, shan xian bei dou, sao shou chang wang, mei ying heng chuang。 xia pian zhe zhong xie ren。
“ gui meng nong yu jiu”, han xu yun ji, nai ren xun si。 quan ci jie jing shu qing, qing jing jiao rong。 jing wu yu ren rong wei yi ti。

【 ji ping】

wu zeng《 neng gai zhai man lu》: yan zhang zai han yuan, shu zhi yan zhe( wei yan guan suo he), zuo ci ci。 huo wen yue:
“ gui meng nong yu jiu, he yi zai xiao ya ti hou?” gong yue:“ wu nai zhe yi qun chu sheng guo zao he!” nan song ren bian《 cao
tang shi yu》 gai“ xiao ya” zuo“ luan ya”,“ gui meng” zuo“ gui xing”, zhu yi zun《 ci zong》 ju wu zeng suo ji gai
hui。


   zhe shou ci shu xie shi ren han ye zhong de yi zhong xian shi、 tian dan er you lve lve gan dao qi ce、 bei liang de qing huai。 quan ci yu yan ming kuai, yi jing shen yuan, du zhe bu jin neng zhen qie di kan dao shi ren dang nian sheng huo de qing jing, er qie neng kui jian dang shi shi ren de xin jing。
   shang pian xie shi ren suo chu de te ding huan jing: yi wan xin yue gao gao gua zai han ye de tian kong, jiang shui jing jing di ben liu, bei dou xing di chui zhe fang fo yao xian zhu na gao gao de shan feng。 duan duan shi yi ge zi jiu bao han zhe wu ge yi xiang: yue── ye── jiang── shan── dou( bei dou xing), er qie ba mei ge yi xiang de jing tai、 dong tai dou xing xiang di biao xian chu lai:“ ye han”、“ jiang jing”、“ yue juan juan”、 shan ji xian zhe xing dou。“ shan xian dou” zhong de“ xian” zi yong de shi fen fu you biao xian li, ta ba bei dou di chui, ji yu shan jie de shi jiao yin xiang yi yu zhong de di huo hua chu lai, er qie ba shan feng yu bei dou“ xian jie” de ju ti qing zhuang miao hui de wu bi que qie: tu qi de shan feng you ru wen hui, bei dou dou shao you ru qi min, shan feng jie bei dou you ru wen hui? zhuo qi min, bi ni shi fen jing dang xin ying。 zai zhe yang de ye wan shui dou hui xin jing yao yao、 si xu liao rao de, geng he kuang shi shen qing yi gan de shi ren, yu shi“ qi lai sao shou” pai huai ze shi zi ran de le。 dang sao shou pai huai zhi ji, hu ran fa xian mei hua de zhi ying ying zai chuang shang。 shu ying heng xie, ben shi mei shu mei zhi de dian xing zi tai。 zhe li yi“ heng” yi“ shou” jiu ba mei hua de shen yun tu xian yu zhi shang le。 shi ren zhe li sui xi xie jing, ye wei chang mei you bao han zhe mou zhong ji tuo huo zi kuang, heng chuang de mei ying shi gao jie de xiang zheng, shi ren zi ji yi shi ru mei ban di jie shen zi hao。“ shou” zi ci chu yong de ji hao, ji ba mei hua ren ge hua, you xie chu ta( ye jiu shi shi ren zi ji) bu yu bu e de jian zhen ying ting jing shen── geng zhi de ao gu。 ru guo ba“ sao shou” he“ shou” lian xi qi lai, geng neng kan chu shi ren zai“ mei ying” shang de ji tuo,“ sao shou” nai you fan nao、 lao sao。 yin sao shou er shou nai shi zi ran zhi shi。 yi yu shuang guan, duo ceng han yi, zhen nai shi ren qiao si miao bi。
xia pian ji zai shang pian xie jing de ji chu shang shui dao qu cheng di shu fa xiong yi。“ hao ge shuang tian” shi dui shang pian de yi ju gan tan shi de zong kuo, you shi xia pian shu qing de kai qi: shuang tian leng luo, you peng yun san, ba jiu chuan bei de shou, ye zhi de xian ge qi lai le, xin jing de cang liang you ci ke jian yi ban。 lian xi nai fu de zheng zhi zao yu, shi fou ye you zhe yang shen ceng ci de ji tuo: xin zheng de xi lai you ru shuang tian leng qiao, yi ban you bao fu you zuo wei zhe ye zhi de jiang man fu jing lun xian zhi yi pang le。 lian xi hou mian san ju, zhe zhong jie shi bian xian de geng jia he li:“ luan ya” dang zhi na xie dang tong fa yi de zheng ke, zai ta men ti zao yi fan zhi hou,“ gui qu lai” de xin qing jiu geng jia po qie、 nong zhong le。 shi ren xie de ji wei han xu, jie yong shen bian jing, yan qian shi tie qie er you yin kuo di tuo chu yi fan han er bu lu de xin shi。“ nong yu jiu” san zi xie de ji wei qing song、 sui bian, que yun zang zhe yan jun de zheng zhi nei han, jiu shi ku men de ma zui ji, ren zai yin jiu zhi hou ke yi zan shi wang que xin zhong de bu kuai, ci chu shuo“ gui xing nong yu jiu” jiu shi yi wei zhe gui yin de yi nian ji shi zai jiu zui zhi ji reng ran fei chang qing xing。 shi ren yu xian shi zheng zhi jue lie de jue xin ke yi shuo da dao le ji qi jian ding de cheng du。 yi jin zhi yuan, yan qian yu shen, zhe shou ci de mei li jiu zai yu ci。
( zhang hou yu)

zuo zhe yi du po gan shi tu jian xian, ji feng si fu, yin er ke wang tui yin gui jia, le shou tian yuan, ci ci ji biao da le zhe zhong si xiang qing gan。 zuo zhe zai ci zhong tong guo dui jing wu de ke hua, wei wan di xie chu ta xin zhong de ku men, biao xian shou fa ji wei han xu。
shang pian shou liang ju xie jing, gou chu yi fu xin yue jiang shan tu: yi wan xiu mei de xin yue, bei qun xing cu yong, shan ding yu xing dou xiang lian; zai yue guang zhao yao xia, jiang liu cheng jing, ting bu dao bo sheng。 zhe liang ju shi zuo zhe zhong ye qi lai yao wang suo jian, dao zhi zai qian, xie de shi jing de huan jing。 ta ben lai jiu xin shi zhong zhong, zai chuang shang bu neng cheng mian, yu shi pi yi er qi, xiang you suo pai qian 。“ sao shou” shi si kao wen ti shi xi guan de dong zuo, ci chu zhe liang ge zi xing xiang di xie chu ta qing xu bu ping jing。 jie ju“ mei ying heng chuang shou”, jing zhong jian dong , yao yue ying xi xie cai kan de chu mei ying heng chuang。“ shou” zi ke hua chu mei hua de feng zi。
xia pian zhuan xiang shu qing。 yan dong de da shuang tian qi, ben lai zheng shi yin jiu qu han de hao shi guang , ke shi que mei you yin jiu de xing zhi。“ chuan bei” shi chuan di jiu bei er yin yi zhu jiu xing, duo shi zai yan hui zhong jin xing, bu shi du yin huo dui yin。 ci chu“ xian que chuan bei hui le。 lian xi ci ren shen shi, ke zhi ci shi ta zheng zai bei po qian tiao, guan chang shi yi shi。 mo er ju, zuo zhe“ gui xing” zhi meng sheng shi you yu“ luan ya ti hou”, bing qie zhe fan si gui de yi nian bi shuang tian si jiu zhi xing hai nong, ke jian ta yi fei chang yan juan huan hai sheng ya 。 zai ya qian guan yi“ luan ”, zu jian ya zhi duo, guo zao zhi shen。
zuo zhe xian yong she wen ju“ jun zhi fou” xiang ta ren ti wen, ran hou zi zuo hui da shuo ming“ gui xing nong yu jiu ” de yuan yin suo zai, suo wei“ luan ya”, shi zhi zheng tan shang de yi qun xiao ren。
ci ci shang pian xie jing, hua mian leng jie qing shu, xia pian yong zi wen zi da de xing shi jiang shang pian yu yan wei yan zhi qing si shu fa chu lai, yu zi ran you mo zhong han fen ji zhi qi。 zheng shou ci gou si bie zhi, yu yan xiao chang, qing jing xiang sheng, jie gou zhen mi, hun hua wu ji。

欢迎读者提供注释翻译和赏析

点绛唇·新月娟娟(宋 汪藻)原文注释翻译及赏析(完)-古诗词译文

查看(汪藻)更多诗文

免责声明:「点绛唇·新月娟娟」是宋 汪藻创作的一篇诗词,文笔优美俱佳,原文注释和赏析等内容(即本文)皆收集于网络,版权归原作者,只代表作者观点和本站无关,如果您认为本站转载侵犯了您的权益,请联系我们删除。

古诗词推荐

  • 款歌[明] 袁暠 玉人花下按凉州,白雁低飞个个秋。 弹撒骊珠三万斛,当筵博得锦缠头。 注释:...
  • 款歌[明] 袁暠 秋水芙蓉面面开,锦云低护小蓬莱。 夜深莫把珠帘下,恐有青鸾月底来。 注释:...
  • 山中滞雨[] 王中 渌酒千钟醉,衰年百念阑。 山深茅舍静,春暮雨声寒。 花事随泥滓,苔痕上井栏。 寂寥闻杜宇,羁思若为宽。 注释:...
  • 闲居述兴[] 王中 老来真懒慢,林下复无营。 樵牧通名姓,禽鱼识性情。 卧闻黄叶落,坐看白云生。 更爱茅斋夜,泠泠风月清。 注释:...
  • 雨后夕凉柬友人[] 王中 山中向夕雨初收,窗户无人熠耀流。 鸣杵几家临积水,征鸿一片度危楼。 凉阴满地梧桐月,露气涵香薜荔秋。 谁道平生甘寂寞,梦阑偏忆太平游。 注释:...
  • 初夏寄兴[] 王中 日长庭馆倦琴书,久病情怀偶自如。 苔遍空墙新雨后,泥香小径落花余。 耽闲会遣形骸累,向老全将世味疏。 风满北窗清梦觉,翛然心境上皇初。 注释:...
  • 漫兴[] 王中 小斋清寂雨晴初,养拙生涯偶自如。 梦里屡寻芳草句,病来慵写绝交书。 鸟啼绿树轻烟暖,花落闲阶过客疏。 却羡陶潜幽趣好,长歌吾亦爱吾庐。 注释:...
  • 泊镜口[] 王中 日暮风涛稳,扁舟泊此隅。 云山归梦杳,邻舫语音殊。 片月寒江永,平沙旅雁孤。 无才合漂泊,不敢恨穷途。 注释:...
  • 病后述怀[] 王中 杖藜初雨后,试步夕阳时。 草绿惊春久,山深得暖迟。 病多因识药,兴短倦题诗。 寂寞无人问,平居有所思。 注释:...
  • 怀方二叔子[] 王中 闻说临濠客,衰年谪宦贫。 爱憎多异报,消息定谁真。 得失虽由命,才名实累身。 平生交契重,东望苦伤神。 注释:...
  • 田家杂兴[] 王中 烟火中林静,秋风岁律赊。 清霜催橘柚,落日照蒹葭。 石径通流水,山桥卧古槎。 武陵元世境,不必问桃花。 注释:...
  • 黄家洲客舍留别[] 王中 数载俱流落,相逢鬓已秋。 生涯同寂寞,书剑只淹留。 沙阔随天尽,江平带日流。 别离殊不惬,回首思悠悠。 注释:...
  • 长门怨[] 王中 昭阳歌吹入,独自泪双垂。 玉貌无如妾,君恩复在谁?凉风摇绣户,明月堕金闺。 愁绝无人见,流萤点翠幔 注释:...
  • 暮春即事[] 王中 尘事劳劳两鬓霜,愁将清镜阅年光。 磨砻岁月归吟社,捡束生涯入醉乡。 草引闲情频怅望,蝶随春梦屡悠扬。 觉余一啜茶瓯罢,短笛清风正夕阳。 注释:...
  • 夜坐[] 王中 岁事行将尽,寂寥无所欢。 书灯茅屋静,山月夜窗寒。 旅况何曾好,人情愈可叹。 乱离虽自苦,垂老值艰难。 注释:...
  • 秋日述怀[] 王中 天下兵常斗,山中客未归。 塞鸿南度早,星使北来希草草年光度,悠悠世态非。 自悲同社燕,几处傍人飞。 注释:...
  • 秋日述怀[] 王中 潦倒羁游子,伤心两鬓华。 途穷唯有泪,世乱更无家。 雨暗闻寒雁,风悲急暮笳。 艰难今一概,何处问生涯。¤ 注释:...
  • 悼甥女叶琼章二首[明] 沈倩君 驾返翔鸾日驾寒,难寻墨子未央丸。 疏香无主蕉窗冷,欲读遗编不忍看。 注释:...
  • 悼甥女叶琼章二首[明] 沈倩君 不见妆台伫玉姿,春风何必到花枝。 绣笼鹦鹉语,犹是儿家旧教诗。¤ 注释:...
  • 悼甥女叶昭齐二首[明] 沈倩君 无赖衔哀诉上天,愿儿世世绝情缘。 香魂莫作催花使,恐见牵愁并蒂莲。 注释:...

点绛唇·新月娟娟·古诗词文学经典推荐*名著阅读

论语孟子大学中庸尚书礼记诗经孙子兵法乐府诗集婉约词弟子规爱莲说雁门太守行送元二使安西三字经长恨歌唐诗三百首素问尔雅醒世恒言世说新语文心雕龙千字文左传礼记