水调歌头 焦山
宋 吴潜
古诗词:水调歌头 焦山原文翻译+全文注释译文+原著赏析
原文:
[宋] 吴潜铁瓮古形势,相对立金焦。长江万里东注,晓吹卷惊涛。天际孤云来去,水际孤帆上下,天共水相邀。远岫忽明晦,好景画难描。混隋陈,分宋魏,战孙曹。回头千载陈迹,痴绝倚亭皋。惟有汀边鸥鹭,不管人间兴废,一抹度青霄。安得身飞去,举手谢尘嚣。
注释:
作品赏析:
【注释】:此词为嘉熙二 、三年间(1238 — 1239)吴潜任镇江知府时所作。镇江风景壮丽,地处吴头楚尾、南北要冲,自古即兵家争雄之所,也是文人墨客会聚之区。这里的古迹和流传的佳话很多,形成了特殊的历史文化氛围 ,文人到此,无不受到强烈感发,“情动于中而形于言 ”,遂有很多篇什传世。吴潜在此词作就有十数首,这是其中之一。
“铁瓮古形势 ,相对立金焦。”“铁瓮”,指镇江古城,是三国孙权所建,十分坚固,当时号称铁瓮城。“金焦 ”,金山、焦山,二山均屹立大江中(金山现已淤连南岸 ),西东相对,十分雄伟。宋孝宗游金山寺曾题诗道:“崒然天立镇中流,雄跨东南二百州。”“铁瓮”、“金焦”为镇江古来形势最突出之处,写得概括、有力。“长江万里东注,晓吹卷惊涛。”江流东注 ,风卷涛惊,又加强了砥柱中流的金焦形象。“天际孤云来去,水际孤帆上下,天共水相邀。”天连水,水连天 ,“孤云”、“孤帆”更衬出了江天的浩渺,而“来去”、“上下”又见出了词人在游目骋怀,频频俯仰,可以想见其神思的飞越。此句不禁让人想起李白的“孤帆远影碧空尽 ,唯见长江天际流”,想是从李白诗句变化而来 。“远岫忽明晦”,“忽”写出了朝光明灭给人刹那间的刺激 ,又引起了多少兴奋 ,真是“好景画难描”啊。
下片写景从形势写起,江,天,远山,由近而远,层次分明 。览景时,人们往往可以超越时空的局限。如果说上片是“视通万里 ”,那么下片就是“思接千载”了。
“混隋陈 ,分宋魏,战孙曹。”此由近到远写镇江的攻守征战。隋灭陈时,隋大将贺若弼最先在这里突破陈的江防,继克金陵。南朝宋曾凭借长江天堑在这里抗击北魏军队,“缘江六七百里,舳舻相接”,从而保全了半壁河山。孙权曾以京口(吴时称京城,东晋南朝称京口城)为首都建康(今南京)之门户,对抗曹魏。这九个字极省净地表现出镇江在历史上的重要地位,在这里曾经发生过多少场面壮烈的战争?镇江,她在南北对峙的历朝历代战略地位何等重要,而今她又是抗击蒙古的江淮重镇,而自己就任职在这块“古来征战地”!“回头千载陈迹,痴绝倚亭皋。”
作者从历史的遐想中清醒过来,倚立江岸上,不禁感慨万千了 。作者对历史无限追忆,“天下英雄谁敌手”,能在这里一展宏图,多好!可是,面对现实,官小权轻,难有用武之地,何必想入非非呢!正如他同时写的另一首《水调歌头》所言:“ 郗兵强,韩舰整,说徐州。但怜吾衰久矣,此事恐悠悠。欲破诸公磊块 ,且倩一杯浇酹,休要问更筹!”这就是他此时的心情 。于是他不得不开解自己。“ 惟有汀边鸥鹭,不管人间兴废 ,一抹度青霄。”鸥鹭无忧无虑、自由自在地飞翔,越飞越远,越飞越高,将作者的心也带到了“青霄”之上。“安得身飞去,举手谢尘嚣。”这是他的想象、他的愿望:我怎样也能象鸥鹭一样飞上天空、离开纷繁复杂的尘世呢!切不可从此句认为作者有避世之哀。这只是他失意时的慰解之词,他怎能轻易抛弃自己的壮志呢?
这首词由写景 、怀古 、抒情三者组成,层层生发,一气呵成,显得十分自然。作者用明净、圆熟的语言 ,创造了一个高远、清新的意境,表现了豪迈、开朗的胸襟。读起来爽口惬心,发人意兴。因此,可以说吴潜是晚宋一个重要的词人。
拼音版对照
[ song] wu qian
tie weng gu xing shi, xiang dui li jin jiao。 chang jiang wan li dong zhu, xiao chui juan jing tao。 tian ji gu yun lai qu, shui ji gu fan shang xia, tian gong shui xiang yao。 yuan xiu hu ming hui, hao jing hua nan miao。 hun sui chen, fen song wei, zhan sun cao。 hui tou qian zai chen ji, chi jue yi ting gao。 wei you ting bian ou lu, bu guan ren jian xing fei, yi mo du qing xiao。 an de shen fei qu, ju shou xie chen xiao。
ci ci wei jia xi er 、 san nian jian(1238 — 1239) wu qian ren zhen jiang zhi fu shi suo zuo。 zhen jiang feng jing zhuang li, di chu wu tou chu wei、 nan bei yao chong, zi gu ji bing jia zheng xiong zhi suo, ye shi wen ren mo ke hui ju zhi qu。 zhe li de gu ji he liu chuan de jia hua hen duo, xing cheng le te shu de li shi wen hua fen wei , wen ren dao ci, wu bu shou dao qiang lie gan fa,“ qing dong yu zhong er xing yu yan ”, sui you hen duo pian shen chuan shi。 wu qian zai ci ci zuo jiu you shi shu shou, zhe shi qi zhong zhi yi。
“ tie weng gu xing shi , xiang dui li jin jiao。”“ tie weng”, zhi zhen jiang gu cheng, shi san guo sun quan suo jian, shi fen jian gu, dang shi hao cheng tie weng cheng。“ jin jiao ”, jin shan、 jiao shan, er shan jun yi li da jiang zhong( jin shan xian yi yu lian nan an ), xi dong xiang dui, shi fen xiong wei。 song xiao zong you jin shan si zeng ti shi dao:“?? ran tian li zhen zhong liu, xiong kua dong nan er bai zhou。”“ tie weng”、“ jin jiao” wei zhen jiang gu lai xing shi zui tu chu zhi chu, xie de gai kuo、 you li。“ chang jiang wan li dong zhu, xiao chui juan jing tao。” jiang liu dong zhu , feng juan tao jing, you jia qiang le di zhu zhong liu de jin jiao xing xiang。“ tian ji gu yun lai qu, shui ji gu fan shang xia, tian gong shui xiang yao。” tian lian shui, shui lian tian ,“ gu yun”、“ gu fan” geng chen chu le jiang tian de hao miao, er“ lai qu”、“ shang xia” you jian chu le ci ren zai you mu cheng huai, pin pin fu yang, ke yi xiang jian qi shen si de fei yue。 ci ju bu jin rang ren xiang qi li bai de“ gu fan yuan ying bi kong jin , wei jian chang jiang tian ji liu”, xiang shi cong li bai shi ju bian hua er lai 。“ yuan xiu hu ming hui”,“ hu” xie chu le chao guang ming mie gei ren sha na jian de ci ji , you yin qi le duo shao xing fen , zhen shi“ hao jing hua nan miao” a。
xia pian xie jing cong xing shi xie qi, jiang, tian, yuan shan, you jin er yuan, ceng ci fen ming 。 lan jing shi, ren men wang wang ke yi chao yue shi kong de ju xian。 ru guo shuo shang pian shi“ shi tong wan li ”, na me xia pian jiu shi“ si jie qian zai” le。
“ hun sui chen , fen song wei, zhan sun cao。” ci you jin dao yuan xie zhen jiang de gong shou zheng zhan。 sui mie chen shi, sui da jiang he ruo bi zui xian zai zhe li tu po chen de jiang fang, ji ke jin ling。 nan chao song zeng ping jie chang jiang tian qian zai zhe li kang ji bei wei jun dui,“ yuan jiang liu qi bai li, zhu lu xiang jie”, cong er bao quan le ban bi he shan。 sun quan zeng yi jing kou( wu shi cheng jing cheng, dong jin nan chao cheng jing kou cheng) wei shou dou jian kang( jin nan jing) zhi men hu, dui kang cao wei。 zhe jiu ge zi ji sheng jing di biao xian chu zhen jiang zai li shi shang de zhong yao di wei, zai zhe li zeng jing fa sheng guo duo shao chang mian zhuang lie de zhan zheng? zhen jiang, ta zai nan bei dui zhi de li chao li dai zhan lve di wei he deng zhong yao, er jin ta you shi kang ji meng gu de jiang huai zhong zhen, er zi ji jiu ren zhi zai zhe kuai“ gu lai zheng zhan di”!“ hui tou qian zai chen ji, chi jue yi ting gao。”
zuo zhe cong li shi de xia xiang zhong qing xing guo lai, yi li jiang an shang, bu jin gan kai wan qian le 。 zuo zhe dui li shi wu xian zhui yi,“ tian xia ying xiong shui di shou”, neng zai zhe li yi zhan hong tu, duo hao! ke shi, mian dui xian shi, guan xiao quan qing, nan you yong wu zhi di, he bi xiang ru fei fei ne! zheng ru ta tong shi xie de ling yi shou《 shui tiao ge tou》 suo yan:“ xi bing qiang, han jian zheng, shuo xu zhou。 dan lian wu shuai jiu yi, ci shi kong you you。 yu po zhu gong lei kuai , qie qian yi bei jiao lei, xiu yao wen geng chou!” zhe jiu shi ta ci shi de xin qing 。 yu shi ta bu de bu kai jie zi ji。“ wei you ting bian ou lu, bu guan ren jian xing fei , yi mo du qing xiao。” ou lu wu you wu lv、 zi you zi zai di fei xiang, yue fei yue yuan, yue fei yue gao, jiang zuo zhe de xin ye dai dao le“ qing xiao” zhi shang。“ an de shen fei qu, ju shou xie chen xiao。” zhe shi ta de xiang xiang、 ta de yuan wang: wo zen yang ye neng xiang ou lu yi yang fei shang tian kong、 li kai fen fan fu za de chen shi ne! qie bu ke cong ci ju ren wei zuo zhe you bi shi zhi ai。 zhe zhi shi ta shi yi shi de wei jie zhi ci, ta zen neng qing yi pao qi zi ji de zhuang zhi ne?
zhe shou ci you xie jing 、 huai gu 、 shu qing san zhe zu cheng, ceng ceng sheng fa, yi qi he cheng, xian de shi fen zi ran。 zuo zhe yong ming jing、 yuan shu de yu yan , chuang zao le yi ge gao yuan、 qing xin de yi jing, biao xian le hao mai、 kai lang de xiong jin。 du qi lai shuang kou qie xin, fa ren yi xing。 yin ci, ke yi shuo wu qian shi wan song yi ge zhong yao de ci ren。
tie weng gu xing shi, xiang dui li jin jiao。 chang jiang wan li dong zhu, xiao chui juan jing tao。 tian ji gu yun lai qu, shui ji gu fan shang xia, tian gong shui xiang yao。 yuan xiu hu ming hui, hao jing hua nan miao。 hun sui chen, fen song wei, zhan sun cao。 hui tou qian zai chen ji, chi jue yi ting gao。 wei you ting bian ou lu, bu guan ren jian xing fei, yi mo du qing xiao。 an de shen fei qu, ju shou xie chen xiao。
zhu shi:
zuo pin shang xi:
【 zhu shi】:ci ci wei jia xi er 、 san nian jian(1238 — 1239) wu qian ren zhen jiang zhi fu shi suo zuo。 zhen jiang feng jing zhuang li, di chu wu tou chu wei、 nan bei yao chong, zi gu ji bing jia zheng xiong zhi suo, ye shi wen ren mo ke hui ju zhi qu。 zhe li de gu ji he liu chuan de jia hua hen duo, xing cheng le te shu de li shi wen hua fen wei , wen ren dao ci, wu bu shou dao qiang lie gan fa,“ qing dong yu zhong er xing yu yan ”, sui you hen duo pian shen chuan shi。 wu qian zai ci ci zuo jiu you shi shu shou, zhe shi qi zhong zhi yi。
“ tie weng gu xing shi , xiang dui li jin jiao。”“ tie weng”, zhi zhen jiang gu cheng, shi san guo sun quan suo jian, shi fen jian gu, dang shi hao cheng tie weng cheng。“ jin jiao ”, jin shan、 jiao shan, er shan jun yi li da jiang zhong( jin shan xian yi yu lian nan an ), xi dong xiang dui, shi fen xiong wei。 song xiao zong you jin shan si zeng ti shi dao:“?? ran tian li zhen zhong liu, xiong kua dong nan er bai zhou。”“ tie weng”、“ jin jiao” wei zhen jiang gu lai xing shi zui tu chu zhi chu, xie de gai kuo、 you li。“ chang jiang wan li dong zhu, xiao chui juan jing tao。” jiang liu dong zhu , feng juan tao jing, you jia qiang le di zhu zhong liu de jin jiao xing xiang。“ tian ji gu yun lai qu, shui ji gu fan shang xia, tian gong shui xiang yao。” tian lian shui, shui lian tian ,“ gu yun”、“ gu fan” geng chen chu le jiang tian de hao miao, er“ lai qu”、“ shang xia” you jian chu le ci ren zai you mu cheng huai, pin pin fu yang, ke yi xiang jian qi shen si de fei yue。 ci ju bu jin rang ren xiang qi li bai de“ gu fan yuan ying bi kong jin , wei jian chang jiang tian ji liu”, xiang shi cong li bai shi ju bian hua er lai 。“ yuan xiu hu ming hui”,“ hu” xie chu le chao guang ming mie gei ren sha na jian de ci ji , you yin qi le duo shao xing fen , zhen shi“ hao jing hua nan miao” a。
xia pian xie jing cong xing shi xie qi, jiang, tian, yuan shan, you jin er yuan, ceng ci fen ming 。 lan jing shi, ren men wang wang ke yi chao yue shi kong de ju xian。 ru guo shuo shang pian shi“ shi tong wan li ”, na me xia pian jiu shi“ si jie qian zai” le。
“ hun sui chen , fen song wei, zhan sun cao。” ci you jin dao yuan xie zhen jiang de gong shou zheng zhan。 sui mie chen shi, sui da jiang he ruo bi zui xian zai zhe li tu po chen de jiang fang, ji ke jin ling。 nan chao song zeng ping jie chang jiang tian qian zai zhe li kang ji bei wei jun dui,“ yuan jiang liu qi bai li, zhu lu xiang jie”, cong er bao quan le ban bi he shan。 sun quan zeng yi jing kou( wu shi cheng jing cheng, dong jin nan chao cheng jing kou cheng) wei shou dou jian kang( jin nan jing) zhi men hu, dui kang cao wei。 zhe jiu ge zi ji sheng jing di biao xian chu zhen jiang zai li shi shang de zhong yao di wei, zai zhe li zeng jing fa sheng guo duo shao chang mian zhuang lie de zhan zheng? zhen jiang, ta zai nan bei dui zhi de li chao li dai zhan lve di wei he deng zhong yao, er jin ta you shi kang ji meng gu de jiang huai zhong zhen, er zi ji jiu ren zhi zai zhe kuai“ gu lai zheng zhan di”!“ hui tou qian zai chen ji, chi jue yi ting gao。”
zuo zhe cong li shi de xia xiang zhong qing xing guo lai, yi li jiang an shang, bu jin gan kai wan qian le 。 zuo zhe dui li shi wu xian zhui yi,“ tian xia ying xiong shui di shou”, neng zai zhe li yi zhan hong tu, duo hao! ke shi, mian dui xian shi, guan xiao quan qing, nan you yong wu zhi di, he bi xiang ru fei fei ne! zheng ru ta tong shi xie de ling yi shou《 shui tiao ge tou》 suo yan:“ xi bing qiang, han jian zheng, shuo xu zhou。 dan lian wu shuai jiu yi, ci shi kong you you。 yu po zhu gong lei kuai , qie qian yi bei jiao lei, xiu yao wen geng chou!” zhe jiu shi ta ci shi de xin qing 。 yu shi ta bu de bu kai jie zi ji。“ wei you ting bian ou lu, bu guan ren jian xing fei , yi mo du qing xiao。” ou lu wu you wu lv、 zi you zi zai di fei xiang, yue fei yue yuan, yue fei yue gao, jiang zuo zhe de xin ye dai dao le“ qing xiao” zhi shang。“ an de shen fei qu, ju shou xie chen xiao。” zhe shi ta de xiang xiang、 ta de yuan wang: wo zen yang ye neng xiang ou lu yi yang fei shang tian kong、 li kai fen fan fu za de chen shi ne! qie bu ke cong ci ju ren wei zuo zhe you bi shi zhi ai。 zhe zhi shi ta shi yi shi de wei jie zhi ci, ta zen neng qing yi pao qi zi ji de zhuang zhi ne?
zhe shou ci you xie jing 、 huai gu 、 shu qing san zhe zu cheng, ceng ceng sheng fa, yi qi he cheng, xian de shi fen zi ran。 zuo zhe yong ming jing、 yuan shu de yu yan , chuang zao le yi ge gao yuan、 qing xin de yi jing, biao xian le hao mai、 kai lang de xiong jin。 du qi lai shuang kou qie xin, fa ren yi xing。 yin ci, ke yi shuo wu qian shi wan song yi ge zhong yao de ci ren。
欢迎读者提供注释翻译和赏析
水调歌头 焦山(宋 吴潜)原文注释翻译及赏析(完)-古诗词译文查看(吴潜)更多诗文
免责声明:「水调歌头 焦山」是宋 吴潜创作的一篇诗词,文笔优美俱佳,原文注释和赏析等内容(即本文)皆收集于网络,版权归原作者,只代表作者观点和本站无关,如果您认为本站转载侵犯了您的权益,请联系我们删除。
古诗词推荐
- 苦雨吟十首呈同官诸丈
[宋] 吴潜 五鼓立中庭,疎星一二明。 转头云复合,移步雨还倾。 感召虽人事,怨咨柰物情。 号空犹未应,隐痛痛无声。 注释:...
- 苦雨吟十首呈同官诸丈
[宋] 吴潜 连朝雨水淹,燕寝似穷阎。 无处可就燥,何时得附炎。 频占季主卦,屡乞鲍君签。 千里人知否,心香日夜添。 注释:...
- 苦雨吟十首呈同官诸丈
[宋] 吴潜 海乡多下田,潢潦易缠绵。 云脚晚希露,天心朝望穿。 壤蚯方恶出,穴蚁又忧迁。 翻覆阴晴证,愁肠日几旋。 注释:...
- 苦雨吟十首呈同官诸丈
[宋] 吴潜 田官决水归,喜有溃重围。 晚种禾头出,新耘稻本肥。 已如云气勃,只恨日光...
- 苦雨吟十首呈同官诸丈
[宋] 吴潜 正直三神列,慈悲一佛尊。 须知真实念,是谓吉祥门。 巨浸旋归壑,顽云渐散屯。 更凭驱日驭,挥霍照乾坤。 注释:...
- 苦雨吟十首呈同官诸丈
[宋] 吴潜 早晚遣长须,行田西北隅。 稻禾都旺否,庐舍莫淹无。 高仰为何碶,低洼是某都。 水痕如退落,分雨要相符。 注释:...
- 苦雨吟十首呈同官诸丈
[宋] 吴潜 洪穴隄凡九,泄水注之江。 荷锸来如织,奔湍去若撞。 雨声虽断续,潦势已宾降。 想见鱼秧泛,沙汀白鸟双。 注释:...
- 苦雨吟十首呈同官诸丈
[宋] 吴潜 自春爰及夏,多雨少曾晴。 积压兼旬潦,瀰漫四泽盈。 穉苗忧冒没,矮岸恐颓倾。 急遣洪宝佐,代余省尔氓。 注释:...
- 苦雨吟十首呈同官诸丈
[宋] 吴潜 旧雨连今雨,南鸠唤北鸠。 声声肠寸断,点点泪交流。 历耳风来处,凝眸天尽头。 衷情如此苦,造物亦怜不。 注释:...
- 解连环·彩桡芳苑
[宋] 吴潜 彩桡芳苑。嗟东风梦断,燕残莺懒。谩记得、标格精神,正云涨暮天,雨荒闲馆。嫩绿殷红,但回首、一川波暖。想娇情慧态,倚褪淡妆,画楼帘卷。吴歌数声冉冉。料移商变羽,人共天远。须信道、飞絮游丝,尽春去春来,景色偷换。扫罢蛮笺,难寄我、...
- 出郊再用韵赋三解
[宋] 吴潜 窗草池莲乐意连,一帆直到太虚前。 拈来瓦砾无非道,触处鸢鱼共此天。 鹑固珍羞元是鼠,蜣虽秽物却为蝉。 神奇臭腐相更禅,妙理谁知所以然。 注释:...
- 出郊再用韵赋三解
[宋] 吴潜 午香一缕篆烟收,欹枕方床此景悠。 便觉梦寻桃叶渡,不知身在菊花洲。 簿书堆里挨排日,砧杵声中断送秋。 坏户蛰虫犹识候,人生知觉似渠不。 注释:...
- 出郊再用韵赋三解
[宋] 吴潜 老大头皮捉出官,转头重九又看看。 莫愁客里黄花负,只恐尊前白日残。 喜得赐封天燧息,愿他入塞帝巴乾。 丰年喜色眉尖上,一笑相携肯作难。 注释:...
- 出郊再用韵赋三解
[宋] 吴潜 水聚山环旺气连,荣华富贵各搀前。 劫从无始认为我,数到有终还是天。 晓月园林空唳鹤,晚风亭树谩鸣蝉。 寄言世上耽迷者,所美当知非美然。 注释:...
- 出郊再用韵赋三解
[宋] 吴潜 空绡图画几曾收,楼外苍林远更悠。 日莫群乌投栎社,天长数雁落芦洲。 为谙世上空花景,最喜山中落叶秋。 官事渐稀农事丁,携壶挈榼要容不。 注释:...
- 出郊再用韵赋三解
[宋] 吴潜 平生惯作牧民官,不作朱幡画戟看。 惟有寸心存恻隐,谁怜只手补创残。 树蔬人要畦畦润,种麦农便陇陇乾。 乍雨乍晴都恰好,老天谁道叫呼难。 注释:...
- 出郊再用韵赋三解
[宋] 吴潜 见说蓬瀛上界连,谁知只在眼眼前。 但须牢踏脚根地,更要放开心里天。 世事可怜旋磨蚁,人情争慕集冠蝉。 若教禁脔曾知味,不似鱼羹饭泰然。 注释:...
- 出郊再用韵赋三解
[宋] 吴潜 山朋水友讯频收,怪我明农事转悠。 南墅麋猿专一壑,东溪岛鹜据三洲。 人閒颠倒舟移夜,客里凄凉坐阅秋。 六十余翁何所恋,金鸡赦了可归不。 注释:...
- 出郊再用韵赋三解
[宋] 吴潜 此时尉侯迭专官,木落郊空最好看。 海桧不为时节改,岩花未觉色香残。 明堂柱下捐樗散,清庙笾中荐豆乾。 天地无私能物物,飞蚊终是负山难。 注释:...
- 糖多令/唐多令
[宋] 吴潜 白鹭立孤...