秋波媚·七月十六晚登高兴亭望长安南山
宋 陆游
古诗词:秋波媚·七月十六晚登高兴亭望长安南山原文翻译+全文注释译文+原著赏析
原文:
[宋] 陆游秋到边城角声哀,烽火照高台。
悲歌击筑,凭高酹酒,此兴悠哉。
多情谁似南山月,特地暮云开。
灞桥烟柳,曲江池馆,应待人来。
注释:
【1】秋波媚:词牌名。双调四十八字,前片三平韵,后片两平韵。【2】高兴亭:亭名,在南郑(今属陕西)内城西北,正对当时在金占领区的长安南山。南郑地处南宋抗金前线,当时陆游在南郑任上。
【3】角声:行军打仗用的鼓角之声。
【4】烽火:古代边防措施,于高峰处建台,镇守士卒于敌炬,白昼举烟,夜间置火,警视军民作好防御和迎敌准备。后又有每日处夜放烟一炬,谓之平安火。此指报前线无事的平安烽火。
【5】高台:本处指高兴亭。
【6】筑:古代的一中弦乐器。
【7】酹(lèi)酒:把酒洒在地上的祭祀仪式。
【8】灞桥:在今陕西西安城东。唐人送客至此桥,折柳赠别。为唐代长安名胜。
【9】曲江:池名,在今陕西西安东南。为唐代以来的游览胜地。
【10】应:应该。
【11】人:指宋军,也包括作者。
作品赏析:
此词题中用一个“望”字把诗人爱国情怀和等待胜利在望的心情表现得淋漓尽致。上片首句写秋天来到边城,鼓角声充满悲哀,一个“哀”字充分表达了词人对国土沦丧的惋惜。次句写烽火,这是报前线无事的平安烽火。《唐六典》说:“镇戍每日初夜,放烟一炬,谓之平安火。”陆游《辛丑正月三日雪》诗自注:“予从戎日,尝大雪中登兴元城上高兴亭,待平安火至”。又《感旧》自注:“平安火并南山来,至山南城下。”又《频夜梦至南郑小益之间慨然感怀》:“客枕梦游何处所,梁州西北上危台。暮云不隔平安火,一点遥从骆谷来。”都可以和这首词句互证。高歌击筑,凭高洒酒,引起收复关中成功在望的无限高兴,这说明上面所写的角声之哀歌声之悲,不是什么忧郁哀愁的低调,而是慷慨悲壮的旋律。“此兴”的“兴”,兼切亭名。
下片的描写是从上片过渡而来,紧密相连,却又是全新的状态,全面表达了诗人“高兴”的“兴”。作者把无情的自然界物色的南山之月,赋予人的感情,并加倍地写成为谁也不及它的多情。多情就在于它和作者热爱祖国河山之情一脉相通,它为了让作者清楚地看到长安南山的面目,把层层云幕都推开了。这里,也点明了七月十六日夜晚,在南郑以东的长安南山头,皎洁的月轮正在升起光华。然后进一步联想到灞桥烟柳、曲江池台那些美丽的长安风景区,肯定会多情地等待收复关中的宋朝军队的到来。这里用“应”字,特别强调肯定语气。词中没有直接说到收复失地的战争,而是以大胆的想象,拟人化的手法,描绘上至“明月”、“暮云”,下至“烟柳”、“池馆”,都在期待宋军收复失地、胜利归来的情景,来暗示作者所主张的抗金战争的前景。这种想象是在上片豪情壮志抒发的基础上,自然引发而出,具有明显的浪漫主义情调。全词由“哀”到“兴”,充满了乐观主义的气氛和胜利在望的情绪,这在南宋爱国词作中是很少见的。
拼音版对照
[ song] lu you
qiu dao bian cheng jiao sheng ai, feng huo zhao gao tai。
bei ge ji zhu, ping gao lei jiu, ci xing you zai。
duo qing shui si nan shan yue, te di mu yun kai。
ba qiao yan liu, qu jiang chi guan, ying dai ren lai。
【2】 gao xing ting: ting ming, zai nan zheng( jin shu shan xi) nei cheng xi bei, zheng dui dang shi zai jin zhan ling qu de chang an nan shan。 nan zheng di chu nan song kang jin qian xian, dang shi lu you zai nan zheng ren shang。
【3】 jiao sheng: xing jun da zhang yong de gu jiao zhi sheng。
【4】 feng huo: gu dai bian fang cuo shi, yu gao feng chu jian tai, zhen shou shi zu yu di ju, bai zhou ju yan, ye jian zhi huo, jing shi jun min zuo hao fang yu he ying di zhun bei。 hou you you mei ri chu ye fang yan yi ju, wei zhi ping an huo。 ci zhi bao qian xian wu shi de ping an feng huo。
【5】 gao tai: ben chu zhi gao xing ting。
【6】 zhu: gu dai de yi zhong xian le qi。
【7】 lei(lèi) jiu: ba jiu sa zai di shang de ji si yi shi。
【8】 ba qiao: zai jin shan xi xi an cheng dong。 tang ren song ke zhi ci qiao, zhe liu zeng bie。 wei tang dai chang an ming sheng。
【9】 qu jiang: chi ming, zai jin shan xi xi an dong nan。 wei tang dai yi lai de you lan sheng di。
【10】 ying: ying gai。
【11】 ren: zhi song jun, ye bao kuo zuo zhe。
shang pian shou ju xie qiu tian lai dao bian cheng, gu jiao sheng chong man bei ai, yi ge“ ai” zi chong fen biao da le ci ren dui guo tu lun sang de wan xi。 ci ju xie feng huo, zhe shi bao qian xian wu shi de ping an feng huo。《 tang liu dian》 shuo:“ zhen shu mei ri chu ye, fang yan yi ju, wei zhi ping an huo。” lu you《 xin chou zheng yue san ri xue》 shi zi zhu:“ yu cong rong ri, chang da xue zhong deng xing yuan cheng shang gao xing ting, dai ping an huo zhi”。 you《 gan jiu》 zi zhu:“ ping an huo bing nan shan lai, zhi shan nan cheng xia。” you《 pin ye meng zhi nan zheng xiao yi zhi jian kai ran gan huai》:“ ke zhen meng you he chu suo, liang zhou xi bei shang wei tai。 mu yun bu ge ping an huo, yi dian yao cong luo gu lai。” dou ke yi he zhe shou ci ju hu zheng。 gao ge ji zhu, ping gao sa jiu, yin qi shou fu guan zhong cheng gong zai wang de wu xian gao xing, zhe shuo ming shang mian suo xie de jiao sheng zhi ai ge sheng zhi bei, bu shi shen me you yu ai chou de di tiao, er shi kang kai bei zhuang de xuan lv。“ ci xing” de“ xing”, jian qie ting ming。
xia pian de miao xie shi cong shang pian guo du er lai, jin mi xiang lian, que you shi quan xin de zhuang tai, quan mian biao da le shi ren“ gao xing” de“ xing”。 zuo zhe ba wu qing de zi ran jie wu se de nan shan zhi yue, fu yu ren de gan qing, bing jia bei di xie cheng wei shui ye bu ji ta de duo qing。 duo qing jiu zai yu ta he zuo zhe re ai zu guo he shan zhi qing yi mai xiang tong, ta wei le rang zuo zhe qing chu di kan dao chang an nan shan de mian mu, ba ceng ceng yun mu dou tui kai le。 zhe li, ye dian ming le qi yue shi liu ri ye wan, zai nan zheng yi dong de chang an nan shan tou, jiao jie de yue lun zheng zai sheng qi guang hua。 ran hou jin yi bu lian xiang dao ba qiao yan liu、 qu jiang chi tai na xie mei li de chang an feng jing qu, ken ding hui duo qing di deng dai shou fu guan zhong de song chao jun dui de dao lai。 zhe li yong“ ying” zi, te bie qiang tiao ken ding yu qi。 ci zhong mei you zhi jie shuo dao shou fu shi di de zhan zheng, er shi yi da dan de xiang xiang, ni ren hua de shou fa, miao hui shang zhi“ ming yue”、“ mu yun”, xia zhi“ yan liu”、“ chi guan”, dou zai qi dai song jun shou fu shi di、 sheng li gui lai de qing jing, lai an shi zuo zhe suo zhu zhang de kang jin zhan zheng de qian jing。 zhe zhong xiang xiang shi zai shang pian hao qing zhuang zhi shu fa de ji chu shang, zi ran yin fa er chu, ju you ming xian de lang man zhu yi qing tiao。 quan ci you“ ai” dao“ xing”, chong man le le guan zhu yi de qi fen he sheng li zai wang de qing xu, zhe zai nan song ai guo ci zuo zhong shi hen shao jian de。
qiu dao bian cheng jiao sheng ai, feng huo zhao gao tai。
bei ge ji zhu, ping gao lei jiu, ci xing you zai。
duo qing shui si nan shan yue, te di mu yun kai。
ba qiao yan liu, qu jiang chi guan, ying dai ren lai。
zhu shi:
【1】 qiu bo mei: ci pai ming。 shuang tiao si shi ba zi, qian pian san ping yun, hou pian liang ping yun。【2】 gao xing ting: ting ming, zai nan zheng( jin shu shan xi) nei cheng xi bei, zheng dui dang shi zai jin zhan ling qu de chang an nan shan。 nan zheng di chu nan song kang jin qian xian, dang shi lu you zai nan zheng ren shang。
【3】 jiao sheng: xing jun da zhang yong de gu jiao zhi sheng。
【4】 feng huo: gu dai bian fang cuo shi, yu gao feng chu jian tai, zhen shou shi zu yu di ju, bai zhou ju yan, ye jian zhi huo, jing shi jun min zuo hao fang yu he ying di zhun bei。 hou you you mei ri chu ye fang yan yi ju, wei zhi ping an huo。 ci zhi bao qian xian wu shi de ping an feng huo。
【5】 gao tai: ben chu zhi gao xing ting。
【6】 zhu: gu dai de yi zhong xian le qi。
【7】 lei(lèi) jiu: ba jiu sa zai di shang de ji si yi shi。
【8】 ba qiao: zai jin shan xi xi an cheng dong。 tang ren song ke zhi ci qiao, zhe liu zeng bie。 wei tang dai chang an ming sheng。
【9】 qu jiang: chi ming, zai jin shan xi xi an dong nan。 wei tang dai yi lai de you lan sheng di。
【10】 ying: ying gai。
【11】 ren: zhi song jun, ye bao kuo zuo zhe。
zuo pin shang xi:
ci ci ti zhong yong yi ge“ wang” zi ba shi ren ai guo qing huai he deng dai sheng li zai wang de xin qing biao xian de lin li jin zhi。shang pian shou ju xie qiu tian lai dao bian cheng, gu jiao sheng chong man bei ai, yi ge“ ai” zi chong fen biao da le ci ren dui guo tu lun sang de wan xi。 ci ju xie feng huo, zhe shi bao qian xian wu shi de ping an feng huo。《 tang liu dian》 shuo:“ zhen shu mei ri chu ye, fang yan yi ju, wei zhi ping an huo。” lu you《 xin chou zheng yue san ri xue》 shi zi zhu:“ yu cong rong ri, chang da xue zhong deng xing yuan cheng shang gao xing ting, dai ping an huo zhi”。 you《 gan jiu》 zi zhu:“ ping an huo bing nan shan lai, zhi shan nan cheng xia。” you《 pin ye meng zhi nan zheng xiao yi zhi jian kai ran gan huai》:“ ke zhen meng you he chu suo, liang zhou xi bei shang wei tai。 mu yun bu ge ping an huo, yi dian yao cong luo gu lai。” dou ke yi he zhe shou ci ju hu zheng。 gao ge ji zhu, ping gao sa jiu, yin qi shou fu guan zhong cheng gong zai wang de wu xian gao xing, zhe shuo ming shang mian suo xie de jiao sheng zhi ai ge sheng zhi bei, bu shi shen me you yu ai chou de di tiao, er shi kang kai bei zhuang de xuan lv。“ ci xing” de“ xing”, jian qie ting ming。
xia pian de miao xie shi cong shang pian guo du er lai, jin mi xiang lian, que you shi quan xin de zhuang tai, quan mian biao da le shi ren“ gao xing” de“ xing”。 zuo zhe ba wu qing de zi ran jie wu se de nan shan zhi yue, fu yu ren de gan qing, bing jia bei di xie cheng wei shui ye bu ji ta de duo qing。 duo qing jiu zai yu ta he zuo zhe re ai zu guo he shan zhi qing yi mai xiang tong, ta wei le rang zuo zhe qing chu di kan dao chang an nan shan de mian mu, ba ceng ceng yun mu dou tui kai le。 zhe li, ye dian ming le qi yue shi liu ri ye wan, zai nan zheng yi dong de chang an nan shan tou, jiao jie de yue lun zheng zai sheng qi guang hua。 ran hou jin yi bu lian xiang dao ba qiao yan liu、 qu jiang chi tai na xie mei li de chang an feng jing qu, ken ding hui duo qing di deng dai shou fu guan zhong de song chao jun dui de dao lai。 zhe li yong“ ying” zi, te bie qiang tiao ken ding yu qi。 ci zhong mei you zhi jie shuo dao shou fu shi di de zhan zheng, er shi yi da dan de xiang xiang, ni ren hua de shou fa, miao hui shang zhi“ ming yue”、“ mu yun”, xia zhi“ yan liu”、“ chi guan”, dou zai qi dai song jun shou fu shi di、 sheng li gui lai de qing jing, lai an shi zuo zhe suo zhu zhang de kang jin zhan zheng de qian jing。 zhe zhong xiang xiang shi zai shang pian hao qing zhuang zhi shu fa de ji chu shang, zi ran yin fa er chu, ju you ming xian de lang man zhu yi qing tiao。 quan ci you“ ai” dao“ xing”, chong man le le guan zhu yi de qi fen he sheng li zai wang de qing xu, zhe zai nan song ai guo ci zuo zhong shi hen shao jian de。
欢迎读者提供注释翻译和赏析
秋波媚·七月十六晚登高兴亭望长安南山(宋 陆游)原文注释翻译及赏析(完)-古诗词译文查看(陆游)更多诗文
免责声明:「秋波媚·七月十六晚登高兴亭望长安南山」是宋 陆游创作的一篇诗词,文笔优美俱佳,原文注释和赏析等内容(即本文)皆收集于网络,版权归原作者,只代表作者观点和本站无关,如果您认为本站转载侵犯了您的权益,请联系我们删除。
古诗词推荐
- 岳池农家
[宋] 陆游 春深农家耕未足,原头叱叱两黄犊,泥融无块水初浑,雨细有痕秧正绿。 绿秧分时风日美,时平未有差科起,买花西舍喜成婚,持酒东邻贺生子。 谁言农家不入时,小姑画得城中眉,一双素手无人识,空村相唤看缫丝。 农家农家乐复乐,不比市朝争夺恶...
- 残春
[宋] 陆游 过了清明日愈迟,年华不复在辛夷。 谁知绿叶阴成处,正是青天露坐时。 茂草满庭喧鼓吹,嫩汤出鼎试枪旗。 衰翁敢作明年计?剩与东君惜语离。 注释:...
- 残春
[宋] 陆游 江鮆堆盘粔籹香,山家节物亦穷忙。 桑间葚紫蚕齐老,水面秧青麦半黄。 语燕似催春事去,游丝不似客愁长。 乡村年少那知此,处处喧呼蹴鞠...
- 残春
[宋] 陆游 章甫从诸老,今为两世人。 惟书尚开眼,非酒孰关身?远水涵清镜,晴云蹙细鳞。 篱边花未尽,作意醉残春。 注释:...
- 残春
[宋] 陆游 残春醉著钓鱼庵,花雨娱人落半岩。 岂是天公无皂白,独悲世俗异酸咸。 妄身似梦行当觉,谈口如狂未易缄。 已作沉舟君勿叹,年来何止阅千帆。 注释:...
- 冬夜读书
[宋] 陆游 茂陵病後非平昔,瘦骨竛竮短发疏。 红烛悔从长夜饮,青灯喜对小年书。 圣贤亲见生非晚,忿欲俱空死有余。 破屋颓垣君勿笑,更阑弦诵满吾庐。 注释:...
- 贫居即事
[宋] 陆游 守道常违俗,存心不愧天。 终年饥过半,动步谤居前。 力倦少行立,气昏多睡眠。 今宵风月好,扶杖到溪边。 注释:...
- 冬夜读书
[宋] 陆游 莫笑灯檠二尺余,老来旧学要耘鉏寒生点滴三更雨,喜动纵横万卷书。 本著儒冠那免此,可因吏牍顿抛渠?善和旧赐今犹在,剩采芸香辟蠹鱼。 注释:...
- 贫居即事
[宋] 陆游 意绪丧家狗,形骸槁木枝。 曲肱虽自适,纵理固当饥。 买絮初寒後,畦蔬小雨时。 穷途何用卜,吾道即蓍龟。 注释:...
- 冬夜读书
[宋] 陆游 霜雪纷纷满鬓毛,凋年怀抱独萧骚。 房栊夜悄孤灯暗,原野风悲万木号。 病卧极知趋死近,老勤犹欲与书鏖。 小儿可付巾箱业,未用逢人叹不遭。 注释:...
- 贫居即事
[宋] 陆游 米竭炊烟静,村深客屦...
- 冬夜读书
[宋] 陆游 退食淡无事,一窗宽有余。 重寻总角梦,却对短檠书。 功业虽蹉跌,光阴且破除。 更须求半偈,回向此心初。 注释:...
- 贫居即事
[宋] 陆游 月黑枭鸣树,灯残鼠穴墙。 床空围纸被,室静爇枫香。 不恨言伤直,惟忧欲败刚。 回头顾名利,百世永相忘。 注释:...
- 冬夜读书
[宋] 陆游 平生喜藏书,拱璧未为宝!归来稽山下,烂漫恣探讨。 六经万世眼,守此可以老。 多闻竟何用,绮语期一扫。 幽居出户稀,衰病拥炉早。 青灯照黄卷,作意勿草草。 注释:...
- 贫居即事
[宋] 陆游 地偏人罕到,秋晚日犹长。 病去筇枝赘,家贫菜粥香。 流泉通药垄,积雨润书囊。 欲谱幽居事,疏慵久未遑。 注释:...
- 冬夜读书
[宋] 陆游 挑灯夜读书,油涸意未已;亦知夜既分,未忍舍之起。 人生各有好,吾癖正如此。 所求衣食足,安稳住乡里。 茆屋三四间,充栋贮经史,四傍设几案,坐倦时徙倚。 无声九韶奏,有味八珍美,寝饭签帙间,自适以须死。 岂惟毕吾身,尚可传儿子。 此心...
- 贫居即事
[宋] 陆游 筮易常逢坎,推星但值箕。 老虽齐渭叟,穷不减湘累。 巷月鸣衣杵,庖烟爨豆萁。 秋深病良已,且复强伸眉。 注释:...
- 出塞曲
[宋] 陆游 佩刀一刺山为开,壮士大呼城为摧。 三军甲马不知数,但见动地银山来。 长戈逐虎祁连北,马前曳来血丹臆;却回射雁鸭绿江,箭飞雁起连云黑。 清泉茂草下程时,野帐牛酒争淋漓;不学京都贵公子,唾壶麈尾事儿嬉。 注释:...
- 出塞曲
[宋] 陆游 千骑为一队,万骑为一军,朝践狼山雪,暮宿榆关云。 将军羽箭不虚发,直到祁连无雁群。 隆隆春雷收阵鼓,蜿蜿惊蛇射生弩。 落蕃遗民立道边,白发如霜泪如雨。 褫魄胡儿作穷鼠,竞裹胡头改胡语。 阵前乞降马前舞,檄书夜入黄龙府。 注释:...
- 出塞曲
[宋] 陆游 北风吹急雪,夜半埋毡庐。 将军八千骑,万里逐单于。 汉家如天臣万邦,欢呼动地单于降。 铃声南来金闪铄,赦书已报经沙漠。 注释:...