网站首页 > 金匮要略 > 卷中 痰饮咳嗽病脉证并治第十二

卷中 痰饮咳嗽病脉证并治第十二

痰饮咳嗽病脉证并治第十二:(论一首 脉二十一条 方十八首)

  问曰:夫饮有四,何谓也?师曰:有痰饮,有悬饮,有溢饮,有支饮。

  问曰:四饮何以为异?师曰:其人素盛今瘦,水走肠间,沥沥有声,谓之痰饮;饮后水流在胁下,咳唾引痛,谓之悬饮;饮水流行,归于四肢,当汗出而不汗出,身体疼痛重,谓之溢饮;咳逆倚息,短气不得卧,其形如肿,谓之支饮。

  水在心,心下坚筑,短气,恶水不欲饮。

  水在肺,吐涎沫,欲饮水。

  水在脾,少气身重。

  水在肝,胁下支满,嚏而痛。

  水在肾,心下悸。

  夫心下有留饮,其人背寒冷如手大。

  留饮者,胁下痛引缺盆,咳嗽则辄已(一作转甚)。

  胸中有留饮,其人短气而渴,四肢历节痛。

  脉沉者,有留饮。

  膈上病痰,满喘咳吐,发则寒热,背痛腰疼,目泣自出,其人振振身目闰剧,必有伏饮。

  夫病人饮水多,必暴喘满。凡食少饮多,水停心下,甚者则悸,微者短气。

  脉双弦者寒也,皆大下后善虚,脉偏弦者饮也。

  肺饮不弦,但苦喘短气。

  支饮亦喘而不能卧,加短气,其脉平也。

  病痰饮者,当以温药和之。

  心下有痰饮,胸胁支满,目眩,苓桂术甘汤主之。

  苓桂术甘汤方

  茯苓四两 桂枝三两 白术三两 甘草二两

  右四味,以水六升,煮取三升,分温三服,小便则利。

  夫短气有微饮,当从小便去之,苓桂术甘汤主之(方见上);肾气丸亦主之(方见脚气中)。

  病者脉伏,其人欲自利,利反快,虽利,心下续坚满,此为留饮欲去故也,甘遂半夏汤主之。

  甘遂半夏汤方

  甘遂(大者)三枚 半夏十二枚(以水一升,煮取半升,去滓) 芍药五枚 甘草如指大一枚(炙)(一本作无)

  右四味,以水二升,煮取半升,去滓,以蜜半升和药汁,煎取八合,顿服之。

  脉浮而细滑,伤饮。

  脉弦数者,有寒饮,冬夏难治。

  脉沉而弦者,悬饮内痛。

  病悬饮者,十枣汤主之。

  十枣汤方

  芫花(熬) 甘遂 大戟各等分

  右三味,捣筛,以水一升五合,先煮肥大枣十枚,取九合,去滓,内药末,强人服一钱匕,赢人服半钱,平旦温服之;不下者,明日更加半钱。得快下后,糜粥自养。

  病溢饮者,当发其汗,大青龙汤主之,小青龙汤亦主之。

  大青龙汤方

  麻黄六两(去节) 桂枝二两(去皮) 甘草二两(炙) 杏仁四十个(去皮尖) 生姜三两(切) 大枣十二枚 石膏如鸡子大(碎)

  右七味,以水九升,先煮麻黄,减二升,去上沫,内诸药,煮取三升,去滓,温服一升,取微似汗,汗多者,温粉粉之。

  小青龙汤方

  麻黄三两(去节) 芍药三两 五味子半升 干姜三两 甘草三两(炙)细辛三两 桂枝三两(去皮) 半夏半升(洗)

  右八昧,以水一斗,先煮麻黄,减二升,去上沫,内诸药,煮取三升,去滓,温服一升。

  膈间支饮,其人喘满,心下痞坚,面色黧黑,其脉沉紧,得之数十日,医吐下之不愈,木防己汤主之。虚者即愈,实者三日复发,复与不愈者,宜木防己汤去石膏加茯苓芒硝汤主之。

  木防已汤方

  木防已三两 石膏十二枚(鸡子大) 桂枝二两 人参四两

  右四味,以水六升,煮取二升,分温再服。

  木防己去石膏加茯苓芒硝汤方

  木防已二两 桂枝二两 人参四两 芒硝三合 茯苓四两

  右五味,以水六升,煮取二升,去滓,内芒硝,再微煎,分温再服,微利则愈。

  心下有支饮,其人苦冒眩,泽泻汤主之。

  泽泻汤方

  泽泻五两 白术二两

  右二味,以水二升,煮取一升,分温再服。

  支饮胸满者,厚朴大黄汤主之。

  厚朴大黄汤方

  厚朴一尺 大黄六两 枳实四枚

  右三味,以水五升,煮取二升,分温再服。

  支饮不得息,葶苈大枣泻肺汤主之(方见肺痈篇中)。

  呕家本渴,渴者为欲解,今反不渴,心下有支饮故也,小半夏汤主之(《千金》云:小半夏加茯苓汤)。

  小半夏汤方

  半夏一升 生姜半斤

  右二味,以水七升,煮取一升半,分温再服。

  腹满,口舌干燥,此肠间有水气,已椒苈黄丸主之。

  己椒苈黄丸方

  防己 椒目 葶苈(熬)大黄各一两

  右四味,末之,蜜丸如梧子大,先食饮服一丸,日三服,稍增,口中有津液。渴者加芒硝半两。

  卒呕吐,心下痞,膈间有水,眩悸者,小半夏加茯苓汤主之。

  小半夏加茯苓汤方

  半夏一升 生姜半斤 茯苓三两(一法四两)

  右三味,以水七升,煮取一升五合,分温再服。

  假令瘦人脐下有悸,吐涎沫而癫眩,此水也,五苓散主之。

  五苓散方

  泽泻一两一分 猪苓三分(去皮) 茯苓三分 白术三分 桂枝二分(去皮)

  右五味,为末,白饮服方寸匕,日三服,多饮暖水,汗出愈。

  附方

  《外台》茯苓饮 治心胸中有停痰宿水,自吐出水后,心胸间虚,气满不能食。消痰气,令能食。

  茯苓 人参 白术各三两 枳实二两 橘皮二两半 生姜四两

  右六味,水六升,煮取一升八合,分温三服,如人行八九里进之。

  咳家其脉弦,为有水,十枣汤主之(方见上)

  夫有支饮家,咳烦胸中痛者,不卒死,至一百日,一岁,宜十枣汤(方见上)。

  久咳数岁,其脉弱者可治,实大数者死;其脉虚者必苦冒,其人本有支饮在胸中故也,治属饮家。

  咳逆倚息,不得卧,小青龙汤主之(方见上文肺痈中)。

  青龙汤下已,多唾口燥,寸脉沉,尺脉微,手足厥逆,气从小腹上冲胸咽,手足痹,其面翕热如醉状,因复下流阴股,小便难,时复冒者;与茯苓桂枝五味甘草汤,治其气冲。

  桂苓五味甘草汤方

  茯苓四两 桂枝四两(去皮) 甘草三两(炙) 五味子半升

  右四味,以水八升,煮取三升,去滓,分三温服。

  冲气即低,而反更咳,胸满者,用桂苓五味甘草汤去桂,加干姜、细辛,以治其咳满。

  苓甘五味姜辛汤方

  茯苓四两 甘草三两 干姜三两 细辛三两 五味半升

  右五味,以水八升,煮取三升,去滓,温服半升,日三。

  咳满即止,而更复渴,冲气复发者,以细辛、干姜为热药也。服之当遂渴,而渴反止老,为支饮也。支饮者,法当冒,冒者必呕,呕者复内半夏,以去其水。

  桂苓五味甘草去桂加姜辛夏汤方

  茯苓四两 甘草三两 细辛二两 干姜二两 五味子 半夏各半升

  右六味,以水八升,煮取三升,去滓,温服半升,日三。

  水去呕止,其人形肿者,加杏仁主之。其证应内麻黄,以其人逐痹,故不内之。若逆而内之者,必厥。所以然者,以其人血虚,麻黄发其阳故也。

  苓甘五味加姜辛半夏杏仁汤方

  茯苓四两 甘草三两 五味半升 干姜三两 细辛三两 半夏半升 杏仁半升(去皮尖)

  右七味,以水一斗,煮取三升,去滓,温服半开,日三。

  若面热如醉,此为胃热上冲熏其面,加大黄以利之。

  苓甘五味加姜辛半杏大黄汤方

  茯苓四两 甘草三两 五味半升 干姜三两 细辛三两 半夏半升 杏仁半升 大黄三两

  右八昧,以水一斗,煮取三升,去滓,温服半升,日三。

  先渴后呕,为水停心下,此属饮家,小半夏加茯苓汤主之(方见上)。

拼音版对照

tan yin ke sou bing mai zheng bing zhi di shi er:( lun yi shou mai er shi yi tiao fang shi ba shou)

   wen yue: fu yin you si, he wei ye? shi yue: you tan yin, you xuan yin, you yi yin, you zhi yin。

   wen yue: si yin he yi wei yi? shi yue: qi ren su sheng jin shou, shui zou chang jian, li li you sheng, wei zhi tan yin; yin hou shui liu zai xie xia, ke tuo yin tong, wei zhi xuan yin; yin shui liu xing, gui yu si zhi, dang han chu er bu han chu, shen ti teng tong zhong, wei zhi yi yin; ke ni yi xi, duan qi bu de wo, qi xing ru zhong, wei zhi zhi yin。

   shui zai xin, xin xia jian zhu, duan qi, e shui bu yu yin。

   shui zai fei, tu xian mo, yu yin shui。

   shui zai pi, shao qi shen zhong。

   shui zai gan, xie xia zhi man, ti er tong。

   shui zai shen, xin xia ji。

   fu xin xia you liu yin, qi ren bei han leng ru shou da。

   liu yin zhe, xie xia tong yin que pen, ke sou ze zhe yi( yi zuo zhuan shen)。

   xiong zhong you liu yin, qi ren duan qi er ke, si zhi li jie tong。

   mai chen zhe, you liu yin。

   ge shang bing tan, man chuan ke tu, fa ze han re, bei tong yao teng, mu qi zi chu, qi ren zhen zhen shen mu run ju, bi you fu yin。

   fu bing ren yin shui duo, bi bao chuan man。 fan shi shao yin duo, shui ting xin xia, shen zhe ze ji, wei zhe duan qi。

   mai shuang xian zhe han ye, jie da xia hou shan xu, mai pian xian zhe yin ye。

   fei yin bu xian, dan ku chuan duan qi。

   zhi yin yi chuan er bu neng wo, jia duan qi, qi mai ping ye。

   bing tan yin zhe, dang yi wen yao he zhi。

   xin xia you tan yin, xiong xie zhi man, mu xuan, ling gui shu gan tang zhu zhi。

   ling gui shu gan tang fang

   fu ling si liang gui zhi san liang bai shu san liang gan cao er liang

   you si wei, yi shui liu sheng, zhu qu san sheng, fen wen san fu, xiao bian ze li。

   fu duan qi you wei yin, dang cong xiao bian qu zhi, ling gui shu gan tang zhu zhi( fang jian shang); shen qi wan yi zhu zhi( fang jian jiao qi zhong)。

   bing zhe mai fu, qi ren yu zi li, li fan kuai, sui li, xin xia xu jian man, ci wei liu yin yu qu gu ye, gan sui ban xia tang zhu zhi。

   gan sui ban xia tang fang

   gan sui( da zhe) san mei ban xia shi er mei( yi shui yi sheng, zhu qu ban sheng, qu zi) shao yao wu mei gan cao ru zhi da yi mei( zhi)( yi ben zuo wu)

   you si wei, yi shui er sheng, zhu qu ban sheng, qu zi, yi mi ban sheng he yao zhi, jian qu ba he, dun fu zhi。

   mai fu er xi hua, shang yin。

   mai xian shu zhe, you han yin, dong xia nan zhi。

   mai chen er xian zhe, xuan yin nei tong。

   bing xuan yin zhe, shi zao tang zhu zhi。

   shi zao tang fang

   yuan hua( ao) gan sui da ji ge deng fen

   you san wei, dao shai, yi shui yi sheng wu he, xian zhu fei da zao shi mei, qu jiu he, qu zi, nei yao mo, qiang ren fu yi qian bi, ying ren fu ban qian, ping dan wen fu zhi; bu xia zhe, ming ri geng jia ban qian。 de kuai xia hou, mi zhou zi yang。

   bing yi yin zhe, dang fa qi han, da qing long tang zhu zhi, xiao qing long tang yi zhu zhi。

   da qing long tang fang

   ma huang liu liang( qu jie) gui zhi er liang( qu pi) gan cao er liang( zhi) xing ren si shi ge( qu pi jian) sheng jiang san liang( qie) da zao shi er mei shi gao ru ji zi da( sui)

   you qi wei, yi shui jiu sheng, xian zhu ma huang, jian er sheng, qu shang mo, nei zhu yao, zhu qu san sheng, qu zi, wen fu yi sheng, qu wei si han, han duo zhe, wen fen fen zhi。

   xiao qing long tang fang

   ma huang san liang( qu jie) shao yao san liang wu wei zi ban sheng gan jiang san liang gan cao san liang( zhi) xi xin san liang gui zhi san liang( qu pi) ban xia ban sheng( xi)

   you ba mei, yi shui yi dou, xian zhu ma huang, jian er sheng, qu shang mo, nei zhu yao, zhu qu san sheng, qu zi, wen fu yi sheng。

   ge jian zhi yin, qi ren chuan man, xin xia pi jian, mian se li hei, qi mai chen jin, de zhi shu shi ri, yi tu xia zhi bu yu, mu fang ji tang zhu zhi。 xu zhe ji yu, shi zhe san ri fu fa, fu yu bu yu zhe, yi mu fang ji tang qu shi gao jia fu ling mang xiao tang zhu zhi。

   mu fang yi tang fang

   mu fang yi san liang shi gao shi er mei( ji zi da) gui zhi er liang ren can si liang

   you si wei, yi shui liu sheng, zhu qu er sheng, fen wen zai fu。

   mu fang ji qu shi gao jia fu ling mang xiao tang fang

   mu fang yi er liang gui zhi er liang ren can si liang mang xiao san he fu ling si liang

   you wu wei, yi shui liu sheng, zhu qu er sheng, qu zi, nei mang xiao, zai wei jian, fen wen zai fu, wei li ze yu。

   xin xia you zhi yin, qi ren ku mao xuan, ze xie tang zhu zhi。

   ze xie tang fang

   ze xie wu liang bai shu er liang

   you er wei, yi shui er sheng, zhu qu yi sheng, fen wen zai fu。

   zhi yin xiong man zhe, hou pu da huang tang zhu zhi。

   hou pu da huang tang fang

   hou pu yi chi da huang liu liang zhi shi si mei

   you san wei, yi shui wu sheng, zhu qu er sheng, fen wen zai fu。

   zhi yin bu de xi, ting li da zao xie fei tang zhu zhi( fang jian fei yong pian zhong)。

   ou jia ben ke, ke zhe wei yu jie, jin fan bu ke, xin xia you zhi yin gu ye, xiao ban xia tang zhu zhi(《 qian jin》 yun: xiao ban xia jia fu ling tang)。

   xiao ban xia tang fang

   ban xia yi sheng sheng jiang ban jin

   you er wei, yi shui qi sheng, zhu qu yi sheng ban, fen wen zai fu。

   fu man, kou she gan zao, ci chang jian you shui qi, yi jiao li huang wan zhu zhi。

   ji jiao li huang wan fang

   fang ji jiao mu ting li( ao) da huang ge yi liang

   you si wei, mo zhi, mi wan ru wu zi da, xian shi yin fu yi wan, ri san fu, shao zeng, kou zhong you jin ye。 ke zhe jia mang xiao ban liang。

   zu ou tu, xin xia pi, ge jian you shui, xuan ji zhe, xiao ban xia jia fu ling tang zhu zhi。

   xiao ban xia jia fu ling tang fang

   ban xia yi sheng sheng jiang ban jin fu ling san liang( yi fa si liang)

   you san wei, yi shui qi sheng, zhu qu yi sheng wu he, fen wen zai fu。

   jia ling shou ren qi xia you ji, tu xian mo er dian xuan, ci shui ye, wu ling san zhu zhi。

   wu ling san fang

   ze xie yi liang yi fen zhu ling san fen( qu pi) fu ling san fen bai shu san fen gui zhi er fen( qu pi)

   you wu wei, wei mo, bai yin fu fang cun bi, ri san fu, duo yin nuan shui, han chu yu。

   fu fang

  《 wai tai》 fu ling yin zhi xin xiong zhong you ting tan xiu shui, zi tu chu shui hou, xin xiong jian xu, qi man bu neng shi。 xiao tan qi, ling neng shi。

   fu ling ren can bai shu ge san liang zhi shi er liang ju pi er liang ban sheng jiang si liang

   you liu wei, shui liu sheng, zhu qu yi sheng ba he, fen wen san fu, ru ren xing ba jiu li jin zhi。

   ke jia qi mai xian, wei you shui, shi zao tang zhu zhi( fang jian shang)

   fu you zhi yin jia, ke fan xiong zhong tong zhe, bu zu si, zhi yi bai ri, yi sui, yi shi zao tang( fang jian shang)。

   jiu ke shu sui, qi mai ruo zhe ke zhi, shi da shu zhe si; qi mai xu zhe bi ku mao, qi ren ben you zhi yin zai xiong zhong gu ye, zhi shu yin jia。

   ke ni yi xi, bu de wo, xiao qing long tang zhu zhi( fang jian shang wen fei yong zhong)。

   qing long tang xia yi, duo tuo kou zao, cun mai chen, chi mai wei, shou zu jue ni, qi cong xiao fu shang chong xiong yan, shou zu bi, qi mian xi re ru zui zhuang, yin fu xia liu yin gu, xiao bian nan, shi fu mao zhe; yu fu ling gui zhi wu wei gan cao tang, zhi qi qi chong。

   gui ling wu wei gan cao tang fang

   fu ling si liang gui zhi si liang( qu pi) gan cao san liang( zhi) wu wei zi ban sheng

   you si wei, yi shui ba sheng, zhu qu san sheng, qu zi, fen san wen fu。

   chong qi ji di, er fan geng ke, xiong man zhe, yong gui ling wu wei gan cao tang qu gui, jia gan jiang、 xi xin, yi zhi qi ke man。

   ling gan wu wei jiang xin tang fang

   fu ling si liang gan cao san liang gan jiang san liang xi xin san liang wu wei ban sheng

   you wu wei, yi shui ba sheng, zhu qu san sheng, qu zi, wen fu ban sheng, ri san。

   ke man ji zhi, er geng fu ke, chong qi fu fa zhe, yi xi xin、 gan jiang wei re yao ye。 fu zhi dang sui ke, er ke fan zhi lao, wei zhi yin ye。 zhi yin zhe, fa dang mao, mao zhe bi ou, ou zhe fu nei ban xia, yi qu qi shui。

   gui ling wu wei gan cao qu gui jia jiang xin xia tang fang

   fu ling si liang gan cao san liang xi xin er liang gan jiang er liang wu wei zi ban xia ge ban sheng

   you liu wei, yi shui ba sheng, zhu qu san sheng, qu zi, wen fu ban sheng, ri san。

   shui qu ou zhi, qi ren xing zhong zhe, jia xing ren zhu zhi。 qi zheng ying nei ma huang, yi qi ren zhu bi, gu bu nei zhi。 ruo ni er nei zhi zhe, bi jue。 suo yi ran zhe, yi qi ren xue xu, ma huang fa qi yang gu ye。

   ling gan wu wei jia jiang xin ban xia xing ren tang fang

   fu ling si liang gan cao san liang wu wei ban sheng gan jiang san liang xi xin san liang ban xia ban sheng xing ren ban sheng( qu pi jian)

   you qi wei, yi shui yi dou, zhu qu san sheng, qu zi, wen fu ban kai, ri san。

   ruo mian re ru zui, ci wei wei re shang chong xun qi mian, jia da huang yi li zhi。

   ling gan wu wei jia jiang xin ban xing da huang tang fang

   fu ling si liang gan cao san liang wu wei ban sheng gan jiang san liang xi xin san liang ban xia ban sheng xing ren ban sheng da huang san liang

   you ba mei, yi shui yi dou, zhu qu san sheng, qu zi, wen fu ban sheng, ri san。

   xian ke hou ou, wei shui ting xin xia, ci shu yin jia, xiao ban xia jia fu ling tang zhu zhi( fang jian shang)。

免责声明:「卷中 痰饮咳嗽病脉证并治第十二」本章内容出自「金匮要略」,文笔优美俱佳,章节内容(即本文)收集于网络,版权归原作者,只代表作者观点和本站无关,如果您认为本站转载侵犯了您的权益,请联系我们删除。

卷中 痰饮咳嗽病脉证并治第十二·古诗词文学经典推荐*名著阅读

论语孟子大学中庸尚书礼记诗经孙子兵法乐府诗集婉约词弟子规爱莲说雁门太守行送元二使安西三字经长恨歌唐诗三百首素问尔雅醒世恒言世说新语文心雕龙千字文左传礼记
删文留言-版权及免责声明