馆娃宫怀古五绝
唐 皮日休
古诗词:馆娃宫怀古五绝原文翻译+全文注释译文+原著赏析
原文:
[唐] 皮日休绮閤飘香下太湖,乱兵侵晓上姑苏。
越王大有堪羞处,只把西施赚得吴。
郑妲无言下玉墀,夜来飞箭满罘罳。
越王定指高台笑,却见当时金镂楣。
半夜娃宫作战场,血腥犹杂宴时香。
西施不及烧残蜡,犹为君王泣数行。
素袜虽遮未掩羞,越兵犹怕伍员头。
吴王恨魄今如在,只合西施濑上游。
响屟廊中金玉步,采蘋山上绮罗身。
不知水葬今何处,溪月弯弯欲效颦。
注释:
作品赏析:
【注释】:馆娃宫怀古(其一)
皮日休
绮阁飘香下太湖, 乱兵侵晓上姑苏。
越王大有堪羞处, 只把西施赚得吴。
这是皮日休《馆娃宫怀古五绝》的第一首。馆娃宫以西施得名,是春秋时期吴王夫差建造的宫殿,故址在今苏州市西南灵岩山上。夫差和西施的故事,见《吴越春秋》和《越绝书》。吴败越后,相传越王采纳大夫文种的建议,把苎萝山“鬻薪”女子西施献于吴王,“吴王大悦”。伍子胥力谏,吴王不听。后越师袭吴,乘胜灭了吴国。此诗是皮日休在苏州任职时,因寻访馆娃宫遗迹而作。
“绮阁飘香下太湖”,这句完全从侧面着笔。它写馆娃宫,仅仅用一个“绮”字状“阁”,用一个“飘”字写“香”,这样,无须勾画服饰、相貌,一个罗縠轻飘、芳香四溢的袅娜倩影,便自在其中了。特别是“下”字很有分量。从“绮阁”里散溢出来的麝薰兰泽,由山上直飘下太湖,那位迷恋声色的吴王如何沉溺其中,不能自拔,以至对越王的复仇行动,连做梦也没有想到,就不言而喻了。
“乱兵侵晓上姑苏”,这句省去越王卧薪尝胆等过程,单写越兵夤夜乘虚潜入这一重要环节。“乱兵”,指吴人眼中原已臣服现又“犯上作乱”的越军。侵晓,即凌晨。吴王志满意得,全无戒备。越军出其不意进袭,直到爬上姑苏台,吴人方才察觉。一夜之间,吴国事实上就亡了。这是何等令人心悸的历史教训啊!
前二句对起,揭示了吴越的不同表现:一个通宵享乐,一个摸黑行军;一边轻歌曼舞,一边短兵长戟,在鲜明对比中,蕴含着对吴王夫差荒淫误国的不满。
然而诗人不去指责吴王,却把矛头指向了越王。
三、四句就勾践亡吴一事,批评勾践只送去一个美女,便赚来一个吴国,“大有堪羞”之处,这是很有意思的妙文。吴越兴亡的史实,诸如越王十年生聚,卧薪尝胆;吴王沉湎酒色,杀伍子胥,用太宰嚭,凡此种种,诗人哪得不知。难道吴越的兴亡真就是由西施一个女子来决定的么?显然不是。但写诗忌直贵曲,如果三、四句把笔锋直接对准吴王,虽然痛快,未免落套;所以诗人故意运用指桑骂槐的曲笔。他的观点,不是浮在字句的表面,要细味全篇的构思、语气,才会领会诗的意蕴。诗人有意造成错觉,明嘲勾践,暗刺夫差,使全诗荡漾着委婉含蓄的弦外之音,发人深思,给人以有余不尽的情味,从艺术效果说,要比直接指斥高明得多了。
(陶道恕)
拼音版对照
[ tang] pi ri xiu
qi? piao xiang xia tai hu, luan bing qin xiao shang gu su。
yue wang da you kan xiu chu, zhi ba xi shi zhuan de wu。
zheng da wu yan xia yu chi, ye lai fei jian man fu?。
yue wang ding zhi gao tai xiao, que jian dang shi jin lou mei。
ban ye wa gong zuo zhan chang, xue xing you za yan shi xiang。
xi shi bu ji shao can la, you wei jun wang qi shu xing。
su wa sui zhe wei yan xiu, yue bing you pa wu yuan tou。
wu wang hen po jin ru zai, zhi he xi shi lai shang you。
xiang? ya rong xin liao dian jian? shangO shan shang qi luo shen。
bu zhi shui zang jin he chu, xi yue wan wan yu xiao pin。
guan wa gong huai gu( qi yi)
pi ri xiu
qi ge piao xiang xia tai hu, luan bing qin xiao shang gu su。
yue wang da you kan xiu chu, zhi ba xi shi zhuan de wu。
zhe shi pi ri xiu《 guan wa gong huai gu wu jue》 de di yi shou。 guan wa gong yi xi shi de ming, shi chun qiu shi qi wu wang fu cha jian zao de gong dian, gu zhi zai jin su zhou shi xi nan ling yan shan shang。 fu cha he xi shi de gu shi, jian《 wu yue chun qiu》 he《 yue jue shu》。 wu bai yue hou, xiang chuan yue wang cai na da fu wen zhong de jian yi, ba zhu luo shan“ yu xin” nv zi xi shi xian yu wu wang,“ wu wang da yue”。 wu zi xu li jian, wu wang bu ting。 hou yue shi xi wu, cheng sheng mie le wu guo。 ci shi shi pi ri xiu zai su zhou ren zhi shi, yin xun fang guan wa gong yi ji er zuo。
“ qi ge piao xiang xia tai hu”, zhe ju wan quan cong ce mian zhe bi。 ta xie guan wa gong, jin jin yong yi ge“ qi” zi zhuang“ ge”, yong yi ge“ piao” zi xie“ xiang”, zhe yang, wu xu gou hua fu shi、 xiang mao, yi ge luo? qing piao、 fang xiang si yi de niao na qian ying, bian zi zai qi zhong le。 te bie shi“ xia” zi hen you fen liang。 cong“ qi ge” li san yi chu lai de she xun lan ze, you shan shang zhi piao xia tai hu, na wei mi lian sheng se de wu wang ru he chen ni qi zhong, bu neng zi ba, yi zhi dui yue wang de fu chou xing dong, lian zuo meng ye mei you xiang dao, jiu bu yan er yu le。
“ luan bing qin xiao shang gu su”, zhe ju sheng qu yue wang wo xin chang dan deng guo cheng, dan xie yue bing yin ye cheng xu qian ru zhe yi zhong yao huan jie。“ luan bing”, zhi wu ren yan zhong yuan yi chen fu xian you“ fan shang zuo luan” de yue jun。 qin xiao, ji ling chen。 wu wang zhi man yi de, quan wu jie bei。 yue jun chu qi bu yi jin xi, zhi dao pa shang gu su tai, wu ren fang cai cha jiao。 yi ye zhi jian, wu guo shi shi shang jiu wang le。 zhe shi he deng ling ren xin ji de li shi jiao xun a!
qian er ju dui qi, jie shi le wu yue de bu tong biao xian: yi ge tong xiao xiang le, yi ge mo hei xing jun; yi bian qing ge man wu, yi bian duan bing chang ji, zai xian ming dui bi zhong, yun han zhe dui wu wang fu cha huang yin wu guo de bu man。
ran er shi ren bu qu zhi ze wu wang, que ba mao tou zhi xiang le yue wang。
san、 si ju jiu gou jian wang wu yi shi, pi ping gou jian zhi song qu yi ge mei nv, bian zhuan lai yi ge wu guo,“ da you kan xiu” zhi chu, zhe shi hen you yi si de miao wen。 wu yue xing wang de shi shi, zhu ru yue wang shi nian sheng ju, wo xin chang dan; wu wang chen mian jiu se, sha wu zi xu, yong tai zai? hai? bo su zhong zheng?? si mu mao hui?D xun lao xiang jiang nan song su bi tui qie shang yan┮ huan chou? yong chun tiaoǖ na chu ken yun huai huang qia5? ci? shao bei ji?? quan??⑺ mu hu xun shi mo ben yong zai jia zhuan xian? cong huang chun yu? ci yi shuan zhu huang? yun? si shi xiang sou mi ganB yan bei na? shengK? mu zhang bei? huang qian≡ mi zhi lai mou long gui?? gan du?? mu gu ji⒂ qie?? ou lai ni yao? nang xiang taJ? sou xing xiang fei sha bian xian? qiao ang chun?? dang tan chai rui? gu?? cong? pan? yao? wan nan yi an? deng?⑷ song chuan ji?? sou za xing sou huan〉 na hu ding? you zhang xianЧ? dan?? rong ben you fu sun guo jian mei chen shu?br>
( tao dao shu)
qi? piao xiang xia tai hu, luan bing qin xiao shang gu su。
yue wang da you kan xiu chu, zhi ba xi shi zhuan de wu。
zheng da wu yan xia yu chi, ye lai fei jian man fu?。
yue wang ding zhi gao tai xiao, que jian dang shi jin lou mei。
ban ye wa gong zuo zhan chang, xue xing you za yan shi xiang。
xi shi bu ji shao can la, you wei jun wang qi shu xing。
su wa sui zhe wei yan xiu, yue bing you pa wu yuan tou。
wu wang hen po jin ru zai, zhi he xi shi lai shang you。
xiang? ya rong xin liao dian jian? shangO shan shang qi luo shen。
bu zhi shui zang jin he chu, xi yue wan wan yu xiao pin。
zhu shi:
zuo pin shang xi:
【 zhu shi】:guan wa gong huai gu( qi yi)
pi ri xiu
qi ge piao xiang xia tai hu, luan bing qin xiao shang gu su。
yue wang da you kan xiu chu, zhi ba xi shi zhuan de wu。
zhe shi pi ri xiu《 guan wa gong huai gu wu jue》 de di yi shou。 guan wa gong yi xi shi de ming, shi chun qiu shi qi wu wang fu cha jian zao de gong dian, gu zhi zai jin su zhou shi xi nan ling yan shan shang。 fu cha he xi shi de gu shi, jian《 wu yue chun qiu》 he《 yue jue shu》。 wu bai yue hou, xiang chuan yue wang cai na da fu wen zhong de jian yi, ba zhu luo shan“ yu xin” nv zi xi shi xian yu wu wang,“ wu wang da yue”。 wu zi xu li jian, wu wang bu ting。 hou yue shi xi wu, cheng sheng mie le wu guo。 ci shi shi pi ri xiu zai su zhou ren zhi shi, yin xun fang guan wa gong yi ji er zuo。
“ qi ge piao xiang xia tai hu”, zhe ju wan quan cong ce mian zhe bi。 ta xie guan wa gong, jin jin yong yi ge“ qi” zi zhuang“ ge”, yong yi ge“ piao” zi xie“ xiang”, zhe yang, wu xu gou hua fu shi、 xiang mao, yi ge luo? qing piao、 fang xiang si yi de niao na qian ying, bian zi zai qi zhong le。 te bie shi“ xia” zi hen you fen liang。 cong“ qi ge” li san yi chu lai de she xun lan ze, you shan shang zhi piao xia tai hu, na wei mi lian sheng se de wu wang ru he chen ni qi zhong, bu neng zi ba, yi zhi dui yue wang de fu chou xing dong, lian zuo meng ye mei you xiang dao, jiu bu yan er yu le。
“ luan bing qin xiao shang gu su”, zhe ju sheng qu yue wang wo xin chang dan deng guo cheng, dan xie yue bing yin ye cheng xu qian ru zhe yi zhong yao huan jie。“ luan bing”, zhi wu ren yan zhong yuan yi chen fu xian you“ fan shang zuo luan” de yue jun。 qin xiao, ji ling chen。 wu wang zhi man yi de, quan wu jie bei。 yue jun chu qi bu yi jin xi, zhi dao pa shang gu su tai, wu ren fang cai cha jiao。 yi ye zhi jian, wu guo shi shi shang jiu wang le。 zhe shi he deng ling ren xin ji de li shi jiao xun a!
qian er ju dui qi, jie shi le wu yue de bu tong biao xian: yi ge tong xiao xiang le, yi ge mo hei xing jun; yi bian qing ge man wu, yi bian duan bing chang ji, zai xian ming dui bi zhong, yun han zhe dui wu wang fu cha huang yin wu guo de bu man。
ran er shi ren bu qu zhi ze wu wang, que ba mao tou zhi xiang le yue wang。
san、 si ju jiu gou jian wang wu yi shi, pi ping gou jian zhi song qu yi ge mei nv, bian zhuan lai yi ge wu guo,“ da you kan xiu” zhi chu, zhe shi hen you yi si de miao wen。 wu yue xing wang de shi shi, zhu ru yue wang shi nian sheng ju, wo xin chang dan; wu wang chen mian jiu se, sha wu zi xu, yong tai zai? hai? bo su zhong zheng?? si mu mao hui?D xun lao xiang jiang nan song su bi tui qie shang yan┮ huan chou? yong chun tiaoǖ na chu ken yun huai huang qia5? ci? shao bei ji?? quan??⑺ mu hu xun shi mo ben yong zai jia zhuan xian? cong huang chun yu? ci yi shuan zhu huang? yun? si shi xiang sou mi ganB yan bei na? shengK? mu zhang bei? huang qian≡ mi zhi lai mou long gui?? gan du?? mu gu ji⒂ qie?? ou lai ni yao? nang xiang taJ? sou xing xiang fei sha bian xian? qiao ang chun?? dang tan chai rui? gu?? cong? pan? yao? wan nan yi an? deng?⑷ song chuan ji?? sou za xing sou huan〉 na hu ding? you zhang xianЧ? dan?? rong ben you fu sun guo jian mei chen shu?br>
( tao dao shu)
欢迎读者提供注释翻译和赏析
馆娃宫怀古五绝(唐 皮日休)原文注释翻译及赏析(完)-古诗词译文查看(皮日休)更多诗文
免责声明:「馆娃宫怀古五绝」是唐 皮日休创作的一篇诗词,文笔优美俱佳,原文注释和赏析等内容(即本文)皆收集于网络,版权归原作者,只代表作者观点和本站无关,如果您认为本站转载侵犯了您的权益,请联系我们删除。
古诗词推荐
- 庭中初植松桂,鲁望偶题,奉和次韵
[唐] 皮日休 毵毵绿发垂轻露,猎猎丹华动细风。 恰似青童君欲会,俨然相向立庭中。 注释:...
- 重题后池
[唐] 皮日休 细雨阑珊眠鹭觉,钿波悠漾并鸳娇。 适来会得荆王意,只为莲茎重细腰。 注释:...
- 青门闲泛
[唐] 皮日休 青翰虚徐夏思清,愁烟漠漠荇花平。 醉来欲把田田叶,尽裹当时醒酒鲭。 注释:...
- 春日陪崔谏议樱桃园宴
[唐] 皮日休 万树香飘水麝风,蜡熏花雪尽成红。 夜深欢态状不得,醉客图开明月中。 注释:...
- 闲夜酒醒
[唐] 皮日休 醒来山月高,孤枕群书里。酒渴漫思茶,山童呼不起。 注释:...
- 伤小女
[唐] 皮日休 一岁犹未满,九泉何太深。唯余卷书草,相对共伤心。 注释:...
- 三羞诗三首
[唐] 皮日休 吾闻古君子,介介励其节。入门疑储宫,抚己思鈇钺。 志者若不退,佞者何由达。君臣一殽膳,家国共残杀。 此道见于今,永思心若裂。王臣方謇謇,佐我无玷缺。 如何以谋计,中道生芽蘖。宪司遵故典,分道播南越。 苍惶出班行,家室不容别。玄鬓...
- 孙发百篇将游天台请诗赠行,因以送之
[唐] 皮日休 孙子荆家思有余,元戎曾荐入公车。百篇宫体喧金屋, 一日官衔下玉除。紫府近通斋后梦,赤城新有寄来书。 因逢二老如相问,正滞江南为鱼兔鱼。 注释:...
- 奉和鲁望徐方平后闻赦次韵
[唐] 皮日休 金鸡烟外上临轩,紫诰新垂作解恩。涿鹿未销初败血, 新安顿雪已坑魂。空林叶尽蝗来郡,腐骨花生战后村。 未遣蒲车问幽隐,共君应老抱桐孙。 注释:...
- 病中美景颇阻追游因寄鲁望
[唐] 皮日休 瘿床闲卧昼迢迢,唯把真如慰寂寥。南国不须收薏苡, 百年终竟是芭蕉。药前美禄应难断,枕上芳辰岂易销。 看取病来多少日,早梅零落玉华焦。 注释:...
- 奉和鲁望独夜有怀吴体见寄
[唐] 皮日休 病鹤带雾傍独屋,破巢含雪倾孤梧。濯足将加汉光腹, 抵掌欲捋梁武须。隐几清吟谁敢敌,枕琴高卧真堪图。 此时枉欠高散物,楠瘤作樽石作垆。 注释:...
- 南阳
[唐] 皮日休 昆阳王气已萧疏,依旧山河捧帝居。废路塌平残瓦砾, 破坟耕出烂图书。绿莎满县年荒后,白鸟盈溪雨霁初。 二百年来霸王业,可知今日是丘墟。 注释:...
- 襄州汉阳王故宅
[唐] 皮日休 碑字依稀庙已荒,犹闻耆旧忆贤王。园林一半为他主, 山水虚言是故乡。戟户野蒿生翠瓦,舞楼栖鸽污雕梁。 柱天功业缘何事,不得终身似霍光。 注释:...
- 茶中杂咏·茶鼎
[唐] 皮日休 龙舒有良匠,铸此佳样成。立作菌蠢势,煎为潺湲声。 草堂暮云阴,松窗残雪明。此时勺复茗,野语知逾清。 注释:...
- 奉和添酒中六咏·酒池
[唐] 皮日休 八齐竞奔注,不知深几丈。竹叶岛纡徐,凫花波荡漾。 醺应烂地轴,浸可柔天壤。以此献吾君,愿铭于几杖。 注释:...
- 咏白莲
[唐] 皮日休 腻于琼粉白于脂,京兆夫人未画眉。静婉舞偷将动处, 西施嚬效半开时。通宵带露妆难洗,尽日凌波步不移。 愿作水仙无别意,年年图与此花期。 细嗅深看暗断肠,从今无意爱红芳。折来只合琼为客, 把种应须玉甃塘。向日但疑酥滴水,含风浑讶雪生...
- 奉和鲁望闲居杂题五首·醒闻桧
[唐] 皮日休 解洗余酲晨半酉,星星仙吹起云门。 耳根无厌听佳木,会尽山中寂静源。 注释:...
- 奉和鲁望闲居杂题五首·晚秋吟
[唐] 皮日休 东皋烟雨归耕日,免去玄冠手刈禾。 火满酒炉诗在口,今人无计奈侬何。 注释:...
- 奉和鲁望叠韵吴宫词二首
[唐] 皮日休 侵深寻嶔岑,势厉卫睥睨。荒王将乡亡,细丽蔽袂逝。 枍栺替制曳,康庄伤荒凉。主虏部伍苦,嫱亡房廊香。 注释:...
- 奉和鲁望叠韵双声二首·双声溪上思
[唐] 皮日休 疏杉低通滩,冷鹭立乱浪。草彩欲夷犹,云容空淡荡。 注释:...