沈下贤
唐 杜牧
古诗词:沈下贤原文翻译+全文注释译文+原著赏析
原文:
[唐] 杜牧斯人清唱何人和,草径苔芜不可寻。
一夕小敷山下梦,水如环珮月如襟。
注释:
作品赏析:
【注释】:这是唐宣宗大中四年(850),杜牧任湖州刺史时,追思凭吊中唐著名文人沈亚之的诗作。亚之字下贤,吴兴(即湖州)人,元和十年(815)登进士第,工诗能文,善作传奇小说。他的《湘中怨解》、《异梦录》、《秦梦记》等传奇,幽缈顽艳,富于神话色彩和诗的意境,在当时别具一格。李贺、杜牧、李商隐对他都很推重。杜牧这首极富风调美的绝句,表达了他对亚之的仰慕。
首句“斯人清唱何人和”,以空灵夭矫之笔咏叹而起。斯人,指题中的沈下贤。清唱,指沈的诗歌,着一“清”字,其诗作意境的清迥拔俗与文辞的清新秀朗一齐写出。全句亦赞亦叹,既盛赞下贤诗歌的格清调逸,举世无与比肩;又深慨其不为流俗所重,并世难觅同调。
沈下贤一生沉沦下僚,落拓不遇。其生平事迹,早就不为人知。当杜牧来到下贤家乡吴兴的时候,其旧日的遗迹已不复存留。“草径苔芜不可寻”,这位“吴兴才人”的旧居早已青苔遍地,杂草满径,淹没在一片荒凉之中了。生前既如此落寞,身后又如此凄清,这实在是才士最大的悲哀,也是社会对他们最大 的冷落。“清唱”既无人和,遗迹又不可寻,诗人的凭吊悲慨之意,景仰同情之感,已经相当充分地表达出来,三、四两句,就从“不可寻”进一步引发出“一夕小敷山下梦”来。
小敷山又叫福山,在湖州乌程县西南二十里,是沈下贤旧居所在地。旧居遗迹虽“草径苔芜不可寻”,但诗人的怀想追慕之情却悠悠不尽,难以抑止,于是便引出“梦寻”来──“一夕小敷山下梦,水如环珮月如襟。”诗人的梦魂竟在一天晚上来到了小敷山下,在梦境中浮现的,只有鸣声琤琮的一脉清流和洁白澄明的一弯素月。这梦境清寥高洁,极富象征色彩。“水如环珮”,是从声音上设喻,柳宗元《小石潭记》:“隔篁竹闻水声,如鸣佩环。”月下闻水之清音,可以想见其清莹澄澈。“月如襟”,是从颜色上设喻,足见月色的清明皎洁。这清流与明月,似乎是这位前辈才人修洁的衣饰,令人宛见其清寥的身影;又象是他那清丽文采和清迥诗境的外化,令人宛闻其高唱的清音孤韵;更象是他那高洁襟怀品格的象征,令人宛见其孤高寂寞的诗魂。“襟”,古代指衣的交领,引申不襟怀。杜牧《题池州弄水亭》诗云:“光洁疑可揽,欲以襟怀贮。”光洁的水色可揽以贮怀,如水的月光自然也可作为高洁襟怀的象征了。所以,这“月如襟”,既是形况月色皎洁如襟,又是象征襟怀皎洁如月。这样地回环设喻,彼此相映,融比兴象征为一体,在艺术上确是一种创造。李贺的《苏小小墓》诗,借“草如茵,松如盖,风为裳,水为珮”的想象,画出了一个美丽深情的芳魂,杜牧的这句诗,则画出了一个高洁的诗魂。如果说前者更多地注重形象的描绘,那么后者则更多地侧重于意境与神韵,对象不同,笔意也就有别。
这是交织着深情仰慕和深沉悲慨的追思凭吊之作。它表现了沈下贤的生前寂寞、身后凄清的境遇,也表现了他的诗格与人格。但通篇不涉及沈下贤的生平行事,也不作任何具体的评赞,而是借助于咏叹、想象、幻梦和比兴象征,构成空灵蕴藉的诗境,让读者通过这种境界,在自己心中想象出沈下贤的高标逸韵。全篇集中笔墨反复渲染一个“清”字:从“清唱何人和”的寂寞到“草径苔芜”的凄清,到“水如环珮月如襟”的清寥梦境,一意贯串,笔无旁鹜。这样把避实就虚和集中渲染结合起来,才显得虚而传神。
(刘学锴)
拼音版对照
[ tang] du mu
si ren qing chang he ren he, cao jing tai wu bu ke xun。
yi xi xiao fu shan xia meng, shui ru huan? yue ru jin。
zhe shi tang xuan zong da zhong si nian(850), du mu ren hu zhou ci shi shi, zhui si ping diao zhong tang zhu ming wen ren shen ya zhi de shi zuo。 ya zhi zi xia xian, wu xing( ji hu zhou) ren, yuan he shi nian(815) deng jin shi di, gong shi neng wen, shan zuo chuan qi xiao shuo。 ta de《 xiang zhong yuan jie》、《 yi meng lu》、《 qin meng ji》 deng chuan qi, you miao wan yan, fu yu shen hua se cai he shi de yi jing, zai dang shi bie ju yi ge。 li he、 du mu、 li shang yin dui ta dou hen tui zhong。 du mu zhe shou ji fu feng tiao mei de jue ju, biao da le ta dui ya zhi de yang mu。
shou ju“ si ren qing chang he ren he”, yi kong ling yao jiao zhi bi yong tan er qi。 si ren, zhi ti zhong de shen xia xian。 qing chang, zhi shen de shi ge, zhe yi“ qing” zi, qi shi zuo yi jing de qing jiong ba su yu wen ci de qing xin xiu lang yi qi xie chu。 quan ju yi zan yi tan, ji sheng zan xia xian shi ge de ge qing tiao yi, ju shi wu yu bi jian; you shen kai qi bu wei liu su suo zhong, bing shi nan mi tong tiao。
shen xia xian yi sheng chen lun xia liao, luo tuo bu yu。 qi sheng ping shi ji, zao jiu bu wei ren zhi。 dang du mu lai dao xia xian jia xiang wu xing de shi hou, qi jiu ri de yi ji yi bu fu cun liu。“ cao jing tai wu bu ke xun”, zhe wei“ wu xing cai ren” de jiu ju zao yi qing tai bian di, za cao man jing, yan mei zai yi pian huang liang zhi zhong le。 sheng qian ji ru ci luo mo, shen hou you ru ci qi qing, zhe shi zai shi cai shi zui da de bei ai, ye shi she hui dui ta men zui da de leng luo。“ qing chang” ji wu ren he, yi ji you bu ke xun, shi ren de ping diao bei kai zhi yi, jing yang tong qing zhi gan, yi jing xiang dang chong fen di biao da chu lai, san、 si liang ju, jiu cong“ bu ke xun” jin yi bu yin fa chu“ yi xi xiao fu shan xia meng” lai。
xiao fu shan you jiao fu shan, zai hu zhou wu cheng xian xi nan er shi li, shi shen xia xian jiu ju suo zai di。 jiu ju yi ji sui“ cao jing tai wu bu ke xun”, dan shi ren de huai xiang zhui mu zhi qing que you you bu jin, nan yi yi zhi, yu shi bian yin chu“ meng xun” lai──“ yi xi xiao fu shan xia meng, shui ru huan? yue ru jin。” shi ren de meng hun jing zai yi tian wan shang lai dao le xiao fu shan xia, zai meng jing zhong fu xian de, zhi you ming sheng? cong de yi mai qing liu he jie bai cheng ming de yi wan su yue。 zhe meng jing qing liao gao jie, ji fu xiang zheng se cai。“ shui ru huan?”, shi cong sheng yin shang she yu, liu zong yuan《 xiao shi tan ji》:“ ge huang zhu wen shui sheng, ru ming pei huan。” yue xia wen shui zhi qing yin, ke yi xiang jian qi qing ying cheng che。“ yue ru jin”, shi cong yan se shang she yu, zu jian yue se de qing ming jiao jie。 zhe qing liu yu ming yue, si hu shi zhe wei qian bei cai ren xiu jie de yi shi, ling ren wan jian qi qing liao de shen ying; you xiang shi ta na qing li wen cai he qing jiong shi jing de wai hua, ling ren wan wen qi gao chang de qing yin gu yun; geng xiang shi ta na gao jie jin huai pin ge de xiang zheng, ling ren wan jian qi gu gao ji mo de shi hun。“ jin”, gu dai zhi yi de jiao ling, yin shen bu jin huai。 du mu《 ti chi zhou nong shui ting》 shi yun:“ guang jie yi ke lan, yu yi jin huai zhu。” guang jie de shui se ke lan yi zhu huai, ru shui de yue guang zi ran ye ke zuo wei gao jie jin huai de xiang zheng le。 suo yi, zhe“ yue ru jin”, ji shi xing kuang yue se jiao jie ru jin, you shi xiang zheng jin huai jiao jie ru yue。 zhe yang di hui huan she yu, bi ci xiang ying, rong bi xing xiang zheng wei yi ti, zai yi shu shang que shi yi zhong chuang zao。 li he de《 su xiao xiao mu》 shi, jie“ cao ru yin, song ru gai, feng wei chang, shui wei?” de xiang xiang, hua chu le yi ge mei li shen qing de fang hun, du mu de zhe ju shi, ze hua chu le yi ge gao jie de shi hun。 ru guo shuo qian zhe geng duo di zhu zhong xing xiang de miao hui, na me hou zhe ze geng duo di ce zhong yu yi jing yu shen yun, dui xiang bu tong, bi yi ye jiu you bie。
zhe shi jiao zhi zhe shen qing yang mu he shen chen bei kai de zhui si ping diao zhi zuo。 ta biao xian le shen xia xian de sheng qian ji mo、 shen hou qi qing de jing yu, ye biao xian le ta de shi ge yu ren ge。 dan tong pian bu she ji shen xia xian de sheng ping xing shi, ye bu zuo ren he ju ti de ping zan, er shi jie zhu yu yong tan、 xiang xiang、 huan meng he bi xing xiang zheng, gou cheng kong ling yun ji de shi jing, rang du zhe tong guo zhe zhong jing jie, zai zi ji xin zhong xiang xiang chu shen xia xian de gao biao yi yun。 quan pian ji zhong bi mo fan fu xuan ran yi ge“ qing” zi: cong“ qing chang he ren he” de ji mo dao“ cao jing tai wu” de qi qing, dao“ shui ru huan? yue ru jin” de qing liao meng jing, yi yi guan chuan, bi wu pang wu。 zhe yang ba bi shi jiu xu he ji zhong xuan ran jie he qi lai, cai xian de xu er chuan shen。
( liu xue kai)
si ren qing chang he ren he, cao jing tai wu bu ke xun。
yi xi xiao fu shan xia meng, shui ru huan? yue ru jin。
zhu shi:
zuo pin shang xi:
【 zhu shi】:zhe shi tang xuan zong da zhong si nian(850), du mu ren hu zhou ci shi shi, zhui si ping diao zhong tang zhu ming wen ren shen ya zhi de shi zuo。 ya zhi zi xia xian, wu xing( ji hu zhou) ren, yuan he shi nian(815) deng jin shi di, gong shi neng wen, shan zuo chuan qi xiao shuo。 ta de《 xiang zhong yuan jie》、《 yi meng lu》、《 qin meng ji》 deng chuan qi, you miao wan yan, fu yu shen hua se cai he shi de yi jing, zai dang shi bie ju yi ge。 li he、 du mu、 li shang yin dui ta dou hen tui zhong。 du mu zhe shou ji fu feng tiao mei de jue ju, biao da le ta dui ya zhi de yang mu。
shou ju“ si ren qing chang he ren he”, yi kong ling yao jiao zhi bi yong tan er qi。 si ren, zhi ti zhong de shen xia xian。 qing chang, zhi shen de shi ge, zhe yi“ qing” zi, qi shi zuo yi jing de qing jiong ba su yu wen ci de qing xin xiu lang yi qi xie chu。 quan ju yi zan yi tan, ji sheng zan xia xian shi ge de ge qing tiao yi, ju shi wu yu bi jian; you shen kai qi bu wei liu su suo zhong, bing shi nan mi tong tiao。
shen xia xian yi sheng chen lun xia liao, luo tuo bu yu。 qi sheng ping shi ji, zao jiu bu wei ren zhi。 dang du mu lai dao xia xian jia xiang wu xing de shi hou, qi jiu ri de yi ji yi bu fu cun liu。“ cao jing tai wu bu ke xun”, zhe wei“ wu xing cai ren” de jiu ju zao yi qing tai bian di, za cao man jing, yan mei zai yi pian huang liang zhi zhong le。 sheng qian ji ru ci luo mo, shen hou you ru ci qi qing, zhe shi zai shi cai shi zui da de bei ai, ye shi she hui dui ta men zui da de leng luo。“ qing chang” ji wu ren he, yi ji you bu ke xun, shi ren de ping diao bei kai zhi yi, jing yang tong qing zhi gan, yi jing xiang dang chong fen di biao da chu lai, san、 si liang ju, jiu cong“ bu ke xun” jin yi bu yin fa chu“ yi xi xiao fu shan xia meng” lai。
xiao fu shan you jiao fu shan, zai hu zhou wu cheng xian xi nan er shi li, shi shen xia xian jiu ju suo zai di。 jiu ju yi ji sui“ cao jing tai wu bu ke xun”, dan shi ren de huai xiang zhui mu zhi qing que you you bu jin, nan yi yi zhi, yu shi bian yin chu“ meng xun” lai──“ yi xi xiao fu shan xia meng, shui ru huan? yue ru jin。” shi ren de meng hun jing zai yi tian wan shang lai dao le xiao fu shan xia, zai meng jing zhong fu xian de, zhi you ming sheng? cong de yi mai qing liu he jie bai cheng ming de yi wan su yue。 zhe meng jing qing liao gao jie, ji fu xiang zheng se cai。“ shui ru huan?”, shi cong sheng yin shang she yu, liu zong yuan《 xiao shi tan ji》:“ ge huang zhu wen shui sheng, ru ming pei huan。” yue xia wen shui zhi qing yin, ke yi xiang jian qi qing ying cheng che。“ yue ru jin”, shi cong yan se shang she yu, zu jian yue se de qing ming jiao jie。 zhe qing liu yu ming yue, si hu shi zhe wei qian bei cai ren xiu jie de yi shi, ling ren wan jian qi qing liao de shen ying; you xiang shi ta na qing li wen cai he qing jiong shi jing de wai hua, ling ren wan wen qi gao chang de qing yin gu yun; geng xiang shi ta na gao jie jin huai pin ge de xiang zheng, ling ren wan jian qi gu gao ji mo de shi hun。“ jin”, gu dai zhi yi de jiao ling, yin shen bu jin huai。 du mu《 ti chi zhou nong shui ting》 shi yun:“ guang jie yi ke lan, yu yi jin huai zhu。” guang jie de shui se ke lan yi zhu huai, ru shui de yue guang zi ran ye ke zuo wei gao jie jin huai de xiang zheng le。 suo yi, zhe“ yue ru jin”, ji shi xing kuang yue se jiao jie ru jin, you shi xiang zheng jin huai jiao jie ru yue。 zhe yang di hui huan she yu, bi ci xiang ying, rong bi xing xiang zheng wei yi ti, zai yi shu shang que shi yi zhong chuang zao。 li he de《 su xiao xiao mu》 shi, jie“ cao ru yin, song ru gai, feng wei chang, shui wei?” de xiang xiang, hua chu le yi ge mei li shen qing de fang hun, du mu de zhe ju shi, ze hua chu le yi ge gao jie de shi hun。 ru guo shuo qian zhe geng duo di zhu zhong xing xiang de miao hui, na me hou zhe ze geng duo di ce zhong yu yi jing yu shen yun, dui xiang bu tong, bi yi ye jiu you bie。
zhe shi jiao zhi zhe shen qing yang mu he shen chen bei kai de zhui si ping diao zhi zuo。 ta biao xian le shen xia xian de sheng qian ji mo、 shen hou qi qing de jing yu, ye biao xian le ta de shi ge yu ren ge。 dan tong pian bu she ji shen xia xian de sheng ping xing shi, ye bu zuo ren he ju ti de ping zan, er shi jie zhu yu yong tan、 xiang xiang、 huan meng he bi xing xiang zheng, gou cheng kong ling yun ji de shi jing, rang du zhe tong guo zhe zhong jing jie, zai zi ji xin zhong xiang xiang chu shen xia xian de gao biao yi yun。 quan pian ji zhong bi mo fan fu xuan ran yi ge“ qing” zi: cong“ qing chang he ren he” de ji mo dao“ cao jing tai wu” de qi qing, dao“ shui ru huan? yue ru jin” de qing liao meng jing, yi yi guan chuan, bi wu pang wu。 zhe yang ba bi shi jiu xu he ji zhong xuan ran jie he qi lai, cai xian de xu er chuan shen。
( liu xue kai)
欢迎读者提供注释翻译和赏析
沈下贤(唐 杜牧)原文注释翻译及赏析(完)-古诗词译文查看(杜牧)更多诗文
免责声明:「沈下贤」是唐 杜牧创作的一篇诗词,文笔优美俱佳,原文注释和赏析等内容(即本文)皆收集于网络,版权归原作者,只代表作者观点和本站无关,如果您认为本站转载侵犯了您的权益,请联系我们删除。
古诗词推荐
- 登乐游原
[唐] 杜牧 长空澹澹孤鸟没,万古销沉向此中。 看取汉家何事业,五陵无树起秋风 注释: 【1】乐游原:古地名,遗址在今陕西省西安市内大雁塔东北,是当时有名的游览胜地。 【2】澹澹:广阔无边的样子。 【3】没:消失。 【4】销沉:形迹消失、沉没。销:同...
- 云
[唐] 杜牧 东西那有碍,出处岂虚心。 晓入洞庭阔,暮归巫峡深。 渡江随鸟影,拥树隔猿吟。 莫隐高唐去,枯苗待作霖。 注释:...
- 云
[唐] 杜牧 尽日看云首不回,无心都大似无才。 可怜光彩一片玉,万里晴天何处来? 注释:...
- 渔父
[唐] 杜牧 白发沧浪上,全忘是与非。 秋潭垂钓去,夜月叩船归。 烟影侵芦岸,潮痕在竹扉。 终年狎鸥鸟,来去且无机。 注释:...
- 送沈处士赴苏州李中丞招以诗赠行
[唐] 杜牧 山城树叶红,下有碧溪水。 溪桥向吴路,酒旗夸酒美。 下马此送君,高歌为君醉。 念君苞材能,百工在城垒。 空山三十年,鹿裘挂窗睡。 自言陇西公,飘然我知己。 举酒属吴门,今朝为君起。 悬弓三百斤,囊书数万纸。 战贼即战贼,为吏即为吏。 ...
- 屏风绝句
[唐] 杜牧 屏风周昉画纤腰,岁久丹青色半销。 斜倚玉窗鸾发女,拂尘犹自妒娇娆。 注释: 作品赏析: 【注释】: 周昉是约早于杜牧一个世纪,活跃在盛唐、中唐之际的画家,善画仕女,精描细绘,层层敷色。头发的钩染、面部的晕色、衣著的装饰,都极尽工巧...
- 题池州弄水亭
[唐] 杜牧 弄水亭前溪,飐滟翠绡舞。绮席草芊芊,紫岚峰伍伍。 螭蟠得形势,翚飞如轩户。一镜奁曲堤,万丸跳猛雨。 槛前燕雁栖,枕上巴帆去。丛筠侍修廊,密蕙媚幽圃。 杉树碧为幢,花骈红作堵。停樽迟晚月,咽咽上幽渚。 客舟耿孤灯,万里人夜语。漫流罥...
- 秋浦途中
[唐] 杜牧 萧萧山路穷秋雨,淅淅溪风一岸蒲。 为问寒沙新到雁,来时还下杜陵无? 注释: 作品赏析: 【注释】: 秋浦,即今安徽贵池,唐时为池州州治所在。会昌四年(884)杜牧由黄州刺史移任池州刺史,正是凉秋九月,与“穷秋”句合,此诗似即为这次行役...
- 有感
[唐] 杜牧 宛溪垂柳最长枝,曾被春风尽日吹。 不堪攀折犹堪看,陌上少年来自迟。 注释:...
- 过勤政楼
[唐] 杜牧 千秋令节名空在,承露丝囊世已无。 唯有紫苔偏得意,年年因雨上金铺。 注释:...
- 过勤政楼
[唐] 杜牧 千秋佳节名空在,承露丝囊世已无。 唯有紫苔偏称意,年年因雨上金铺。 注释: 【1】勤政楼:唐玄宗开元前期(713~741年)所建,全称“勤政务本之楼”,是玄宗处理政务、国家举行重大典礼的地方。 【2】千秋佳节:开元十七年(729年)八月五日...
- 赠别二首
[唐] 杜牧 娉娉褭褭十三余,豆蔻梢头二月初。 春风十里扬州路,卷上珠帘总不如。 多情却似总无情,唯觉尊前笑不成。 蜡烛有心还惜别,替人垂泪到天明。 注释:...
- 南陵道中
[唐] 杜牧 南陵水面漫悠悠,风紧云轻欲变秋。 正是客心孤回处,谁家红袖凭江楼? 注释: 作品赏析: 【注释】: 这首诗收入《樊川外集》,题一作“寄远”。杜牧在文宗开成年间曾任宣州团练判官,南陵是宣州属县,诗大约就写于任职宣州期间。 题称“南陵道...
- 赠别二首
[唐] 杜牧 娉娉袅袅十三余,豆蔻梢头二月初。 春风十里扬州路,卷上珠帘总不如。 多情却似总无情,唯觉樽前笑不成。 蜡烛有心还惜别,替人垂泪到天明。 注释: 【1】娉娉袅袅:形容女子体态轻盈美好。 【2】十三余:言其年龄。 【3】豆蔻:据《本草》载,...
- 河湟
[唐] 杜牧 元载相公曾借箸,宪宗皇帝亦留神。 旋见衣冠就东市,忽遗弓剑不西巡。 牧羊驱马虽戎服,白发丹心尽汉臣。 唯有凉州歌舞曲,流传天下乐闲人。 注释: 作品赏析: 【注释】: 安史之乱爆发后,驻守在河西、陇右的军队东调平叛,吐蕃乘机进占了河...
- 题木兰庙
[唐] 杜牧 弯弓征战作男儿,梦里曾经与画眉。 几度思归还把酒,拂云堆上祝明妃。 注释: 作品赏析: 【注释】: 这首咏史诗,是杜牧会昌年间任黄州刺史时,为木兰庙题的。庙在湖北黄冈西一百五十里处的木兰山。木兰是一个民间传说人物,据说是北魏时期的...
- 月
[唐] 杜牧 三十六宫秋夜深,昭阳歌断信沈沈。 唯应独伴陈皇后,照见长门望幸心。 注释:...
- 题桃花夫人庙
[唐] 杜牧 细腰宫里露桃新,脉脉无言几度春。 至竟息亡缘底事?可怜金谷堕楼人。 注释: 作品赏析: 【注释】: 晚唐人好为咏史绝句,却不易作好。清人吴乔在《国炉诗话》中提出咏史诗两条标准,一是思想内容要“出己意”,一是艺术表现要“用意隐然”—...
- 昔事文皇帝三十二韵
[唐] 杜牧 昔事文皇帝,叨官在谏垣。 奏章为得地,齚齿负明恩。 金虎知难动,毛釐亦耻言。 撩头虽欲吐,到口却成吞。 照胆常悬镜,窥天自戴盆。 周钟既窕槬,黥阵亦瘢痕。 凤阙觚棱影,仙盘晓日暾。 雨晴文石滑,风暖戟衣翻。 每虑号无告,长忧骇不存。 ...
- 春思
[唐] 杜牧 岂君心的的,嗟我泪涓涓。 绵羽啼来久,锦鳞书未传。 兽炉凝冷焰,罗幕蔽晴烟。 自是求佳梦,何须讶昼眠? 注释:...