金陵怀古
唐 司空曙
古诗词:金陵怀古原文翻译+全文注释译文+原著赏析
原文:
[唐] 司空曙辇路江枫暗,宫庭野草春。伤心庾开府,老作北朝臣。
注释:
作品赏析:
【注释】:金陵(今江苏南京)从三国吴起,先后为六朝国都,是历代诗人咏史的重要题材。司空曙的这首《金陵怀古》,选材典型,用事精工,别具匠心。
前两句写实。作者就眼前所见,选择两件典型的景物加以描绘,着墨不多,而能把古都金陵衰败荒凉的景象,表现得很具体,很鲜明。辇路即皇帝乘车经过的道路。想当年,皇帝出游,旌旗如林,鼓乐喧天,前呼后拥,该是何等威风!如今这景象已不复存在,只有道旁那饱览人世沧桑的江枫,长得又高又大,遮天蔽日,投下浓密的阴影,使荒芜的辇路更显得幽暗阴森。“江枫暗”的“暗”字,既是写实,又透露出此刻作者心情的沉重。沿着这条路走去,就可看到残存的一些六朝宫苑建筑了。“台城六代竞豪华”,昔日的宫庭,珠光宝气,金碧辉煌,一派显赫繁华,更不用说到了飞红点翠、莺歌燕舞的春天。现在这里却一片凄清冷落,只有那野草到处滋生,长得蓬蓬勃勃,好象整个宫庭都成了它们的世界。“野草春”,这“春”字既点时令,又着意表示,点缀春光的唯有这萋萋野草而已。这两句对偶整齐,辇路、宫庭与江枫、野草形成强烈对照,启发读者将它的现状与历史作比较,其盛衰兴亡之感自然寄寓于其中。
接下去,笔锋一转,运实入虚,别出心裁地用典故抒发情怀。典故用得自然、恰当,蕴含丰富,耐人寻味。
先说自然。庾开府即庾信,因曾官开府仪同三司,故称。庾信是梁朝著名诗人,早年在金陵做官,和父亲庾肩吾一起,深受梁武帝赏识,所谓“父子东宫,出入禁闼,恩礼莫与比隆”。诗人从辇路、宫庭着笔来怀古,当然很容易联想到庾信,它与作者的眼前情景相接相合,所以是自然的。
再说恰当。庾信出使北朝西魏期间,梁为西魏所亡,遂被强留长安。北周代魏后,他又被迫仕于周,一直留在北朝,最后死于隋文帝开皇元年。他经历了北朝几次政权的交替,又目睹南朝最后两个王朝的覆灭,其身世是最能反映那个时代的动乱变化的。再说他长期羁旅北地,常常想念故国和家乡,其诗赋多有“乡关之思”,著名的《哀江南赋》就是这方面的代表作。诗人的身世和庾信有某些相似之处。他经历过“安史之乱”,亲眼看到大唐帝国从繁荣的顶峰上跌落下来。安史乱时,他曾远离家乡,避难南方,乱平后一时还未能回到长安,思乡之情甚切。所以,诗人用庾信的典故,既感伤历史上六朝的兴亡变化,又借以寄寓对唐朝衰微的感叹,更包含有他自己的故园之思、身世之感在内,确是贴切工稳,含蕴丰富。“伤心”二字,下得沉重,值得玩味。庾信曾作《伤心赋》一篇,伤子死,悼国亡,哀婉动人,自云:“既伤即事,追悼前亡,惟觉伤心……”以“伤心”冠其名上,自然贴切,而这不仅概括了庾信的生平遭际,也寄托了作者对这位前辈诗人的深厚同情,更是他此时此地悲凉心情的自白。
这首诗寥寥二十字,包蕴丰富,感慨深沉,情与景、古与今、物与我浑然一体,不失为咏史诗的佳作。
(徐定祥)
拼音版对照
[ tang] si kong shu
nian lu jiang feng an, gong ting ye cao chun。 shang xin yu kai fu, lao zuo bei chao chen。
jin ling( jin jiang su nan jing) cong san guo wu qi, xian hou wei liu chao guo dou, shi li dai shi ren yong shi de zhong yao ti cai。 si kong shu de zhe shou《 jin ling huai gu》, xuan cai dian xing, yong shi jing gong, bie ju jiang xin。
qian liang ju xie shi。 zuo zhe jiu yan qian suo jian, xuan ze liang jian dian xing de jing wu jia yi miao hui, zhe mo bu duo, er neng ba gu dou jin ling shuai bai huang liang de jing xiang, biao xian de hen ju ti, hen xian ming。 nian lu ji huang di cheng che jing guo de dao lu。 xiang dang nian, huang di chu you, jing qi ru lin, gu le xuan tian, qian hu hou yong, gai shi he deng wei feng! ru jin zhe jing xiang yi bu fu cun zai, zhi you dao pang na bao lan ren shi cang sang de jiang feng, chang de you gao you da, zhe tian bi ri, tou xia nong mi de yin ying, shi huang wu de nian lu geng xian de you an yin sen。“ jiang feng an” de“ an” zi, ji shi xie shi, you tou lu chu ci ke zuo zhe xin qing de chen zhong。 yan zhe zhe tiao lu zou qu, jiu ke kan dao can cun de yi xie liu chao gong yuan jian zhu le。“ tai cheng liu dai jing hao hua”, xi ri de gong ting, zhu guang bao qi, jin bi hui huang, yi pai xian he fan hua, geng bu yong shuo dao le fei hong dian cui、 ying ge yan wu de chun tian。 xian zai zhe li que yi pian qi qing leng luo, zhi you na ye cao dao chu zi sheng, chang de peng peng bo bo, hao xiang zheng ge gong ting dou cheng le ta men de shi jie。“ ye cao chun”, zhe“ chun” zi ji dian shi ling, you zhe yi biao shi, dian zhui chun guang de wei you zhe qi qi ye cao er yi。 zhe liang ju dui ou zheng qi, nian lu、 gong ting yu jiang feng、 ye cao xing cheng qiang lie dui zhao, qi fa du zhe jiang ta de xian zhuang yu li shi zuo bi jiao, qi sheng shuai xing wang zhi gan zi ran ji yu yu qi zhong。
jie xia qu, bi feng yi zhuan, yun shi ru xu, bie chu xin cai di yong dian gu shu fa qing huai。 dian gu yong de zi ran、 qia dang, yun han feng fu, nai ren xun wei。
xian shuo zi ran。 yu kai fu ji yu xin, yin zeng guan kai fu yi tong san si, gu cheng。 yu xin shi liang chao zhu ming shi ren, zao nian zai jin ling zuo guan, he fu qin yu jian wu yi qi, shen shou liang wu di shang shi, suo wei“ fu zi dong gong, chu ru jin ta, en li mo yu bi long”。 shi ren cong nian lu、 gong ting zhe bi lai huai gu, dang ran hen rong yi lian xiang dao yu xin, ta yu zuo zhe de yan qian qing jing xiang jie xiang he, suo yi shi zi ran de。
zai shuo qia dang。 yu xin chu shi bei chao xi wei qi jian, liang wei xi wei suo wang, sui bei qiang liu chang an。 bei zhou dai wei hou, ta you bei po shi yu zhou, yi zhi liu zai bei chao, zui hou si yu sui wen di kai huang yuan nian。 ta jing li le bei chao ji ci zheng quan de jiao ti, you mu du nan chao zui hou liang ge wang chao de fu mie, qi shen shi shi zui neng fan ying na ge shi dai de dong luan bian hua de。 zai shuo ta chang qi ji lv bei di, chang chang xiang nian gu guo he jia xiang, qi shi fu duo you“ xiang guan zhi si”, zhu ming de《 ai jiang nan fu》 jiu shi zhe fang mian de dai biao zuo。 shi ren de shen shi he yu xin you mou xie xiang si zhi chu。 ta jing li guo“ an shi zhi luan”, qin yan kan dao da tang di guo cong fan rong de ding feng shang die luo xia lai。 an shi luan shi, ta zeng yuan li jia xiang, bi nan nan fang, luan ping hou yi shi hai wei neng hui dao chang an, si xiang zhi qing shen qie。 suo yi, shi ren yong yu xin de dian gu, ji gan shang li shi shang liu chao de xing wang bian hua, you jie yi ji yu dui tang chao shuai wei de gan tan, geng bao han you ta zi ji de gu yuan zhi si、 shen shi zhi gan zai nei, que shi tie qie gong wen, han yun feng fu。“ shang xin” er zi, xia de chen zhong, zhi de wan wei。 yu xin zeng zuo《 shang xin fu》 yi pian, shang zi si, dao guo wang, ai wan dong ren, zi yun:“ ji shang ji shi, zhui dao qian wang, wei jiao shang xin……” yi“ shang xin” guan qi ming shang, zi ran tie qie, er zhe bu jin gai kuo le yu xin de sheng ping zao ji, ye ji tuo le zuo zhe dui zhe wei qian bei shi ren de shen hou tong qing, geng shi ta ci shi ci di bei liang xin qing de zi bai。
zhe shou shi liao liao er shi zi, bao yun feng fu, gan kai shen chen, qing yu jing、 gu yu jin、 wu yu wo hun ran yi ti, bu shi wei yong shi shi de jia zuo。
( xu ding xiang)
nian lu jiang feng an, gong ting ye cao chun。 shang xin yu kai fu, lao zuo bei chao chen。
zhu shi:
zuo pin shang xi:
【 zhu shi】:jin ling( jin jiang su nan jing) cong san guo wu qi, xian hou wei liu chao guo dou, shi li dai shi ren yong shi de zhong yao ti cai。 si kong shu de zhe shou《 jin ling huai gu》, xuan cai dian xing, yong shi jing gong, bie ju jiang xin。
qian liang ju xie shi。 zuo zhe jiu yan qian suo jian, xuan ze liang jian dian xing de jing wu jia yi miao hui, zhe mo bu duo, er neng ba gu dou jin ling shuai bai huang liang de jing xiang, biao xian de hen ju ti, hen xian ming。 nian lu ji huang di cheng che jing guo de dao lu。 xiang dang nian, huang di chu you, jing qi ru lin, gu le xuan tian, qian hu hou yong, gai shi he deng wei feng! ru jin zhe jing xiang yi bu fu cun zai, zhi you dao pang na bao lan ren shi cang sang de jiang feng, chang de you gao you da, zhe tian bi ri, tou xia nong mi de yin ying, shi huang wu de nian lu geng xian de you an yin sen。“ jiang feng an” de“ an” zi, ji shi xie shi, you tou lu chu ci ke zuo zhe xin qing de chen zhong。 yan zhe zhe tiao lu zou qu, jiu ke kan dao can cun de yi xie liu chao gong yuan jian zhu le。“ tai cheng liu dai jing hao hua”, xi ri de gong ting, zhu guang bao qi, jin bi hui huang, yi pai xian he fan hua, geng bu yong shuo dao le fei hong dian cui、 ying ge yan wu de chun tian。 xian zai zhe li que yi pian qi qing leng luo, zhi you na ye cao dao chu zi sheng, chang de peng peng bo bo, hao xiang zheng ge gong ting dou cheng le ta men de shi jie。“ ye cao chun”, zhe“ chun” zi ji dian shi ling, you zhe yi biao shi, dian zhui chun guang de wei you zhe qi qi ye cao er yi。 zhe liang ju dui ou zheng qi, nian lu、 gong ting yu jiang feng、 ye cao xing cheng qiang lie dui zhao, qi fa du zhe jiang ta de xian zhuang yu li shi zuo bi jiao, qi sheng shuai xing wang zhi gan zi ran ji yu yu qi zhong。
jie xia qu, bi feng yi zhuan, yun shi ru xu, bie chu xin cai di yong dian gu shu fa qing huai。 dian gu yong de zi ran、 qia dang, yun han feng fu, nai ren xun wei。
xian shuo zi ran。 yu kai fu ji yu xin, yin zeng guan kai fu yi tong san si, gu cheng。 yu xin shi liang chao zhu ming shi ren, zao nian zai jin ling zuo guan, he fu qin yu jian wu yi qi, shen shou liang wu di shang shi, suo wei“ fu zi dong gong, chu ru jin ta, en li mo yu bi long”。 shi ren cong nian lu、 gong ting zhe bi lai huai gu, dang ran hen rong yi lian xiang dao yu xin, ta yu zuo zhe de yan qian qing jing xiang jie xiang he, suo yi shi zi ran de。
zai shuo qia dang。 yu xin chu shi bei chao xi wei qi jian, liang wei xi wei suo wang, sui bei qiang liu chang an。 bei zhou dai wei hou, ta you bei po shi yu zhou, yi zhi liu zai bei chao, zui hou si yu sui wen di kai huang yuan nian。 ta jing li le bei chao ji ci zheng quan de jiao ti, you mu du nan chao zui hou liang ge wang chao de fu mie, qi shen shi shi zui neng fan ying na ge shi dai de dong luan bian hua de。 zai shuo ta chang qi ji lv bei di, chang chang xiang nian gu guo he jia xiang, qi shi fu duo you“ xiang guan zhi si”, zhu ming de《 ai jiang nan fu》 jiu shi zhe fang mian de dai biao zuo。 shi ren de shen shi he yu xin you mou xie xiang si zhi chu。 ta jing li guo“ an shi zhi luan”, qin yan kan dao da tang di guo cong fan rong de ding feng shang die luo xia lai。 an shi luan shi, ta zeng yuan li jia xiang, bi nan nan fang, luan ping hou yi shi hai wei neng hui dao chang an, si xiang zhi qing shen qie。 suo yi, shi ren yong yu xin de dian gu, ji gan shang li shi shang liu chao de xing wang bian hua, you jie yi ji yu dui tang chao shuai wei de gan tan, geng bao han you ta zi ji de gu yuan zhi si、 shen shi zhi gan zai nei, que shi tie qie gong wen, han yun feng fu。“ shang xin” er zi, xia de chen zhong, zhi de wan wei。 yu xin zeng zuo《 shang xin fu》 yi pian, shang zi si, dao guo wang, ai wan dong ren, zi yun:“ ji shang ji shi, zhui dao qian wang, wei jiao shang xin……” yi“ shang xin” guan qi ming shang, zi ran tie qie, er zhe bu jin gai kuo le yu xin de sheng ping zao ji, ye ji tuo le zuo zhe dui zhe wei qian bei shi ren de shen hou tong qing, geng shi ta ci shi ci di bei liang xin qing de zi bai。
zhe shou shi liao liao er shi zi, bao yun feng fu, gan kai shen chen, qing yu jing、 gu yu jin、 wu yu wo hun ran yi ti, bu shi wei yong shi shi de jia zuo。
( xu ding xiang)
欢迎读者提供注释翻译和赏析
金陵怀古(唐 司空曙)原文注释翻译及赏析(完)-古诗词译文查看(司空曙)更多诗文
免责声明:「金陵怀古」是唐 司空曙创作的一篇诗词,文笔优美俱佳,原文注释和赏析等内容(即本文)皆收集于网络,版权归原作者,只代表作者观点和本站无关,如果您认为本站转载侵犯了您的权益,请联系我们删除。
古诗词推荐
- 贼平后送人北归
[唐] 司空曙 世乱同南去,时清独北还。 他乡生白发,旧国见青山。 晓月过残垒,繁星宿故关。 寒禽与衰草,处处伴愁颜。 注释: 作品赏析: 【注解】: 1、时清:指时局已安定。 2、旧国句:意谓你到故乡,所见者也惟有青山如故。旧国,指故乡。 【韵译...
- 喜外弟卢纶见宿
[唐] 司空曙 静夜四无邻,荒居旧业贫。 雨中黄叶树,灯下白头人。 以我独沈久,愧君相见频。 平生自有分,况是蔡家亲。 注释: 作品赏析: 【注解】: 1、沉:沉沦。 2、分:情谊。 3、霍家亲:晋羊祜为蔡邕外孙,这里只是说明两家是表亲。 【韵译】:...
- 云阳馆与韩绅宿别
[唐] 司空曙 故人江海别,几度隔山川。 乍见翻疑梦,相悲各问年。 孤灯寒照雨,湿竹暗浮烟。 更有明朝恨,离杯惜共传。 注释: 作品赏析: 【注解】: 1、几度:多少道。 2、乍:骤,突然。 3、共传:互相举杯。 【韵译】: 老朋友自从江海阔别之后, ...
- 洛中晴月送殷四入关
[唐] 刘希夷 清洛浮桥南渡头,天晶万里散华洲。晴看石濑光无数, 晓入寒潭浸不流。微云一点曙烟起,南陌憧憧遍行子。 欲将此意与君论,复道秦关尚千里。 注释:...
- 秋日题汝阳潭壁
[唐] 刘希夷 独坐秋阴生,悲来从所适。行见汝阳潭,飞萝蒙水石。 悬瓢木叶上,风吹何历历。幽人不耐烦,振衣步闲寂。 回流清见底,金沙覆银砾。错落非一文,空胧几千尺。 鱼鳞可怜紫,鸭毛自然碧。吟咏秋水篇,渺然忘损益。 秋水随形影,清浊混心迹。岁暮...
- 归山
[唐] 刘希夷 归去嵩山道,烟花覆青草。草绿山无尘,山青杨柳春。 日暮松声合,空歌思杀人。 注释:...
- 览镜
[唐] 刘希夷 青楼挂明镜,临照不胜悲。白发今如此,人生能几时。 秋风下山路,明月上春期。叹息君恩尽,容颜不可思。 注释:...
- 洛川怀古
[唐] 刘希夷 萋萋春草绿,悲歌牧征马。行见白头翁,坐泣青竹下。 感叹前问之,赠予辛苦词。岁月移今古,山河更盛衰。 晋家都洛滨,朝廷多近臣。词赋归潘岳,繁华称季伦。 梓泽春草菲,河阳乱华飞。绿珠不可夺,白首同所归。 高楼倏冥灭,茂林久摧折。昔时...
- 将军行
[唐] 刘希夷 将军辟辕门,耿介当风立。诸将欲言事,逡巡不敢入。 剑气射云天,鼓声振原隰。黄尘塞路起,走马追兵急。 弯弓从此去,飞箭如雨集。截围一百里,斩首五千级。 代马流血死,胡人抱鞍泣。古来养甲兵,有事常讨袭。 乘我庙堂运,坐使干戈戢。献凯...
- 代秦女赠行人
[唐] 刘希夷 鸾镜晓含春,蛾眉向影嚬。开□衣裳破,那堪粉黛新。 春还洛阳道,为忆春阶草。杨叶未能攀,梅花待君扫。 今朝喜鹊傍人飞,应是狂夫走马归。遥想行歌共游乐, 迎前含笑著春衣。 注释:...
- 巫山怀古
[唐] 刘希夷 巫山幽阴地,神女艳阳年。襄王伺容色,落日望悠然。 归来高唐夜,金釭焰青烟。颓想卧瑶席,梦魂何翩翩。 摇落殊未已,荣华倏徂迁。愁思潇湘浦,悲凉云梦田。 猿啼秋风夜,雁飞明月天。巴歌不可听,听此益潺湲。 注释:...
- 春日行歌
[唐] 刘希夷 山树落梅花,飞落野人家。野人何所有,满瓮阳春酒。 携酒上春台,行歌伴落梅。醉罢卧明月,乘梦游天台。 注释:...
- 谒汉世祖庙
[唐] 刘希夷 舂陵气初发,渐台首未传。列营百万众,持国十八年。 运开朱旗后,道合赤符先。宛城剑鸣匣,昆阳镝应弦。 犷兽血涂地,巨人声沸天。长驱过北赵,短兵出南燕。 太守迎门外,王郎死道边。升坛九城陌,端拱千秋年。 朝廷方雀跃,剑珮几联翩。至德...
- 嵩岳闻笙
[唐] 刘希夷 月出嵩山东,月明山益空。山人爱清景,散发卧秋风。 风止夜何清,独夜草虫鸣。仙人不可见,乘月近吹笙。 绛唇吸灵气,玉指调真声。真声是何曲,三山鸾鹤情。 昔去落尘俗,愿言闻此曲。今来卧嵩岑,何幸承幽音。 神仙乐吾事,笙歌铭夙心。 注...
- 蜀城怀古
[唐] 刘希夷 蜀土绕水竹,吴天积风霜。穷览通表里,气色何苍苍。 旧国有年代,青楼思艳妆。古人无岁月,白骨冥丘荒。 寂历弹琴地,幽流读书堂。玄龟埋卜室,彩凤灭词...
- 故园置酒
[唐] 刘希夷 酒熟人须饮,春还鬓已秋。愿逢千日醉,得缓百年忧。 旧里多青草,新知尽白头。风前灯易灭,川上月难留。 卒卒周姬旦,栖栖鲁孔丘。平生能几日,不及且遨游。 注释:...
- 晚春
[唐] 刘希夷 佳人眠洞房,回首见垂杨。寒尽鸳鸯被,春生玳瑁床。 庭阴幕青霭,帘影散红芳。寄语同心伴,迎春且薄妆。 注释:...
- 孤松篇
[唐] 刘希夷 蚕月桑叶青,莺时柳花白。澹艳烟雨姿,敷芬阳春陌。 如何秋风起,零落从此始。独有南涧松,不叹东流水。 玄阴天地冥,皓雪朝夜零。岂不罹寒暑,为君留青青。 青青好颜色,落落任孤直。群树遥相望,众草不敢逼。 灵龟卜真隐,仙鸟宜栖息。耻受...
- 捣衣篇
[唐] 刘希夷 秋天瑟瑟夜漫漫,夜白风清玉露漙。燕山游子衣裳薄, 秦地佳人闺阁寒。欲向楼中萦楚练,还来机上裂齐纨。 揽红袖兮愁徙倚,盼青砧兮怅盘桓。盘桓徙倚夜已久, 萤火双飞入帘牖。西北风来吹细腰,东南月上浮纤手。 此时秋月可怜明,此时秋风别有...
- 代闺人春日
[唐] 刘希夷 珠帘的晓光,玉颜艳春彩。林间鸟鸣唤,户外花相待。 花鸟惜芳菲,鸟鸣花乱飞。人今伴花鸟,日暮不能归。 池月怜歌扇,山云爱舞衣。佳期杨柳陌,携手莫相违。 注释:...