不苟
君子行不贵苟难,说不贵苟察,名不贵苟传,唯其当之为贵。故怀负石而投河, 是行之难为者也,而申徒狄能之;然而君子不贵者,非礼义之中也。“山渊平”, “天地比”,“齐秦袭”,“入乎耳,出乎口”,“钩有须”,“卵有毛”,是说 之难持者也,而惠施邓析能之。然而君子不贵者,非礼义之中也。盗跖贪凶,名声 若日月,与舜禹俱传而不息;然而君子不贵者,非礼义之中也。故曰:君子行不贵 苟难,说不贵苟察,名不贵苟传,唯其当之为贵。诗曰:“物其有矣,惟其时矣。” 此之谓也。
君子易知而难狎,易惧而难胁,畏患而不避义死,欲利而不为所非,交亲而不 比,言辩而不辞,荡荡乎其有以殊于世也。
君子能亦好,不能亦好;小人能亦丑,不能亦丑。君子能则宽容易直以开道人, 不能则恭敬繜绌以畏事人;小人能则倨傲僻违以骄溢人,不能则妒嫉怨诽以倾覆人。 故曰:君子能则人荣学焉,不能则人乐告之;小人能则人贱学焉,不能则人羞告之。 是君子小人之分也。
君子宽而不僈,廉而不刿,辩而不争,察而不激,直立而不胜,坚强而不暴, 柔从而不流,恭敬谨慎而容。夫是之谓至文。诗曰:“温温恭人,惟德之基。”此 之谓也。
君子崇人之德,扬人之美,非谄谀也;正义直指,举人之过,非毁疵也;言己 之光美,拟于舜禹,参于天地,非夸诞也;与时屈伸,柔从若蒲苇,非慑怯也;刚 强猛毅,靡所不信,非骄暴也;以义变应,知当曲直故也。诗曰:“左之左之,君 子宜之;右之右之,君子有之。”此言君子以义屈信变应故也。
君子小人之反也:君子大心则敬天而道,小心则畏义而节;知则明通而类,愚 则端悫而法;见由则恭而止,见闭则敬而齐;喜则和而理,忧则静而理;通则文而 明,穷则约而详。小人则不然:大心则慢而暴,小心则淫而倾;知则攫盗而渐,愚 则毒贼而乱;见由则兑而倨,见闭则怨而险;喜则轻而翾,忧则挫而慑;通则骄而 偏,穷则弃而儑。传曰:“君子两进,小人两废。”此之谓也。
君子治治,非治乱也。曷谓邪?曰:礼义之谓治,非礼义之谓乱也。故君子者, 治礼义者也,非治非礼义者也。然则国乱将弗治与?曰:国乱而治之者,非案乱而 治之之谓也。去乱而被之以治。人污而修之者,非案污而修之之谓也,去污而易之 以修。故去乱而非治乱也,去污而非修污也。治之为名,犹曰君子为治而不为乱, 为修而不为污也。
君子絜其身而同焉者合矣,善其言而类焉者应矣。故马鸣而马应之,牛鸣而牛 应之,非知也,其埶然也。故新浴者振其衣,新沐者弹其冠,人之情也。其谁能以 己之潐潐,受人之掝掝者哉!
君子养心莫善于诚,致诚则无它事矣。惟仁之为守,惟义之为行。诚心守仁则 形,形则神,神则能化矣。诚心行义则理,理则明,明则能变矣。变化代兴,谓之 天德。天不言而人推其高焉,地不言而人推其厚焉,四时不言而百姓期焉。夫此有 常,以至其诚者也。君子至德,嘿然而喻,未施而亲,不怒而威:夫此顺命,以慎 其独者也。善之为道者,不诚则不独,不独则不形,不形则虽作于心,见于色,出 于言,民犹若未从也;虽从必疑。天地为大矣,不诚则不能化万物;圣人为知矣, 不诚则不能化万民;父子为亲矣,不诚则疏;君上为尊矣,不诚则卑。夫诚者,君 子之所守也,而政事之本也,唯所居以其类至。操之则得之,舍之则失之。操而得 之则轻,轻则独行,独行而不舍,则济矣。济而材尽,长迁而不反其初,则化矣。
君子位尊而志恭,心小而道大;所听视者近,而所闻见者远。是何邪?则操术 然也。故千人万人之情,一人之情也。天地始者,今日是也。百王之道,后王是也。 君子审后王之道,而论百王之前,若端拜而议。推礼义之统,分是非之分,总天下 之要,治海内之众,若使一人。故操弥约,而事弥大。五寸之矩,尽天下之方也。 故君子不下室堂,而海内之情举积此者,则操术然也。
有通士者,有公士者,有直士者,有悫士者,有小人者。上则能尊君,下则能 爱民,物至而应,事起而辨,若是则可谓通士矣。不下比以闇上,不上同以疾下, 分争于中,不以私害之,若是则可谓公士矣。身之所长,上虽不知,不以悖君;身 之所短,上虽不知,不以取赏;长短不饰,以情自竭,若是则可谓直士矣。庸言必 信之,庸行必慎之,畏法流俗,而不敢以其所独甚,若是则可谓悫士矣。言无常信, 行无常贞,唯利所在,无所不倾,若是则可谓小人矣。
公生明,偏生闇,端悫生通,诈伪生塞,诚信生神,夸诞生惑。此六生者,君 子慎之,而禹桀所以分也。
欲恶取舍之权:见其可欲也,则必前后虑其可恶也者;见其可利也,则必前后 虑其可害也者,而兼权之,孰计之,然后定其欲恶取舍。如是则常不失陷矣。凡人 之患,偏伤之也。见其可欲也,则不虑其可恶也者;见其可利也,则不虑其可害也 者。是以动则必陷,为则必辱,是偏伤之患也。
人之所恶者,吾亦恶之。夫富贵者,则类傲之;夫贫贱者,则求柔之。是非仁 人之情也,是奸人将以盗名于晻世者也,险莫大焉。故曰:盗名不如盗货。田仲史 䲡不如盗也。
jun zi xing bu gui gou nan, shuo bu gui gou cha, ming bu gui gou chuan, wei qi dang zhi wei gui。 gu huai fu shi er tou he, shi xing zhi nan wei zhe ye, er shen tu di neng zhi; ran er jun zi bu gui zhe, fei li yi zhi zhong ye。“ shan yuan ping”, “ tian di bi”,“ qi qin xi”,“ ru hu er, chu hu kou”,“ gou you xu”,“ luan you mao”, shi shuo zhi nan chi zhe ye, er hui shi deng xi neng zhi。 ran er jun zi bu gui zhe, fei li yi zhi zhong ye。 dao zhi tan xiong, ming sheng ruo ri yue, yu shun yu ju chuan er bu xi; ran er jun zi bu gui zhe, fei li yi zhi zhong ye。 gu yue: jun zi xing bu gui gou nan, shuo bu gui gou cha, ming bu gui gou chuan, wei qi dang zhi wei gui。 shi yue:“ wu qi you yi, wei qi shi yi。” ci zhi wei ye。
jun zi yi zhi er nan xia, yi ju er nan xie, wei huan er bu bi yi si, yu li er bu wei suo fei, jiao qin er bu bi, yan bian er bu ci, dang dang hu qi you yi shu yu shi ye。
jun zi neng yi hao, bu neng yi hao; xiao ren neng yi chou, bu neng yi chou。 jun zi neng ze kuan rong yi zhi yi kai dao ren, bu neng ze gong jing? chu yi wei shi ren; xiao ren neng ze ju ao pi wei yi jiao yi ren, bu neng ze du ji yuan fei yi qing fu ren。 gu yue: jun zi neng ze ren rong xue yan, bu neng ze ren le gao zhi; xiao ren neng ze ren jian xue yan, bu neng ze ren xiu gao zhi。 shi jun zi xiao ren zhi fen ye。
jun zi kuan er bu?K, lian er bu gui, bian er bu zheng, cha er bu ji, zhi li er bu sheng, jian qiang er bu bao, rou cong er bu liu, gong jing jin shen er rong。 fu shi zhi wei zhi wen。 shi yue:“ wen wen gong ren, wei de zhi ji。” ci zhi wei ye。
jun zi chong ren zhi de, yang ren zhi mei, fei chan yu ye; zheng yi zhi zhi, ju ren zhi guo, fei hui ci ye; yan ji zhi guang mei, ni yu shun yu, can yu tian di, fei kua dan ye; yu shi qu shen, rou cong ruo pu wei, fei she qie ye; gang qiang meng yi, mi suo bu xin, fei jiao bao ye; yi yi bian ying, zhi dang qu zhi gu ye。 shi yue:“ zuo zhi zuo zhi, jun zi yi zhi; you zhi you zhi, jun zi you zhi。” ci yan jun zi yi yi qu xin bian ying gu ye。
jun zi xiao ren zhi fan ye: jun zi da xin ze jing tian er dao, xiao xin ze wei yi er jie; zhi ze ming tong er lei, yu ze duan que er fa; jian you ze gong er zhi, jian bi ze jing er qi; xi ze he er li, you ze jing er li; tong ze wen er ming, qiong ze yue er xiang。 xiao ren ze bu ran: da xin ze man er bao, xiao xin ze yin er qing; zhi ze jue dao er jian, yu ze du zei er luan; jian you ze dui er ju, jian bi ze yuan er xian; xi ze qing er?, you ze cuo er she; tong ze jiao er pian, qiong ze qi er??。 chuan yue:“ jun zi liang jin, xiao ren liang fei。” ci zhi wei ye。
jun zi zhi zhi, fei zhi luan ye。 he wei xie? yue: li yi zhi wei zhi, fei li yi zhi wei luan ye。 gu jun zi zhe, zhi li yi zhe ye, fei zhi fei li yi zhe ye。 ran ze guo luan jiang fu zhi yu? yue: guo luan er zhi zhi zhe, fei an luan er zhi zhi zhi wei ye。 qu luan er bei zhi yi zhi。 ren wu er xiu zhi zhe, fei an wu er xiu zhi zhi wei ye, qu wu er yi zhi yi xiu。 gu qu luan er fei zhi luan ye, qu wu er fei xiu wu ye。 zhi zhi wei ming, you yue jun zi wei zhi er bu wei luan, wei xiu er bu wei wu ye。
jun zi? qi shen er tong yan zhe he yi, shan qi yan er lei yan zhe ying yi。 gu ma ming er ma ying zhi, niu ming er niu ying zhi, fei zhi ye, qi? si hui bing9 shi lve≌ da jin huang long? luo huan kou? cen zhong? su? tuo bingF lu? kou ji zhi????, shou ren zhi?? fang hui zha?br/>
jun zi yang xin mo shan yu cheng, zhi cheng ze wu ta shi yi。 wei ren zhi wei shou, wei yi zhi wei xing。 cheng xin shou ren ze xing, xing ze shen, shen ze neng hua yi。 cheng xin xing yi ze li, li ze ming, ming ze neng bian yi。 bian hua dai xing, wei zhi tian de。 tian bu yan er ren tui qi gao yan, di bu yan er ren tui qi hou yan, si shi bu yan er bai xing qi yan。 fu ci you chang, yi zhi qi cheng zhe ye。 jun zi zhi de, hei ran er yu, wei shi er qin, bu nu er wei: fu ci shun ming, yi shen qi du zhe ye。 shan zhi wei dao zhe, bu cheng ze bu du, bu du ze bu xing, bu xing ze sui zuo yu xin, jian yu se, chu yu yan, min you ruo wei cong ye; sui cong bi yi。 tian di wei da yi, bu cheng ze bu neng hua wan wu; sheng ren wei zhi yi, bu cheng ze bu neng hua wan min; fu zi wei qin yi, bu cheng ze shu; jun shang wei zun yi, bu cheng ze bei。 fu cheng zhe, jun zi zhi suo shou ye, er zheng shi zhi ben ye, wei suo ju yi qi lei zhi。 cao zhi ze de zhi, she zhi ze shi zhi。 cao er de zhi ze qing, qing ze du xing, du xing er bu she, ze ji yi。 ji er cai jin, chang qian er bu fan qi chu, ze hua yi。
jun zi wei zun er zhi gong, xin xiao er dao da; suo ting shi zhe jin, er suo wen jian zhe yuan。 shi he xie? ze cao shu ran ye。 gu qian ren wan ren zhi qing, yi ren zhi qing ye。 tian di shi zhe, jin ri shi ye。 bai wang zhi dao, hou wang shi ye。 jun zi shen hou wang zhi dao, er lun bai wang zhi qian, ruo duan bai er yi。 tui li yi zhi tong, fen shi fei zhi fen, zong tian xia zhi yao, zhi hai nei zhi zhong, ruo shi yi ren。 gu cao mi yue, er shi mi da。 wu cun zhi ju, jin tian xia zhi fang ye。 gu jun zi bu xia shi tang, er hai nei zhi qing ju ji ci zhe, ze cao shu ran ye。
you tong shi zhe, you gong shi zhe, you zhi shi zhe, you que shi zhe, you xiao ren zhe。 shang ze neng zun jun, xia ze neng ai min, wu zhi er ying, shi qi er bian, ruo shi ze ke wei tong shi yi。 bu xia bi yi? shang, bu shang tong yi ji xia, fen zheng yu zhong, bu yi si hai zhi, ruo shi ze ke wei gong shi yi。 shen zhi suo chang, shang sui bu zhi, bu yi bei jun; shen zhi suo duan, shang sui bu zhi, bu yi qu shang; chang duan bu shi, yi qing zi jie, ruo shi ze ke wei zhi shi yi。 yong yan bi xin zhi, yong xing bi shen zhi, wei fa liu su, er bu gan yi qi suo du shen, ruo shi ze ke wei que shi yi。 yan wu chang xin, xing wu chang zhen, wei li suo zai, wu suo bu qing, ruo shi ze ke wei xiao ren yi。
gong sheng ming, pian sheng?, duan que sheng tong, zha wei sheng sai, cheng xin sheng shen, kua dan sheng huo。 ci liu sheng zhe, jun zi shen zhi, er yu jie suo yi fen ye。
yu e qu she zhi quan: jian qi ke yu ye, ze bi qian hou lv qi ke e ye zhe; jian qi ke li ye, ze bi qian hou lv qi ke hai ye zhe, er jian quan zhi, shu ji zhi, ran hou ding qi yu e qu she。 ru shi ze chang bu shi xian yi。 fan ren zhi huan, pian shang zhi ye。 jian qi ke yu ye, ze bu lv qi ke e ye zhe; jian qi ke li ye, ze bu lv qi ke hai ye zhe。 shi yi dong ze bi xian, wei ze bi ru, shi pian shang zhi huan ye。
ren zhi suo e zhe, wu yi e zhi。 fu fu gui zhe, ze lei ao zhi; fu pin jian zhe, ze qiu rou zhi。 shi fei ren ren zhi qing ye, shi jian ren jiang yi dao ming yu?? shi zhe ye, xian mo da yan。 gu yue: dao ming bu ru dao huo。 tian zhong shi ? bu ru dao ye。
免责声明:「不苟」本章内容出自「荀子」,文笔优美俱佳,章节内容(即本文)收集于网络,版权归原作者,只代表作者观点和本站无关,如果您认为本站转载侵犯了您的权益,请联系我们删除。