小寒食舟中作
唐 杜甫
古诗词:小寒食舟中作原文翻译+全文注释译文+原著赏析
原文:
[唐] 杜甫佳辰强饮食犹寒,隐几萧条带鹖冠。
春水船如天上坐,老年花似雾中看。
娟娟戏蝶过闲幔,片片轻鸥下急湍。
云白山青万馀里,愁看直北是长安。
注释:
【1】小寒食:寒食节的次日,清明节的前一天。因禁火,所以冷食。寒食节亦称“禁烟节”、“冷节”、“百五节”,在夏历冬至后一百零五日,清明节前一二日。是日初为节时,禁烟火,只吃冷食。【2】佳辰:指小寒食节。
【3】强饭:勉强吃一点饭。
【4】隐:倚、靠。隐几,即席地而坐,靠着小桌几,见《庄子·齐物论》:南郭子綦隐几而坐。“几”在这里指乌皮几(以乌羔皮蒙几上),是杜甫心爱的一张小桌几,一直带在身边,在一首诗中还写道:“乌几重重缚”(《风疾舟中伏枕书怀三十六韵奉呈湖南亲友》),意思就是乌几已经破旧,缝了很多遍了。鶡(hé)冠:传为楚隐者鹖冠子所戴的鹖羽所制之冠。仇兆鳌注:“赵注:鶡冠,隐者之冠。”清王端履《重论文斋笔录》卷五:“浑忘憔悴无颜色,翻笑他人戴鶡冠。”鹖,雉类,据说是一种好斗的鸟,见于《山海经》。
【5】“春水”两句:春来水涨,江流浩漫,所以在舟中漂荡起伏犹如坐在天上云间;诗人身体衰迈,老眼昏蒙,看岸边的花草犹如隔着一层薄雾。
【6】“娟娟”二句:语含比兴。见蝶鸥往来自由,各得其所。益觉自己的不得自由。娟娟,状蝶之戏。片片,状鸥之轻。闲幔(màn),一作“开幔”。急湍,指江水中的急流。
【7】“云白”句:极写潭州距长安之远。这是诗人的夸张,实际上长沙距长安也就一千多公里。
【8】直北:正北。亦见“直北关山金鼓震”(《秋兴八首·其四》)。朱瀚注:蝶鸥自在,而云山空望,所以对景生愁。毛奇龄说:船如天上,花似雾中,娟娟戏蝶,片片轻鸥,极其闲适。忽望及长安,蓦然生愁,故结云:“愁看直北是长安”,此纪事生感也(《西河诗话》)。
作品赏析:
【注释】:这首诗写在诗人去世前半年多,即大历五年(770)春淹留潭州的时候,表现他暮年落泊江湖而依然深切关怀唐王朝安危的思想感情。
小寒食是指寒食的次日,清明的前一天。从寒食到清明三日禁火,所以首句说“佳辰强饮食犹寒”,逢到节日佳辰,诗人虽在老病之中还是打起精神来饮酒。“强饮”不仅说多病之身不耐酒力,也透露着漂泊中勉强过节的心情。这个起句为诗中写景抒情,安排了一个有内在联系的开端。第二句刻画舟中诗人的孤寂形象。“鹖冠”传为楚隐者鹖冠子所戴的鹖羽所制之冠,点出作者失去官职不为朝廷所用的身份。穷愁潦倒,身不在官而依然忧心时势,思念朝廷,这是无能为力的杜甫最为伤情之处。首联中“强饮”与“鹖冠”正概括了作者此时的身世遭遇,也包蕴着一生的无穷辛酸。
第二联紧接首联,十分传神地写出了诗人凭几舟中的所见所感,是历来为人传诵的名句。春来水涨,江流浩漫,所以在舟中漂荡起伏犹如坐在天上云间;诗人身体衰迈,老眼昏蒙,看岸边的花草犹如隔着一层薄雾。“天上坐”、“雾中看”非常切合年迈多病舟居观景的实际,读来倍觉真切;而在真切中又渗出一层空灵漫渺,把作者起伏的心潮也带了出来。这种心潮起伏不只是诗人暗自伤老,也包含着更深的意绪:时局的动荡不定,变乱无常,不也如同隔雾看花,真象难明么!笔触细腻含蓄,使读者不能不惊叹诗人忧思之深以及观察力与表现力的精湛了。
第三联两句写舟中江上的景物。第一句“娟娟戏蝶”是舟中近景,故曰“过闲幔”。第二句“片片轻鸥”是舟外远景,故曰“下急湍”。这里表面看似乎与上下各联均无联系,实则不然。这两句承上,写由舟中外望空中水面之景。“闲幔”的“闲”字回应首联第二句的“萧条”,布幔闲卷,舟中寂寥,所以蝴蝶翩跹,穿空而过。“急湍”指江水中的急流,片片白鸥轻快地逐流飞翔,远远离去。正是这样蝶鸥往来自如的景色,才易于对比引发出困居舟中的作者“直北”望长安的忧思,向尾联作了十分自然的过渡。浦起龙在《读杜心解》中引朱翰语云:“蝶鸥自在,而云山空望,所以对景生愁”,也是看出了第三联与尾联在景与情上的联系。
尾联两句总收全诗。云而曰“白”,山而说“青”,正是寒食佳辰春来江上的自然景色,“万余里”将作者的思绪随着层叠不断的青山白云引开去,为结句作一铺垫。“愁看”句收括全诗的思想感情,将深长的愁思凝聚在“直北是长安”上。浦起龙说:“‘云白山青’应‘佳辰’,‘愁看直北’应‘隐几’”,这只是从字面上去分析首尾的暗相照应。其实这一句将舟中舟外,近处远处的观感,以至漂泊时期诗人对时局多难的忧伤感怀全部凝缩在内,而以一个“愁”字总绾,既凝重地结束了全诗,又有无限的深情俱在言外。所以《杜诗镜铨》说“结有远神”。这首七律于自然流转中显深沉凝炼,很能表现杜甫晚年诗风苍茫而沉郁的特色。
(左成文)
拼音版对照
[ tang] du fu
jia chen qiang yin shi you han, yin ji xiao tiao dai? guan。
chun shui chuan ru tian shang zuo, lao nian hua si wu zhong kan。
juan juan xi die guo xian man, pian pian qing ou xia ji tuan。
yun bai shan qing wan yu li, chou kan zhi bei shi chang an。
【2】 jia chen: zhi xiao han shi jie。
【3】 qiang fan: mian qiang chi yi dian fan。
【4】 yin: yi、 kao。 yin ji, ji xi di er zuo, kao zhe xiao zhuo ji, jian《 zhuang zi· qi wu lun》: nan guo zi qi yin ji er zuo。“ ji” zai zhe li zhi wu pi ji( yi wu gao pi meng ji shang), shi du fu xin ai de yi zhang xiao zhuo ji, yi zhi dai zai shen bian, zai yi shou shi zhong hai xie dao:“ wu ji zhong zhong fu”(《 feng ji zhou zhong fu zhen shu huai san shi liu yun feng cheng hu nan qin you》), yi si jiu shi wu ji yi jing po jiu, feng le hen duo bian le。?(hé) guan: chuan wei chu yin zhe? guan zi suo dai de? yu suo zhi zhi guan。 chou zhao ao zhu:“ zhao zhu:? guan, yin zhe zhi guan。” qing wang duan lv《 zhong lun wen zhai bi lu》 juan wu:“ hun wang qiao cui wu yan se, fan xiao ta ren dai? guan。”?, zhi lei, ju shuo shi yi zhong hao dou de niao, jian yu《 shan hai jing》。
【5】“ chun shui” liang ju: chun lai shui zhang, jiang liu hao man, suo yi zai zhou zhong piao dang qi fu you ru zuo zai tian shang yun jian; shi ren shen ti shuai mai, lao yan hun meng, kan an bian de hua cao you ru ge zhe yi ceng bo wu。
【6】“ juan juan” er ju: yu han bi xing。 jian die ou wang lai zi you, ge de qi suo。 yi jiao zi ji de bu de zi you。 juan juan, zhuang die zhi xi。 pian pian, zhuang ou zhi qing。 xian man(màn), yi zuo“ kai man”。 ji tuan, zhi jiang shui zhong de ji liu。
【7】“ yun bai” ju: ji xie tan zhou ju chang an zhi yuan。 zhe shi shi ren de kua zhang, shi ji shang chang sha ju chang an ye jiu yi qian duo gong li。
【8】 zhi bei: zheng bei。 yi jian“ zhi bei guan shan jin gu zhen”(《 qiu xing ba shou· qi si》)。 zhu han zhu: die ou zi zai, er yun shan kong wang, suo yi dui jing sheng chou。 mao qi ling shuo: chuan ru tian shang, hua si wu zhong, juan juan xi die, pian pian qing ou, ji qi xian shi。 hu wang ji chang an, mo ran sheng chou, gu jie yun:“ chou kan zhi bei shi chang an”, ci ji shi sheng gan ye(《 xi he shi hua》)。
zhe shou shi xie zai shi ren qu shi qian ban nian duo, ji da li wu nian(770) chun yan liu tan zhou de shi hou, biao xian ta mu nian luo bo jiang hu er yi ran shen qie guan huai tang wang chao an wei de si xiang gan qing。
xiao han shi shi zhi han shi de ci ri, qing ming de qian yi tian。 cong han shi dao qing ming san ri jin huo, suo yi shou ju shuo“ jia chen qiang yin shi you han”, feng dao jie ri jia chen, shi ren sui zai lao bing zhi zhong hai shi da qi jing shen lai yin jiu。“ qiang yin” bu jin shuo duo bing zhi shen bu nai jiu li, ye tou lu zhe piao bo zhong mian qiang guo jie de xin qing。 zhe ge qi ju wei shi zhong xie jing shu qing, an pai le yi ge you nei zai lian xi de kai duan。 di er ju ke hua zhou zhong shi ren de gu ji xing xiang。“? guan” chuan wei chu yin zhe? guan zi suo dai de? yu suo zhi zhi guan, dian chu zuo zhe shi qu guan zhi bu wei chao ting suo yong de shen fen。 qiong chou liao dao, shen bu zai guan er yi ran you xin shi shi, si nian chao ting, zhe shi wu neng wei li de du fu zui wei shang qing zhi chu。 shou lian zhong“ qiang yin” yu“? guan” zheng gai kuo le zuo zhe ci shi de shen shi zao yu, ye bao yun zhe yi sheng de wu qiong xin suan。
di er lian jin jie shou lian, shi fen chuan shen di xie chu le shi ren ping ji zhou zhong de suo jian suo gan, shi li lai wei ren chuan song de ming ju。 chun lai shui zhang, jiang liu hao man, suo yi zai zhou zhong piao dang qi fu you ru zuo zai tian shang yun jian; shi ren shen ti shuai mai, lao yan hun meng, kan an bian de hua cao you ru ge zhe yi ceng bo wu。“ tian shang zuo”、“ wu zhong kan” fei chang qie he nian mai duo bing zhou ju guan jing de shi ji, du lai bei jiao zhen qie; er zai zhen qie zhong you shen chu yi ceng kong ling man miao, ba zuo zhe qi fu de xin chao ye dai le chu lai。 zhe zhong xin chao qi fu bu zhi shi shi ren an zi shang lao, ye bao han zhe geng shen de yi xu: shi ju de dong dang bu ding, bian luan wu chang, bu ye ru tong ge wu kan hua, zhen xiang nan ming me! bi chu xi ni han xu, shi du zhe bu neng bu jing tan shi ren you si zhi shen yi ji guan cha li yu biao xian li de jing zhan le。
di san lian liang ju xie zhou zhong jiang shang de jing wu。 di yi ju“ juan juan xi die” shi zhou zhong jin jing, gu yue“ guo xian man”。 di er ju“ pian pian qing ou” shi zhou wai yuan jing, gu yue“ xia ji tuan”。 zhe li biao mian kan si hu yu shang xia ge lian jun wu lian xi, shi ze bu ran。 zhe liang ju cheng shang, xie you zhou zhong wai wang kong zhong shui mian zhi jing。“ xian man” de“ xian” zi hui ying shou lian di er ju de“ xiao tiao”, bu man xian juan, zhou zhong ji liao, suo yi hu die pian xian, chuan kong er guo。“ ji tuan” zhi jiang shui zhong de ji liu, pian pian bai ou qing kuai di zhu liu fei xiang, yuan yuan li qu。 zheng shi zhe yang die ou wang lai zi ru de jing se, cai yi yu dui bi yin fa chu kun ju zhou zhong de zuo zhe“ zhi bei” wang chang an de you si, xiang wei lian zuo le shi fen zi ran de guo du。 pu qi long zai《 du du xin jie》 zhong yin zhu han yu yun:“ die ou zi zai, er yun shan kong wang, suo yi dui jing sheng chou”, ye shi kan chu le di san lian yu wei lian zai jing yu qing shang de lian xi。
wei lian liang ju zong shou quan shi。 yun er yue“ bai”, shan er shuo“ qing”, zheng shi han shi jia chen chun lai jiang shang de zi ran jing se,“ wan yu li” jiang zuo zhe de si xu sui zhe ceng die bu duan de qing shan bai yun yin kai qu, wei jie ju zuo yi pu dian。“ chou kan” ju shou kuo quan shi de si xiang gan qing, jiang shen chang de chou si ning ju zai“ zhi bei shi chang an” shang。 pu qi long shuo:“‘ yun bai shan qing’ ying‘ jia chen’,‘ chou kan zhi bei’ ying‘ yin ji’”, zhe zhi shi cong zi mian shang qu fen xi shou wei de an xiang zhao ying。 qi shi zhe yi ju jiang zhou zhong zhou wai, jin chu yuan chu de guan gan, yi zhi piao bo shi qi shi ren dui shi ju duo nan de you shang gan huai quan bu ning suo zai nei, er yi yi ge“ chou” zi zong wan, ji ning zhong di jie shu le quan shi, you you wu xian de shen qing ju zai yan wai。 suo yi《 du shi jing quan》 shuo“ jie you yuan shen”。 zhe shou qi lv yu zi ran liu zhuan zhong xian shen chen ning lian, hen neng biao xian du fu wan nian shi feng cang mang er chen yu de te se。
( zuo cheng wen)
jia chen qiang yin shi you han, yin ji xiao tiao dai? guan。
chun shui chuan ru tian shang zuo, lao nian hua si wu zhong kan。
juan juan xi die guo xian man, pian pian qing ou xia ji tuan。
yun bai shan qing wan yu li, chou kan zhi bei shi chang an。
zhu shi:
【1】 xiao han shi: han shi jie de ci ri, qing ming jie de qian yi tian。 yin jin huo, suo yi leng shi。 han shi jie yi cheng“ jin yan jie”、“ leng jie”、“ bai wu jie”, zai xia li dong zhi hou yi bai ling wu ri, qing ming jie qian yi er ri。 shi ri chu wei jie shi, jin yan huo, zhi chi leng shi。【2】 jia chen: zhi xiao han shi jie。
【3】 qiang fan: mian qiang chi yi dian fan。
【4】 yin: yi、 kao。 yin ji, ji xi di er zuo, kao zhe xiao zhuo ji, jian《 zhuang zi· qi wu lun》: nan guo zi qi yin ji er zuo。“ ji” zai zhe li zhi wu pi ji( yi wu gao pi meng ji shang), shi du fu xin ai de yi zhang xiao zhuo ji, yi zhi dai zai shen bian, zai yi shou shi zhong hai xie dao:“ wu ji zhong zhong fu”(《 feng ji zhou zhong fu zhen shu huai san shi liu yun feng cheng hu nan qin you》), yi si jiu shi wu ji yi jing po jiu, feng le hen duo bian le。?(hé) guan: chuan wei chu yin zhe? guan zi suo dai de? yu suo zhi zhi guan。 chou zhao ao zhu:“ zhao zhu:? guan, yin zhe zhi guan。” qing wang duan lv《 zhong lun wen zhai bi lu》 juan wu:“ hun wang qiao cui wu yan se, fan xiao ta ren dai? guan。”?, zhi lei, ju shuo shi yi zhong hao dou de niao, jian yu《 shan hai jing》。
【5】“ chun shui” liang ju: chun lai shui zhang, jiang liu hao man, suo yi zai zhou zhong piao dang qi fu you ru zuo zai tian shang yun jian; shi ren shen ti shuai mai, lao yan hun meng, kan an bian de hua cao you ru ge zhe yi ceng bo wu。
【6】“ juan juan” er ju: yu han bi xing。 jian die ou wang lai zi you, ge de qi suo。 yi jiao zi ji de bu de zi you。 juan juan, zhuang die zhi xi。 pian pian, zhuang ou zhi qing。 xian man(màn), yi zuo“ kai man”。 ji tuan, zhi jiang shui zhong de ji liu。
【7】“ yun bai” ju: ji xie tan zhou ju chang an zhi yuan。 zhe shi shi ren de kua zhang, shi ji shang chang sha ju chang an ye jiu yi qian duo gong li。
【8】 zhi bei: zheng bei。 yi jian“ zhi bei guan shan jin gu zhen”(《 qiu xing ba shou· qi si》)。 zhu han zhu: die ou zi zai, er yun shan kong wang, suo yi dui jing sheng chou。 mao qi ling shuo: chuan ru tian shang, hua si wu zhong, juan juan xi die, pian pian qing ou, ji qi xian shi。 hu wang ji chang an, mo ran sheng chou, gu jie yun:“ chou kan zhi bei shi chang an”, ci ji shi sheng gan ye(《 xi he shi hua》)。
zuo pin shang xi:
【 zhu shi】:zhe shou shi xie zai shi ren qu shi qian ban nian duo, ji da li wu nian(770) chun yan liu tan zhou de shi hou, biao xian ta mu nian luo bo jiang hu er yi ran shen qie guan huai tang wang chao an wei de si xiang gan qing。
xiao han shi shi zhi han shi de ci ri, qing ming de qian yi tian。 cong han shi dao qing ming san ri jin huo, suo yi shou ju shuo“ jia chen qiang yin shi you han”, feng dao jie ri jia chen, shi ren sui zai lao bing zhi zhong hai shi da qi jing shen lai yin jiu。“ qiang yin” bu jin shuo duo bing zhi shen bu nai jiu li, ye tou lu zhe piao bo zhong mian qiang guo jie de xin qing。 zhe ge qi ju wei shi zhong xie jing shu qing, an pai le yi ge you nei zai lian xi de kai duan。 di er ju ke hua zhou zhong shi ren de gu ji xing xiang。“? guan” chuan wei chu yin zhe? guan zi suo dai de? yu suo zhi zhi guan, dian chu zuo zhe shi qu guan zhi bu wei chao ting suo yong de shen fen。 qiong chou liao dao, shen bu zai guan er yi ran you xin shi shi, si nian chao ting, zhe shi wu neng wei li de du fu zui wei shang qing zhi chu。 shou lian zhong“ qiang yin” yu“? guan” zheng gai kuo le zuo zhe ci shi de shen shi zao yu, ye bao yun zhe yi sheng de wu qiong xin suan。
di er lian jin jie shou lian, shi fen chuan shen di xie chu le shi ren ping ji zhou zhong de suo jian suo gan, shi li lai wei ren chuan song de ming ju。 chun lai shui zhang, jiang liu hao man, suo yi zai zhou zhong piao dang qi fu you ru zuo zai tian shang yun jian; shi ren shen ti shuai mai, lao yan hun meng, kan an bian de hua cao you ru ge zhe yi ceng bo wu。“ tian shang zuo”、“ wu zhong kan” fei chang qie he nian mai duo bing zhou ju guan jing de shi ji, du lai bei jiao zhen qie; er zai zhen qie zhong you shen chu yi ceng kong ling man miao, ba zuo zhe qi fu de xin chao ye dai le chu lai。 zhe zhong xin chao qi fu bu zhi shi shi ren an zi shang lao, ye bao han zhe geng shen de yi xu: shi ju de dong dang bu ding, bian luan wu chang, bu ye ru tong ge wu kan hua, zhen xiang nan ming me! bi chu xi ni han xu, shi du zhe bu neng bu jing tan shi ren you si zhi shen yi ji guan cha li yu biao xian li de jing zhan le。
di san lian liang ju xie zhou zhong jiang shang de jing wu。 di yi ju“ juan juan xi die” shi zhou zhong jin jing, gu yue“ guo xian man”。 di er ju“ pian pian qing ou” shi zhou wai yuan jing, gu yue“ xia ji tuan”。 zhe li biao mian kan si hu yu shang xia ge lian jun wu lian xi, shi ze bu ran。 zhe liang ju cheng shang, xie you zhou zhong wai wang kong zhong shui mian zhi jing。“ xian man” de“ xian” zi hui ying shou lian di er ju de“ xiao tiao”, bu man xian juan, zhou zhong ji liao, suo yi hu die pian xian, chuan kong er guo。“ ji tuan” zhi jiang shui zhong de ji liu, pian pian bai ou qing kuai di zhu liu fei xiang, yuan yuan li qu。 zheng shi zhe yang die ou wang lai zi ru de jing se, cai yi yu dui bi yin fa chu kun ju zhou zhong de zuo zhe“ zhi bei” wang chang an de you si, xiang wei lian zuo le shi fen zi ran de guo du。 pu qi long zai《 du du xin jie》 zhong yin zhu han yu yun:“ die ou zi zai, er yun shan kong wang, suo yi dui jing sheng chou”, ye shi kan chu le di san lian yu wei lian zai jing yu qing shang de lian xi。
wei lian liang ju zong shou quan shi。 yun er yue“ bai”, shan er shuo“ qing”, zheng shi han shi jia chen chun lai jiang shang de zi ran jing se,“ wan yu li” jiang zuo zhe de si xu sui zhe ceng die bu duan de qing shan bai yun yin kai qu, wei jie ju zuo yi pu dian。“ chou kan” ju shou kuo quan shi de si xiang gan qing, jiang shen chang de chou si ning ju zai“ zhi bei shi chang an” shang。 pu qi long shuo:“‘ yun bai shan qing’ ying‘ jia chen’,‘ chou kan zhi bei’ ying‘ yin ji’”, zhe zhi shi cong zi mian shang qu fen xi shou wei de an xiang zhao ying。 qi shi zhe yi ju jiang zhou zhong zhou wai, jin chu yuan chu de guan gan, yi zhi piao bo shi qi shi ren dui shi ju duo nan de you shang gan huai quan bu ning suo zai nei, er yi yi ge“ chou” zi zong wan, ji ning zhong di jie shu le quan shi, you you wu xian de shen qing ju zai yan wai。 suo yi《 du shi jing quan》 shuo“ jie you yuan shen”。 zhe shou qi lv yu zi ran liu zhuan zhong xian shen chen ning lian, hen neng biao xian du fu wan nian shi feng cang mang er chen yu de te se。
( zuo cheng wen)
欢迎读者提供注释翻译和赏析
小寒食舟中作(唐 杜甫)原文注释翻译及赏析(完)-古诗词译文查看(杜甫)更多诗文
免责声明:「小寒食舟中作」是唐 杜甫创作的一篇诗词,文笔优美俱佳,原文注释和赏析等内容(即本文)皆收集于网络,版权归原作者,只代表作者观点和本站无关,如果您认为本站转载侵犯了您的权益,请联系我们删除。
古诗词推荐
- 九日蓝田崔氏庄
[唐] 杜甫 老去悲秋强自宽,兴来今日尽君欢。 羞将短发还吹帽,笑倩旁人为正冠。 蓝水远从千涧落,玉山高并两峰寒。 明年此会知谁健?醉把茱萸仔细看。 注释: 作品赏析: [注释](1)蓝田:即今陕西省蓝田县。(2)强:勉强。(3)倩:请人代替自己做。(4...
- 雨晴
[唐] 杜甫 雨时山不改,晴罢峡如新。天路看殊俗,秋江思杀人。 有猿挥泪尽,无犬附书频。故国愁眉外,长歌欲损神。 注释: 作品赏析: 【鹤注】当是大历元年夔州作。 雨时山不改,晴罢峡如新①。天路看殊俗②,秋江思杀人。有猿挥泪尽,无犬附书频。故国...
- 狂夫
[唐] 杜甫 万里桥西一草堂,百花潭水即沧浪。 风含翠筱娟娟静,雨裛红蕖冉冉香。 厚禄故人书断绝,恒饥稚子色凄凉。 欲填沟壑唯疏放,自笑狂夫老更狂。 注释: 作品赏析: 这首七律作于杜甫客居成都时。诗题为“狂夫”,当以写人为主,诗却先从居住环境写...
- 蒹葭
[唐] 杜甫 摧折不自守,秋风吹若何。 暂时花戴雪,几处叶沉波。 体弱春风早,丛长夜露多。 江湖后摇落,亦恐岁蹉跎。 注释: 作品赏析: 《诗》:“蒹葭苍苍。”《尔雅》释:“葭,一名苇,即芦也。茅之未成者一名蒹,似萑而细,高数尺。 摧折不自守①,...
- 寄韩谏议
[唐] 杜甫 今我不乐思岳阳,身欲奋飞病在床。 美人娟娟隔秋水,濯足洞庭望八荒。 鸿飞冥冥日月白,青枫叶赤天雨霜。 玉京群帝集北斗,或骑骐驎翳凤凰。 芙蓉旌旗烟雾乐,影动倒景摇潇湘。 星宫之君醉琼浆,羽人稀少不在旁。 似闻昨者赤松子,恐是汉代韩张...
- 江畔独步寻花七绝句
[唐] 杜甫 江上被花恼不彻,无处告诉只颠狂。 走觅南邻爱酒伴,经旬出饮独空床。 稠花乱蕊畏江滨,行步欹危实怕春。 诗酒尚堪驱使在,未须料理白头人。 江深竹静两三家,多事红花映白花。 报答春光知有处,应须美酒送生涯。 东望少城花满烟,百花高楼更可...
- 贫交行
[唐] 杜甫 翻手为云覆手雨,纷纷轻薄何须数。 君不见管鲍贫时交,此道今人弃如土。 注释: 【1】贫交行:描写贫贱之交的诗歌。贫交,古歌所说:“采葵莫伤根,伤根葵不生。结交莫羞贫,羞贫友不成。”贫贱方能见真交,而富贵时的交游则未必可靠。 【2】“...
- 偶题
[唐] 杜甫 文章千古事,得失寸心知。作者皆殊列,名声岂浪垂。 骚人嗟不见,汉道盛于斯。前辈飞腾入,馀波绮丽为。 后贤兼旧列,历代各清规。法自儒家有,心从弱岁疲。 永怀江左逸,多病邺中奇。騄骥皆良马,骐驎带好儿。 车轮徒已斫,堂构惜仍亏。漫作潜...
- 寒食
[唐] 杜甫 寒食江村路,风花高下飞。汀烟轻冉冉,竹日静晖晖。 田父要皆去,邻家闹不违。地偏相识尽,鸡犬亦忘归。 注释: 作品赏析: 黄鹤从旧编在上元二年,浣花溪作。《岁时记》:去冬至一百五日,有疾风甚雨,谓之寒食。据历在清明前二日。 寒食江村...
- 观公孙大娘弟子舞剑器行并序
[唐] 杜甫 大历二年十月十九日,夔府别驾元持宅,见临颍李十二娘 舞剑器,壮其蔚跂,问其所师,曰:“余公孙大娘弟子也。” 开元三载,余尚童稚,记于郾城观公孙氏,舞剑器浑脱, 浏漓顿挫,独出冠时,自高头宜春梨园二伎坊内人洎外供奉, 晓是舞者,圣文...
- 赠李白
[唐] 杜甫 秋来相顾尚飘蓬,未就丹砂愧葛洪。 痛饮狂歌空度日,飞扬跋扈为谁雄。 注释: 作品赏析: ★此诗大约写于天宝四载游齐赵时,是现存绝句中最早的一首。 ------------------------ 【鹤注】公与白相别,当在天宝四载之秋...
- 奉赠韦左丞丈二十二韵
[唐] 杜甫 纨袴不饿死,儒冠多误身。 丈人试静听,贱子请具陈。 甫昔少年日,早充观国宾。 读书破万卷,下笔如有神。 赋料扬雄敌,诗看子建亲。 李邕求识面,王翰愿卜邻。 自谓颇挺出,立登要路津。 致君尧舜上,再使风俗淳。 此意竟萧条,行歌非隐沦。 ...
- 赠李白
[唐] 杜甫 二年客东都,所历厌机巧。野人对膻腥,蔬食常不饱。 岂无青精饭,使我颜色好。苦乏大药资,山林迹如扫。 李侯金闺彦,脱身事幽讨。亦有梁宋游,方期拾瑶草。 注释: 作品赏析: ★这是天宝三载(公元744年),在东都遇由翰林供奉被放的李白...
- 晚晴
[唐] 杜甫 村晚惊风度,庭幽过雨沾。夕阳薰细草,江色映疏帘。 书乱谁能帙,怀干可自添。时闻有馀论,未怪老夫潜。 注释: 作品赏析: 【杜臆】朝雨而晚晴,乃同日所作。何逊诗,“褰裳对晚晴。” 村晚惊风度①,庭幽过雨沾②。夕阳薰细草③,江色映疏帘...
- 晚晴
[唐] 杜甫 返照斜初彻,浮云薄未归。江虹明远饮,峡雨落馀飞。 凫雁终高去,熊罴觉自肥。秋分客尚在,竹露夕微微。 注释: 作品赏析: 【鹤注】当是大历元年秋分作。何逊诗:褰裳对晚晴。 返照斜初彻,浮云薄未归。江虹明远饮①,峡雨落余飞。凫雁终高去...
- 晚晴
[唐] 杜甫 高唐暮冬雪壮哉,旧瘴无复似尘埃。崖沉谷没白皑皑, 江石缺裂青枫摧。南天三旬苦雾开,赤日照耀从西来, 六龙寒急光裴回。照我衰颜忽落地,口虽吟咏心中哀。 未怪及时少年子,扬眉结义黄金台。洎乎吾生何飘零, 支离委绝同死灰。 注释:...
- 画鹰
[唐] 杜甫 素练风霜起,苍鹰画作殊。 ?身思狡兔,侧目似愁胡。 绦镟光堪擿,轩楹势可呼。 何当击凡鸟,毛血洒平芜。 注释: 【1】素练:作画用的白绢。 【2】风霜:指秋冬肃杀之气。这里形容画鹰神态凶猛如挟风霜。风,一作“如”。 【3】作:创作,写生...
- 同诸公登慈恩寺塔
[唐] 杜甫 高标跨苍穹,烈风无时休。 自非旷士怀,登兹翻百忧。 方知象教力,足可追冥搜。 仰穿龙蛇窟,始出枝撑幽。 七星在北户,河汉声西流。 羲和鞭白日,少昊行清秋。 秦山忽破碎,泾渭不可求。 俯视但一气,焉能辨皇州。 回首叫虞舜,苍梧云正愁。 ...
- 潼关吏
[唐] 杜甫 士卒何草草,筑城潼关道。 大城铁不如,小城万丈馀。 借问潼关吏,修关还备胡。 要我下马行,为我指山隅。 连云列战格,飞鸟不能逾。 胡来但自守,岂复忧西都。 丈人视要处,窄狭容单车。 艰难奋长戟,万古用一夫。 哀哉桃林战,百万化为鱼。 ...
- 奉济驿重送严公四韵
[唐] 杜甫 远送从此别,青山空复情。 几时杯重把,昨夜月同行。 列郡讴歌惜,三朝出入荣。 江村独归处,寂寞养残生。 注释: 【1】列郡:指东西两川属邑。 【2】三朝:指唐玄宗、唐肃宗、唐代宗三朝。 【3】江村:指成都浣花溪边的草堂。 作品赏析: 【注...