网站首页 > 古诗词 > 清平乐·莺啼残月

清平乐·莺啼残月

唐 韦庄

古诗词:清平乐·莺啼残月原文翻译+全文注释译文+原著赏析

原文:

[唐] 韦庄
莺啼残月,
绣阁香灯灭。
门外马嘶郎欲别,
正是落花时节。

妆成不画蛾眉,
含愁独倚金扉。
去路香尘莫扫,
扫即郎去归迟。

注释:

【1】清平乐:词牌名,又名《清平乐令》、《醉东风》、《忆萝月》等。
【2】绣阁:旧时女子闺房。
【3】香灯:闺中的灯。
【4】蛾眉:形容女子细长而柔美的眉毛。蚕蛾的触须细长而曲,故称。
【5】金扉:闺阁房门的美称。
【6】香尘莫扫:香尘,指遗留有郎君香气的尘土,古代民间习俗,凡家中有人出门,是日家人忌扫门户,否则行人将无归期。

作品赏析:

这是一首描写青年情侣的惜别之词,词人用清秋、残月、莺啼、马嘶等画面与声响,交相渲染秋天早晨的凄凉气氛,映衬出女主人公离别时悲痛欲绝的感情。
词的上片写别时的情景。在个清秋的早晨,女主人公的丈夫就要远出。枝头响起紫莺啼晓的叫声,西边天空中,尚挂着一弯淡淡的月亮,留连不肯隐去。即将的离别使相爱的人儿有诉说不尽的情思,以致于夜无眠。然而离别的时刻终于来到。门外响起凄厉的马嘶,在催促行者赶快动身。后柳永《雨霖铃》谓“多情自古伤离别。更那堪冷落清秋节”,概括性她表达了同样的人生感受。语序安排也十分精致,传达出极深的意蕴。首先,“莺啼残月”,点出时闻是早晨;“绣阁香灯火”。说明二人沉浸于离别的痛苦之中,于灯下互诉衷情,竟不知黑夜已经过去。是早莺的啼鸣,西斜的弯月,唤醒了这对爱人,始知吹灭燃着的油灯,离别的早晨已经来临。接下来的“门外马嘶郎欲别”,以不通人情的马儿偏又在门外长声嘶叫,来描写离别时刻的迫近和二人的难舍难分之情。而“正是花时节”一句,既交代了季节是在秋天,又描画出秋风瑟瑟,落红纷纷的景色。女主人公出门送郎,觅此凄凉之景。哀伤痛苦之情倍增。“正是”二字,同时总结以上的场景描写,强调出景物对人的感染。张炎《词论》曾云:“词之难于令曲,犹诗之难于绝句。不过十数句,一句一字不得闲。”这首词的语言就显现了韦庄运用词这种艺术形式的造诣之高深。
下片抒写了女主人公的离别之思。“妆成不画蛾眉”,十分细腻地刻画了女主人公的心态。离别后的一个早晨,她在对镜梳妆。云髻高耸,零簪横插,脂粉薄埯。她拿起黛笔,正待画眉,却端详着镜中那张青春美丽的脸庞,唤起心中无限酸苦。困挠她的,不仅是为谁梳妆、为谁打扮的烦恼,而且有青春易逝、容颜易老、独守绣户、虚度年华的痛楚。这就是下句中“含愁”的内涵。她因而一阵心灰意懒,放下画笔,走到门边,凝视着门外的那条小路,然而,小路空空,不见人影。思念之情是这样折磨人,所以女主人公吩咐道“去路香尘莫扫,扫即郎去归迟。”那小路上还留着郎出行时的足迹。千万不能扫去,她要时时看见,仿佛郎才刚刚离去;扫去它,便使人觉得郎去已久,迟迟不归,思念之情更难忍受。留着它,纵使郎没有归来,这足迹也聊可慰人情怀。少女的痴心痴情令人怜悯。《长干行》曰:“门前旧行迹,一一生绿苔。苔深不能扫,落叶秋风早。”疑韦庄的词意即从此化出,但李白诗是叙述口吻,韦庄词则以祈使语气,在表达女主人公的情感上更加强烈。
这首词,上片写景而情景交融,下片抒情而情致深婉。词人把这种洋溢着生活气息,植根于民间习俗的语言、运用到词中来,既表现了女主人公的痴情,又提高了词的艺术表现力,集中体现了这首词的“无理而妙”。全篇语言秀美,情真动人。
拼音版对照
[ tang] wei zhuang
ying ti can yue,
xiu ge xiang deng mie。
men wai ma si lang yu bie,
zheng shi luo hua shi jie。

zhuang cheng bu hua e mei,
han chou du yi jin fei。
qu lu xiang chen mo sao,
sao ji lang qu gui chi。

zhu shi:

【1】 qing ping le: ci pai ming, you ming《 qing ping le ling》、《 zui dong feng》、《 yi luo yue》 deng。
【2】 xiu ge: jiu shi nv zi gui fang。
【3】 xiang deng: gui zhong de deng。
【4】 e mei: xing rong nv zi xi chang er rou mei de mei mao。 can e de chu xu xi chang er qu, gu cheng。
【5】 jin fei: gui ge fang men de mei cheng。
【6】 xiang chen mo sao: xiang chen, zhi yi liu you lang jun xiang qi de chen tu, gu dai min jian xi su, fan jia zhong you ren chu men, shi ri jia ren ji sao men hu, fou ze xing ren jiang wu gui qi。

zuo pin shang xi:

zhe shi yi shou miao xie qing nian qing lv de xi bie zhi ci, ci ren yong qing qiu、 can yue、 ying ti、 ma si deng hua mian yu sheng xiang, jiao xiang xuan ran qiu tian zao chen de qi liang qi fen, ying chen chu nv zhu ren gong li bie shi bei tong yu jue de gan qing。
ci de shang pian xie bie shi de qing jing。 zai ge qing qiu de zao chen, nv zhu ren gong de zhang fu jiu yao yuan chu。 zhi tou xiang qi zi ying ti xiao de jiao sheng, xi bian tian kong zhong, shang gua zhe yi wan dan dan de yue liang, liu lian bu ken yin qu。 ji jiang de li bie shi xiang ai de ren er you su shuo bu jin de qing si, yi zhi yu ye wu mian。 ran er li bie de shi ke zhong yu lai dao。 men wai xiang qi qi li de ma si, zai cui cu xing zhe gan kuai dong shen。 hou liu yong《 yu lin ling》 wei“ duo qing zi gu shang li bie。 geng na kan leng luo qing qiu jie”, gai kuo xing ta biao da le tong yang de ren sheng gan shou。 yu xu an pai ye shi fen jing zhi, chuan da chu ji shen de yi yun。 shou xian,“ ying ti can yue”, dian chu shi wen shi zao chen;“ xiu ge xiang deng huo”。 shuo ming er ren chen jin yu li bie de tong ku zhi zhong, yu deng xia hu su zhong qing, jing bu zhi hei ye yi jing guo qu。 shi zao ying de ti ming, xi xie de wan yue, huan xing le zhe dui ai ren, shi zhi chui mie ran zhe de you deng, li bie de zao chen yi jing lai lin。 jie xia lai de“ men wai ma si lang yu bie”, yi bu tong ren qing de ma er pian you zai men wai chang sheng si jiao, lai miao xie li bie shi ke de po jin he er ren de nan she nan fen zhi qing。 er“ zheng shi hua shi jie” yi ju, ji jiao dai le ji jie shi zai qiu tian, you miao hua chu qiu feng se se, luo hong fen fen de jing se。 nv zhu ren gong chu men song lang, mi ci qi liang zhi jing。 ai shang tong ku zhi qing bei zeng。“ zheng shi” er zi, tong shi zong jie yi shang de chang jing miao xie, qiang tiao chu jing wu dui ren de gan ran。 zhang yan《 ci lun》 zeng yun:“ ci zhi nan yu ling qu, you shi zhi nan yu jue ju。 bu guo shi shu ju, yi ju yi zi bu de xian。” zhe shou ci de yu yan jiu xian xian le wei zhuang yun yong ci zhe zhong yi shu xing shi de zao yi zhi gao shen。
xia pian shu xie le nv zhu ren gong de li bie zhi si。“ zhuang cheng bu hua e mei”, shi fen xi ni di ke hua le nv zhu ren gong de xin tai。 li bie hou de yi ge zao chen, ta zai dui jing shu zhuang。 yun ji gao song, ling zan heng cha, zhi fen bo an。 ta na qi dai bi, zheng dai hua mei, que duan xiang zhe jing zhong na zhang qing chun mei li de lian pang, huan qi xin zhong wu xian suan ku。 kun nao ta de, bu jin shi wei shui shu zhuang、 wei shui da ban de fan nao, er qie you qing chun yi shi、 rong yan yi lao、 du shou xiu hu、 xu du nian hua de tong chu。 zhe jiu shi xia ju zhong“ han chou” de nei han。 ta yin er yi zhen xin hui yi lan, fang xia hua bi, zou dao men bian, ning shi zhe men wai de na tiao xiao lu, ran er, xiao lu kong kong, bu jian ren ying。 si nian zhi qing shi zhe yang zhe mo ren, suo yi nv zhu ren gong fen fu dao“ qu lu xiang chen mo sao, sao ji lang qu gui chi。” na xiao lu shang hai liu zhe lang chu xing shi de zu ji。 qian wan bu neng sao qu, ta yao shi shi kan jian, fang fo lang cai gang gang li qu; sao qu ta, bian shi ren jiao de lang qu yi jiu, chi chi bu gui, si nian zhi qing geng nan ren shou。 liu zhe ta, zong shi lang mei you gui lai, zhe zu ji ye liao ke wei ren qing huai。 shao nv de chi xin chi qing ling ren lian min。《 chang gan xing》 yue:“ men qian jiu xing ji, yi yi sheng lv tai。 tai shen bu neng sao, luo ye qiu feng zao。” yi wei zhuang de ci yi ji cong ci hua chu, dan li bai shi shi xu shu kou wen, wei zhuang ci ze yi qi shi yu qi, zai biao da nv zhu ren gong de qing gan shang geng jia qiang lie。
zhe shou ci, shang pian xie jing er qing jing jiao rong, xia pian shu qing er qing zhi shen wan。 ci ren ba zhe zhong yang yi zhe sheng huo qi xi, zhi gen yu min jian xi su de yu yan、 yun yong dao ci zhong lai, ji biao xian le nv zhu ren gong de chi qing, you ti gao le ci de yi shu biao xian li, ji zhong ti xian le zhe shou ci de“ wu li er miao”。 quan pian yu yan xiu mei, qing zhen dong ren。

欢迎读者提供注释翻译和赏析

清平乐·莺啼残月(唐 韦庄)原文注释翻译及赏析(完)-古诗词译文

查看(韦庄)更多诗文

免责声明:「清平乐·莺啼残月」是唐 韦庄创作的一篇诗词,文笔优美俱佳,原文注释和赏析等内容(即本文)皆收集于网络,版权归原作者,只代表作者观点和本站无关,如果您认为本站转载侵犯了您的权益,请联系我们删除。

古诗词推荐

  • 清平乐·野花芳草[唐] 韦庄 野花芳草, 寂寞关山道。 柳吐金丝莺语早, 惆怅香闺暗老。 罗带悔结同心, 独凭朱栏思深。 梦觉半床斜月, 小窗风触鸣琴。 注释: 作品赏析: 【注释】:...
  • 清平乐·琐窗春暮[唐] 韦庄 琐窗春暮, 满地梨花雨。 君不归来情又去, 红泪散沾金缕。 梦魂飞断烟波, 伤心不奈春何。 空把金针独坐, 鸳鸯愁绣又窠。 注释: 作品赏析: 【注释】:...
  • 清平乐·绿杨春雨[唐] 韦庄 绿杨春雨, 金线飘千缕。 花拆香枝黄鹂语, 玉勒雕鞍何处。 碧窗望断燕鸿, 翠帘睡眼溟蒙。 宝瑟谁家弹罢, 含悲斜倚屏风。 注释: 作品赏析: 【注释】:...
  • 清平乐·何处游女[唐] 韦庄 何处游女, 蜀国多云雨。 云解有情花解语, 刬地绣罗金缕。 妆成不整金钿, 含羞待月秋千。 住在绿槐阴里, 门临春水桥边。 注释: 作品赏析: 【注释】:...
  • 清平乐·春愁南陌[唐] 韦庄 春愁南陌, 故国音书隔。 细雨霏霏梨花白, 燕拂画帘金额。 尽日相望王孙, 尘满衣上泪痕。 谁向桥边吹笛, 驻马西望销魂。 注释: 作品赏析: 【注释】:...
  • 浣溪沙[唐] 韦庄 欲上秋千四体慵, 拟教人送又心松, 画堂帘幕月明风。 此夜有情谁不极, 隔墙梨雪又玲珑, 玉容憔悴惹微红。 注释: 作品赏析: 【注释】:...
  • 浣溪沙[唐] 韦庄 夜夜相思更漏残,伤心明月凭阑干。 想君思我锦衾寒,咫尺画堂深似海。 忆来惟把旧书看,几时携手入长安? 注释: 作品赏析: 【注释】 ①衾:被子。锦衾:丝绸被子。 ②咫尺:比喻距离很近。 【评解】 自从与心上人分离之后,令人朝思暮想,彻...
  • 浣溪沙[唐] 韦庄 清晓妆成寒食天,柳球斜袅间花钿, 卷帘直出画堂前。指点牡丹初绽朵, 日高犹自凭朱栏,含嚬不语恨春残。 注释: 作品赏析: 【注释】:...
  • 浣溪沙[唐] 韦庄 绿树藏莺莺正啼, 柳丝斜拂白铜堤, 弄珠江上草萋萋。 日暮饮归何处客, 绣鞍骢马一声嘶, 满身兰麝醉如泥。 注释: 作品赏析: 【注释】:...
  • 浣溪沙[唐] 韦庄 惆怅梦余山月斜, 孤灯照壁背窗纱, 小楼高阁谢娘家。 暗想玉容何所似, 一枝春雪冻梅花, 满身香雾簇朝霞。 注释: 作品赏析: 【注释】:...
  • 菩萨蛮·人人尽说江南好[唐] 韦庄 人人尽说江南好,游人只合江南老。春水碧于天,画船听 雨眠。垆边人似月,皓腕凝霜雪。未老莫还乡,还乡须断 肠。 注释: 【1】菩萨蛮:词牌名。 【2】游人只合江南老:这里指飘泊江南的人,即作者自谓。只合:只应。 【3】江南好:白居易《忆...
  • 菩萨蛮·如今却忆江南乐[唐] 韦庄 如今却忆江南乐, 当时年少春衫...
  • 菩萨蛮·劝君今夜须沉醉[唐] 韦庄 劝君今夜须沉醉, 樽前莫话明朝事。 珍重主人心, 酒深情亦深。 须愁春漏短, 莫诉金杯满。 遇酒且呵呵, 人生能几何! 注释: 作品赏析: 【注释】:...
  • 菩萨蛮·洛阳城里春光好[唐] 韦庄 洛阳城里春光好,洛阳才子他乡老。 柳暗魏王堤,此时心转迷。 桃花春水渌,水上鸳鸯...
  • 菩萨蛮·红楼别夜堪惆怅[唐] 韦庄 红楼别夜堪惆怅,香灯半卷流苏帐。 残月出门时,美人和泪辞。 琵琶金翠羽,弦上黄莺语。 劝我早还家,绿窗人似花。 注释: 作品赏析: 【注释】: 此首追忆当年离别之词。起言别夜之情景,次言天明之分别。换头承上,写美人琵琶之妙。末两句,...
  • 疏山[宋] 曾巩 一见云山病眼清,野僧勤动水边迎。 苍松翠竹东南道,乱石峰前踏月行。 注释:...
  • 伯常少留别业寄诗索酒因以奉报[宋] 曾巩 未拥双驺谒汉庭,暂留车马憩林坰。 多情置驿邀佳客,好事磨铅勘旧经。 芳草连门三径远,朝云临幌数峰青。 春醪有禁无繇寄,谁为江潭访独醒。 注释:...
  • 兵间[宋] 曾巩 大义缺绝久未图,小人轻险何不至。 世上固自有百为,兵间乃独求一试。 赵括敢将亦已危,李平请守那复议。 吁嗟忍易万人生,冀幸将徼一身利。 注释:...
  • 鲍山[宋] 曾巩 云中一点鲍山青,东望能令两眼明。 若道人心是矛戟,山前那得叔牙城。 注释:...
  • 山槛小饮[宋] 曾巩 变秋长云豪,洒雨北风壮。 余熇尚争威,积晦颇异状。 山回攒枫颠,屋立悬狖上。 饮槛聚石为,歌筵注溪当。 欢言久喧哗,罢兴一怊怅。 旅人正飘飖,岂得谐放荡。 注释:...

清平乐·莺啼残月·古诗词文学经典推荐*名著阅读

论语孟子大学中庸尚书礼记诗经孙子兵法乐府诗集婉约词弟子规爱莲说雁门太守行送元二使安西三字经长恨歌唐诗三百首素问尔雅醒世恒言世说新语文心雕龙千字文左传礼记
删文留言-版权及免责声明