网站首页 > 古诗词 > 沁园春·孤馆灯青

沁园春·孤馆灯青

宋 苏轼

古诗词:沁园春·孤馆灯青原文翻译+全文注释译文+原著赏析

原文:

[宋] 苏轼
孤馆灯青,野店鸡号,旅枕梦残。渐月华收练,晨霜耿耿;云山摛锦,朝露漙漙。世路无穷,劳生有限,似此区区长鲜欢。微吟罢,凭征鞍无语,往事千端。
当时共客长安,似二陆初来俱少年。有笔头千字,胸中万卷;致君尧舜,此事何难?用舍由时,行藏在我,袖手何妨闲处看。身长健,但优游卒岁,且斗尊前。

注释:


作品赏析:

【注释】:
这首词是苏轼于熙宁七年(1074)七月在由杭州移守密州的早行途中寄给其弟苏辙的作品。词中由景入情,由今入昔,直抒胸臆,表达了作者人生遭遇的不幸和壮志难酬的苦闷。
上阕一开篇,作者便以“孤馆灯青,野店鸡号,旅枕梦残”以及“月华收练,晨霜耿耿;云山摛朝露漙漙”数句,绘声绘色地画出了一幅旅途早行图。早行中,眼前月光、山色、晨霜、朝露,别具一番景象,但行人为了早日与弟弟联床夜话,畅叙别情,他对于眼前一切,已无心观赏。此时,作者“凭征鞍无语”,进入沉思,感叹“世路无穷,劳生有限 ”。为此,便引出了一大通议论来。作者追忆:他们兄弟俩 ,“当时共客长安,似二陆初来俱少年 。”长安,代指宋都汴京 。二陆,指西晋诗人陆机、陆云兄弟。吴亡后,二陆入洛阳,以文章为当时士大夫所推重,时年只二十余岁,词里用来比自己和弟弟苏辙。当年,他们兄弟俩俱有远大抱负,决心象伊尹那样 ,“使是君为尧舜之君 ”(《孟子》中语 );象杜甫那样,“致君尧舜上,再使风俗淳 ”,以实现其“结人心、厚风俗、存纪纲 ”(《上神宗皇帝书》)的政治理想。而且,他们兄弟俩“ 笔头千字,胸中万卷 ”,对于“致君尧舜”这一伟大功业,充满着信心和希望。抚今追昔,作者深感他们兄弟俩在现实社会中都碰了壁。为了相互宽慰,作者将《论语 》“用之则行,舍之则藏,惟我与尔有是夫”,《孔子家语》“优哉游哉,可以卒岁”,以及牛僧孺“休论世上升沉事,且斗尊前见在身”诗句,化入词中,并加以改造、发挥,以自开解。结尾数句,作者表示自己在怀才不遇的境况下,要避开政治斗争的漩涡,以从容不迫的态度,姑且保全身体,饮酒作乐,悠闲度日。整首词,除了开头几句形象描述之外,其余大多是议论、成为一篇直抒胸臆的言志抒情之作。
这首词的议论、抒怀部分 ,遣词命意无拘无束,经史子集信拈来,汪洋恣肆,显示出作者横放杰出的才华。词中多处用典 :“有笔头千字,胸中万卷,致君尧舜,此事何难”四句,化用杜甫《奉赠韦左丞丈二十二韵》中读书破万卷,下笔如有神”、“致君尧舜上 ,再使风俗淳”的诗句 。“身长健,但优游卒岁,且斗尊前”三句 ,“优游卒岁”语出《左传·襄公二十一年》中鲁国大夫叔向被囚后“优哉游哉,聊以卒岁”的话;“且斗尊前”,化用杜甫《漫兴》中“莫思身外无穷事,且尽生前有限杯”的诗句。作者将上述典故灵活运用,推陈出新,生动地传达出自已的志向与情怀。
这首词脉络清晰,层次井然,回环往复,波澜起伏,上片的早行图与下片的议论浑然一体,贯穿一气,构成一个统一、和谐的整体:头几句写景,以“孤”、“青”、“野”、“残”等字眼传神地渲染出早行途中孤寂、凄清的环境和心境 。“世路无穷,劳生有限”一句,由自然景色转入现实人生。其后,词作由景物描写而转入追忆往事。“用舍由时,行藏在我”,由往事回到现实。结拍数句表明作者已从壮志难酬的苦闷中摆脱出来 ,获得了内心的平静和慰安。全词集写景、抒情、议论为一体,融诗、文、经、史于一炉,体现了卓绝的才情。
拼音版对照
[ song] su shi
gu guan deng qing, ye dian ji hao, lv zhen meng can。 jian yue hua shou lian, chen shuang geng geng; yun shan?そ xian???`?`。 shi lu wu qiong, lao sheng you xian, si ci qu qu chang xian huan。 wei yin ba, ping zheng an wu yu, wang shi qian duan。
dang shi gong ke chang an, si er lu chu lai ju shao nian。 you bi tou qian zi, xiong zhong wan juan; zhi jun yao shun, ci shi he nan? yong she you shi, xing zang zai wo, xiu shou he fang xian chu kan。 shen chang jian, dan you you zu sui, qie dou zun qian。

zhu shi:


zuo pin shang xi:

【 zhu shi】:
zhe shou ci shi su shi yu xi ning qi nian(1074) qi yue zai you hang zhou yi shou mi zhou de zao xing tu zhong ji gei qi di su zhe de zuo pin。 ci zhong you jing ru qing, you jin ru xi, zhi shu xiong yi, biao da le zuo zhe ren sheng zao yu de bu xing he zhuang zhi nan chou de ku men。
shang que yi kai pian, zuo zhe bian yi“ gu guan deng qing, ye dian ji hao, lv zhen meng can” yi ji“ yue hua shou lian, chen shuang geng geng; yun shan?こ??`?`” shu ju, hui sheng hui se di hua chu le yi fu lv tu zao xing tu。 zao xing zhong, yan qian yue guang、 shan se、 chen shuang、 chao lu, bie ju yi fan jing xiang, dan xing ren wei le zao ri yu di di lian chuang ye hua, chang xu bie qing, ta dui yu yan qian yi qie, yi wu xin guan shang。 ci shi, zuo zhe“ ping zheng an wu yu”, jin ru chen si, gan tan“ shi lu wu qiong, lao sheng you xian ”。 wei ci, bian yin chu le yi da tong yi lun lai。 zuo zhe zhui yi: ta men xiong di liang ,“ dang shi gong ke chang an, si er lu chu lai ju shao nian 。” chang an, dai zhi song dou bian jing 。 er lu, zhi xi jin shi ren lu ji、 lu yun xiong di。 wu wang hou, er lu ru luo yang, yi wen zhang wei dang shi shi da fu suo tui zhong, shi nian zhi er shi yu sui, ci li yong lai bi zi ji he di di su zhe。 dang nian, ta men xiong di liang ju you yuan da bao fu, jue xin xiang yi yin na yang ,“ shi shi jun wei yao shun zhi jun ”(《 meng zi》 zhong yu ); xiang du fu na yang,“ zhi jun yao shun shang, zai shi feng su chun ”, yi shi xian qi“ jie ren xin、 hou feng su、 cun ji gang ”(《 shang shen zong huang di shu》) de zheng zhi li xiang。 er qie, ta men xiong di liang“ bi tou qian zi, xiong zhong wan juan ”, dui yu“ zhi jun yao shun” zhe yi wei da gong ye, chong man zhe xin xin he xi wang。 fu jin zhui xi, zuo zhe shen gan ta men xiong di liang zai xian shi she hui zhong dou peng le bi。 wei le xiang hu kuan wei, zuo zhe jiang《 lun yu 》“ yong zhi ze xing, she zhi ze zang, wei wo yu er you shi fu”,《 kong zi jia yu》“ you zai you zai, ke yi zu sui”, yi ji niu seng ru“ xiu lun shi shang sheng chen shi, qie dou zun qian jian zai shen” shi ju, hua ru ci zhong, bing jia yi gai zao、 fa hui, yi zi kai jie。 jie wei shu ju, zuo zhe biao shi zi ji zai huai cai bu yu de jing kuang xia, yao bi kai zheng zhi dou zheng de xuan wo, yi cong rong bu po de tai du, gu qie bao quan shen ti, yin jiu zuo le, you xian du ri。 zheng shou ci, chu le kai tou ji ju xing xiang miao shu zhi wai, qi yu da duo shi yi lun、 cheng wei yi pian zhi shu xiong yi de yan zhi shu qing zhi zuo。
zhe shou ci de yi lun、 shu huai bu fen , qian ci ming yi wu ju wu shu, jing shi zi ji xin nian lai, wang yang zi si, xian shi chu zuo zhe heng fang jie chu de cai hua。 ci zhong duo chu yong dian :“ you bi tou qian zi, xiong zhong wan juan, zhi jun yao shun, ci shi he nan” si ju, hua yong du fu《 feng zeng wei zuo cheng zhang er shi er yun》 zhong du shu po wan juan, xia bi ru you shen”、“ zhi jun yao shun shang , zai shi feng su chun” de shi ju 。“ shen chang jian, dan you you zu sui, qie dou zun qian” san ju ,“ you you zu sui” yu chu《 zuo chuan· xiang gong er shi yi nian》 zhong lu guo da fu shu xiang bei qiu hou“ you zai you zai, liao yi zu sui” de hua;“ qie dou zun qian”, hua yong du fu《 man xing》 zhong“ mo si shen wai wu qiong shi, qie jin sheng qian you xian bei” de shi ju。 zuo zhe jiang shang shu dian gu ling huo yun yong, tui chen chu xin, sheng dong di chuan da chu zi yi de zhi xiang yu qing huai。
zhe shou ci mai luo qing xi, ceng ci jing ran, hui huan wang fu, bo lan qi fu, shang pian de zao xing tu yu xia pian de yi lun hun ran yi ti, guan chuan yi qi, gou cheng yi ge tong yi、 he xie de zheng ti: tou ji ju xie jing, yi“ gu”、“ qing”、“ ye”、“ can” deng zi yan chuan shen di xuan ran chu zao xing tu zhong gu ji、 qi qing de huan jing he xin jing 。“ shi lu wu qiong, lao sheng you xian” yi ju, you zi ran jing se zhuan ru xian shi ren sheng。 qi hou, ci zuo you jing wu miao xie er zhuan ru zhui yi wang shi。“ yong she you shi, xing zang zai wo”, you wang shi hui dao xian shi。 jie pai shu ju biao ming zuo zhe yi cong zhuang zhi nan chou de ku men zhong bai tuo chu lai , huo de le nei xin de ping jing he wei an。 quan ci ji xie jing、 shu qing、 yi lun wei yi ti, rong shi、 wen、 jing、 shi yu yi lu, ti xian le zhuo jue de cai qing。

欢迎读者提供注释翻译和赏析

沁园春·孤馆灯青(宋 苏轼)原文注释翻译及赏析(完)-古诗词译文

查看(苏轼)更多诗文

免责声明:「沁园春·孤馆灯青」是宋 苏轼创作的一篇诗词,文笔优美俱佳,原文注释和赏析等内容(即本文)皆收集于网络,版权归原作者,只代表作者观点和本站无关,如果您认为本站转载侵犯了您的权益,请联系我们删除。

古诗词推荐

  • 沁园春·情若连环[宋] 苏轼 情若连环,恨如流水,甚时是休。也不须惊怪,沈郎易瘦,也不须惊怪,潘鬓先愁。总是难禁,许多魔难,奈好事教人不自由。空追想,念前欢杳杳,后会悠悠。 凝眸。悔上层楼。谩惹起、新愁压旧愁。向彩笺写遍,相思字了,重重封卷,密寄书邮。料到...
  • 踏莎行·这个秃奴[宋] 苏轼 这个秃奴,修行忒煞。云山顶上空持戒。一从迷恋玉楼人,鹑衣百结浑无奈。毒手伤人,花容粉碎。空空色色今何在。臂间刺道苦相思,这回还了相思债。 注释:...
  • 踏莎行·山秀芙蓉[宋] 苏轼 山秀芙蓉,溪明罨画。真游洞穴沧波下。临风慨想斩蛟灵,长桥千载犹横跨。解佩投簪,求田问舍。黄鸡白酒渔樵社。元龙非复少时豪,耳根洗尽功名话。 注释: 作品赏析: 【注释】: 此词大约写于作者初到宜兴时,词中抒发了作者致仕后落寞失志的情...
  • 如梦令·城上层楼叠巘[宋] 苏轼 城上层楼叠巘。城下清淮古汴。举手揖吴云,人与暮天俱远。魂断。魂断。后夜松江月满。 注释:...
  • 如梦令·手种堂前桃李[宋] 苏轼 手种堂前桃李。无限绿阴青子。帘外百舌儿,惊起五更春睡。居士。居士。莫望小桥流水。 注释:...
  • 如梦令·为向东坡传语[宋] 苏轼 为向东坡传语。人在玉堂深处。别後有谁来,雪压小桥无路。归去。归去。江上一犁春雨。 注释: 作品赏析: 【注释】: 这首《如梦令》,毛氏汲古阁本题作《有寄》,傅榦本调下注云:“寄黄州杨使君二首,公时在翰苑。”当是元祐元年(1086)九月...
  • 如梦令·自净方能净彼[宋] 苏轼 自净方能净彼。我自汗流呀气。寄语澡浴人,且共肉身游戏。但洗。但洗。俯为人间一切。 注释:...
  • 如梦令·水垢何曾相受[宋] 苏轼 水垢何曾相受。细看两俱无有。寄语揩背人,尽日劳君挥肘。轻手。轻手。居士本来无垢。 注释:...
  • 南乡子·雨暗初疑夜[宋] 苏轼 雨暗初疑夜,风回忽报晴。淡云斜照著山明。细草软沙溪路、马蹄轻。卯酒醒还困,仙村梦不成。蓝桥何处觅云英。只有多情流水、伴人行。 注释: 作品赏析: 【注释】: 这首词写于元丰二年(1079)苏轼任湖州(今浙江嘉兴)知州期间。词中通过作者...
  • 南乡子·何处倚阑干[宋] 苏轼 何处倚阑干。弦管高楼月正圆。胡蝶梦中家万里,依然。老去愁来强自宽。明镜借红颜。须著人间比梦间。蜡烛半笼金翡翠,更阑。绣被焚香独自眠。 注释:...
  • 南乡子·寒玉细凝肤[宋] 苏轼 寒玉细凝肤。清歌一曲倒金壶。冶叶倡条遍相识,争如。豆蔻花梢二月初。年少即须臾。芳时偷得醉工夫。罗帐细垂银烛背,欢娱。豁得平生俊气无。 注释:...
  • 南乡子·天与化工知[宋] 苏轼 天与化工知。赐得衣裳总是绯。每向华堂深处见,怜伊。两个心肠一片儿。自小便相随。绮席歌筵不暂离。苦恨人人分拆破,东西。怎得成双似旧时。 注释:...
  • 南乡子·旌旆满江湖[宋] 苏轼 旌旆满江湖。诏发楼船万舳舻。投笔将军因笑我,迂儒。帕首腰刀是丈夫。粉泪怨离居。喜子垂窗报捷书。试问伏波三万语,何如。一斛明珠换绿珠。 注释:...
  • 南乡子·裙带石榴红[宋] 苏轼 裙带石榴红。却水殷勤解赠侬。应许逐鸡鸡莫怕,相逢。一点灵犀必暗通。何处遇良工。琢刻天真半欲空。愿作龙香双凤拨,轻拢。长在环儿白雪胸。 注释:...
  • 南乡子·凉簟碧纱厨[宋] 苏轼 凉簟碧纱厨。一枕清风昼睡馀。睡听晚衙无一事,徐徐。读尽床头几卷书。搔首赋归欤。自觉功名懒更疏。若问使君才与术,何如。占得人间一味愚。 注释:...
  • 南乡子·东武望馀杭[宋] 苏轼 东武望馀杭。云海天涯两杳茫。何日功成名遂了,还乡。醉笑陪公三万...
  • 南乡子·冰雪透香肌[宋] 苏轼 冰雪透香...
  • 南乡子·不到谢公台[宋] 苏轼 不到谢公台。明月清风好在哉。旧日髯孙何处去,重来。短李风流更上才。 秋色渐摧颓。满院黄英映酒杯。看取桃花春二月,争开。尽是刘郎去后栽。 注释:...
  • 南乡子·晚景落琼杯[宋] 苏轼 晚景落琼杯。照眼云山翠作堆。认得岷峨春雪浪,初来。万顷蒲萄涨渌醅。暮雨暗阳台。乱洒高楼湿粉腮。一阵东风来卷地,吹回。落照江天一半开。 注释: 作品赏析: 【注释】: 此词作于元丰四年(1081 ),系作者在黄州临皋亭所作。词中描写一个...
  • 南乡子·千骑试春游[宋] 苏轼 千骑试春游。小雨如酥落便收。能使江东归老客,迟留。白酒无声滑泻油。飞火乱星逑。浅黛横波翠欲流。不似白云乡外冷,温柔。此去淮南第一州。 注释:...

沁园春·孤馆灯青·古诗词文学经典推荐*名著阅读

论语孟子大学中庸尚书礼记诗经孙子兵法乐府诗集婉约词弟子规爱莲说雁门太守行送元二使安西三字经长恨歌唐诗三百首素问尔雅醒世恒言世说新语文心雕龙千字文左传礼记
删文留言-版权及免责声明