秋兴八首
唐 杜甫
古诗词:秋兴八首原文翻译+全文注释译文+原著赏析
原文:
[唐] 杜甫玉露凋伤枫树林,巫山巫峡气萧森。
江间波浪兼天涌,塞上风云接地阴。
丛菊两开他日泪,孤舟一系故园心。
寒衣处处催刀尺,白帝城高急暮砧。
夔府孤城落日斜,每依北斗望京华。
听猿实下三声泪,奉使虚随八月查。
画省香炉违伏枕,山楼粉堞隐悲笳。
请看石上藤萝月,已映洲前芦荻花。
千家山郭静朝晖,一日江楼坐翠微。
信宿渔人还泛泛,清秋燕子故飞飞。
匡衡抗疏功名薄,刘向传经心事违。
同学少年多不贱,五陵衣马自轻肥。
闻道长安似弈棋,百年世事不胜悲。
王侯第宅皆新主,文武衣冠异昔时。
直北关山金鼓振,征西车马羽书迟。
鱼龙寂寞秋江冷,故国平居有所思。
蓬莱宫阙对南山,承露金茎霄汉间。
西望瑶池降王母,东来紫气满函关。
云移雉尾开宫扇,日绕龙鳞识圣颜。
一卧沧江惊岁晚,几回青琐照朝班。
瞿唐峡口曲江头,万里风烟接素秋。
花萼夹城通御气,芙蓉小苑入边愁。
朱帘绣柱围黄鹤,锦缆牙樯起白鸥。
回首可怜歌舞地,秦中自古帝王州。
昆明池水汉时功,武帝旌旗在眼中。
织女机丝虚月夜,石鲸鳞甲动秋风。
波漂菰米沈云黑,露冷莲房坠粉红。
关塞极天唯鸟道,江湖满地一渔翁。
昆吾御宿自逶迤,紫阁峰阴入渼陂。
香稻啄馀鹦鹉粒,碧梧栖老凤凰枝。
佳人拾翠春相问,仙侣同舟晚更移。
彩笔昔游干气象,白头吟望苦低垂。
注释:
【1】秋兴(xìng):因感秋而寄兴。【2】玉露:秋天的霜露,因其白,故以玉喻之。
【3】凋伤:使草木凋落衰败。
【4】巫山巫峡:即指夔州(今奉节)一带的长江和峡谷。
【5】萧森:萧瑟阴森。
【6】江:长江。
【7】兼天涌:波浪滔天。
【8】塞:关隘险要之地,此指夔州。
【9】接地阴:风云盖地。“接地”又作“匝地”。
【10】丛菊两开:杜甫此前一年秋天在云安,此年秋天在夔州,从离开成都算起,已历两秋,故云“两开”。“开”字双关,一谓菊花开,又言泪眼开。
【11】他日:往日,指多年来的艰难岁月。
【12】故园:此处当指长安。
【13】催刀尺:指赶裁冬衣。“处处催”,见得家家如此。
【14】白帝城:即今奉节城,在瞿塘峡上口北岸的山上,与夔门隔岸相对。
【15】急暮砧:黄昏时急促的捣衣声。 砧:捣衣石。
【16】夔(kuí)府:唐置夔州,州治在奉节,为府署所在,故称。
【17】京华:指长安。
【18】槎:木筏。
【19】画省:指尚书省。
【20】山楼:白帝城楼。
【21】粉堞(dié):城上涂白色的女墙。
【22】笳:古代军中号角,其声悲壮。
【23】请看:言外兼有时光迅速之感。
【24】翠微:青山。
【25】信宿:再宿。
【26】匡衡:字雅圭,汉朝人。
【27】抗疏:指臣子对于君命或廷议有所抵制,上疏极谏。
【28】刘向:字子政,汉朝经学家。
【29】轻肥:即轻裘肥马。《论语·雍也》:“赤之造齐也,乘肥马,衣轻裘。”
【30】闻道:听说。杜甫因离开京城日久,于朝廷政局的变化,不便直言,故云“闻道”。
【31】似弈棋:是说长安政局像下棋一样反复变化,局势不明。
【32】百年:指代一生。此二句是杜甫感叹自身所经历的时局变化,像下棋一样反复无定,令人伤悲。
【33】第宅:府第、住宅。
【34】新主:新的主人。
【35】异昔时:指与旧日不同。此二句感慨今昔盛衰之种种变化,悲叹自己去京之后,朝官又换一拨。
【36】北:正北,指与北边回纥之间的战事。
【37】金鼓振:指有战事,金鼓为军中以明号令之物。
【38】征西:指与西边吐蕃之间的战事。
【39】羽书:即羽檄,插着羽毛的军用紧急公文。驰:形容紧急。此二句谓西北吐蕃、回纥侵扰,边患不止,战乱频繁。
【40】鱼龙:泛指水族。
【41】寂寞:指入秋之后,水族潜伏,不在波面活动。《水经注》:“鱼龙以秋冬为夜。”相传龙以秋为夜,秋分之后,潜于深渊。
【42】故国:指长安。
【43】平居:指平素之所居。末二句是说在夔州秋日思念旧日长安平居生活。
【44】蓬莱宫阙:指大明宫。蓬莱,汉宫名。唐高宗龙朔二年(662),重修大明宫,改名蓬莱宫。
【45】南山:即终南山。
【46】承露金茎:指仙人承露盘下的铜柱。汉武帝在建章宫之西神明台上建仙人承露盘。唐代无承露盘,此乃以汉喻唐。
【47】霄汉间:高入云霄,形容承露金茎极高。
【48】瑶池:神话传说中女神西王母的住地,在昆仑山。
【49】降王母:《穆天子传》等书记载有周穆王登昆仑山会西王母的传说。《汉武内传》则说西王母曾于某年七月七日飞降汉宫。
【50】东来紫气:用老子自洛阳入函谷关事。《列仙传》记载,老子西游至函谷关,关尹喜登楼而望,见东极有紫气西迈,知有圣人过函谷关,后来果然见老子乘青牛车经过。
【51】函关:即函谷关。此二句借用典故极写都城长安城宫殿的宏伟气象。
【52】云移:指宫扇云彩般地分开。
【53】雉尾:指雉尾扇,用雉尾编成,是帝王仪仗的一种。唐玄宗开元年间,萧嵩上疏建议,皇帝每月朔、望日受朝于宣政殿,上座前,用羽扇障合,俯仰升降,不令众人看见,等到坐定之后,方令人撤去羽扇。后来定为朝仪。
【54】日绕龙鳞:形容皇帝衮袍上所绣的龙纹光彩夺目,如日光缭绕。
【55】圣颜:天子的容貌。这二句意谓宫扇云彩般地分开,在威严的朝见仪式中,自己曾亲见过皇帝的容颜。
【56】一:一自,自从。
【57】卧沧江:指卧病夔州。
【58】岁晚:岁末,切诗题之“秋”字,兼伤年华老大。
【59】几回:言立朝时间之短,只不过几回而已。
【60】青琐:汉未央宫门名,门饰以青色,镂以连环花纹。后亦借指宫门。点朝班:指上朝时,殿上依班次点名传呼百官朝见天子。
【61】瞿塘峡:峡名,三峡之一,在夔州东,为三峡门户。
【62】曲江:在长安之南,名胜之地。
【63】万里风烟:指夔州与长安相隔万里之遥。
【64】素秋:古人以秋属西方,其色白,故称素秋。
【65】花萼:即花萼相辉楼,在长安南内兴庆宫西南隅。
【66】夹城:复道。据《长安志》记载,唐玄宗开元二十年(732),从大明宫依城修筑复道,经通化门,达南内兴庆宫,直至曲江芙蓉园。
【67】通御气:此复道因系方便天子游赏而修,故曰“通御气”。
【68】芙蓉小苑:即芙蓉园,也称南苑,在曲江西南。
【69】入边愁:传来边地战乱的消息。唐玄宗常住兴庆宫,常和妃子们一起游览芙蓉园。史载,安禄山叛乱的消息传到长安,唐玄宗在逃往四川之前,曾登兴庆宫花萼楼饮酒,四顾凄怆。
【70】珠帘绣柱:指曲江行宫别院的楼亭建筑,极写其富丽华美。黄鹄:鸟名,即天鹅。《汉书·昭帝纪》:“始元元年(前86)春,黄鹄下建章宫太液池中。”此句是说因曲江宫殿林立,池苑有黄鹄之类的珍禽。
【71】锦缆牙樯:指曲江中装饰华美的游船。锦缆,彩丝做的船索。牙樯,用象牙装饰的桅杆。此句说曲江上舟楫往来不息,水鸟时被惊飞。
【72】歌舞地:指曲江池苑。此句是说昔日繁华的歌舞之地曲江,如今屡遭兵灾,荒凉寂寞,令人不堪回首。
【73】秦中:此处借指长安。
【74】帝王州:帝王建都之地。
【75】昆明池:遗址在今西安市西南斗门镇一带,汉武帝所建。《汉书·武帝纪》载元狩三年(前120)在长安仿昆明滇池而凿昆明池,以习水战。
【76】武帝:汉武帝,亦代指唐玄宗。唐玄宗为攻打南诏,曾在昆明池演习水兵。
【77】旌旗:指楼船上的军旗。
【78】织女:指汉代昆明池西岸的织女石像,俗称石婆。《三辅黄图》卷四引《关辅古语》曰:“昆明池中有二石人,立牵牛、织女于池之东西,以象天河。”在今斗门镇东南的北常家庄附近有一小庙,俗称石婆庙。中有石雕像一尊,即汉代的昆明池的织女像。
【79】机丝:织机及机上之丝。虚夜月:空对着一天明月。
【80】石鲸:指昆明池中的石刻鲸鱼。《三辅黄图》卷四引《三辅故事》曰:“池中有豫章台及石鲸,刻石为鲸鱼,长三丈,每至雷雨。常鸣吼。鬣尾皆动。”汉代石鲸今尚在,现藏陕西历史博物馆。
【81】菰(gū):即茭白,一种草本植物,生浅水中,叶似芦苇,根茎可食。秋天结实,皮黑褐色,状如米,故称菰米,又名雕胡米。此句是说菰米漂浮在昆明池面,菰影倒映在水中,望过去黑压压一片,像乌云一样浓密。
【82】莲房:即莲蓬。
【83】坠粉红:指秋季莲蓬成熟,花瓣片片坠落。中二联刻画昆明池晚秋荒凉萧瑟之景。
【84】关塞:此指夔州山川。
【85】极天:指极高。
【86】唯鸟道:形容道路高峻险要,只有飞鸟可通。此句指从夔州北望长安,所见惟有崇山峻岭,恨身无双翼,不能飞越。
【87】江湖满地:指漂泊江湖,苦无归宿。
【88】渔翁:杜甫自比。
【89】昆吾:汉武帝上林苑地名,在今陕西蓝田县西。《汉书·扬雄传》:“武帝广开上林,东南至宜春、鼎湖、昆吾。”
【90】御宿:即御宿川,又称樊川,在今陕西西安市长安区杜曲至韦曲一带。《三辅黄图》卷四:“御宿苑,在长安城南御宿川中。汉武帝为离宫别院,禁御人不得入。往来游观,止宿其中,故曰御宿。”
【91】逶迤:道路曲折的样子。
【92】紫阁峰:终南山峰名,在今陕西户县东南。
【93】阴:山之北、水之南,称阴。
【94】渼(měi)陂(bēi):水名,在今陕西户县西,唐时风景名胜之地。陂,池塘湖泊。紫阁峰在渼陂之南,陂中可以看到紫阁峰秀美的倒影。
【95】“香稻”句:即使是剩下的香稻粒,也是鹦鹉吃剩下的。此句为倒装语序。
【96】“碧梧”句:即使碧梧枝老,也是凤凰所栖。同上句一样,是倒装语序。此二句写渼陂物产之美,其中满是珍禽异树。
【97】拾翠:拾取翠鸟的羽毛。
【98】相问:赠送礼物,以示情意。
【99】仙侣:指春游之伴侣,“仙”字形容其美好。
【100】晚更移:指天色已晚,尚要移船他处,以尽游赏之兴。
【101】彩笔:五彩之笔,喻指华美艳丽的文笔。《南史·江淹传》:“又尝宿于冶亭,梦一丈夫自称郭璞,谓淹曰:‘吾有笔在卿处多年,可以见还。’淹乃探怀中,得五色笔一,以授之。尔后为诗绝无美句,时人谓之才尽。”
【102】干气象:谓自己的诗描绘尽了大自然的气势景象。一说指“帝王气象”,具体指自己于天宝十载(751)上《三大礼赋》得唐玄宗赞赏事。
【103】白头:指年老。
【104】望:望京华。
作品赏析:
其一:[注释](1)秋兴:秋日感兴。(2)玉露:指霜。(3)巫山巫峡:这两处均在今四川省巫山县。(4)江间:指巫峡。兼:连。(5)两开:两次开放。他日:往日。(6)一系:长系。(7)刀尺:指作衣裳的工具。(8)白帝城:在今四川省奉节县。砧:捣衣石。
[译文]秋天来了,霜降枫林,枫叶凋零败落,巫山、巫峡一带萧瑟阴森。峡中的江水波浪滔天,好像连天也一起涌过来似的,大概是边塞干戈’扰攘接着了地上的阴气吧。两度菊开,自己仍然漂泊在他乡,不禁伤感落泪,孤独的小舟,还长系着怀念故园的一颗心啊!天渐渐冷了,处处有人移动刀尺在赶制过冬的寒衣,晚上从白帝城的高处传来急促的捣衣裳的砧杵声。
其三:
[注释](1)翠微:青的山。(2)信宿:再宿。(3)匡衡:字雅圭,汉朝人。抗疏:指臣子对于君命或廷议有所抵制,上疏极谏。(4)刘向:字子政,汉朝经学家。(5)轻肥:即轻裘肥马。
[译文]白帝城里千家万户静静地沐浴在秋日的朝晖中,我天天去江边的楼上,坐着看对面青翠的山峰。连续两夜在船上过夜的渔人,仍泛着小舟在江中漂流,虽已是清秋季节,燕子仍然展翅飞来飞去,汉朝的匡衡向皇帝直谏,他把功名看得很淡薄,刘向传授经学,怎奈事不遂心。古人尚且如此,我更是不必说了,年少时一起求学的同学大都已飞黄腾达了,他们在长安附近的五陵,穿轻裘,乘肥马,过着富贵的生活。
其五:
[注释](1)蓬莱:宫殿名。南山:终南山。(2)承露:即承露盘。金茎:铜柱。(3)雉尾:指用雉(野鸡)尾羽制成的供皇帝上朝时用以障面的羽扇。
[译文]蓬莱宫正对着巍峨的终南山,承露盘内的金柱高高地耸立在云霄间。西望瑶池,怀疑是王母降落人间,从东边来的祥瑞紫气充满了函谷关。皇上临朝,用以障面的雉尾羽扇慢慢移开,日光照射在皇上穿的绣有龙鳞的衣服上,闪闪发光,我有幸看见了圣上的容颜。自己卧病沧江,一觉醒来,惊奇地发现已经暮年岁晚,几次回想到青琐宫门,也曾点过朝班啊!
其七:
[注释](1)昆明池:汉时所开,武帝演练水战之处。(2)织女:指石刻的织女。需夜月:空对夜月。(3)石鲸:石头凿的鲸鱼。(4)菰米:又叫菰菜,即菱白。(5)莲房:莲蓬。坠粉红:指荷花凋谢。(6)鸟道:鸟飞之道,形容道路险要难行。
[译文]见了昆明池的水,就想起汉朝立下的功劳,武帝军队的旌旗仿佛出现在我眼前。池边石刻的织女不能织布,空对着夜月,石刻的鲸鱼似乎在秋风中舞动着鳞甲。菰米漂浮在水面上,沉沉的一片,如天上一片黑云,球露之下的莲蓬颤抖着,荷花早已凋谢。关塞上烽火连天,路途不通,惟有偏僻的小路可走,江湖满地之广,一身飘泊无依,如同泛舟于江上的渔翁。
----------------------------------
《秋兴》八首是大历元年(766)杜甫五十五岁旅居夔州时的作品。它是八首蝉联、结构严密、抒情深挚的一组七言律诗,体现了诗人晚年的思想感情和艺术成就。
持续八年的安史之乱,至广德元年(763)始告结束,而吐蕃、回纥乘虚而入,藩镇拥兵割据,战乱时起,唐王朝难以复兴了。此时,严武去世,杜甫在成都生活失去凭依,遂沿江东下,滞留夔州。诗人晚年多病,知交零落,壮志难酬,心境是非常寂寞、抑郁的。《秋兴》这组诗,融铸了夔州萧条的秋色,清凄的秋声,暮年多病的苦况,关心国家命运的深情,悲壮苍凉,意境深闳。
这组诗,前人评论较多,其中以王嗣奭《杜臆》的意见最为妥切。他说:“秋兴八首,以第一首起兴,而后七首俱发中怀;或承上,或起下,或互相发,或遥相应,总是一篇文字……”可见八首诗,章法缜密严整,脉络分明,不宜拆开,亦不可颠倒。从整体看,从诗人身在的夔州,联想到长安;由暮年飘零,羁旅江上,面对满目萧条景色而引起国家盛衰及个人身世的感叹;以对长安盛世胜事的追忆而归结到诗人现实的孤寂处境、今昔对比的哀愁。这种忧思不能看作是杜甫一时一地的偶然触发,而是自经丧乱以来,他忧国伤时感情的集中表现。目睹国家残破,而不能有所作为,其中曲折,诗人不忍明言,也不能尽言。这就是他所以望长安,写长安,婉转低回,反复慨叹的道理。
为理解这组诗的结构,须对其内容先略作说明。第一首是组诗的序曲,通过对巫山巫峡的秋色秋声的形象描绘,烘托出阴沉萧森、动荡不安的环境气氛,令人感到秋色秋声扑面惊心,抒发了诗人忧国之情和孤独抑郁之感。这一首开门见山,抒情写景,波澜壮阔,感情强烈。诗意落实在“丛菊两开他日泪,孤舟一系故园心”两句上,下启第二、三首。第二首写诗人身在孤城,从落日的黄昏坐到深宵,翘首北望,长夜不寐,上应第一首。最后两句,侧重写自己已近暮年,兵戈不息,卧病秋江的寂寞,以及身在剑南,心怀渭北,“每依北斗望京华”,表现出对长安的强烈怀念。第三首写晨曦中的夔府,是第二首的延伸。诗人日日独坐江楼,秋气清明,江色宁静,而这种宁静给作者带来的却是烦扰不安。面临种种矛盾,深深感叹自己一生的事与愿违。第四首是组诗的前后过渡。前三首诗的忧郁不安步步紧逼,至此才揭示它们的中心内容,接触到“每依北斗望京华”的核心:长安象“弈棋”一样彼争此夺,反复不定。人事的更变,纲纪的崩坏,以及回纥、吐蕃的连年进犯,这一切使诗人深感国运大非昔比。对杜甫说来,长安不是个抽象的地理概念,他在这唐代的政治中心住过整整十年,深深印在心上的有依恋,有爱慕,有欢笑,也有到处“潜悲辛”的苦闷。当此国家残破、秋江清冷、个人孤独之际,所熟悉的长安景象,一一浮现眼前。“故国平居有所思”一句挑出以下四首。第五首,描绘长安宫殿的巍峨壮丽,早朝场面的庄严肃穆,以及自己曾得“识圣颜”至今引为欣慰的回忆。值此沧江病卧,岁晚秋深,更加触动他的忧国之情。第六首怀想昔日帝王歌舞游宴之地曲江的繁华。帝王佚乐游宴引来了无穷的“边愁”,清歌曼舞,断送了“自古帝王州”,在无限惋惜之中,隐含斥责之意。第七首忆及长安的昆明池,展示唐朝当年国力昌盛、景物壮丽和物产富饶的盛景。第八首表现了诗人当年在昆吾、御宿、渼陂春日郊游的诗意豪情。“彩笔昔曾干气象”,更是深刻难忘的印象。
八首诗是不可分割的整体,正如一个大型抒情乐曲有八个乐章一样。这个抒情曲以忧念国家兴衰的爱国思想为主题,以夔府的秋日萧瑟,诗人的暮年多病、身世飘零,特别是关切祖国安危的沉重心情作为基调。其间穿插有轻快欢乐的抒情,如“佳人拾翠春相问,仙侣同舟晚更移”;有壮丽飞动、充满豪情的描绘,如对长安宫阙、昆明池水的追述;有表现慷慨悲愤情绪的,如“同学少年多不贱,五陵衣马自轻肥”;有极为沉郁低回的咏叹,如“关塞极天惟鸟道,江湖满地一渔翁”、“白头吟望苦低垂”等。就以表现诗人孤独和不安的情绪而言,其色调也不尽相同。“江间波浪兼天涌,塞上风云接地阴”,以豪迈、宏阔写哀愁;“信宿渔人还泛泛,清秋燕子故飞飞”,以清丽、宁静写“剪不断、理还乱”的不平静的心绪。总之,八首中的每一首都以自己独特的表现手法,从不同的角度表现基调的思想情绪。它们每一首在八首中又是互相支撑,构成了整体。这样不仅使整个抒情曲错综、丰富,而且抑扬顿挫,有开有阖,突出地表现了主题。王船山对此说:“八首如正变七音旋相为宫而自成一章,或为割裂,则神态尽失矣。”(《船山遗书·唐诗评选》卷四)
《秋兴》八首中,杜甫除采用强烈的对比手法外,反复运用了循环往复的抒情方式,把读者引入诗的境界中去。组诗的纲目是由夔府望长安──“每依北斗望京华”。组诗的枢纽是“瞿塘峡口曲江头,万里风烟接素秋”。从瞿塘峡口到曲江头,相去遥远,诗中以“接”字,把客蜀望京,抚今追昔,忧邦国安危……种种复杂感情交织成一个深厚壮阔的艺术境界。第一首从眼前丛菊的开放联系到“故园”。追忆“故园”的沉思又被白帝城黄昏的四处砧声所打断。这中间有从夔府到长安,又从长安回到夔府的往复。第二首,由夔府孤城按着北斗星的方位遥望长安,听峡中猿啼,想到“画省香炉”。这是两次往复。联翩的回忆,又被夔府古城的悲笳所唤醒。这是第三次往复。第三首虽然主要在抒发悒郁不平,但诗中有“五陵衣马自轻肥”,仍然有夔府到长安的往复。第四、五首,一写长安十数年来的动乱,一写长安宫阙之盛况,都是先从对长安的回忆开始,在最后两句回到夔府。第六首,从瞿塘峡口到曲江头,从目前的万里风烟,想到过去的歌舞繁华。第七首怀想昆明池水盛唐武功,回到目前“关塞极天惟鸟道”的冷落。第八首,从长安的“昆吾……”回到“白头吟望”的现实,都是往复。循环往复是《秋兴》的基本表现方式,也是它的特色。不论从夔府写到长安,还是从追忆长安而归结到夔府,从不同的角度,层层加深,不仅毫无重复之感,还起了加深感情,增强艺术感染力的作用,真可以说是“毫发无遗憾,波澜独老成”(《赠郑谏议十韵》)了。
情景的和谐统一,是抒情诗里一个异常重要的方面。《秋兴》八首可说是一个极好的范例。如“江间波浪兼天涌,塞上风云接地阴”,波浪汹涌,仿佛天也翻动;巫山风云,下及于地,似与地下阴气相接。前一句由下及上,后一句由上接下。波浪滔天,风云匝地,秋天萧森之气充塞于巫山巫峡之中。我们感到这两句形象有力,内容丰富,意境开阔。诗人不是简单地再现他的眼见耳闻,也不是简单地描摹江流湍急、塞上风云、三峡秋深的外貌特征,诗人捕捉到它们内在的精神,而赋予江水、风云某种性格。这就是天上地下、江间关塞,到处是惊风骇浪,动荡不安;萧条阴晦,不见天日。这就形象地表现了诗人的极度不安,翻腾起伏的忧思和胸中的郁勃不平,也象征了国家局势的变易无常和臲硊不安的前途。两句诗把峡谷的深秋,诗人个人身世以及国家丧乱都包括在里面。这种既掌握景物的特点,又把自己人生经验中最深刻的感情融会进去,用最生动、最有概括力的语言表现出来,这样景物就有了生命,而作者企图表现的感情也就有所附丽。情因景而显,景因情而深。语简而意繁,心情苦闷而意境开阔(意指不局促,不狭窄)。苏东坡曾说:“赋诗必此诗,定知非诗人”(《书鄢陵王主簿所画折枝二首》),确实是有见识、有经验之谈。
杜甫住在成都时,在《江村》里说“自去自来堂上燕”,从栖居草堂的燕子的自去自来,表现诗人所在的江村长夏环境的幽静,显示了诗人漂泊后,初获暂时安定生活时自在舒展的心情。在《秋兴》第三首里,同样是燕飞,诗人却说:“清秋燕子故飞飞。”诗人日日江楼独坐,百无聊赖中看着燕子的上下翩翩,燕之辞归,好象故意奚落诗人的不能归,所以说它故意飞来绕去。一个“故”字,表现出诗人心烦意乱下的着恼之情。又如“瞿塘峡口曲江头,万里风烟接素秋”,瞿塘峡在夔府东,临近诗人所在之地,曲江在长安东南,是所思之地。黄生《杜诗说》:“二句分明在此地思彼地耳,却只写景。杜诗至化处,景即情也”,不失为精到语。至如“花萼夹城通御气,芙蓉小苑入边愁”的意在言外;“鱼龙寂寞秋江冷”的写秋景兼自喻;“请看石上藤萝月,已映洲前芦荻花”的纯是写景,情也在其中。这种情景交融的例子,八首中处处皆是。
前面所说的情景交融,是指情景一致,有力地揭示诗人丰富复杂的内心世界所产生的艺术效果。此外,杜甫善于运用壮丽、华美的字和词表现深沉的忧伤。《秋兴》里,把长安昔日的繁华昌盛描绘得那么气象万千,充满了豪情,诗人早年的欢愉说起来那么快慰、兴奋。对长安的一些描写,不仅与回忆中的心情相适应,也与诗人现实的苍凉感情成为统一不可分割、互相衬托的整体。这更有助读者体会到诗人在国家残破、个人暮年漂泊时极大的忧伤和抑郁。诗人愈是以满腔热情歌唱往昔,愈使人感受到诗人虽老衰而忧国之情弥深,其“无力正乾坤”的痛苦也越重。
《秋兴》八首中,交织着深秋的冷落荒凉、心情的寂寞凄楚和国家的衰败残破。按通常的写法,总要多用一些清、凄、残、苦等字眼。然而杜甫在这组诗里,反而更多地使用了绚烂、华丽的字和词来写秋天的哀愁。乍看起来似和诗的意境截然不同,但它们在诗人巧妙的驱遣下,却更有力地烘托出深秋景物的萧条和心情的苍凉。如“蓬莱宫阙”、“瑶池”、“紫气”、“云移雉尾”、“日绕龙鳞”、“珠帘绣柱”、“锦缆牙樯”、“武帝旌旗”、“织女机丝”、“佳人拾翠”、“仙侣同舟”……都能引起美丽的联想,透过字句,泛出绚丽的光彩。可是在杜甫的笔下,这些词被用来衬托荒凉和寂寞,用字之勇,出于常情之外,而意境之深,又使人感到无处不在常情之中。这种不协调的协调,不统一的统一,不但丝毫无损于形象和意境的完整,而且往往比用协调的字句来写,能产生更强烈的艺术效果。正如用“笑”写悲远比用“泪”写悲要困难得多,可是如果写得好,就把思想感情表现得更为深刻有力。刘勰在《文心雕龙》的《丽辞》篇中讲到对偶时,曾指出“反对”较“正对”为优。其优越正在于“理殊趣合”,取得相反相成、加深意趣、丰富内容的积极作用。运用豪华的字句、场面表现哀愁、苦闷,同样是“理殊趣合”,也可以说是情景在更高的基础上的交融。其间的和谐,也是在更深刻、更复杂的矛盾情绪下的统一。
有人以为杜甫入蜀后,诗歌不再有前期那样大气磅礴、浓烈炽人的感情。其实,诗人在这时期并没消沉,只是生活处境不同,思想感情更复杂、更深沉了。而在艺术表现方面,经长期生活的锻炼和创作经验的积累,比起前期有进一步的提高或丰富,《秋兴》就是明证。
(冯钟芸)
-----------------------------------------------
黄鹤、单复俱编在大历元年,诗云“丛菊两开”,盖自永泰元年秋至云安,大历元年秋在夔州,是两见菊开也。【钱笺】潘岳有《秋兴赋》,遂以名篇。吴论:秋兴者,遇秋而遣兴也,敌八首写秋字意少,兴字意多。
玉露调伤枫树林①,巫山巫峡气萧森②。江间波浪兼天涌③,塞上风云接地阴④。丛菊两开他日泪⑤,孤舟一系故园心⑥。寒衣处处催刀尺⑦,白帝城高急暮砧⑧。
(首章,对秋而伤羁旅也。上四因秋托兴,下四触景伤情。【钱笺】首章,秋兴之发端也。江间塞上,状其悲壮。丛菊孤舟,写其凄紧。末二句结上生下,故即以夔府孤城次之。工维桢曰:江间承峡,塞上承山,菊开山际,舟系江中,四句错综相应。【顾注】波浪在地而曰兼天,风云在天而曰接地,极言阴晦萧森之状。【钱笺】丛菊两开,即公《客舍》诗“南菊再逢人病卧”。孤舟一系,即公《九日》诗“系舟身万里”。【朱注】公至夔已经二秋,时舣舟以俟出峡,故再见菊开,仍陨他日之泪,而孤舟乍系,辄动故园之心。他日,言往时。故园,指樊川。《杜臆》:丛菊孤舟,目所见。刀尺暮砧,耳所闻。【顾注】催刀尺,制新衣。急暮砧,捣旧衣。曰催曰急,见御寒者有备,客子无衣。可胜凄绝。【钱笺】以节则抄秋,以地则高城,以时则薄暮,刀尺苦寒,急砧促别,末句标举兴会,略有五重,所谓嵯峨萧瑟,真不可言。范梈曰:作诗实字多则健,虚字多则弱,如此诗“丛菊”“孤舟”一联,语亦何尝不健。)
①李密《感秋》诗:“金风荡佳节,玉露凋晚林。”沈约诗:“暮节易调伤。”阮籍诗:“湛湛长江水,上有枫树林。”②梁元帝诗:“巫山巫峡长。”《水经注》:江水历峡,东径新崩滩,其下十余里有大巫山,非惟三峡所无,乃当抗峰岷峨,偕岭衡疑,其间首尾一百六十里,谓之巫峡,盖因山为名也。三峡七百里中,两岸连山,略无阙处,自非亭午夜分,不见曦月。张协诗:“荒楚郁萧森。”③虞炎诗:“三山波浪高。”《庄子》:“道兼于天。”④【陈泽州注】塞上,即指夔州,《夔府书怀》诗“绝塞乌蛮北”,《白帝城楼》诗“城高绝塞楼”可证。蔡琰《胡笳》:“塞上黄蒿兮,枝枯叶干。”庾信诗:“秋气风云高。”汉武帝《论淮南王书》:“际天接地。”⑤张协诗:“轻露栖丛菊。”⑥陶潜辞:“或命巾车,或棹孤舟。”虞炎诗:“方掩故园扉。”⑦《子夜歌》:“寒衣尚未了。”王台卿诗:“处处动春心。”《古诗为焦仲卿妻》:“左手持刀尺。”⑧庾信诗,“秋砧调急节。”王嗣奭曰:《秋兴》八章,以第一起兴,而后章俱发隐衷,或起下、或承上、或互发、或遥应,总是一篇文字。又云:首章发兴四句,便影时事,见丧乱凋残景象。后四句、乃其悲秋心事。此一首便包括后七首。而故园心。乃画龙点睛处。至四章故国思,读者当另着眼,易家为国,其意甚远。后面四章,又包括于其中。如人主之荒淫,盛衰倚伏,景物之繁华,人情之佚豫,皆能召乱。平居思之,已非一日,今漂泊于此,止有头白低垂而已。此中情事,不忍明言,不能尽言,人当自得于言外也。
黄生曰:杜公七律当以《秋兴》为裘领,乃公一生心神结聚之所作也。八首之中,难为轩轻,长安一幸,乃文章之过渡。
其二
夔府孤城落日斜①,每依北斗望京华②。听猿实下三声泪③,奉使虚随八月搓④。画省香炉违伏枕⑤,山楼粉堞隐悲笳⑥。请看石上藤萝月⑦,已映洲前芦荻花⑧。
(二章,言夔州暮景。依斗在初夜之时,看月在夜深之候,此上下层次也。亦在四句分截。京华不可见,徒听猿声而怅随搓,曷胜凄楚,以故伏枕闻笳,卧不能寐,起视月色于洲前耳。【陈泽州注】杜诗“白帝夔州各异城”,白帝在东,夔府在西。【钱笺】依斗望京,此句为八章之骨。重章叠文,不出于此,皎然所谓截断众流句也。每依、言无夕不然。《杜臆》:京华,即故园所在,望而不见,奚能不悲?听猿堕泪,身历始觉其真,故曰实下。孤舟长系,有似乘槎不返,故曰虚随。香烛直省,卧病远违,堞对山楼,悲笳隐动,皆写日落后情景。萝间之月,忽映洲花,不觉良宵又度矣。听猿、悲笳,俱言暮景。八月、芦荻,点还秋景。
①《旧唐书》:贞观十四年,夔州为都督府。督归、夔、忠、万、涪、渝、南七州。王褒诗:“秋色照孤城。”梁元帝诗:“西山落日斜。”②按:赵蔡两注俱云,秦城上直北斗,长安在夔州之北,故瞻依北斗而望之。或引长安城北为北斗形者,非是。【陈泽州注】唐人多用北斗,如平临北斗之类,公诗多用北斗,如“秦城北斗边”之类,郭璞诗:“京华游侠窟。”③伏挺诗:“听猿方忖岫,闻濑始知川。”《水经注》:“每至晴初霜旦,林寒涧肃,常有高猿长啸,属引凄异,空谷传响,哀转久绝,故渔者歌曰:巴东三峡巫峡长,猿鸣三声泪沾裳。”萧铨诗:“别有三声泪,沾裳竟不穷。”【徐增注】本是听猿三声实下泪,拘于声律,故为实下三声泪。④李陵书:“丁年奉使,皓首而归。”《博物志》:“近有人居海渚者,年年八月有浮槎去来不失期,人有奇志,乘槎而去,十余月至一处,有城郭状,宫中有织妇,见一丈夫牵牛渚次饮之,因问此是何处,答曰:访严君平则知之。因还。至蜀,问君平,曰:某年某月,有客星犯牵牛宿。计其年月,正是此人到天河时也。”又《荆楚岁时记》载汉武帝令张骞使大夏,寻河源,乘槎经月而至一处。下文所云,与《博物志》同。今按:严武为节度使,公曾入幕参谋,故有奉使虚随句。八月槎,用严君平在蜀事。奉使,参用张骞出使事。⑤沈佺期诗:“累年同画省。”《汉官仪》:尚书省中,皆以胡粉涂壁,紫青界之,画古列士,重行书赞。尚书郎更直于建礼门内,台给青缣白绫被,或锦被帏帐茵褥通中枕。女侍史二人,皆选端正,执香烛烧薰,从入台中,护衣服。《诗》:“辗转伏枕。”⑥张璁曰:山楼,即所寓西阁也。孔德绍诗:“云叶掩山楼。”【邵注】城上女墙,饰以垩土,故曰粉堞。梁简文帝诗:“平江含粉堞。”魏文帝《与吴质书》:“悲笳微吟”。【顾注】胡人卷芦叶而吹之,谓之笳箫,似觱篥而无孔。⑦鲍博士联句:“彷佛藤萝月,缤纷篁雾阴。”⑧乐府《乌夜啼》:“巴陵三江口,芦荻齐如麻。”徐渭以藤萝、芦荻分夏秋,未合。
唐人七律,多在四句分截,杜诗于此法更严。张性《演义》拈夔府京华作主,以听猿山楼应夔府,以奉使画省应京华,逐层分顶。说似整齐,然未知杜律章法,而琐琐配合,全非作者本意。后面长安、蓬莱、昆明、昆吾四章,旧注各从六句分段,俱未合格。今照四句截界,方见章法也。
其三
千家山郭静朝晖①,日日江楼坐翠微②。信宿渔人还泛泛③,清秋燕子故飞飞④。匡衡抗疏功名薄⑤,刘向传经心事违⑥。同学少年多不贱⑦,五陵衣马自轻肥⑧。
(三章,言夔州朝景。上四咏景,下四感怀。秋高气清,故朝晖冷静。山绕楼前,故坐对翠微。渔人、燕子,即所见以况己之淹留。《杜臆》:舟泛燕飞,此人情物性之常,旅人视之,偏觉增愁,曰还、曰故,厌之也。【邵注】公尝论救房琯忤旨,几被戮辱,此功名不若衡也。公尝待制集贤院试,后送隶有司,此传经不如向也。【远注】匡衡抗疏,刘向传经,上四字一读。功名薄,心事违,属公自慨。【顾注】同学少年,不过志在轻肥,见无关于轻重也。【钱笺】三章,正申秋兴名篇之意,古人所谓文之心也。末句五陵,起下长安。)
①《拾遗记》:“千家万户之书。”谢脁诗:“还望青山郭。”陆机诗:“扶桑升朝晖”。②庾信诗:“石岸似江楼。”《尔雅疏》:山气青缥色曰翠微,凡山远望则翠,近之则翠渐微。旧本作日日,乃起下还泛泛、故飞飞,但嫌重字太多。吕东莱作百处江楼,与千家山郭相对,但句法似板。若作每日江楼,仍是对起,而兼能起下矣。③《诗》:“于汝信宿。”注:“再宿曰信。”徐访诗:“渔人迷旧浦。”《诗》:“泛泛扬舟。”④殷仲文诗:“独有清秋日,能使高兴尽。”古诗:“秋去春还双燕子。”《文昌杂录》:燕子至秋社乃去,仲春复来。谢灵运诗:“飞飞燕弄声。”以故对还,是依旧之词,非故意之谓。或引《子规》诗“故作傍人低”,未合。⑤《匡衡传》:元帝初即位,有日食地震之变,上问以政治得失。衡数上疏,陈便宜,上悦其言,迁衡为光禄大夫、太子少傅。《解嘲》:“独可抗疏,时道是非。”陆机《长歌行》:“但恨功名簿。”⑥《前汉·刘向传》:成帝即位,诏向领校中五经秘书。河平中,子歆受诏,与父领校秘书。哀帝时,歆复领五经,卒父前业。刘歆《责太常书》:“考学官传经。”周弘正诗:“既伤年绪促,复嗟心事违。”【黄生注】衡,向皆历事两朝,故借以自比。⑦同学少年,谓小时同学之辈。《列女传》:孟宗少游学,与同学共处。鲍照诗:“忆昔少年时。”⑧《西都赋》:“北眺五陵。”注云:“长陵、安陵、阳陵、茂陵、平陵也。”【顾注】汉徒豪杰名家于诸陵,故五陵为豪侠所聚。范云诗:“傧从皆珠玳,裘马悉轻肥。”曰自轻肥,见非己所关心。
朱鹤龄曰:前三章,俱主夔州。后五章,乃及长安事。
泽州陈冢宰廷敬曰:前三章,详夔州而略长安。后五章,详长妄而略夔州。次第秩然。
其四
闻道长安似弈棋①,百年世事不胜悲②。王侯第宅皆新主③,文武衣冠异昔时④。直北关山金鼓震,征西车马羽书驰⑤。鱼龙寂寞秋江冷⑥,故国平居有所思⑦。
(四章,回忆长安,叹其洊经丧乱也。上四伤朝局之变迁,下是忧边境之侵逼。故国有思,又起下四章。《杜臆》:长安一破于禄山,再陷于吐蕃,如弈棋迭为胜负,即此百年中而世事有不胜悲者。百年,谓开国至今。【邵注】王侯之家,委弃奔窜,第宅易为新主矣。文武之官,侥幸滥进,衣冠非复旧时矣。北忧回纥,西患吐蕃,事在广德、永泰间。或指安史余孽为北寇者,非。【顾注】有所思,从寂寞来,故国平居之事,当秋江寂寞,而历历堪思也。秋江二字,点秋兴意。《杜臆》:思故国平居,并思其致乱之由。易故园心为故国思者,见孤舟所系之心,为国非为家也。其意加切矣。
①《左传》:太叔文子曰:“今宁子视君,不如弈棋,其何以免乎?”②金俊明曰:自高祖开国,至大历之初,为百年。《左传》:辛有曰:“不及百年,其为戎乎?”李陵《答苏武书》,“世事谬矣。”《世说》:“王戎悲不自胜。”③古诗:“王侯多第宅。”【钱笺】天宝中,京师堂寝已极宏丽,而第宅未甚逾制,然卫国公李靖庙已为嬖人杨氏矣。及安史作逆之后,大臣宿将竞崇栋宇,人谓之木妖。④《后汉书》传赞:上方欲用文武。《郭泰传》:衣冠诸儒。唐中宗授杨再思制:衣冠旧齿。衣冠,指缙绅望族。【钱笺】玄宗宠信蕃将,而肃宗信任中官,俾居朝右,是文武衣冠皆异于昔时矣。⑤【陈泽州注】广德元年,吐蕃入寇,陷长安,二年,仆固怀恩引回纥、吐蕃入寇。又吐蕃寇醴泉奉天,党项羌寇同州,浑、奴刺寇整厔。是时西北多事,故金鼓震而羽书驰。或谓吐蕃入长安时,征天下兵莫至,故曰羽书迟,非也。陈又云:公诗“愁看北直是长安”,指夔州之北,此云“直北关山金鼓震”,指长安之北。《封禅书》:因其直北.立五帝坛。乐府有《度关山曲》。《晋书·刘琨传》:金鼓振於河曲。崔亭伯诗:“戎马鸣兮金鼓震。”《后汉书》:冯异拜征西大将军。《韩非子》:“车马不疲弊于远方。”《楚汉春秋》:黥布反,羽书至。《前汉·息夫躬传》:军书交驰而辐凑,羽檄重迹而狎至。⑥《水经注》:鱼龙以秋日为夜。龙秋分而降,蛰寝于渊,故以秋为夜也。《楚辞》:“野寂寞其无人。”吴筠诗:“风起秋江上。”⑦桑弘羊《请田轮台奏》:“皆故国地。”阮籍诗:“念我平居时。”又:“登高有所思。”钱谦益曰:肃宗收京后,委任中人,中外多故,公不以移官僻远,憗置君国之忧,故有长安世事之感。“每依北斗望京华,”情几乎此。白帝城高,目瞻故国,兼天波浪,身近鱼龙,曰“平居有所思”,殆欲以沧江遗老,奋袖屈指,覆定百年举棋之局。非徒伤晼晚,如昔人愿得入帝京而已。泽州陈廷敬曰:故国平居有所思,犹云“历历开元事,分明在目前”。此章末句,结本章以起下数章。
黄生曰:下四章,皆故国事,特详言之以舒其悲感耳。或谓寓讥明皇神仙游宴武功之事,是犹其人方痛哭流涕,而诬其嬉笑怒骂,岂情也哉?
其五
蓬莱高阙对南山①,承露金茎霄汉间②。西望瑶池降王母③,东来紫气满函关④。云移雉尾开宫扇,日绕龙鳞识圣颜⑤。一卧沧江惊岁晚⑥,几回青琐点朝班⑦。
(五章,思长安宫阙,叹朝宁之久违也。上四,记殿前之景。下四,溯入朝之事。官在龙首冈,前对南山,西眺瑶池,东瞰函关,极言气象之巍峨轩敞。而当时崇奉神仙之意,则见于言外。【钱笺】仪卫森严之地,公以布衣召见,所谓“往时文彩动人主”也。末句朝班,方及拾遗移官之事。赵大纲曰:雉扇数开,望之如云也。龙颜日映,就之如日也。【陈泽州注】此诗前六句是明皇时事。一卧沧江,是代宗时事,青琐朝班,是肃宗时事。前言天宝之盛,陡然截住,陡接末联,他人为此,中间当有几许繁絮矣。卧沧江,病夔州。惊岁晚,感秋深。几回青琐,言立朝止几度也。此章用对结,未两章亦然。
①《唐会要》:大明宫,龙朔三年号曰蓬莱宫,北据高原,南望爽垲,每天晴日朗,南望终南山如指掌,京城坊市街陌如在槛内。《雍录》:自丹凤门北,则有含元殿,又北则有宣政殿,又北则有紫宸殿,三殿南北相沓,皆在山上,至紫宸又北而为蓬莱,则山势尽矣。丰存礼云:宫阙,旧本作仙阙为是,与下文宫扇不犯重。《杜臆》从之。今按:宫,当作高,盖字近而讹耳。陆机《洛记》:“高阙十二间。”班婕好赋:“登薄躯于宫阙兮。”②班固《西都赋》:“抗仙掌以承露,攫双立之金茎。”注:“金茎,铜柱也。”【陈泽州注】汉武承露铜柱,在建章宫西,建章宫,在长安城外西北隅。唐东内在京城东北,不闻有承露盘事。此盖言唐开、宝宫阙之盛。又以明皇好道,故以蓬莱承露、瑶池紫气,连类言之,不必实有金茎。《剧谈录》:“含元殿,国初建造,仰观玉座,如在霄汉。”③【陈注】唐公主如金仙、玉真之类,多为道士,筑观京师,西望瑶池,盖言道观之盛。《唐会要》:太清宫,荐享圣祖玄元皇帝,奏混成紫极之乐。东来紫气,盖言太清之尊,与上宫阙一类。或以瑶池王母,喻贵妃之册为太真,紫气函关,讥玄元之降於永昌,如此说,是追数先皇之失,非回忆前朝之盛矣。张衡《四愁诗》:“侧身西望涕沾裳。”《列子》:周穆王肆意远游,升昆仑之丘,遂宾于西王母,触于瑶池之上。《汉武内传》:七月七日,上齐居承华殿,忽青鸟从西来,集殿前。上问东方朔,朔曰:“此西王母欲来也。”④《关尹内传》:关令尹喜常登楼望,见东极有紫气西迈,曰:“应有圣人经过京邑。”乃斋戒。其日果见老君乘青牛车来过。【钱笺】天宝元年,田同秀见老君降于永昌街,云有灵宝符在函谷关尹喜宅傍。上发使求得之。瑶池,本对函关,以声律不谐,故句中参用变通之法。⑤阴铿诗:“云移莲势出。”《仪卫志》:唐制有雉尾障扇。崔豹《古今注》:雉尾扇,起于殷世。高宗时,有雉雊之样,服章多用翟羽,缉雉羽以为扇,以障翳风尘。朱注云:《唐会要》:开元中萧嵩奏,每月朔望,皇帝受朝于宣政殿,宸仪肃穆,升降俯仰,众人不合得而见之。请各羽扇,上将出,扇合,坐定,乃去扇。唯宸仪不欲令人见,故必俟扇开日绕,始得望见圣颜。云移,状障扇之两开。龙鳞,谓衮衣之龙章。【陈注】史称明皇仪范伟丽,有非常之表。《子虚赋》:“照烂龙鳞。”《世说》:诸葛亮曰:“今日复睹圣颜。”⑥一卧沧江,本谢安高卧东山。任昉诗:“沧江路穷此。”鲍照诗:“沉吟芳岁晚。”⑦范云诗:“几回明月夜,飞梦到江边。”青琐,官中门名,注别见。楼钥曰:点,与玷同,古诗多用之。束皙《补亡》诗:“鲜侔晨葩,莫之点辱。”左思《二唐兄弟赞》:“二唐洁己,乃点乃污。”陆厥《答内兄希叔》诗:“既叨金马署,复点铜龙门。”沈约《奏弹王源》:“点世家声,将被比屋。”子美正承诸贤用字例也。焦竑云:王建诗:“殿前传点各依班,召对西来入诏蛮。”盖唐人屡用之,亦可证杜诗之不音玷矣。沈约《奏弹孔稚珪文》:正臣稚珪,历奉朝班。卢德水疑上四用宫殿字太多,五六似早朝诗语。今按:赋长安景亭,自当以宫殿为首,所谓“不睹皇居壮,安知天子尊也。公以布衣召见,感荷主知,故追忆入朝觐君之事,没齿不忘。若必全首俱说秋景,则笔下有秋,意中无兴矣。此章下六句,俱用一虚字二实字於句尾,如“降王母”、“满函关”、“开宫扇”、“识圣颜”、“惊岁晚”、“点朝班”,句法相似,未免犯上尾叠足之病矣。
其六
瞿唐峡口曲江头①,万里风烟接素秋②。花萼夹城通御气③,芙蓉小苑入边愁④。珠帘绣柱围黄鹄⑤,锦缆牙樯起白鸥⑥。回首可怜歌舞地⑦,秦中自古帝王州⑧。
(六章,思长安曲江,叹当时之游幸也。上四,叙致乱之由。下四,伤盛时难再。瞿峡曲江,地悬万里,而风烟遥接,同一萧森矣。长安之乱,起自明皇,故追叙昔年游幸始末。《杜臆》:城通御气,前则敦伦勤政。苑入边愁,后则耽乐召忧。见一人之身,而理乱顿殊也。因想边愁未入之先,江上离宫,珠帘围鹄,江间画舫,锦缆惊鸥,曲江歌舞之场,回首失之,岂不可怜!然秦中自古建都之地,王气犹存,安知今日之乱,不转为他日之治乎?【钱笺】万里风烟,即所谓“塞上风云接地阴”也。【顾注】宫殿密而黄鹄之举若围,舟楫多而白鸥之游忽起,此皆实景。旧云柱帷绣作黄鹄文者,非。【陈泽州注】曲江与乐游园、杏园、慈恩寺等相近,地本秦汉遗迹,唐开元中,疏凿更为胜境,故有末二句。帝王州,又起下汉武帝。)
①《方舆胜览》:瞿塘峡,在夔州东一里,旧名西陵峡,乃三峡之门。陆机《辩亡论》:“谨守峡江口。”《剧谈录》:曲江池,唐开元中疏凿为胜境,花卉环周,烟水明媚,都人游赏盛於中和上巳节。刘《小说》:园本古曲江,文帝恶其名曲,改名芙蓉,为其水盛而芙蓉富也②韦鼎诗:“万里风烟异。”刘琨诗:“繁英落素秋。”注:“秋西方白色,故曰素秋。”③《旧唐书》:南内曰兴庆宫,宫西南隅有花萼相辉勤政务本之楼。开元二十六年六月,遣范安及于长安,广花萼楼,筑夹城,至芙蓉苑。《长安志》:开元二十年,筑夹城,入芙蓉园,自大明宫夹罗城复道,经通化门,以达南内兴庆宫,次经明春延喜门,至曲江芙蓉园,而外人不之知也。张正见诗:“御气响钧天。”④【钱笺】禄山反报至,帝欲迁幸,登兴庆宫花萼楼置洒,四顾凄怆,所谓“小苑入边愁”也。小苑,指宜春苑。《一统志》:芙蓉苑,即秦宜春苑地。《汉书·萧望之传》:“署小苑东门候。”庾信诗:“停车小苑外。”陈苏子卿诗,“故乡梦中近,边愁酒上宽。”⑤《西京杂记》:昭阳殿,织珠为帘。裴子野诗:“流云飘绣柱。”《西京杂记》:昭帝始元元年,黄鹄下建章太液池中,帝作歌。⑥庾信诗:“锦缆回砂碛。”《哀江南赋》:“铁轴牙樯。”古诗:“象牙作帆樯。”《埤苍》:“樯尾,锐如牙也。”何逊诗:“可怜双白鸥,朝夕水上游。”⑦王粲《七哀》诗:“南登灞陵岸,回首望长安。”庾信诗:“正自古来歌舞地。”⑧《史记·刘敬传》:“轻骑一日一夜可至秦中。”谢脁诗:“江南佳丽地,金陵帝王州。”《秦纪》:卫鞅说孝公曰:“秦据河山之固,东向以制诸侯,此帝王之业也。”泽州陈廷敬曰:此承上章,先宫殿而后池苑也。下继昆明二章,先内苑而及城外也。上下四章,皆前六句长安,后二句夔州。此章在中间,首句从瞿唐引端,下六则专言长安事,俱见章法变化。
其七
昆明池水汉时功①,武帝旌旗在眼中②。织女机丝虚夜月,石鲸鳞甲动秋风③。波漂菰米沉云黑④,露冷莲房坠粉红⑤。关塞极天唯鸟道⑥,江湖满地一渔翁⑦。
(七章,思长安昆明池,而叹景物之远离也。织女二句,记池景之壮丽,承上眼中来。波漂二句,想池景之苍凉,转下关塞去。于四句分截,方见曲折生动。旧说将中四句作伤感其衰,《杜臆》作追溯其盛,此独分出一盛一衰,何也?曰:织女鲸鱼,亘古不移,而菰米莲房,逢秋零落,故以兴已之漂流衰谢耳。穿昆明以习水战,其迹起于武帝,此云旌旗在眼,是借汉言唐。若远谈汉事,岂可云在眼中乎?公《寄岳州贾司马》诗:“无复云台仗,虚修水战船。”则知明皇曾置船于此矣。身阻鸟道,而迹比渔翁,以见还京无期,不复睹王居之盛也。【陈泽州注】关塞,即塞上风云。江,即江间波浪。带言湖者,地势接近,将赴荆南也。公诗“天入沧浪一钓舟”,“独把钓竿终远去”,皆以渔翁自比。)
①《汉书》:元狩三年,发谪吏,穿昆明池。臣瓒曰:《西南夷传》:越巂昆明国有滇池,方三百里,汉使求通身毒国,为昆明所闭。欲伐之,故作昆明池,象之以习水战,在长安西南,周回四十里。《长安志》:昆明池,在长安县西二十里。虞茂诗:“昆明池水秋色明。”②《史记·平准书》:武帝大修昆明池,治楼船高十余丈,旗帜加其上,甚壮。《西京杂记》:昆明池中,有戈船楼船各数百艘,楼船上建楼橹,戈船上建戈矛,四角垂幡旄葆麾盖,照灼涯涘。《家语》:“旌旗缤纷。”徐陵诗:“密意眼中来。”
③曹毗《志怪》:昆明池作二石人,东西相望,像牵牛织女。晋夏歌:“昼夜理机丝。”虚夜、动秋,静与动对。《西京杂记》:昆明池刻玉石为鲸鱼,每至雷雨常鸣吼,髻尾皆动。刘孝威诗:“雷奔石鲸动,水阔牵牛遥。”蔡邕《汉律赋》:“鳞甲育其万物。”④陈琳檄:“随波漂流。”《本草图经》:菰,即茭白,其台中有黑者,谓之茭郁,后结实,雕菰米也。庾肩吾诗:“黑米生菰葑,青花出稻苗。”赵次公曰:沉云黑,言菰米之多,一望黯黯如云之黑也。鲍照诗:“沉云日夕昏。”蔡邕《月令章句》:阴者,密云也,沉者,云之重也。沉云意本此。王褒诗:“塞近边云黑。”⑤陶潜诗:”昔为三春蕖,今作秋莲房。”庾肩吾诗:“秋树翻红叶,寒池坠黑莲。”徐孝伯诗:“讵识铅粉红。”【邵注】莲初结子,花蒂褪落,故坠粉红。⑥庾肩吾诗:“辇道同关塞。”《孔丛子》:“世人言高者,必以极天为称。”《南中八志》:“鸟道四百里,以其险绝,兽犹无蹊,特上有飞鸟之道耳。”⑦《列子》:“身在江湖之中。”隋《望江南曲》:“游子不归生满地。”傅玄诗:“渭滨渔钓翁,乃为周所谘。”杨慎曰:隋任希古《昆明池应制》诗,“回眺牵牛渚,激赏钟鲸川。”便见太平宴乐气象。今一变云:“织女机丝虚夜月,石鲸鳞甲动秋风。”读之,则荒烟野草之悲,见于言外矣。《西京杂记》:太液池中有雕菰,紫箨绿节,尧雏雁子,唼喋其间。《三辅黄图》云:宫人泛舟采莲,为巴人棹歌,便见人物游戏,宫沼富贵。今一变云:“波漂菰米沉云黑,露冷莲房坠粉红。”读之,则兵戈乱离之状俱见矣。杜诗之妙,在能翻古语,千家注无有引此者,因悟杜诗之妙如此。
钱谦益曰:今人论唐七律,推老杜昆明池水为冠,实不解此诗所以佳。昔人叙昆明之盛者,莫如孟坚、平子,一则曰“集乎豫章之馆,临乎昆明之池,左牵牛而右织女,若云汉之无涯。”一则曰:“豫章珍馆,揭焉中峙,牵牛立其左,织女处其右,日月于是乎出入,象扶桑与濛汜。”此杨用修所夸盛世之文也。余谓:班张以汉人叙汉事,铺陈名胜,故有云汉日月之言,杜公以唐人叙汉事,摩挲陈迹,故有夜月、秋风之句。何谓彼颂繁华,而此伤丧乱乎?菰米莲房,此补班张所未及,沉云坠粉,描画素秋景物,居然金碧粉本。池水本黑,故赋言黑水玄阯,菰米沉沉,象池水之玄黑,乃极言其繁殖也。用修言兵火残破,菰米漂沉不收,不已倍乎。又云:此紧承“秦中自古帝王州”而申言之,故时则曰汉时,帝则曰武帝。织女石鲸、莲房菰米、金堤灵沼之遗迹,与戈船楼橹并在眼中,因自伤其僻远,而不得见也。於上章末句,克指其来脈,则此中叙致褶叠环锁,了然分明矣。按:王嗣奭云:织女鲸鱼,铺张伟丽,壮千载之观;菰米莲房,物产丰饶,溥万民之利,此本追溯盛事也。说同《钱笺》。范季随《陵阳先生室中语》曰:少陵七律诗,卒章有时而对,然语意皆收结之词,今人学之,于诗尾作一景联,一篇之意,无所归宿,非诗法也。
其八
昆吾御宿自逶迤①,紫阁峰阴人渼陂②。香稻啄残鹦鹉粒,碧梧栖老凤凰枝③。佳人拾翠春相问④,仙侣同舟晚更移⑤。彩笔昔曾干气象⑥,白头今望苦低垂⑦。
(八章,思长安胜境,溯旧游而叹衰老也。香稻二句,记秋时之景,连属上文。佳人二句,忆寻春之兴,引起下意。仍在四句分截。《演义》:公自长安游渼陂,必道经昆吾御宿,及至,则见紫阁峰阴,入于渼陂,所谓“半陂以南纯浸山”者是也。《唐解》:赵注以香稻一联为倒装法,诗意本谓香稻则鹦鹉啄余之粒,碧梧乃凤凰栖老之枝,盖举鹦凤以形容二物之美,非实事也。若云“鹦鹉啄余香稻粒,凤凰栖老碧梧枝,”则实有凤凰鹦鹉矣。【陈泽州注】香稻、碧悟,属昆吾御宿。拾翠、同舟,属渼陂。公《城西泛舟》诗“青蛾皓齿在楼船,横笛短萧悲远天,”所谓“佳人拾翠春相问”也。又《与岑参兄弟游渼陂行》“船舷瞑戛云际寺,水面月出蓝田关”,所谓“仙侣同舟晚更移”也。春相问,彼此问遗也。晚更移,移掉忘归也。【张綖注】气象,指山水之气象。干者,言彩笔所作,气凌山水也,即指《渼陂行》及《城西泛舟》等篇言。【朱注】此句当与《题郑监湖亭》“赋诗分气象”参看。钱笺引“气冲星象表,词感帝王尊”,解作赋诗干主,非也。【张远注】此诗末联与上章末联,皆属对结体。昔曾对今望,意本明白,旧作吟望,乃字讹耳。陈注又云:此望字与望京华相应,既望而又低垂,并不能望矣。笔于气象,昔何其壮;头白低垂,今何其惫。诗至此,声泪俱尽,故遂终焉。)
①《杜臆》:此章所思,不专在渼陂。考《名胜志》:御宿昆吾,傍南山而西,皆武帝所开上林苑,方三百里,其故基跨今盩厔、鄠、蓝田、咸宁、长安五县之境,而渼陂在鄠,昆吾御宿皆在上林苑中。曰逶迤,则延袤广矣。《羽猎赋序》:武帝广开上林,东南至宜春、鼎湖、御宿、昆吾。【金注】御宿,以武帝宿此得名。《长安志》:昆吾亭,在蓝田县境。御宿川,在万年县西南四十里。《四皓歌》:“漠漠高山,深谷逶迤。”逶迤,回远貌。②《通志》:紫阁峰,在圭峰东,旭日射之,烂然而紫,其形上耸,若楼阁然。张礼《游城南记》:圭峰紫阁,在终南山寺之西。《一统志》:紫阁峰,在鄠县东南三十里。③【陈注】公《与鄠县源大少府宴渼陂》诗有“饭抄云子白”句,说者谓云子,碎云母,以拟饭之白。《南都赋》:香稻鲜鱼。【钱笺】沈括《笔谈》及洪兴祖《楚辞补注》并作“红豆啄余鹦鹉粒”,当以《草堂》本为正。《云溪友议》:李龟年曾於湘中采访使筵上,唱“红豆生南国,春来发几枝。”徐彦伯诗:“巢君碧梧树。”《山海经》:黄山有鸟,其状如鸮,人舌能言,名曰鹦鹉。郑玄《诗笺》:“凤凰之性,非梧桐不栖”《说苑》:黄帝即位,凤集东囿,栖帝梧树,终身不去。④《楚辞》:“唯佳人之独怀。”曹植《洛神赋》:“或采明珠,或拾翠羽。”费昶诗:“芳郊拾翠人,回袖卷芳春。”【梦弼注】相问,乃诗人“杂佩以问之”之意。《前汉·娄敬传》:“数问遗。”颜注:“问遗,谓饷馈之也。遗,去声。”⑤周王褒诗:“仙侣自招携。”《后汉书》:李膺与郭泰同舟而济,众宾望之,以为神仙。⑥《南史》:江淹尝宿冶亭,梦郭璞谓曰:“吾有彩笔,在卿处多年,可以见还。”乃探怀中,得五色笔以授之。嗣后有诗绝无美句,时人谓之才尽。江淹《丽色赋》:“非气象之可譬。”⑦汉古诗:“令我白头。”司马相如《美人赋》:“铺张低垂。”吴渭潜斋曰:诗有六义,兴居其一,凡阴阳寒暑、草木鸟兽、山川风景,得于适然之感而为诗者,皆兴也。风雅多起兴,而楚骚多赋比。汉魏至唐,杰然如老杜《秋兴》八首,深诣诗人间奥,兴之入律者宗焉。
张綖曰:《秋兴》八首,皆雄浑丰丽,沉着痛决,其有感于长安者,但极摹其盛,而所感自寓於中。徐而味之,则凡怀乡恋阙之情,慨往伤今之意,与夫外夷乱华,小人病国,风俗之非旧,盛衰之相寻,所谓不胜其悲者,固已不出乎意言之表矣。卓哉一家之言,夐然百世之上,此杜子所以为诗人之宗仰也。
陈继儒曰:云霞满空,回翔万状,天风吹海,怒涛飞涌,可喻老杜《秋兴》诸篇。
郝敬曰:《秋兴》八首,富丽之词,沉浑之气,力扛九鼎,勇夺三军,真大方家如椽之笔。王元美谓其藻绣太过,肌肤太肥,造语牵率而情不接,结响奏合而意未调,如此诸篇,往往有之。由其材大而气厚,格高而声弘,如万石之钟,不能为喁喁细向,河流万里,那得不千里一曲?子美之于诗,兼综条贯,非单丝独竹,一戛一击,可以论宫商者也。又曰:八首,声韵雉畅,词采高华,气象冠冕,是真足虎视词坛,独步一世。
泽州陈冢宰廷敬曰:《秋兴八首》,命意练句之妙,自不必言、即以章法论:分之如骇鸡之犀,四面皆见;合之如常山之阵,首尾互应。前人皆云李如《史记》,杜如《汉书》,予独谓不然,杜合子长、孟坚为一手者也。
-----------仇兆鳌 《杜诗详注》-----------
拼音版对照
[ tang] du fu
yu lu diao shang feng shu lin, wu shan wu xia qi xiao sen。
jiang jian bo lang jian tian yong, sai shang feng yun jie di yin。
cong ju liang kai ta ri lei, gu zhou yi xi gu yuan xin。
han yi chu chu cui dao chi, bai di cheng gao ji mu zhen。
kui fu gu cheng luo ri xie, mei yi bei dou wang jing hua。
ting yuan shi xia san sheng lei, feng shi xu sui ba yue zha。
hua sheng xiang lu wei fu zhen, shan lou fen die yin bei jia。
qing kan shi shang teng luo yue, yi ying zhou qian lu di hua。
qian jia shan guo jing chao hui, yi ri jiang lou zuo cui wei。
xin xiu yu ren hai fan fan, qing qiu yan zi gu fei fei。
kuang heng kang shu gong ming bo, liu xiang chuan jing xin shi wei。
tong xue shao nian duo bu jian, wu ling yi ma zi qing fei。
wen dao chang an si yi qi, bai nian shi shi bu sheng bei。
wang hou di zhai jie xin zhu, wen wu yi guan yi xi shi。
zhi bei guan shan jin gu zhen, zheng xi che ma yu shu chi。
yu long ji mo qiu jiang leng, gu guo ping ju you suo si。
peng lai gong que dui nan shan, cheng lu jin jing xiao han jian。
xi wang yao chi jiang wang mu, dong lai zi qi man han guan。
yun yi zhi wei kai gong shan, ri rao long lin shi sheng yan。
yi wo cang jiang jing sui wan, ji hui qing suo zhao chao ban。
qu tang xia kou qu jiang tou, wan li feng yan jie su qiu。
hua e jia cheng tong yu qi, fu rong xiao yuan ru bian chou。
zhu lian xiu zhu wei huang he, jin lan ya qiang qi bai ou。
hui shou ke lian ge wu di, qin zhong zi gu di wang zhou。
kun ming chi shui han shi gong, wu di jing qi zai yan zhong。
zhi nv ji si xu yue ye, shi jing lin jia dong qiu feng。
bo piao gu mi shen yun hei, lu leng lian fang zhui fen hong。
guan sai ji tian wei niao dao, jiang hu man di yi yu weng。
kun wu yu xiu zi wei yi, zi ge feng yin ru?? bei。
xiang dao zhuo yu ying wu li, bi wu qi lao feng huang zhi。
jia ren shi cui chun xiang wen, xian lv tong zhou wan geng yi。
cai bi xi you gan qi xiang, bai tou yin wang ku di chui。
【2】 yu lu: qiu tian de shuang lu, yin qi bai, gu yi yu yu zhi。
【3】 diao shang: shi cao mu diao luo shuai bai。
【4】 wu shan wu xia: ji zhi kui zhou( jin feng jie) yi dai de chang jiang he xia gu。
【5】 xiao sen: xiao se yin sen。
【6】 jiang: chang jiang。
【7】 jian tian yong: bo lang tao tian。
【8】 sai: guan ai xian yao zhi di, ci zhi kui zhou。
【9】 jie di yin: feng yun gai di。“ jie di” you zuo“ za di”。
【10】 cong ju liang kai: du fu ci qian yi nian qiu tian zai yun an, ci nian qiu tian zai kui zhou, cong li kai cheng dou suan qi, yi li liang qiu, gu yun“ liang kai”。“ kai” zi shuang guan, yi wei ju hua kai, you yan lei yan kai。
【11】 ta ri: wang ri, zhi duo nian lai de jian nan sui yue。
【12】 gu yuan: ci chu dang zhi chang an。
【13】 cui dao chi: zhi gan cai dong yi。“ chu chu cui”, jian de jia jia ru ci。
【14】 bai di cheng: ji jin feng jie cheng, zai qu tang xia shang kou bei an de shan shang, yu kui men ge an xiang dui。
【15】 ji mu zhen: huang hun shi ji cu de dao yi sheng。 zhen: dao yi shi。
【16】 kui(kuí) fu: tang zhi kui zhou, zhou zhi zai feng jie, wei fu shu suo zai, gu cheng。
【17】 jing hua: zhi chang an。
【18】 cha: mu fa。
【19】 hua sheng: zhi shang shu sheng。
【20】 shan lou: bai di cheng lou。
【21】 fen die(dié): cheng shang tu bai se de nv qiang。
【22】 jia: gu dai jun zhong hao jiao, qi sheng bei zhuang。
【23】 qing kan: yan wai jian you shi guang xun su zhi gan。
【24】 cui wei: qing shan。
【25】 xin xiu: zai xiu。
【26】 kuang heng: zi ya gui, han chao ren。
【27】 kang shu: zhi chen zi dui yu jun ming huo ting yi you suo di zhi, shang shu ji jian。
【28】 liu xiang: zi zi zheng, han chao jing xue jia。
【29】 qing fei: ji qing qiu fei ma。《 lun yu· yong ye》:“ chi zhi zao qi ye, cheng fei ma, yi qing qiu。”
【30】 wen dao: ting shuo。 du fu yin li kai jing cheng ri jiu, yu chao ting zheng ju de bian hua, bu bian zhi yan, gu yun“ wen dao”。
【31】 si yi qi: shi shuo chang an zheng ju xiang xia qi yi yang fan fu bian hua, ju shi bu ming。
【32】 bai nian: zhi dai yi sheng。 ci er ju shi du fu gan tan zi shen suo jing li de shi ju bian hua, xiang xia qi yi yang fan fu wu ding, ling ren shang bei。
【33】 di zhai: fu di、 zhu zhai。
【34】 xin zhu: xin de zhu ren。
【35】 yi xi shi: zhi yu jiu ri bu tong。 ci er ju gan kai jin xi sheng shuai zhi zhong zhong bian hua, bei tan zi ji qu jing zhi hou, chao guan you huan yi bo。
【36】 bei: zheng bei, zhi yu bei bian hui ge zhi jian de zhan shi。
【37】 jin gu zhen: zhi you zhan shi, jin gu wei jun zhong yi ming hao ling zhi wu。
【38】 zheng xi: zhi yu xi bian tu bo zhi jian de zhan shi。
【39】 yu shu: ji yu xi, cha zhe yu mao de jun yong jin ji gong wen。 chi: xing rong jin ji。 ci er ju wei xi bei tu bo、 hui ge qin rao, bian huan bu zhi, zhan luan pin fan。
【40】 yu long: fan zhi shui zu。
【41】 ji mo: zhi ru qiu zhi hou, shui zu qian fu, bu zai bo mian huo dong。《 shui jing zhu》:“ yu long yi qiu dong wei ye。” xiang chuan long yi qiu wei ye, qiu fen zhi hou, qian yu shen yuan。
【42】 gu guo: zhi chang an。
【43】 ping ju: zhi ping su zhi suo ju。 mo er ju shi shuo zai kui zhou qiu ri si nian jiu ri chang an ping ju sheng huo。
【44】 peng lai gong que: zhi da ming gong。 peng lai, han gong ming。 tang gao zong long shuo er nian(662), zhong xiu da ming gong, gai ming peng lai gong。
【45】 nan shan: ji zhong nan shan。
【46】 cheng lu jin jing: zhi xian ren cheng lu pan xia de tong zhu。 han wu di zai jian zhang gong zhi xi shen ming tai shang jian xian ren cheng lu pan。 tang dai wu cheng lu pan, ci nai yi han yu tang。
【47】 xiao han jian: gao ru yun xiao, xing rong cheng lu jin jing ji gao。
【48】 yao chi: shen hua chuan shuo zhong nv shen xi wang mu de zhu di, zai kun lun shan。
【49】 jiang wang mu:《 mu tian zi chuan》 deng shu ji zai you zhou mu wang deng kun lun shan hui xi wang mu de chuan shuo。《 han wu nei chuan》 ze shuo xi wang mu zeng yu mou nian qi yue qi ri fei jiang han gong。
【50】 dong lai zi qi: yong lao zi zi luo yang ru han gu guan shi。《 lie xian chuan》 ji zai, lao zi xi you zhi han gu guan, guan yin xi deng lou er wang, jian dong ji you zi qi xi mai, zhi you sheng ren guo han gu guan, hou lai guo ran jian lao zi cheng qing niu che jing guo。
【51】 han guan: ji han gu guan。 ci er ju jie yong dian gu ji xie dou cheng chang an cheng gong dian de hong wei qi xiang。
【52】 yun yi: zhi gong shan yun cai ban di fen kai。
【53】 zhi wei: zhi zhi wei shan, yong zhi wei bian cheng, shi di wang yi zhang de yi zhong。 tang xuan zong kai yuan nian jian, xiao song shang shu jian yi, huang di mei yue shuo、 wang ri shou chao yu xuan zheng dian, shang zuo qian, yong yu shan zhang he, fu yang sheng jiang, bu ling zhong ren kan jian, deng dao zuo ding zhi hou, fang ling ren che qu yu shan。 hou lai ding wei chao yi。
【54】 ri rao long lin: xing rong huang di gun pao shang suo xiu de long wen guang cai duo mu, ru ri guang liao rao。
【55】 sheng yan: tian zi de rong mao。 zhe er ju yi wei gong shan yun cai ban di fen kai, zai wei yan de chao jian yi shi zhong, zi ji zeng qin jian guo huang di de rong yan。
【56】 yi: yi zi, zi cong。
【57】 wo cang jiang: zhi wo bing kui zhou。
【58】 sui wan: sui mo, qie shi ti zhi“ qiu” zi, jian shang nian hua lao da。
【59】 ji hui: yan li chao shi jian zhi duan, zhi bu guo ji hui er yi。
【60】 qing suo: han wei yang gong men ming, men shi yi qing se, lou yi lian huan hua wen。 hou yi jie zhi gong men。 dian chao ban: zhi shang chao shi, dian shang yi ban ci dian ming chuan hu bai guan chao jian tian zi。
【61】 qu tang xia: xia ming, san xia zhi yi, zai kui zhou dong, wei san xia men hu。
【62】 qu jiang: zai chang an zhi nan, ming sheng zhi di。
【63】 wan li feng yan: zhi kui zhou yu chang an xiang ge wan li zhi yao。
【64】 su qiu: gu ren yi qiu shu xi fang, qi se bai, gu cheng su qiu。
【65】 hua e: ji hua e xiang hui lou, zai chang an nan nei xing qing gong xi nan yu。
【66】 jia cheng: fu dao。 ju《 chang an zhi》 ji zai, tang xuan zong kai yuan er shi nian(732), cong da ming gong yi cheng xiu zhu fu dao, jing tong hua men, da nan nei xing qing gong, zhi zhi qu jiang fu rong yuan。
【67】 tong yu qi: ci fu dao yin xi fang bian tian zi you shang er xiu, gu yue“ tong yu qi”。
【68】 fu rong xiao yuan: ji fu rong yuan, ye cheng nan yuan, zai qu jiang xi nan。
【69】 ru bian chou: chuan lai bian di zhan luan de xiao xi。 tang xuan zong chang zhu xing qing gong, chang he fei zi men yi qi you lan fu rong yuan。 shi zai, an lu shan pan luan de xiao xi chuan dao chang an, tang xuan zong zai tao wang si chuan zhi qian, zeng deng xing qing gong hua e lou yin jiu, si gu qi chuang。
【70】 zhu lian xiu zhu: zhi qu jiang xing gong bie yuan de lou ting jian zhu, ji xie qi fu li hua mei。 huang hu: niao ming, ji tian e。《 han shu· zhao di ji》:“ shi yuan yuan nian( qian86) chun, huang hu xia jian zhang gong tai ye chi zhong。” ci ju shi shuo yin qu jiang gong dian lin li, chi yuan you huang hu zhi lei de zhen qin。
【71】 jin lan ya qiang: zhi qu jiang zhong zhuang shi hua mei de you chuan。 jin lan, cai si zuo de chuan suo。 ya qiang, yong xiang ya zhuang shi de wei gan。 ci ju shuo qu jiang shang zhou ji wang lai bu xi, shui niao shi bei jing fei。
【72】 ge wu di: zhi qu jiang chi yuan。 ci ju shi shuo xi ri fan hua de ge wu zhi di qu jiang, ru jin lv zao bing zai, huang liang ji mo, ling ren bu kan hui shou。
【73】 qin zhong: ci chu jie zhi chang an。
【74】 di wang zhou: di wang jian dou zhi di。
【75】 kun ming chi: yi zhi zai jin xi an shi xi nan dou men zhen yi dai, han wu di suo jian。《 han shu· wu di ji》 zai yuan shou san nian( qian120) zai chang an fang kun ming dian chi er zao kun ming chi, yi xi shui zhan。
【76】 wu di: han wu di, yi dai zhi tang xuan zong。 tang xuan zong wei gong da nan zhao, zeng zai kun ming chi yan xi shui bing。
【77】 jing qi: zhi lou chuan shang de jun qi。
【78】 zhi nv: zhi han dai kun ming chi xi an de zhi nv shi xiang, su cheng shi po。《 san fu huang tu》 juan si yin《 guan fu gu yu》 yue:“ kun ming chi zhong you er shi ren, li qian niu、 zhi nv yu chi zhi dong xi, yi xiang tian he。” zai jin dou men zhen dong nan de bei chang jia zhuang fu jin you yi xiao miao, su cheng shi po miao。 zhong you shi diao xiang yi zun, ji han dai de kun ming chi de zhi nv xiang。
【79】 ji si: zhi ji ji ji shang zhi si。 xu ye yue: kong dui zhe yi tian ming yue。
【80】 shi jing: zhi kun ming chi zhong de shi ke jing yu。《 san fu huang tu》 juan si yin《 san fu gu shi》 yue:“ chi zhong you yu zhang tai ji shi jing, ke shi wei jing yu, chang san zhang, mei zhi lei yu。 chang ming hou。 lie wei jie dong。” han dai shi jing jin shang zai, xian zang shan xi li shi bo wu guan。
【81】 gu(gū): ji jiao bai, yi zhong cao ben zhi wu, sheng qian shui zhong, ye si lu wei, gen jing ke shi。 qiu tian jie shi, pi hei he se, zhuang ru mi, gu cheng gu mi, you ming diao hu mi。 ci ju shi shuo gu mi piao fu zai kun ming chi mian, gu ying dao ying zai shui zhong, wang guo qu hei ya ya yi pian, xiang wu yun yi yang nong mi。
【82】 lian fang: ji lian peng。
【83】 zhui fen hong: zhi qiu ji lian peng cheng shu, hua ban pian pian zhui luo。 zhong er lian ke hua kun ming chi wan qiu huang liang xiao se zhi jing。
【84】 guan sai: ci zhi kui zhou shan chuan。
【85】 ji tian: zhi ji gao。
【86】 wei niao dao: xing rong dao lu gao jun xian yao, zhi you fei niao ke tong。 ci ju zhi cong kui zhou bei wang chang an, suo jian wei you chong shan jun ling, hen shen wu shuang yi, bu neng fei yue。
【87】 jiang hu man di: zhi piao bo jiang hu, ku wu gui xiu。
【88】 yu weng: du fu zi bi。
【89】 kun wu: han wu di shang lin yuan di ming, zai jin shan xi lan tian xian xi。《 han shu· yang xiong chuan》:“ wu di guang kai shang lin, dong nan zhi yi chun、 ding hu、 kun wu。”
【90】 yu xiu: ji yu xiu chuan, you cheng fan chuan, zai jin shan xi xi an shi chang an qu du qu zhi wei qu yi dai。《 san fu huang tu》 juan si:“ yu xiu yuan, zai chang an cheng nan yu xiu chuan zhong。 han wu di wei li gong bie yuan, jin yu ren bu de ru。 wang lai you guan, zhi xiu qi zhong, gu yue yu xiu。”
【91】 wei yi: dao lu qu zhe de yang zi。
【92】 zi ge feng: zhong nan shan feng ming, zai jin shan xi hu xian dong nan。
【93】 yin: shan zhi bei、 shui zhi nan, cheng yin。
【94】??(měi) bei(bēi): shui ming, zai jin shan xi hu xian xi, tang shi feng jing ming sheng zhi di。 bei, chi tang hu bo。 zi ge feng zai?? bei zhi nan, bei zhong ke yi kan dao zi ge feng xiu mei de dao ying。
【95】“ xiang dao” ju: ji shi shi sheng xia de xiang dao li, ye shi ying wu chi sheng xia de。 ci ju wei dao zhuang yu xu。
【96】“ bi wu” ju: ji shi bi wu zhi lao, ye shi feng huang suo qi。 tong shang ju yi yang, shi dao zhuang yu xu。 ci er ju xie?? bei wu chan zhi mei, qi zhong man shi zhen qin yi shu。
【97】 shi cui: shi qu cui niao de yu mao。
【98】 xiang wen: zeng song li wu, yi shi qing yi。
【99】 xian lv: zhi chun you zhi ban lv,“ xian” zi xing rong qi mei hao。
【100】 wan geng yi: zhi tian se yi wan, shang yao yi chuan ta chu, yi jin you shang zhi xing。
【101】 cai bi: wu cai zhi bi, yu zhi hua mei yan li de wen bi。《 nan shi· jiang yan chuan》:“ you chang xiu yu ye ting, meng yi zhang fu zi cheng guo pu, wei yan yue:‘ wu you bi zai qing chu duo nian, ke yi jian hai。’ yan nai tan huai zhong, de wu se bi yi, yi shou zhi。 er hou wei shi jue wu mei ju, shi ren wei zhi cai jin。”
【102】 gan qi xiang: wei zi ji de shi miao hui jin le da zi ran de qi shi jing xiang。 yi shuo zhi“ di wang qi xiang”, ju ti zhi zi ji yu tian bao shi zai(751) shang《 san da li fu》 de tang xuan zong zan shang shi。
【103】 bai tou: zhi nian lao。
【104】 wang: wang jing hua。
[ zhu shi](1) qiu xing: qiu ri gan xing。(2) yu lu: zhi shuang。(3) wu shan wu xia: zhe liang chu jun zai jin si chuan sheng wu shan xian。(4) jiang jian: zhi wu xia。 jian: lian。(5) liang kai: liang ci kai fang。 ta ri: wang ri。(6) yi xi: chang xi。(7) dao chi: zhi zuo yi chang de gong ju。(8) bai di cheng: zai jin si chuan sheng feng jie xian。 zhen: dao yi shi。
[ yi wen] qiu tian lai le, shuang jiang feng lin, feng ye diao ling bai luo, wu shan、 wu xia yi dai xiao se yin sen。 xia zhong de jiang shui bo lang tao tian, hao xiang lian tian ye yi qi yong guo lai si de, da gai shi bian sai gan ge’ rao rang jie zhe le di shang de yin qi ba。 liang du ju kai, zi ji reng ran piao bo zai ta xiang, bu jin shang gan luo lei, gu du de xiao zhou, hai chang xi zhe huai nian gu yuan de yi ke xin a! tian jian jian leng le, chu chu you ren yi dong dao chi zai gan zhi guo dong de han yi, wan shang cong bai di cheng de gao chu chuan lai ji cu de dao yi chang de zhen chu sheng。
qi san:
[ zhu shi](1) cui wei: qing de shan。(2) xin xiu: zai xiu。(3) kuang heng: zi ya gui, han chao ren。 kang shu: zhi chen zi dui yu jun ming huo ting yi you suo di zhi, shang shu ji jian。(4) liu xiang: zi zi zheng, han chao jing xue jia。(5) qing fei: ji qing qiu fei ma。
[ yi wen] bai di cheng li qian jia wan hu jing jing di mu yu zai qiu ri de chao hui zhong, wo tian tian qu jiang bian de lou shang, zuo zhe kan dui mian qing cui de shan feng。 lian xu liang ye zai chuan shang guo ye de yu ren, reng fan zhe xiao zhou zai jiang zhong piao liu, sui yi shi qing qiu ji jie, yan zi reng ran zhan chi fei lai fei qu, han chao de kuang heng xiang huang di zhi jian, ta ba gong ming kan de hen dan bo, liu xiang chuan shou jing xue, zen nai shi bu sui xin。 gu ren shang qie ru ci, wo geng shi bu bi shuo le, nian shao shi yi qi qiu xue de tong xue da dou yi fei huang teng da le, ta men zai chang an fu jin de wu ling, chuan qing qiu, cheng fei ma, guo zhe fu gui de sheng huo。
qi wu:
[ zhu shi](1) peng lai: gong dian ming。 nan shan: zhong nan shan。(2) cheng lu: ji cheng lu pan。 jin jing: tong zhu。(3) zhi wei: zhi yong zhi( ye ji) wei yu zhi cheng de gong huang di shang chao shi yong yi zhang mian de yu shan。
[ yi wen] peng lai gong zheng dui zhe wei e de zhong nan shan, cheng lu pan nei de jin zhu gao gao di song li zai yun xiao jian。 xi wang yao chi, huai yi shi wang mu jiang luo ren jian, cong dong bian lai de xiang rui zi qi chong man le han gu guan。 huang shang lin chao, yong yi zhang mian de zhi wei yu shan man man yi kai, ri guang zhao she zai huang shang chuan de xiu you long lin de yi fu shang, shan shan fa guang, wo you xing kan jian le sheng shang de rong yan。 zi ji wo bing cang jiang, yi jiao xing lai, jing qi di fa xian yi jing mu nian sui wan, ji ci hui xiang dao qing suo gong men, ye zeng dian guo chao ban a!
qi qi:
[ zhu shi](1) kun ming chi: han shi suo kai, wu di yan lian shui zhan zhi chu。(2) zhi nv: zhi shi ke de zhi nv。 xu ye yue: kong dui ye yue。(3) shi jing: shi tou zao de jing yu。(4) gu mi: you jiao gu cai, ji ling bai。(5) lian fang: lian peng。 zhui fen hong: zhi he hua diao xie。(6) niao dao: niao fei zhi dao, xing rong dao lu xian yao nan xing。
[ yi wen] jian le kun ming chi de shui, jiu xiang qi han chao li xia de gong lao, wu di jun dui de jing qi fang fo chu xian zai wo yan qian。 chi bian shi ke de zhi nv bu neng zhi bu, kong dui zhe ye yue, shi ke de jing yu si hu zai qiu feng zhong wu dong zhe lin jia。 gu mi piao fu zai shui mian shang, chen chen de yi pian, ru tian shang yi pian hei yun, qiu lu zhi xia de lian peng chan dou zhe, he hua zao yi diao xie。 guan sai shang feng huo lian tian, lu tu bu tong, wei you pian pi de xiao lu ke zou, jiang hu man di zhi guang, yi shen piao bo wu yi, ru tong fan zhou yu jiang shang de yu weng。
----------------------------------
《 qiu xing》 ba shou shi da li yuan nian(766) du fu wu shi wu sui lv ju kui zhou shi de zuo pin。 ta shi ba shou chan lian、 jie gou yan mi、 shu qing shen zhi de yi zu qi yan lv shi, ti xian le shi ren wan nian de si xiang gan qing he yi shu cheng jiu。
chi xu ba nian de an shi zhi luan, zhi guang de yuan nian(763) shi gao jie shu, er tu bo、 hui ge cheng xu er ru, fan zhen yong bing ge ju, zhan luan shi qi, tang wang chao nan yi fu xing le。 ci shi, yan wu qu shi, du fu zai cheng dou sheng huo shi qu ping yi, sui yan jiang dong xia, zhi liu kui zhou。 shi ren wan nian duo bing, zhi jiao ling luo, zhuang zhi nan chou, xin jing shi fei chang ji mo、 yi yu de。《 qiu xing》 zhe zu shi, rong zhu le kui zhou xiao tiao de qiu se, qing qi de qiu sheng, mu nian duo bing de ku kuang, guan xin guo jia ming yun de shen qing, bei zhuang cang liang, yi jing shen hong。
zhe zu shi, qian ren ping lun jiao duo, qi zhong yi wang si?]《 du yi》 de yi jian zui wei tuo qie。 ta shuo:“ qiu xing ba shou, yi di yi shou qi xing, er hou qi shou ju fa zhong huai; huo cheng shang, huo qi xia, huo hu xiang fa, huo yao xiang ying, zong shi yi pian wen zi……” ke jian ba shou shi, zhang fa zhen mi yan zheng, mai luo fen ming, bu yi chai kai, yi bu ke dian dao。 cong zheng ti kan, cong shi ren shen zai de kui zhou, lian xiang dao chang an; you mu nian piao ling, ji lv jiang shang, mian dui man mu xiao tiao jing se er yin qi guo jia sheng shuai ji ge ren shen shi de gan tan; yi dui chang an sheng shi sheng shi de zhui yi er gui jie dao shi ren xian shi de gu ji chu jing、 jin xi dui bi de ai chou。 zhe zhong you si bu neng kan zuo shi du fu yi shi yi di de ou ran chu fa, er shi zi jing sang luan yi lai, ta you guo shang shi gan qing de ji zhong biao xian。 mu du guo jia can po, er bu neng you suo zuo wei, qi zhong qu zhe, shi ren bu ren ming yan, ye bu neng jin yan。 zhe jiu shi ta suo yi wang chang an, xie chang an, wan zhuan di hui, fan fu kai tan de dao li。
wei li jie zhe zu shi de jie gou, xu dui qi nei rong xian lve zuo shuo ming。 di yi shou shi zu shi de xu qu, tong guo dui wu shan wu xia de qiu se qiu sheng de xing xiang miao hui, hong tuo chu yin chen xiao sen、 dong dang bu an de huan jing qi fen, ling ren gan dao qiu se qiu sheng pu mian jing xin, shu fa le shi ren you guo zhi qing he gu du yi yu zhi gan。 zhe yi shou kai men jian shan, shu qing xie jing, bo lan zhuang kuo, gan qing qiang lie。 shi yi luo shi zai“ cong ju liang kai ta ri lei, gu zhou yi xi gu yuan xin” liang ju shang, xia qi di er、 san shou。 di er shou xie shi ren shen zai gu cheng, cong luo ri de huang hun zuo dao shen xiao, qiao shou bei wang, chang ye bu mei, shang ying di yi shou。 zui hou liang ju, ce zhong xie zi ji yi jin mu nian, bing ge bu xi, wo bing qiu jiang de ji mo, yi ji shen zai jian nan, xin huai wei bei,“ mei yi bei dou wang jing hua”, biao xian chu dui chang an de qiang lie huai nian。 di san shou xie chen xi zhong de kui fu, shi di er shou de yan shen。 shi ren ri ri du zuo jiang lou, qiu qi qing ming, jiang se ning jing, er zhe zhong ning jing gei zuo zhe dai lai de que shi fan rao bu an。 mian lin zhong zhong mao dun, shen shen gan tan zi ji yi sheng de shi yu yuan wei。 di si shou shi zu shi de qian hou guo du。 qian san shou shi de you yu bu an bu bu jin bi, zhi ci cai jie shi ta men de zhong xin nei rong, jie chu dao“ mei yi bei dou wang jing hua” de he xin: chang an xiang“ yi qi” yi yang bi zheng ci duo, fan fu bu ding。 ren shi de geng bian, gang ji de beng huai, yi ji hui ge、 tu bo de lian nian jin fan, zhe yi qie shi shi ren shen gan guo yun da fei xi bi。 dui du fu shuo lai, chang an bu shi ge chou xiang de di li gai nian, ta zai zhe tang dai de zheng zhi zhong xin zhu guo zheng zheng shi nian, shen shen yin zai xin shang de you yi lian, you ai mu, you huan xiao, ye you dao chu“ qian bei xin” de ku men。 dang ci guo jia can po、 qiu jiang qing leng、 ge ren gu du zhi ji, suo shu xi de chang an jing xiang, yi yi fu xian yan qian。“ gu guo ping ju you suo si” yi ju tiao chu yi xia si shou。 di wu shou, miao hui chang an gong dian de wei e zhuang li, zao chao chang mian de zhuang yan su mu, yi ji zi ji zeng de“ shi sheng yan” zhi jin yin wei xin wei de hui yi。 zhi ci cang jiang bing wo, sui wan qiu shen, geng jia chu dong ta de you guo zhi qing。 di liu shou huai xiang xi ri di wang ge wu you yan zhi di qu jiang de fan hua。 di wang yi le you yan yin lai le wu qiong de“ bian chou”, qing ge man wu, duan song le“ zi gu di wang zhou”, zai wu xian wan xi zhi zhong, yin han chi ze zhi yi。 di qi shou yi ji chang an de kun ming chi, zhan shi tang chao dang nian guo li chang sheng、 jing wu zhuang li he wu chan fu rao de sheng jing。 di ba shou biao xian le shi ren dang nian zai kun wu、 yu xiu、?? bei chun ri jiao you de shi yi hao qing。“ cai bi xi zeng gan qi xiang”, geng shi shen ke nan wang de yin xiang。
ba shou shi shi bu ke fen ge de zheng ti, zheng ru yi ge da xing shu qing le qu you ba ge le zhang yi yang。 zhe ge shu qing qu yi you nian guo jia xing shuai de ai guo si xiang wei zhu ti, yi kui fu de qiu ri xiao se, shi ren de mu nian duo bing、 shen shi piao ling, te bie shi guan qie zu guo an wei de chen zhong xin qing zuo wei ji tiao。 qi jian chuan cha you qing kuai huan le de shu qing, ru“ jia ren shi cui chun xiang wen, xian lv tong zhou wan geng yi”; you zhuang li fei dong、 chong man hao qing de miao hui, ru dui chang an gong que、 kun ming chi shui de zhui shu; you biao xian kang kai bei fen qing xu de, ru“ tong xue shao nian duo bu jian, wu ling yi ma zi qing fei”; you ji wei chen yu di hui de yong tan, ru“ guan sai ji tian wei niao dao, jiang hu man di yi yu weng”、“ bai tou yin wang ku di chui” deng。 jiu yi biao xian shi ren gu du he bu an de qing xu er yan, qi se tiao ye bu jin xiang tong。“ jiang jian bo lang jian tian yong, sai shang feng yun jie di yin”, yi hao mai、 hong kuo xie ai chou;“ xin xiu yu ren hai fan fan, qing qiu yan zi gu fei fei”, yi qing li、 ning jing xie“ jian bu duan、 li hai luan” de bu ping jing de xin xu。 zong zhi, ba shou zhong de mei yi shou dou yi zi ji du te de biao xian shou fa, cong bu tong de jiao du biao xian ji tiao de si xiang qing xu。 ta men mei yi shou zai ba shou zhong you shi hu xiang zhi cheng, gou cheng le zheng ti。 zhe yang bu jin shi zheng ge shu qing qu cuo zong、 feng fu, er qie yi yang dun cuo, you kai you he, tu chu di biao xian le zhu ti。 wang chuan shan dui ci shuo:“ ba shou ru zheng bian qi yin xuan xiang wei gong er zi cheng yi zhang, huo wei ge lie, ze shen tai jin shi yi。”(《 chuan shan yi shu· tang shi ping xuan》 juan si)
《 qiu xing》 ba shou zhong, du fu chu cai yong qiang lie de dui bi shou fa wai, fan fu yun yong le xun huan wang fu de shu qing fang shi, ba du zhe yin ru shi de jing jie zhong qu。 zu shi de gang mu shi you kui fu wang chang an──“ mei yi bei dou wang jing hua”。 zu shi de shu niu shi“ qu tang xia kou qu jiang tou, wan li feng yan jie su qiu”。 cong qu tang xia kou dao qu jiang tou, xiang qu yao yuan, shi zhong yi“ jie” zi, ba ke shu wang jing, fu jin zhui xi, you bang guo an wei…… zhong zhong fu za gan qing jiao zhi cheng yi ge shen hou zhuang kuo de yi shu jing jie。 di yi shou cong yan qian cong ju de kai fang lian xi dao“ gu yuan”。 zhui yi“ gu yuan” de chen si you bei bai di cheng huang hun de si chu zhen sheng suo da duan。 zhe zhong jian you cong kui fu dao chang an, you cong chang an hui dao kui fu de wang fu。 di er shou, you kui fu gu cheng an zhe bei dou xing de fang wei yao wang chang an, ting xia zhong yuan ti, xiang dao“ hua sheng xiang lu”。 zhe shi liang ci wang fu。 lian pian de hui yi, you bei kui fu gu cheng de bei jia suo huan xing。 zhe shi di san ci wang fu。 di san shou sui ran zhu yao zai shu fa yi yu bu ping, dan shi zhong you“ wu ling yi ma zi qing fei”, reng ran you kui fu dao chang an de wang fu。 di si、 wu shou, yi xie chang an shi shu nian lai de dong luan, yi xie chang an gong que zhi sheng kuang, dou shi xian cong dui chang an de hui yi kai shi, zai zui hou liang ju hui dao kui fu。 di liu shou, cong qu tang xia kou dao qu jiang tou, cong mu qian de wan li feng yan, xiang dao guo qu de ge wu fan hua。 di qi shou huai xiang kun ming chi shui sheng tang wu gong, hui dao mu qian“ guan sai ji tian wei niao dao” de leng luo。 di ba shou, cong chang an de“ kun wu……” hui dao“ bai tou yin wang” de xian shi, dou shi wang fu。 xun huan wang fu shi《 qiu xing》 de ji ben biao xian fang shi, ye shi ta de te se。 bu lun cong kui fu xie dao chang an, hai shi cong zhui yi chang an er gui jie dao kui fu, cong bu tong de jiao du, ceng ceng jia shen, bu jin hao wu zhong fu zhi gan, hai qi le jia shen gan qing, zeng qiang yi shu gan ran li de zuo yong, zhen ke yi shuo shi“ hao fa wu yi han, bo lan du lao cheng”(《 zeng zheng jian yi shi yun》) le。
qing jing de he xie tong yi, shi shu qing shi li yi ge yi chang zhong yao de fang mian。《 qiu xing》 ba shou ke shuo shi yi ge ji hao de fan li。 ru“ jiang jian bo lang jian tian yong, sai shang feng yun jie di yin”, bo lang xiong yong, fang fo tian ye fan dong; wu shan feng yun, xia ji yu di, si yu di xia yin qi xiang jie。 qian yi ju you xia ji shang, hou yi ju you shang jie xia。 bo lang tao tian, feng yun za di, qiu tian xiao sen zhi qi chong sai yu wu shan wu xia zhi zhong。 wo men gan dao zhe liang ju xing xiang you li, nei rong feng fu, yi jing kai kuo。 shi ren bu shi jian dan di zai xian ta de yan jian er wen, ye bu shi jian dan di miao mo jiang liu tuan ji、 sai shang feng yun、 san xia qiu shen de wai mao te zheng, shi ren bu zhuo dao ta men nei zai de jing shen, er fu yu jiang shui、 feng yun mou zhong xing ge。 zhe jiu shi tian shang di xia、 jiang jian guan sai, dao chu shi jing feng hai lang, dong dang bu an; xiao tiao yin hui, bu jian tian ri。 zhe jiu xing xiang di biao xian le shi ren de ji du bu an, fan teng qi fu de you si he xiong zhong de yu bo bu ping, ye xiang zheng le guo jia ju shi de bian yi wu chang he?? bu an de qian tu。 liang ju shi ba xia gu de shen qiu, shi ren ge ren shen shi yi ji guo jia sang luan dou bao kuo zai li mian。 zhe zhong ji zhang wo jing wu de te dian, you ba zi ji ren sheng jing yan zhong zui shen ke de gan qing rong hui jin qu, yong zui sheng dong、 zui you gai kuo li de yu yan biao xian chu lai, zhe yang jing wu jiu you le sheng ming, er zuo zhe qi tu biao xian de gan qing ye jiu you suo fu li。 qing yin jing er xian, jing yin qing er shen。 yu jian er yi fan, xin qing ku men er yi jing kai kuo( yi zhi bu ju cu, bu xia zhai)。 su dong po zeng shuo:“ fu shi bi ci shi, ding zhi fei shi ren”(《 shu yan ling wang zhu bu suo hua zhe zhi er shou》), que shi shi you jian shi、 you jing yan zhi tan。
du fu zhu zai cheng dou shi, zai《 jiang cun》 li shuo“ zi qu zi lai tang shang yan”, cong qi ju cao tang de yan zi de zi qu zi lai, biao xian shi ren suo zai de jiang cun chang xia huan jing de you jing, xian shi le shi ren piao bo hou, chu huo zan shi an ding sheng huo shi zi zai shu zhan de xin qing。 zai《 qiu xing》 di san shou li, tong yang shi yan fei, shi ren que shuo:“ qing qiu yan zi gu fei fei。” shi ren ri ri jiang lou du zuo, bai wu liao lai zhong kan zhe yan zi de shang xia pian pian, yan zhi ci gui, hao xiang gu yi xi luo shi ren de bu neng gui, suo yi shuo ta gu yi fei lai rao qu。 yi ge“ gu” zi, biao xian chu shi ren xin fan yi luan xia de zhe nao zhi qing。 you ru“ qu tang xia kou qu jiang tou, wan li feng yan jie su qiu”, qu tang xia zai kui fu dong, lin jin shi ren suo zai zhi di, qu jiang zai chang an dong nan, shi suo si zhi di。 huang sheng《 du shi shuo》:“ er ju fen ming zai ci di si bi di er, que zhi xie jing。 du shi zhi hua chu, jing ji qing ye”, bu shi wei jing dao yu。 zhi ru“ hua e jia cheng tong yu qi, fu rong xiao yuan ru bian chou” de yi zai yan wai;“ yu long ji mo qiu jiang leng” de xie qiu jing jian zi yu;“ qing kan shi shang teng luo yue, yi ying zhou qian lu di hua” de chun shi xie jing, qing ye zai qi zhong。 zhe zhong qing jing jiao rong de li zi, ba shou zhong chu chu jie shi。
qian mian suo shuo de qing jing jiao rong, shi zhi qing jing yi zhi, you li di jie shi shi ren feng fu fu za de nei xin shi jie suo chan sheng de yi shu xiao guo。 ci wai, du fu shan yu yun yong zhuang li、 hua mei de zi he ci biao xian shen chen de you shang。《 qiu xing》 li, ba chang an xi ri de fan hua chang sheng miao hui de na me qi xiang wan qian, chong man le hao qing, shi ren zao nian de huan yu shuo qi lai na me kuai wei、 xing fen。 dui chang an de yi xie miao xie, bu jin yu hui yi zhong de xin qing xiang shi ying, ye yu shi ren xian shi de cang liang gan qing cheng wei tong yi bu ke fen ge、 hu xiang chen tuo de zheng ti。 zhe geng you zhu du zhe ti hui dao shi ren zai guo jia can po、 ge ren mu nian piao bo shi ji da de you shang he yi yu。 shi ren yu shi yi man qiang re qing ge chang wang xi, yu shi ren gan shou dao shi ren sui lao shuai er you guo zhi qing mi shen, qi“ wu li zheng qian kun” de tong ku ye yue zhong。
《 qiu xing》 ba shou zhong, jiao zhi zhe shen qiu de leng luo huang liang、 xin qing de ji mo qi chu he guo jia de shuai bai can po。 an tong chang de xie fa, zong yao duo yong yi xie qing、 qi、 can、 ku deng zi yan。 ran er du fu zai zhe zu shi li, fan er geng duo di shi yong le xuan lan、 hua li de zi he ci lai xie qiu tian de ai chou。 zha kan qi lai si he shi de yi jing jie ran bu tong, dan ta men zai shi ren qiao miao de qu qian xia, que geng you li di hong tuo chu shen qiu jing wu de xiao tiao he xin qing de cang liang。 ru“ peng lai gong que”、“ yao chi”、“ zi qi”、“ yun yi zhi wei”、“ ri rao long lin”、“ zhu lian xiu zhu”、“ jin lan ya qiang”、“ wu di jing qi”、“ zhi nv ji si”、“ jia ren shi cui”、“ xian lv tong zhou”…… dou neng yin qi mei li de lian xiang, tou guo zi ju, fan chu xuan li de guang cai。 ke shi zai du fu de bi xia, zhe xie ci bei yong lai chen tuo huang liang he ji mo, yong zi zhi yong, chu yu chang qing zhi wai, er yi jing zhi shen, you shi ren gan dao wu chu bu zai chang qing zhi zhong。 zhe zhong bu xie tiao de xie tiao, bu tong yi de tong yi, bu dan si hao wu sun yu xing xiang he yi jing de wan zheng, er qie wang wang bi yong xie tiao de zi ju lai xie, neng chan sheng geng qiang lie de yi shu xiao guo。 zheng ru yong“ xiao” xie bei yuan bi yong“ lei” xie bei yao kun nan de duo, ke shi ru guo xie de hao, jiu ba si xiang gan qing biao xian de geng wei shen ke you li。 liu xie zai《 wen xin diao long》 de《 li ci》 pian zhong jiang dao dui ou shi, zeng zhi chu“ fan dui” jiao“ zheng dui” wei you。 qi you yue zheng zai yu“ li shu qu he”, qu de xiang fan xiang cheng、 jia shen yi qu、 feng fu nei rong de ji ji zuo yong。 yun yong hao hua de zi ju、 chang mian biao xian ai chou、 ku men, tong yang shi“ li shu qu he”, ye ke yi shuo shi qing jing zai geng gao de ji chu shang de jiao rong。 qi jian de he xie, ye shi zai geng shen ke、 geng fu za de mao dun qing xu xia de tong yi。
you ren yi wei du fu ru shu hou, shi ge bu zai you qian qi na yang da qi bang bo、 nong lie chi ren de gan qing。 qi shi, shi ren zai zhe shi qi bing mei xiao chen, zhi shi sheng huo chu jing bu tong, si xiang gan qing geng fu za、 geng shen chen le。 er zai yi shu biao xian fang mian, jing chang qi sheng huo de duan lian he chuang zuo jing yan de ji lei, bi qi qian qi you jin yi bu de ti gao huo feng fu,《 qiu xing》 jiu shi ming zheng。
( feng zhong yun)
-----------------------------------------------
huang he、 dan fu ju bian zai da li yuan nian, shi yun“ cong ju liang kai”, gai zi yong tai yuan nian qiu zhi yun an, da li yuan nian qiu zai kui zhou, shi liang jian ju kai ye。【 qian jian】 pan yue you《 qiu xing fu》, sui yi ming pian。 wu lun: qiu xing zhe, yu qiu er qian xing ye, di ba shou xie qiu zi yi shao, xing zi yi duo。
yu lu tiao shang feng shu lin①, wu shan wu xia qi xiao sen②。 jiang jian bo lang jian tian yong③, sai shang feng yun jie di yin④。 cong ju liang kai ta ri lei⑤, gu zhou yi xi gu yuan xin⑥。 han yi chu chu cui dao chi⑦, bai di cheng gao ji mu zhen⑧。
( shou zhang, dui qiu er shang ji lv ye。 shang si yin qiu tuo xing, xia si chu jing shang qing。【 qian jian】 shou zhang, qiu xing zhi fa duan ye。 jiang jian sai shang, zhuang qi bei zhuang。 cong ju gu zhou, xie qi qi jin。 mo er ju jie shang sheng xia, gu ji yi kui fu gu cheng ci zhi。 gong wei zhen yue: jiang jian cheng xia, sai shang cheng shan, ju kai shan ji, zhou xi jiang zhong, si ju cuo zong xiang ying。【 gu zhu】 bo lang zai di er yue jian tian, feng yun zai tian er yue jie di, ji yan yin hui xiao sen zhi zhuang。【 qian jian】 cong ju liang kai, ji gong《 ke she》 shi“ nan ju zai feng ren bing wo”。 gu zhou yi xi, ji gong《 jiu ri》 shi“ xi zhou shen wan li”。【 zhu zhu】 gong zhi kui yi jing er qiu, shi yi zhou yi qi chu xia, gu zai jian ju kai, reng yun ta ri zhi lei, er gu zhou zha xi, zhe dong gu yuan zhi xin。 ta ri, yan wang shi。 gu yuan, zhi fan chuan。《 du yi》: cong ju gu zhou, mu suo jian。 dao chi mu zhen, er suo wen。【 gu zhu】 cui dao chi, zhi xin yi。 ji mu zhen, dao jiu yi。 yue cui yue ji, jian yu han zhe you bei, ke zi wu yi。 ke sheng qi jue。【 qian jian】 yi jie ze chao qiu, yi di ze gao cheng, yi shi ze bo mu, dao chi ku han, ji zhen cu bie, mo ju biao ju xing hui, lve you wu zhong, suo wei cuo e xiao se, zhen bu ke yan。 fan?Z yue: zuo shi shi zi duo ze jian, xu zi duo ze ruo, ru ci shi“ cong ju”“ gu zhou” yi lian, yu yi he chang bu jian。)
① li mi《 gan qiu》 shi:“ jin feng dang jia jie, yu lu diao wan lin。” shen yue shi:“ mu jie yi tiao shang。” ruan ji shi:“ zhan zhan chang jiang shui, shang you feng shu lin。”② liang yuan di shi:“ wu shan wu xia chang。”《 shui jing zhu》: jiang shui li xia, dong jing xin beng tan, qi xia shi yu li you da wu shan, fei wei san xia suo wu, nai dang kang feng min e, xie ling heng yi, qi jian shou wei yi bai liu shi li, wei zhi wu xia, gai yin shan wei ming ye。 san xia qi bai li zhong, liang an lian shan, lve wu que chu, zi fei ting wu ye fen, bu jian xi yue。 zhang xie shi:“ huang chu yu xiao sen。”③ yu yan shi:“ san shan bo lang gao。”《 zhuang zi》:“ dao jian yu tian。”④【 chen ze zhou zhu】 sai shang, ji zhi kui zhou,《 kui fu shu huai》 shi“ jue sai wu man bei”,《 bai di cheng lou》 shi“ cheng gao jue sai lou” ke zheng。 cai yan《 hu jia》:“ sai shang huang hao xi, zhi ku ye gan。” yu xin shi:“ qiu qi feng yun gao。” han wu di《 lun huai nan wang shu》:“ ji tian jie di。”⑤ zhang xie shi:“ qing lu qi cong ju。”⑥ tao qian ci:“ huo ming jin che, huo zhao gu zhou。” yu yan shi:“ fang yan gu yuan fei。”⑦《 zi ye ge》:“ han yi shang wei le。” wang tai qing shi:“ chu chu dong chun xin。”《 gu shi wei jiao zhong qing qi》:“ zuo shou chi dao chi。”⑧ yu xin shi,“ qiu zhen tiao ji jie。” wang si?] yue:《 qiu xing》 ba zhang, yi di yi qi xing, er hou zhang ju fa yin zhong, huo qi xia、 huo cheng shang、 huo hu fa、 huo yao ying, zong shi yi pian wen zi。 you yun: shou zhang fa xing si ju, bian ying shi shi, jian sang luan diao can jing xiang。 hou si ju、 nai qi bei qiu xin shi。 ci yi shou bian bao kuo hou qi shou。 er gu yuan xin。 nai hua long dian jing chu。 zhi si zhang gu guo si, du zhe dang ling zhe yan, yi jia wei guo, qi yi shen yuan。 hou mian si zhang, you bao kuo yu qi zhong。 ru ren zhu zhi huang yin, sheng shuai yi fu, jing wu zhi fan hua, ren qing zhi yi yu, jie neng zhao luan。 ping ju si zhi, yi fei yi ri, jin piao bo yu ci, zhi you tou bai di chui er yi。 ci zhong qing shi, bu ren ming yan, bu neng jin yan, ren dang zi de yu yan wai ye。
huang sheng yue: du gong qi lv dang yi《 qiu xing》 wei qiu ling, nai gong yi sheng xin shen jie ju zhi suo zuo ye。 ba shou zhi zhong, nan wei xuan qing, chang an yi xing, nai wen zhang zhi guo du。
qi er
kui fu gu cheng luo ri xie①, mei yi bei dou wang jing hua②。 ting yuan shi xia san sheng lei③, feng shi xu sui ba yue cuo④。 hua sheng xiang lu wei fu zhen⑤, shan lou fen die yin bei jia⑥。 qing kan shi shang teng luo yue⑦, yi ying zhou qian lu di hua⑧。
( er zhang, yan kui zhou mu jing。 yi dou zai chu ye zhi shi, kan yue zai ye shen zhi hou, ci shang xia ceng ci ye。 yi zai si ju fen jie。 jing hua bu ke jian, tu ting yuan sheng er chang sui cuo, he sheng qi chu, yi gu fu zhen wen jia, wo bu neng mei, qi shi yue se yu zhou qian er。【 chen ze zhou zhu】 du shi“ bai di kui zhou ge yi cheng”, bai di zai dong, kui fu zai xi。【 qian jian】 yi dou wang jing, ci ju wei ba zhang zhi gu。 zhong zhang die wen, bu chu yu ci, jiao ran suo wei jie duan zhong liu ju ye。 mei yi、 yan wu xi bu ran。《 du yi》: jing hua, ji gu yuan suo zai, wang er bu jian, xi neng bu bei? ting yuan duo lei, shen li shi jiao qi zhen, gu yue shi xia。 gu zhou chang xi, you si cheng cha bu fan, gu yue xu sui。 xiang zhu zhi sheng, wo bing yuan wei, die dui shan lou, bei jia yin dong, jie xie ri luo hou qing jing。 luo jian zhi yue, hu ying zhou hua, bu jiao liang xiao you du yi。 ting yuan、 bei jia, ju yan mu jing。 ba yue、 lu di, dian hai qiu jing。
①《 jiu tang shu》: zhen guan shi si nian, kui zhou wei dou du fu。 du gui、 kui、 zhong、 wan、 fu、 yu、 nan qi zhou。 wang bao shi:“ qiu se zhao gu cheng。” liang yuan di shi:“ xi shan luo ri xie。”② an: zhao cai liang zhu ju yun, qin cheng shang zhi bei dou, chang an zai kui zhou zhi bei, gu zhan yi bei dou er wang zhi。 huo yin chang an cheng bei wei bei dou xing zhe, fei shi。【 chen ze zhou zhu】 tang ren duo yong bei dou, ru ping lin bei dou zhi lei, gong shi duo yong bei dou, ru“ qin cheng bei dou bian” zhi lei, guo pu shi:“ jing hua you xia ku。”③ fu ting shi:“ ting yuan fang cun xiu, wen lai shi zhi chuan。”《 shui jing zhu》:“ mei zhi qing chu shuang dan, lin han jian su, chang you gao yuan chang xiao, shu yin qi yi, kong gu chuan xiang, ai zhuan jiu jue, gu yu zhe ge yue: ba dong san xia wu xia chang, yuan ming san sheng lei zhan chang。” xiao quan shi:“ bie you san sheng lei, zhan chang jing bu qiong。”【 xu zeng zhu】 ben shi ting yuan san sheng shi xia lei, ju yu sheng lv, gu wei shi xia san sheng lei。④ li ling shu:“ ding nian feng shi, hao shou er gui。”《 bo wu zhi》:“ jin you ren ju hai zhu zhe, nian nian ba yue you fu cha qu lai bu shi qi, ren you qi zhi, cheng cha er qu, shi yu yue zhi yi chu, you cheng guo zhuang, gong zhong you zhi fu, jian yi zhang fu qian niu zhu ci yin zhi, yin wen ci shi he chu, da yue: fang yan jun ping ze zhi zhi。 yin hai。 zhi shu, wen jun ping, yue: mou nian mou yue, you ke xing fan qian niu xiu。 ji qi nian yue, zheng shi ci ren dao tian he shi ye。” you《 jing chu sui shi ji》 zai han wu di ling zhang qian shi da xia, xun he yuan, cheng cha jing yue er zhi yi chu。 xia wen suo yun, yu《 bo wu zhi》 tong。 jin an: yan wu wei jie du shi, gong zeng ru mu can mou, gu you feng shi xu sui ju。 ba yue cha, yong yan jun ping zai shu shi。 feng shi, can yong zhang qian chu shi shi。⑤ shen? jin xue? hai ao xie hui?? ! bo dou han xi qia fa he xing qi≈ xiao? za yuan? bian kan zhong? xian du jiang??? pa xing jun? gui xing qiao quI xing gao shai? bi qiaoɡ cha pai zhong?ǜ? sai tan zu bei hu? dou tang hui? shi chun yanㄖ xing duiE? tang fan? shua? za《 su?? cong qu cheng zhe geng? you kaㄖ xiao?ひ lu?! du? fa hai ba fen?? dui! bao pin pen? hu he jiaoィ? ci?⑽ gou li bing? zhui lv cong? hai ba pu dui jian jiaoァ! bo jiu weiⅰ kan qiao xia? jian? wo zan yan li? shi huan piΑA hang zhi mu dang? hai ba jiao?? piΑ! bi he mu di dui jia an shi luo fa hai an? zhang⒁ ao bo! jing suⅰ kang? si li? dou? di?? jie? zhen zheng? puv li er wu kong。⑦ bao bo shi lian ju:“ pang fo teng luo yue, bin fen huang wu yin。”⑧ le fu《 wu ye ti》:“ ba ling san jiang kou, lu di qi ru ma。” xu wei yi teng luo、 lu di fen xia qiu, wei he。
tang ren qi lv, duo zai si ju fen jie, du shi yu ci fa geng yan。 zhang xing《 yan yi》 nian kui fu jing hua zuo zhu, yi ting yuan shan lou ying kui fu, yi feng shi hua sheng ying jing hua, zhu ceng fen ding。 shuo si zheng qi, ran wei zhi du lv zhang fa, er suo suo pei he, quan fei zuo zhe ben yi。 hou mian chang an、 peng lai、 kun ming、 kun wu si zhang, jiu zhu ge cong liu ju fen duan, ju wei he ge。 jin zhao si ju jie jie, fang jian zhang fa ye。
qi san
qian jia shan guo jing chao hui①, ri ri jiang lou zuo cui wei②。 xin xiu yu ren hai fan fan③, qing qiu yan zi gu fei fei④。 kuang heng kang shu gong ming bo⑤, liu xiang chuan jing xin shi wei⑥。 tong xue shao nian duo bu jian⑦, wu ling yi ma zi qing fei⑧。
( san zhang, yan kui zhou chao jing。 shang si yong jing, xia si gan huai。 qiu gao qi qing, gu chao hui leng jing。 shan rao lou qian, gu zuo dui cui wei。 yu ren、 yan zi, ji suo jian yi kuang ji zhi yan liu。《 du yi》: zhou fan yan fei, ci ren qing wu xing zhi chang, lv ren shi zhi, pian jiao zeng chou, yue hai、 yue gu, yan zhi ye。【 shao zhu】 gong chang lun jiu fang? wu zhi, ji bei lu ru, ci gong ming bu ruo heng ye。 gong chang dai zhi ji xian yuan shi, hou song li you si, ci chuan jing bu ru xiang ye。【 yuan zhu】 kuang heng kang shu, liu xiang chuan jing, shang si zi yi du。 gong ming bo, xin shi wei, shu gong zi kai。【 gu zhu】 tong xue shao nian, bu guo zhi zai qing fei, jian wu guan yu qing zhong ye。【 qian jian】 san zhang, zheng shen qiu xing ming pian zhi yi, gu ren suo wei wen zhi xin ye。 mo ju wu ling, qi xia chang an。)
①《 shi yi ji》:“ qian jia wan hu zhi shu。” xie? shi:“ hai wang qing shan guo。” lu ji shi:“ fu sang sheng chao hui”。② yu xin shi:“ shi an si jiang lou。”《 er ya shu》: shan qi qing miao se yue cui wei, fan shan yuan wang ze cui, jin zhi ze cui jian wei。 jiu ben zuo ri ri, nai qi xia hai fan fan、 gu fei fei, dan xian zhong zi tai duo。 lv dong lai zuo bai chu jiang lou, yu qian jia shan guo xiang dui, dan ju fa si ban。 ruo zuo mei ri jiang lou, reng shi dui qi, er jian neng qi xia yi。③《 shi》:“ yu ru xin xiu。” zhu:“ zai xiu yue xin。” xu fang shi:“ yu ren mi jiu pu。”《 shi》:“ fan fan yang zhou。”④ yin zhong wen shi:“ du you qing qiu ri, neng shi gao xing jin。” gu shi:“ qiu qu chun hai shuang yan zi。”《 wen chang za lu》: yan zi zhi qiu she nai qu, zhong chun fu lai。 xie ling yun shi:“ fei fei yan nong sheng。” yi gu dui hai, shi yi jiu zhi ci, fei gu yi zhi wei。 huo yin《 zi gui》 shi“ gu zuo bang ren di”, wei he。⑤《 kuang heng chuan》: yuan di chu ji wei, you ri shi di zhen zhi bian, shang wen yi zheng zhi de shi。 heng shu shang shu, chen bian yi, shang yue qi yan, qian heng wei guang lu da fu、 tai zi shao fu。《 jie chao》:“ du ke kang shu, shi dao shi fei。” lu ji《 chang ge xing》:“ dan hen gong ming bu。”⑥《 qian han· liu xiang chuan》: cheng di ji wei, zhao xiang ling xiao zhong wu jing mi shu。 he ping zhong, zi xin shou zhao, yu fu ling xiao mi shu。 ai di shi, xin fu ling wu jing, zu fu qian ye。 liu xin《 ze tai chang shu》:“ kao xue guan chuan jing。” zhou hong zheng shi:“ ji shang nian xu cu, fu jie xin shi wei。”【 huang sheng zhu】 heng, xiang jie li shi liang chao, gu jie yi zi bi。⑦ tong xue shao nian, wei xiao shi tong xue zhi bei。《 lie nv chuan》: meng zong shao you xue, yu tong xue gong chu。 bao zhao shi:“ yi xi shao nian shi。”⑧《 xi dou fu》:“ bei tiao wu ling。” zhu yun:“ chang ling、 an ling、 yang ling、 mao ling、 ping ling ye。”【 gu zhu】 han tu hao jie ming jia yu zhu ling, gu wu ling wei hao xia suo ju。 fan yun shi:“ bin cong jie zhu dai, qiu ma xi qing fei。” yue zi qing fei, jian fei ji suo guan xin。
zhu he ling yue: qian san zhang, ju zhu kui zhou。 hou wu zhang, nai ji chang an shi。
ze zhou chen zhong zai ting jing yue: qian san zhang, xiang kui zhou er lve chang an。 hou wu zhang, xiang chang wang er lve kui zhou。 ci di zhi ran。
qi si
wen dao chang an si yi qi①, bai nian shi shi bu sheng bei②。 wang hou di zhai jie xin zhu③, wen wu yi guan yi xi shi④。 zhi bei guan shan jin gu zhen, zheng xi che ma yu shu chi⑤。 yu long ji mo qiu jiang leng⑥, gu guo ping ju you suo si⑦。
( si zhang, hui yi chang an, tan qi?? jing sang luan ye。 shang si shang chao ju zhi bian qian, xia shi you bian jing zhi qin bi。 gu guo you si, you qi xia si zhang。《 du yi》: chang an yi po yu lu shan, zai xian yu tu bo, ru yi qi die wei sheng fu, ji ci bai nian zhong er shi shi you bu sheng bei zhe。 bai nian, wei kai guo zhi jin。【 shao zhu】 wang hou zhi jia, wei qi ben cuan, di zhai yi wei xin zhu yi。 wen wu zhi guan, jiao xing lan jin, yi guan fei fu jiu shi yi。 bei you hui ge, xi huan tu bo, shi zai guang de、 yong tai jian。 huo zhi an shi yu nie wei bei kou zhe, fei。【 gu zhu】 you suo si, cong ji mo lai, gu guo ping ju zhi shi, dang qiu jiang ji mo, er li li kan si ye。 qiu jiang er zi, dian qiu xing yi。《 du yi》: si gu guo ping ju, bing si qi zhi luan zhi you。 yi gu yuan xin wei gu guo si zhe, jian gu zhou suo xi zhi xin, wei guo fei wei jia ye。 qi yi jia qie yi。
①《 zuo chuan》: tai shu wen zi yue:“ jin ning zi shi jun, bu ru yi qi, qi he yi mian hu?”② jin jun ming yue: zi gao zu kai guo, zhi da li zhi chu, wei bai nian。《 zuo chuan》: xin you yue:“ bu ji bai nian, qi wei rong hu?” li ling《 da su wu shu》,“ shi shi miu yi。”《 shi shuo》:“ wang rong bei bu zi sheng。”③ gu shi:“ wang hou duo di zhai。”【 qian jian】 tian bao zhong, jing shi tang qin yi ji hong li, er di zhai wei shen yu zhi, ran wei guo gong li jing miao yi wei bi ren yang shi yi。 ji an shi zuo ni zhi hou, da chen xiu jiang jing chong dong yu, ren wei zhi mu yao。④《 hou han shu》 chuan zan: shang fang yu yong wen wu。《 guo tai chuan》: yi guan zhu ru。 tang zhong zong shou yang zai si zhi: yi guan jiu chi。 yi guan, zhi jin shen wang zu。【 qian jian】 xuan zong chong xin bo jiang, er su zong xin ren zhong guan, bi ju chao you, shi wen wu yi guan jie yi yu xi shi yi。⑤【 chen ze zhou zhu】 guang de yuan nian, tu bo ru kou, xian chang an, er nian, pu gu huai en yin hui ge、 tu bo ru kou。 you tu bo kou li quan feng tian, dang xiang qiang kou tong zhou, hun、 nu ci kou zheng??。 shi shi xi bei duo shi, gu jin gu zhen er yu shu chi。 huo wei tu bo ru chang an shi, zheng tian xia bing mo zhi, gu yue yu shu chi, fei ye。 chen you yun: gong shi“ chou kan bei zhi shi chang an”, zhi kui zhou zhi bei, ci yun“ zhi bei guan shan jin gu zhen”, zhi chang an zhi bei。《 feng chan shu》: yin qi zhi bei. li wu di tan。 le fu you《 du guan shan qu》。《 jin shu· liu kun chuan》: jin gu zhen yu he qu。 cui ting bo shi:“ rong ma ming xi jin gu zhen。”《 hou han shu》: feng yi bai zheng xi da jiang jun。《 han fei zi》:“ che ma bu pi bi yu yuan fang。”《 chu han chun qiu》: qing bu fan, yu shu zhi。《 qian han· xi fu gong chuan》: jun shu jiao chi er fu cou, yu xi zhong ji er xia zhi。⑥《 shui jing zhu》: yu long yi qiu ri wei ye。 long qiu fen er jiang, zhe qin yu yuan, gu yi qiu wei ye ye。《 chu ci》:“ ye ji mo qi wu ren。” wu jun shi:“ feng qi qiu jiang shang。”⑦ sang hong yang《 qing tian lun tai zou》:“ jie gu guo di。” ruan ji shi:“ nian wo ping ju shi。” you:“ deng gao you suo si。” qian qian yi yue: su zong shou jing hou, wei ren zhong ren, zhong wai duo gu, gong bu yi yi guan pi yuan,?? zhi jun guo zhi you, gu you chang an shi shi zhi gan。“ mei yi bei dou wang jing hua,” qing ji hu ci。 bai di cheng gao, mu zhan gu guo, jian tian bo lang, shen jin yu long, yue“ ping ju you suo si”, dai yu yi cang jiang yi lao, fen xiu qu zhi, fu ding bai nian ju qi zhi ju。 fei tu shang?? wan, ru xi ren yuan de ru di jing er yi。 ze zhou chen ting jing yue: gu guo ping ju you suo si, you yun“ li li kai yuan shi, fen ming zai mu qian”。 ci zhang mo ju, jie ben zhang yi qi xia shu zhang。
huang sheng yue: xia si zhang, jie gu guo shi, te xiang yan zhi yi shu qi bei gan er。 huo wei yu ji ming huang shen xian you yan wu gong zhi shi, shi you qi ren fang tong ku liu ti, er wu qi xi xiao nu ma, qi qing ye zai?
qi wu
peng lai gao que dui nan shan①, cheng lu jin jing xiao han jian②。 xi wang yao chi jiang wang mu③, dong lai zi qi man han guan④。 yun yi zhi wei kai gong shan, ri rao long lin shi sheng yan⑤。 yi wo cang jiang jing sui wan⑥, ji hui qing suo dian chao ban⑦。
( wu zhang, si chang an gong que, tan chao ning zhi jiu wei ye。 shang si, ji dian qian zhi jing。 xia si, su ru chao zhi shi。 guan zai long shou gang, qian dui nan shan, xi tiao yao chi, dong kan han guan, ji yan qi xiang zhi wei e xuan chang。 er dang shi chong feng shen xian zhi yi, ze jian yu yan wai。【 qian jian】 yi wei sen yan zhi di, gong yi bu yi zhao jian, suo wei“ wang shi wen cai dong ren zhu” ye。 mo ju chao ban, fang ji shi yi yi guan zhi shi。 zhao da gang yue: zhi shan shu kai, wang zhi ru yun ye。 long yan ri ying, jiu zhi ru ri ye。【 chen ze zhou zhu】 ci shi qian liu ju shi ming huang shi shi。 yi wo cang jiang, shi dai zong shi shi, qing suo chao ban, shi su zong shi shi。 qian yan tian bao zhi sheng, dou ran jie zhu, dou jie mo lian, ta ren wei ci, zhong jian dang you ji xu fan xu yi。 wo cang jiang, bing kui zhou。 jing sui wan, gan qiu shen。 ji hui qing suo, yan li chao zhi ji du ye。 ci zhang yong dui jie, wei liang zhang yi ran。
①《 tang hui yao》: da ming gong, long shuo san nian hao yue peng lai gong, bei ju gao yuan, nan wang shuang kai, mei tian qing ri lang, nan wang zhong nan shan ru zhi zhang, jing cheng fang shi jie mo ru zai kan nei。《 yong lu》: zi dan feng men bei, ze you han yuan dian, you bei ze you xuan zheng dian, you bei ze you zi chen dian, san dian nan bei xiang ta, jie zai shan shang, zhi zi chen you bei er wei peng lai, ze shan shi jin yi。 feng cun li yun: gong que, jiu ben zuo xian que wei shi, yu xia wen gong shan bu fan zhong。《 du yi》 cong zhi。 jin an: gong, dang zuo gao, gai zi jin er e er。 lu ji《 luo ji》:“ gao que shi er jian。” ban jie hao fu:“ deng bo qu yu gong que xi。”② ban gu《 xi dou fu》:“ kang xian zhang yi cheng lu, jue shuang li zhi jin jing。” zhu:“ jin jing, tong zhu ye。”【 chen ze zhou zhu】 han wu cheng lu tong zhu, zai jian zhang gong xi, jian zhang gong, zai chang an cheng wai xi bei yu。 tang dong nei zai jing cheng dong bei, bu wen you cheng lu pan shi。 ci gai yan tang kai、 bao gong que zhi sheng。 you yi ming huang hao dao, gu yi peng lai cheng lu、 yao chi zi qi, lian lei yan zhi, bu bi shi you jin jing。《 ju tan lu》:“ han yuan dian, guo chu jian zao, yang guan yu zuo, ru zai xiao han。”③【 chen zhu】 tang gong zhu ru jin xian、 yu zhen zhi lei, duo wei dao shi, zhu guan jing shi, xi wang yao chi, gai yan dao guan zhi sheng。《 tang hui yao》: tai qing gong, jian xiang sheng zu xuan yuan huang di, zou hun cheng zi ji zhi le。 dong lai zi qi, gai yan tai qing zhi zun, yu shang gong que yi lei。 huo yi yao chi wang mu, yu gui fei zhi ce wei tai zhen, zi qi han guan, ji xuan yuan zhi jiang yu yong chang, ru ci shuo, shi zhui shu xian huang zhi shi, fei hui yi qian chao zhi sheng yi。 zhang heng《 si chou shi》:“ ce shen xi wang ti zhan chang。”《 lie zi》: zhou mu wang si yi yuan you, sheng kun lun zhi qiu, sui bin yu xi wang mu, chu yu yao chi zhi shang。《 han wu nei chuan》: qi yue qi ri, shang qi ju cheng hua dian, hu qing niao cong xi lai, ji dian qian。 shang wen dong fang shuo, shuo yue:“ ci xi wang mu yu lai ye。”④《 guan yin nei chuan》: guan ling yin xi chang deng lou wang, jian dong ji you zi qi xi mai, yue:“ ying you sheng ren jing guo jing yi。” nai zhai jie。 qi ri guo jian lao jun cheng qing niu che lai guo。【 qian jian】 tian bao yuan nian, tian tong xiu jian lao jun jiang yu yong chang jie, yun you ling bao fu zai han gu guan yin xi zhai bang。 shang fa shi qiu de zhi。 yao chi, ben dui han guan, yi sheng lv bu xie, gu ju zhong can yong bian tong zhi fa。⑤ yin keng shi:“ yun yi lian shi chu。”《 yi wei zhi》: tang zhi you zhi wei zhang shan。 cui bao《 gu jin zhu》: zhi wei shan, qi yu yin shi。 gao zong shi, you zhi? zhi yang, fu zhang duo yong zhai yu, ji zhi yu yi wei shan, yi zhang yi feng chen。 zhu zhu yun:《 tang hui yao》: kai yuan zhong xiao song zou, mei yue shuo wang, huang di shou chao yu xuan zheng dian, chen yi su mu, sheng jiang fu yang, zhong ren bu he de er jian zhi。 qing ge yu shan, shang jiang chu, shan he, zuo ding, nai qu shan。 wei chen yi bu yu ling ren jian, gu bi qi shan kai ri rao, shi de wang jian sheng yan。 yun yi, zhuang zhang shan zhi liang kai。 long lin, wei gun yi zhi long zhang。【 chen zhu】 shi cheng ming huang yi fan wei li, you fei chang zhi biao。《 zi xu fu》:“ zhao lan long lin。”《 shi shuo》: zhu ge liang yue:“ jin ri fu du sheng yan。”⑥ yi wo cang jiang, ben xie an gao wo dong shan。 ren?P shi:“ cang jiang lu qiong ci。” bao zhao shi:“ chen yin fang sui wan。”⑦ fan yun shi:“ ji hui ming yue ye, fei meng dao jiang bian。” qing suo, guan zhong men ming, zhu bie jian。 lou yao yue: dian, yu dian tong, gu shi duo yong zhi。 shu xi《 bu wang》 shi:“ xian mou chen pa, mo zhi dian ru。” zuo si《 er tang xiong di zan》:“ er tang jie ji, nai dian nai wu。” lu jue《 da nei xiong xi shu》 shi:“ ji dao jin ma shu, fu dian tong long men。” shen yue《 zou dan wang yuan》:“ dian shi jia sheng, jiang bei bi wu。” zi mei zheng cheng zhu xian yong zi li ye。 jiao? yun: wang jian shi:“ dian qian chuan dian ge yi ban, zhao dui xi lai ru zhao man。” gai tang ren lv yong zhi, yi ke zheng du shi zhi bu yin dian yi。 shen yue《 zou dan kong zhi? wen》: zheng chen zhi?, li feng chao ban。 lu de shui yi shang si yong gong dian zi tai duo, wu liu si zao chao shi yu。 jin an: fu chang an jing ting, zi dang yi gong dian wei shou, suo wei“ bu du huang ju zhuang, an zhi tian zi zun ye。 gong yi bu yi zhao jian, gan he zhu zhi, gu zhui yi ru chao jin jun zhi shi, mei chi bu wang。 ruo bi quan shou ju shuo qiu jing, ze bi xia you qiu, yi zhong wu xing yi。 ci zhang xia liu ju, ju yong yi xu zi er shi zi yu ju wei, ru“ jiang wang mu”、“ man han guan”、“ kai gong shan”、“ shi sheng yan”、“ jing sui wan”、“ dian chao ban”, ju fa xiang si, wei mian fan shang wei die zu zhi bing yi。
qi liu
qu tang xia kou qu jiang tou①, wan li feng yan jie su qiu②。 hua e jia cheng tong yu qi③, fu rong xiao yuan ru bian chou④。 zhu lian xiu zhu wei huang hu⑤, jin lan ya qiang qi bai ou⑥。 hui shou ke lian ge wu di⑦, qin zhong zi gu di wang zhou⑧。
( liu zhang, si chang an qu jiang, tan dang shi zhi you xing ye。 shang si, xu zhi luan zhi you。 xia si, shang sheng shi nan zai。 qu xia qu jiang, di xuan wan li, er feng yan yao jie, tong yi xiao sen yi。 chang an zhi luan, qi zi ming huang, gu zhui xu xi nian you xing shi mo。《 du yi》: cheng tong yu qi, qian ze dun lun qin zheng。 yuan ru bian chou, hou ze dan le zhao you。 jian yi ren zhi shen, er li luan dun shu ye。 yin xiang bian chou wei ru zhi xian, jiang shang li gong, zhu lian wei hu, jiang jian hua fang, jin lan jing ou, qu jiang ge wu zhi chang, hui shou shi zhi, qi bu ke lian! ran qin zhong zi gu jian dou zhi di, wang qi you cun, an zhi jin ri zhi luan, bu zhuan wei ta ri zhi zhi hu?【 qian jian】 wan li feng yan, ji suo wei“ sai shang feng yun jie di yin” ye。【 gu zhu】 gong dian mi er huang hu zhi ju ruo wei, zhou ji duo er bai ou zhi you hu qi, ci jie shi jing。 jiu yun zhu wei xiu zuo huang hu wen zhe, fei。【 chen ze zhou zhu】 qu jiang yu le you yuan、 xing yuan、 ci en si deng xiang jin, di ben qin han yi ji, tang kai yuan zhong, shu zao geng wei sheng jing, gu you mo er ju。 di wang zhou, you qi xia han wu di。)
①《 fang yu sheng lan》: qu tang xia, zai kui zhou dong yi li, jiu ming xi ling xia, nai san xia zhi men。 lu ji《 bian wang lun》:“ jin shou xia jiang kou。”《 ju tan lu》: qu jiang chi, tang kai yuan zhong shu zao wei sheng jing, hua hui huan zhou, yan shui ming mei, dou ren you shang sheng yu zhong he shang si jie。 liu《 xiao shuo》: yuan ben gu qu jiang, wen di e qi ming qu, gai ming fu rong, wei qi shui sheng er fu rong fu ye② wei ding shi:“ wan li feng yan yi。” liu kun shi:“ fan ying luo su qiu。” zhu:“ qiu xi fang bai se, gu yue su qiu。”③《 jiu tang shu》: nan nei yue xing qing gong, gong xi nan yu you hua e xiang hui qin zheng wu ben zhi lou。 kai yuan er shi liu nian liu yue, qian fan an ji yu chang an, guang hua e lou, zhu jia cheng, zhi fu rong yuan。《 chang an zhi》: kai yuan er shi nian, zhu jia cheng, ru fu rong yuan, zi da ming gong jia luo cheng fu dao, jing tong hua men, yi da nan nei xing qing gong, ci jing ming chun yan xi men, zhi qu jiang fu rong yuan, er wai ren bu zhi zhi ye。 zhang zheng jian shi:“ yu qi xiang jun tian。”④【 qian jian】 lu shan fan bao zhi, di yu qian xing, deng xing qing gong hua e lou zhi sa, si gu qi chuang, suo wei“ xiao yuan ru bian chou” ye。 xiao yuan, zhi yi chun yuan。《 yi tong zhi》: fu rong yuan, ji qin yi chun yuan di。《 han shu· xiao wang zhi chuan》:“ shu xiao yuan dong men hou。” yu xin shi:“ ting che xiao yuan wai。” chen su zi qing shi,“ gu xiang meng zhong jin, bian chou jiu shang kuan。”⑤《 xi jing za ji》: zhao yang dian, zhi zhu wei lian。 pei zi ye shi:“ liu yun piao xiu zhu。”《 xi jing za ji》: zhao di shi yuan yuan nian, huang hu xia jian zhang tai ye chi zhong, di zuo ge。⑥ yu xin shi:“ jin lan hui sha qi。”《 ai jiang nan fu》:“ tie zhou ya qiang。” gu shi:“ xiang ya zuo fan qiang。”《 pi cang》:“ qiang wei, rui ru ya ye。” he xun shi:“ ke lian shuang bai ou, chao xi shui shang you。”⑦ wang can《 qi ai》 shi:“ nan deng ba ling an, hui shou wang chang an。” yu xin shi:“ zheng zi gu lai ge wu di。”⑧《 shi ji· liu jing chuan》:“ qing qi yi ri yi ye ke zhi qin zhong。” xie? shi:“ jiang nan jia li di, jin ling di wang zhou。”《 qin ji》: wei yang shuo xiao gong yue:“ qin ju he shan zhi gu, dong xiang yi zhi zhu hou, ci di wang zhi ye ye。” ze zhou chen ting jing yue: ci cheng shang zhang, xian gong dian er hou chi yuan ye。 xia ji kun ming er zhang, xian nei yuan er ji cheng wai ye。 shang xia si zhang, jie qian liu ju chang an, hou er ju kui zhou。 ci zhang zai zhong jian, shou ju cong qu tang yin duan, xia liu ze zhuan yan chang an shi, ju jian zhang fa bian hua。
qi qi
kun ming chi shui han shi gong①, wu di jing qi zai yan zhong②。 zhi nv ji si xu ye yue, shi jing lin jia dong qiu feng③。 bo piao gu mi chen yun hei④, lu leng lian fang zhui fen hong⑤。 guan sai ji tian wei niao dao⑥, jiang hu man di yi yu weng⑦。
( qi zhang, si chang an kun ming chi, er tan jing wu zhi yuan li ye。 zhi nv er ju, ji chi jing zhi zhuang li, cheng shang yan zhong lai。 bo piao er ju, xiang chi jing zhi cang liang, zhuan xia guan sai qu。 yu si ju fen jie, fang jian qu zhe sheng dong。 jiu shuo jiang zhong si ju zuo shang gan qi shuai,《 du yi》 zuo zhui su qi sheng, ci du fen chu yi sheng yi shuai, he ye? yue: zhi nv jing yu, gen gu bu yi, er gu mi lian fang, feng qiu ling luo, gu yi xing yi zhi piao liu shuai xie er。 chuan kun ming yi xi shui zhan, qi ji qi yu wu di, ci yun jing qi zai yan, shi jie han yan tang。 ruo yuan tan han shi, qi ke yun zai yan zhong hu? gong《 ji yue zhou jia si ma》 shi:“ wu fu yun tai zhang, xu xiu shui zhan chuan。” ze zhi ming huang zeng zhi chuan yu ci yi。 shen zu niao dao, er ji bi yu weng, yi jian hai jing wu qi, bu fu du wang ju zhi sheng ye。【 chen ze zhou zhu】 guan sai, ji sai shang feng yun。 jiang, ji jiang jian bo lang。 dai yan hu zhe, di shi jie jin, jiang fu jing nan ye。 gong shi“ tian ru cang lang yi diao zhou”,“ du ba diao gan zhong yuan qu”, jie yi yu weng zi bi。)
①《 han shu》: yuan shou san nian, fa zhe li, chuan kun ming chi。 chen zan yue:《 xi nan yi chuan》: yue?` kun ming guo you dian chi, fang san bai li, han shi qiu tong shen du guo, wei kun ming suo bi。 yu fa zhi, gu zuo kun ming chi, xiang zhi yi xi shui zhan, zai chang an xi nan, zhou hui si shi li。《 chang an zhi》: kun ming chi, zai chang an xian xi er shi li。 yu mao shi:“ kun ming chi shui qiu se ming。”②《 shi ji· ping zhun shu》: wu di da xiu kun ming chi, zhi lou chuan gao shi yu zhang, qi zhi jia qi shang, shen zhuang。《 xi jing za ji》: kun ming chi zhong, you ge chuan lou chuan ge shu bai sou, lou chuan shang jian lou lu, ge chuan shang jian ge mao, si jiao chui fan mao bao hui gai, zhao zhuo ya? sui! dou yi sha fa hai ban hao jiong tou zhu! bi qiang ye? hai ao kou gui he xin chu!?br>
③ cao pi《 zhi guai》: kun ming chi zuo er shi ren, dong xi xiang wang, xiang qian niu zhi nv。 jin xia ge:“ zhou ye li ji si。” xu ye、 dong qiu, jing yu dong dui。《 xi jing za ji》: kun ming chi ke yu shi wei jing yu, mei zhi lei yu chang ming hou, ji wei jie dong。 liu xiao wei shi:“ lei ben shi jing dong, shui kuo qian niu yao。” cai yong《 han lv fu》:“ lin jia yu qi wan wu。”④ chen lin xi:“ sui bo piao liu。”《 ben cao tu jing》: gu, ji jiao bai, qi tai zhong you hei zhe, wei zhi jiao yu, hou jie shi, diao gu mi ye。 yu jian wu shi:“ hei mi sheng gu feng, qing hua chu dao miao。” zhao ci gong yue: chen yun hei, yan gu mi zhi duo, yi wang an an ru yun zhi hei ye。 bao zhao shi:“ chen yun ri xi hun。” cai yong《 yue ling zhang ju》: yin zhe, mi yun ye, chen zhe, yun zhi zhong ye。 chen yun yi ben ci。 wang bao shi:“ sai jin bian yun hei。”⑤ tao qian shi:” xi wei san chun qu, jin zuo qiu lian fang。” yu jian wu shi:“ qiu shu fan hong ye, han chi zhui hei lian。” xu xiao bo shi:“ ju shi qian fen hong。”【 shao zhu】 lian chu jie zi, hua di tui luo, gu zhui fen hong。⑥ yu jian wu shi:“ nian dao tong guan sai。”《 kong cong zi》:“ shi ren yan gao zhe, bi yi ji tian wei cheng。”《 nan zhong ba zhi》:“ niao dao si bai li, yi qi xian jue, shou you wu qi, te shang you fei niao zhi dao er。”⑦《 lie zi》:“ shen zai jiang hu zhi zhong。” sui《 wang jiang nan qu》:“ you zi bu gui sheng man di。” fu xuan shi:“ wei bin yu diao weng, nai wei zhou suo zi。” yang shen yue: sui ren xi gu《 kun ming chi ying zhi》 shi,“ hui tiao qian niu zhu, ji shang zhong jing chuan。” bian jian tai ping yan le qi xiang。 jin yi bian yun:“ zhi nv ji si xu ye yue, shi jing lin jia dong qiu feng。” du zhi, ze huang yan ye cao zhi bei, jian yu yan wai yi。《 xi jing za ji》: tai ye chi zhong you diao gu, zi tuo lv jie, yao chu yan zi, sha die qi jian。《 san fu huang tu》 yun: gong ren fan zhou cai lian, wei ba ren zhao ge, bian jian ren wu you xi, gong zhao fu gui。 jin yi bian yun:“ bo piao gu mi chen yun hei, lu leng lian fang zhui fen hong。” du zhi, ze bing ge luan li zhi zhuang ju jian yi。 du shi zhi miao, zai neng fan gu yu, qian jia zhu wu you yin ci zhe, yin wu du shi zhi miao ru ci。
qian qian yi yue: jin ren lun tang qi lv, tui lao du kun ming chi shui wei guan, shi bu jie ci shi suo yi jia。 xi ren xu kun ming zhi sheng zhe, mo ru meng jian、 ping zi, yi ze yue“ ji hu yu zhang zhi guan, lin hu kun ming zhi chi, zuo qian niu er you zhi nv, ruo yun han zhi wu ya。” yi ze yue:“ yu zhang zhen guan, jie yan zhong zhi, qian niu li qi zuo, zhi nv chu qi you, ri yue yu shi hu chu ru, xiang fu sang yu? mi wei! bei sou ban mi pao? guan⑹ le? nang bingS pei jian han sou pang yuan he song zhi he long? tan lv?ぃ? shi xing ping he zhao lun? yu? ou? yun po song zhi he long?﹃? lu#? shi xing guai long⑶ qin jiang? huan: wo jiang song tan bei??? song songヂ ye xian ku yue zhuo? jun? shun gong sou pan? chun ai? lie pu gou jia? wu? she ke ba zheng? you huan bao tan yan jin3 si? jing zhong? shi cheng yuan ye??n, gu mi chen chen, xiang chi shui zhi xuan hei, nai ji yan qi fan zhi ye。 yong xiu yan bing huo can po, gu mi piao chen bu shou, bu yi bei hu。 you yun: ci jin cheng“ qin zhong zi gu di wang zhou” er shen yan zhi, gu shi ze yue han shi, di ze yue wu di。 zhi nv shi jing、 lian fang gu mi、 jin di ling zhao zhi yi ji, yu ge chuan lou lu bing zai yan zhong, yin zi shang qi pi yuan, er bu de jian ye。 yu shang zhang mo ju, ke zhi qi lai?, ze ci zhong xu zhi zhe die huan suo, le ran fen ming yi。 an: wang si?] yun: zhi nv jing yu, pu zhang wei li, zhuang qian zai zhi guan; gu mi lian fang, wu chan feng rao, pu wan min zhi li, ci ben zhui su sheng shi ye。 shuo tong《 qian jian》。 fan ji sui《 ling yang xian sheng shi zhong yu》 yue: shao ling qi lv shi, zu zhang you shi er dui, ran yu yi jie shou jie zhi ci, jin ren xue zhi, yu shi wei zuo yi jing lian, yi pian zhi yi, wu suo gui xiu, fei shi fa ye。
qi ba
kun wu yu xiu zi wei yi①, zi ge feng yin ren?? bei②。 xiang dao zhuo can ying wu li, bi wu qi lao feng huang zhi③。 jia ren shi cui chun xiang wen④, xian lv tong zhou wan geng yi⑤。 cai bi xi zeng gan qi xiang⑥, bai tou jin wang ku di chui⑦。
( ba zhang, si chang an sheng jing, su jiu you er tan shuai lao ye。 xiang dao er ju, ji qiu shi zhi jing, lian shu shang wen。 jia ren er ju, yi xun chun zhi xing, yin qi xia yi。 reng zai si ju fen jie。《 yan yi》: gong zi chang an you?? bei, bi dao jing kun wu yu xiu, ji zhi, ze jian zi ge feng yin, ru yu?? bei, suo wei“ ban bei yi nan chun jin shan” zhe shi ye。《 tang jie》: zhao zhu yi xiang dao yi lian wei dao zhuang fa, shi yi ben wei xiang dao ze ying wu zhuo yu zhi li, bi wu nai feng huang qi lao zhi zhi, gai ju ying feng yi xing rong er wu zhi mei, fei shi shi ye。 ruo yun“ ying wu zhuo yu xiang dao li, feng huang qi lao bi wu zhi,” ze shi you feng huang ying wu yi。【 chen ze zhou zhu】 xiang dao、 bi wu, shu kun wu yu xiu。 shi cui、 tong zhou, shu?? bei。 gong《 cheng xi fan zhou》 shi“ qing e hao chi zai lou chuan, heng di duan xiao bei yuan tian,” suo wei“ jia ren shi cui chun xiang wen” ye。 you《 yu cen can xiong di you?? bei xing》“ chuan xian ming jia yun ji si, shui mian yue chu lan tian guan”, suo wei“ xian lv tong zhou wan geng yi” ye。 chun xiang wen, bi ci wen yi ye。 wan geng yi, yi diao wang gui ye。【 zhang? zhu】 qi xiang, zhi shan shui zhi qi xiang。 gan zhe, yan cai bi suo zuo, qi ling shan shui ye, ji zhi《?? bei xing》 ji《 cheng xi fan zhou》 deng pian yan。【 zhu zhu】 ci ju dang yu《 ti zheng jian hu ting》“ fu shi fen qi xiang” can kan。 qian jian yin“ qi chong xing xiang biao, ci gan di wang zun”, jie zuo fu shi gan zhu, fei ye。【 zhang yuan zhu】 ci shi mo lian yu shang zhang mo lian, jie shu dui jie ti。 xi zeng dui jin wang, yi ben ming bai, jiu zuo yin wang, nai zi e er。 chen zhu you yun: ci wang zi yu wang jing hua xiang ying, ji wang er you di chui, bing bu neng wang yi。 bi yu qi xiang, xi he qi zhuang; tou bai di chui, jin he qi bei。 shi zhi ci, sheng lei ju jin, gu sui zhong yan。)
①《 du yi》: ci zhang suo si, bu zhuan zai?? bei。 kao《 ming sheng zhi》: yu xiu kun wu, bang nan shan er xi, jie wu di suo kai shang lin yuan, fang san bai li, qi gu ji kua jin???、?、 lan tian、 xian ning、 chang an wu xian zhi jing, er?? bei zai?, kun wu yu xiu jie zai shang lin yuan zhong。 yue wei yi, ze yan mao guang yi。《 yu lie fu xu》: wu di guang kai shang lin, dong nan zhi yi chun、 ding hu、 yu xiu、 kun wu。【 jin zhu】 yu xiu, yi wu di xiu ci de ming。《 chang an zhi》: kun wu ting, zai lan tian xian jing。 yu xiu chuan, zai wan nian xian xi nan si shi li。《 si hao ge》:“ mo mo gao shan, shen gu wei yi。” wei yi, hui yuan mao。②《 tong zhi》: zi ge feng, zai gui feng dong, xu ri she zhi, lan ran er zi, qi xing shang song, ruo lou ge ran。 zhang li《 you cheng nan ji》: gui feng zi ge, zai zhong nan shan si zhi xi。《 yi tong zhi》: zi ge feng, zai? xian dong nan san shi li。③【 chen zhu】 gong《 yu? xian yuan da shao fu yan?? bei》 shi you“ fan chao yun zi bai” ju, shuo zhe wei yun zi, sui yun mu, yi ni fan zhi bai。《 nan dou fu》: xiang dao xian yu。【 qian jian】 shen kuo《 bi tan》 ji hong xing zu《 chu ci bu zhu》 bing zuo“ hong dou zhuo yu ying wu li”, dang yi《 cao tang》 ben wei zheng。《 yun xi you yi》: li gui nian zeng yu xiang zhong cai fang shi yan shang, chang“ hong dou sheng nan guo, chun lai fa ji zhi。” xu yan bo shi:“ chao jun bi wu shu。”《 shan hai jing》: huang shan you niao, qi zhuang ru?, ren she neng yan, ming yue ying wu。 zheng xuan《 shi jian》:“ feng huang zhi xing, fei wu tong bu qi”《 shuo yuan》: huang di ji wei, feng ji dong you, qi di wu shu, zhong shen bu qu。④《 chu ci》:“ wei jia ren zhi du huai。” cao zhi《 luo shen fu》:“ huo cai ming zhu, huo shi cui yu。” fei chang shi:“ fang jiao shi cui ren, hui xiu juan fang chun。”【 meng bi zhu】 xiang wen, nai shi ren“ za pei yi wen zhi” zhi yi。《 qian han· lou jing chuan》:“ shu wen yi。” yan zhu:“ wen yi, wei xiang kui zhi ye。 yi, qu sheng。”⑤ zhou wang bao shi:“ xian lv zi zhao xie。”《 hou han shu》: li ying yu guo tai tong zhou er ji, zhong bin wang zhi, yi wei shen xian。⑥《 nan shi》: jiang yan chang xiu ye ting, meng guo pu wei yue:“ wu you cai bi, zai qing chu duo nian, ke yi jian hai。” nai tan huai zhong, de wu se bi yi shou zhi。 si hou you shi jue wu mei ju, shi ren wei zhi cai jin。 jiang yan《 li se fu》:“ fei qi xiang zhi ke pi。”⑦ han gu shi:“ ling wo bai tou。” si ma xiang ru《 mei ren fu》:“ pu zhang di chui。” wu wei qian zhai yue: shi you liu yi, xing ju qi yi, fan yin yang han shu、 cao mu niao shou、 shan chuan feng jing, de yu shi ran zhi gan er wei shi zhe, jie xing ye。 feng ya duo qi xing, er chu sao duo fu bi。 han wei zhi tang, jie ran ru lao du《 qiu xing》 ba shou, shen yi shi ren jian ao, xing zhi ru lv zhe zong yan。
zhang? yue:《 qiu xing》 ba shou, jie xiong hun feng li, chen zhe tong jue, qi you gan yu chang an zhe, dan ji mo qi sheng, er suo gan zi yu yu zhong。 xu er wei zhi, ze fan huai xiang lian que zhi qing, kai wang shang jin zhi yi, yu fu wai yi luan hua, xiao ren bing guo, feng su zhi fei jiu, sheng shuai zhi xiang xun, suo wei bu sheng qi bei zhe, gu yi bu chu hu yi yan zhi biao yi。 zhuo zai yi jia zhi yan,? jin hua ji le? xi? shuo pao you? yun?? su? zi ping bing?br>
chen ji ru yue: yun xia man kong, hui xiang wan zhuang, tian feng chui hai, nu tao fei yong, ke yu lao du《 qiu xing》 zhu pian。
hao jing yue:《 qiu xing》 ba shou, fu li zhi ci, chen hun zhi qi, li kang jiu ding, yong duo san jun, zhen da fang jia ru chuan zhi bi。 wang yuan mei wei qi zao xiu tai guo, ji fu tai fei, zao yu qian lv er qing bu jie, jie xiang zou he er yi wei tiao, ru ci zhu pian, wang wang you zhi。 you qi cai da er qi hou, ge gao er sheng hong, ru wan shi zhi zhong, bu neng wei yong yong xi xiang, he liu wan li, na de bu qian li yi qu? zi mei zhi yu shi, jian zong tiao guan, fei dan si du zhu, yi jia yi ji, ke yi lun gong shang zhe ye。 you yue: ba shou, sheng yun zhi chang, ci cai gao hua, qi xiang guan mian, shi zhen zu hu shi ci tan, du bu yi shi。
ze zhou chen zhong zai ting jing yue:《 qiu xing ba shou》, ming yi lian ju zhi miao, zi bu bi yan、 ji yi zhang fa lun: fen zhi ru hai ji zhi xi, si mian jie jian; he zhi ru chang shan zhi zhen, shou wei hu ying。 qian ren jie yun li ru《 shi ji》, du ru《 han shu》, yu du wei bu ran, du he zi chang、 meng jian wei yi shou zhe ye。
----------- chou zhao ao 《 du shi xiang zhu》-----------
yu lu diao shang feng shu lin, wu shan wu xia qi xiao sen。
jiang jian bo lang jian tian yong, sai shang feng yun jie di yin。
cong ju liang kai ta ri lei, gu zhou yi xi gu yuan xin。
han yi chu chu cui dao chi, bai di cheng gao ji mu zhen。
kui fu gu cheng luo ri xie, mei yi bei dou wang jing hua。
ting yuan shi xia san sheng lei, feng shi xu sui ba yue zha。
hua sheng xiang lu wei fu zhen, shan lou fen die yin bei jia。
qing kan shi shang teng luo yue, yi ying zhou qian lu di hua。
qian jia shan guo jing chao hui, yi ri jiang lou zuo cui wei。
xin xiu yu ren hai fan fan, qing qiu yan zi gu fei fei。
kuang heng kang shu gong ming bo, liu xiang chuan jing xin shi wei。
tong xue shao nian duo bu jian, wu ling yi ma zi qing fei。
wen dao chang an si yi qi, bai nian shi shi bu sheng bei。
wang hou di zhai jie xin zhu, wen wu yi guan yi xi shi。
zhi bei guan shan jin gu zhen, zheng xi che ma yu shu chi。
yu long ji mo qiu jiang leng, gu guo ping ju you suo si。
peng lai gong que dui nan shan, cheng lu jin jing xiao han jian。
xi wang yao chi jiang wang mu, dong lai zi qi man han guan。
yun yi zhi wei kai gong shan, ri rao long lin shi sheng yan。
yi wo cang jiang jing sui wan, ji hui qing suo zhao chao ban。
qu tang xia kou qu jiang tou, wan li feng yan jie su qiu。
hua e jia cheng tong yu qi, fu rong xiao yuan ru bian chou。
zhu lian xiu zhu wei huang he, jin lan ya qiang qi bai ou。
hui shou ke lian ge wu di, qin zhong zi gu di wang zhou。
kun ming chi shui han shi gong, wu di jing qi zai yan zhong。
zhi nv ji si xu yue ye, shi jing lin jia dong qiu feng。
bo piao gu mi shen yun hei, lu leng lian fang zhui fen hong。
guan sai ji tian wei niao dao, jiang hu man di yi yu weng。
kun wu yu xiu zi wei yi, zi ge feng yin ru?? bei。
xiang dao zhuo yu ying wu li, bi wu qi lao feng huang zhi。
jia ren shi cui chun xiang wen, xian lv tong zhou wan geng yi。
cai bi xi you gan qi xiang, bai tou yin wang ku di chui。
zhu shi:
【1】 qiu xing(xìng): yin gan qiu er ji xing。【2】 yu lu: qiu tian de shuang lu, yin qi bai, gu yi yu yu zhi。
【3】 diao shang: shi cao mu diao luo shuai bai。
【4】 wu shan wu xia: ji zhi kui zhou( jin feng jie) yi dai de chang jiang he xia gu。
【5】 xiao sen: xiao se yin sen。
【6】 jiang: chang jiang。
【7】 jian tian yong: bo lang tao tian。
【8】 sai: guan ai xian yao zhi di, ci zhi kui zhou。
【9】 jie di yin: feng yun gai di。“ jie di” you zuo“ za di”。
【10】 cong ju liang kai: du fu ci qian yi nian qiu tian zai yun an, ci nian qiu tian zai kui zhou, cong li kai cheng dou suan qi, yi li liang qiu, gu yun“ liang kai”。“ kai” zi shuang guan, yi wei ju hua kai, you yan lei yan kai。
【11】 ta ri: wang ri, zhi duo nian lai de jian nan sui yue。
【12】 gu yuan: ci chu dang zhi chang an。
【13】 cui dao chi: zhi gan cai dong yi。“ chu chu cui”, jian de jia jia ru ci。
【14】 bai di cheng: ji jin feng jie cheng, zai qu tang xia shang kou bei an de shan shang, yu kui men ge an xiang dui。
【15】 ji mu zhen: huang hun shi ji cu de dao yi sheng。 zhen: dao yi shi。
【16】 kui(kuí) fu: tang zhi kui zhou, zhou zhi zai feng jie, wei fu shu suo zai, gu cheng。
【17】 jing hua: zhi chang an。
【18】 cha: mu fa。
【19】 hua sheng: zhi shang shu sheng。
【20】 shan lou: bai di cheng lou。
【21】 fen die(dié): cheng shang tu bai se de nv qiang。
【22】 jia: gu dai jun zhong hao jiao, qi sheng bei zhuang。
【23】 qing kan: yan wai jian you shi guang xun su zhi gan。
【24】 cui wei: qing shan。
【25】 xin xiu: zai xiu。
【26】 kuang heng: zi ya gui, han chao ren。
【27】 kang shu: zhi chen zi dui yu jun ming huo ting yi you suo di zhi, shang shu ji jian。
【28】 liu xiang: zi zi zheng, han chao jing xue jia。
【29】 qing fei: ji qing qiu fei ma。《 lun yu· yong ye》:“ chi zhi zao qi ye, cheng fei ma, yi qing qiu。”
【30】 wen dao: ting shuo。 du fu yin li kai jing cheng ri jiu, yu chao ting zheng ju de bian hua, bu bian zhi yan, gu yun“ wen dao”。
【31】 si yi qi: shi shuo chang an zheng ju xiang xia qi yi yang fan fu bian hua, ju shi bu ming。
【32】 bai nian: zhi dai yi sheng。 ci er ju shi du fu gan tan zi shen suo jing li de shi ju bian hua, xiang xia qi yi yang fan fu wu ding, ling ren shang bei。
【33】 di zhai: fu di、 zhu zhai。
【34】 xin zhu: xin de zhu ren。
【35】 yi xi shi: zhi yu jiu ri bu tong。 ci er ju gan kai jin xi sheng shuai zhi zhong zhong bian hua, bei tan zi ji qu jing zhi hou, chao guan you huan yi bo。
【36】 bei: zheng bei, zhi yu bei bian hui ge zhi jian de zhan shi。
【37】 jin gu zhen: zhi you zhan shi, jin gu wei jun zhong yi ming hao ling zhi wu。
【38】 zheng xi: zhi yu xi bian tu bo zhi jian de zhan shi。
【39】 yu shu: ji yu xi, cha zhe yu mao de jun yong jin ji gong wen。 chi: xing rong jin ji。 ci er ju wei xi bei tu bo、 hui ge qin rao, bian huan bu zhi, zhan luan pin fan。
【40】 yu long: fan zhi shui zu。
【41】 ji mo: zhi ru qiu zhi hou, shui zu qian fu, bu zai bo mian huo dong。《 shui jing zhu》:“ yu long yi qiu dong wei ye。” xiang chuan long yi qiu wei ye, qiu fen zhi hou, qian yu shen yuan。
【42】 gu guo: zhi chang an。
【43】 ping ju: zhi ping su zhi suo ju。 mo er ju shi shuo zai kui zhou qiu ri si nian jiu ri chang an ping ju sheng huo。
【44】 peng lai gong que: zhi da ming gong。 peng lai, han gong ming。 tang gao zong long shuo er nian(662), zhong xiu da ming gong, gai ming peng lai gong。
【45】 nan shan: ji zhong nan shan。
【46】 cheng lu jin jing: zhi xian ren cheng lu pan xia de tong zhu。 han wu di zai jian zhang gong zhi xi shen ming tai shang jian xian ren cheng lu pan。 tang dai wu cheng lu pan, ci nai yi han yu tang。
【47】 xiao han jian: gao ru yun xiao, xing rong cheng lu jin jing ji gao。
【48】 yao chi: shen hua chuan shuo zhong nv shen xi wang mu de zhu di, zai kun lun shan。
【49】 jiang wang mu:《 mu tian zi chuan》 deng shu ji zai you zhou mu wang deng kun lun shan hui xi wang mu de chuan shuo。《 han wu nei chuan》 ze shuo xi wang mu zeng yu mou nian qi yue qi ri fei jiang han gong。
【50】 dong lai zi qi: yong lao zi zi luo yang ru han gu guan shi。《 lie xian chuan》 ji zai, lao zi xi you zhi han gu guan, guan yin xi deng lou er wang, jian dong ji you zi qi xi mai, zhi you sheng ren guo han gu guan, hou lai guo ran jian lao zi cheng qing niu che jing guo。
【51】 han guan: ji han gu guan。 ci er ju jie yong dian gu ji xie dou cheng chang an cheng gong dian de hong wei qi xiang。
【52】 yun yi: zhi gong shan yun cai ban di fen kai。
【53】 zhi wei: zhi zhi wei shan, yong zhi wei bian cheng, shi di wang yi zhang de yi zhong。 tang xuan zong kai yuan nian jian, xiao song shang shu jian yi, huang di mei yue shuo、 wang ri shou chao yu xuan zheng dian, shang zuo qian, yong yu shan zhang he, fu yang sheng jiang, bu ling zhong ren kan jian, deng dao zuo ding zhi hou, fang ling ren che qu yu shan。 hou lai ding wei chao yi。
【54】 ri rao long lin: xing rong huang di gun pao shang suo xiu de long wen guang cai duo mu, ru ri guang liao rao。
【55】 sheng yan: tian zi de rong mao。 zhe er ju yi wei gong shan yun cai ban di fen kai, zai wei yan de chao jian yi shi zhong, zi ji zeng qin jian guo huang di de rong yan。
【56】 yi: yi zi, zi cong。
【57】 wo cang jiang: zhi wo bing kui zhou。
【58】 sui wan: sui mo, qie shi ti zhi“ qiu” zi, jian shang nian hua lao da。
【59】 ji hui: yan li chao shi jian zhi duan, zhi bu guo ji hui er yi。
【60】 qing suo: han wei yang gong men ming, men shi yi qing se, lou yi lian huan hua wen。 hou yi jie zhi gong men。 dian chao ban: zhi shang chao shi, dian shang yi ban ci dian ming chuan hu bai guan chao jian tian zi。
【61】 qu tang xia: xia ming, san xia zhi yi, zai kui zhou dong, wei san xia men hu。
【62】 qu jiang: zai chang an zhi nan, ming sheng zhi di。
【63】 wan li feng yan: zhi kui zhou yu chang an xiang ge wan li zhi yao。
【64】 su qiu: gu ren yi qiu shu xi fang, qi se bai, gu cheng su qiu。
【65】 hua e: ji hua e xiang hui lou, zai chang an nan nei xing qing gong xi nan yu。
【66】 jia cheng: fu dao。 ju《 chang an zhi》 ji zai, tang xuan zong kai yuan er shi nian(732), cong da ming gong yi cheng xiu zhu fu dao, jing tong hua men, da nan nei xing qing gong, zhi zhi qu jiang fu rong yuan。
【67】 tong yu qi: ci fu dao yin xi fang bian tian zi you shang er xiu, gu yue“ tong yu qi”。
【68】 fu rong xiao yuan: ji fu rong yuan, ye cheng nan yuan, zai qu jiang xi nan。
【69】 ru bian chou: chuan lai bian di zhan luan de xiao xi。 tang xuan zong chang zhu xing qing gong, chang he fei zi men yi qi you lan fu rong yuan。 shi zai, an lu shan pan luan de xiao xi chuan dao chang an, tang xuan zong zai tao wang si chuan zhi qian, zeng deng xing qing gong hua e lou yin jiu, si gu qi chuang。
【70】 zhu lian xiu zhu: zhi qu jiang xing gong bie yuan de lou ting jian zhu, ji xie qi fu li hua mei。 huang hu: niao ming, ji tian e。《 han shu· zhao di ji》:“ shi yuan yuan nian( qian86) chun, huang hu xia jian zhang gong tai ye chi zhong。” ci ju shi shuo yin qu jiang gong dian lin li, chi yuan you huang hu zhi lei de zhen qin。
【71】 jin lan ya qiang: zhi qu jiang zhong zhuang shi hua mei de you chuan。 jin lan, cai si zuo de chuan suo。 ya qiang, yong xiang ya zhuang shi de wei gan。 ci ju shuo qu jiang shang zhou ji wang lai bu xi, shui niao shi bei jing fei。
【72】 ge wu di: zhi qu jiang chi yuan。 ci ju shi shuo xi ri fan hua de ge wu zhi di qu jiang, ru jin lv zao bing zai, huang liang ji mo, ling ren bu kan hui shou。
【73】 qin zhong: ci chu jie zhi chang an。
【74】 di wang zhou: di wang jian dou zhi di。
【75】 kun ming chi: yi zhi zai jin xi an shi xi nan dou men zhen yi dai, han wu di suo jian。《 han shu· wu di ji》 zai yuan shou san nian( qian120) zai chang an fang kun ming dian chi er zao kun ming chi, yi xi shui zhan。
【76】 wu di: han wu di, yi dai zhi tang xuan zong。 tang xuan zong wei gong da nan zhao, zeng zai kun ming chi yan xi shui bing。
【77】 jing qi: zhi lou chuan shang de jun qi。
【78】 zhi nv: zhi han dai kun ming chi xi an de zhi nv shi xiang, su cheng shi po。《 san fu huang tu》 juan si yin《 guan fu gu yu》 yue:“ kun ming chi zhong you er shi ren, li qian niu、 zhi nv yu chi zhi dong xi, yi xiang tian he。” zai jin dou men zhen dong nan de bei chang jia zhuang fu jin you yi xiao miao, su cheng shi po miao。 zhong you shi diao xiang yi zun, ji han dai de kun ming chi de zhi nv xiang。
【79】 ji si: zhi ji ji ji shang zhi si。 xu ye yue: kong dui zhe yi tian ming yue。
【80】 shi jing: zhi kun ming chi zhong de shi ke jing yu。《 san fu huang tu》 juan si yin《 san fu gu shi》 yue:“ chi zhong you yu zhang tai ji shi jing, ke shi wei jing yu, chang san zhang, mei zhi lei yu。 chang ming hou。 lie wei jie dong。” han dai shi jing jin shang zai, xian zang shan xi li shi bo wu guan。
【81】 gu(gū): ji jiao bai, yi zhong cao ben zhi wu, sheng qian shui zhong, ye si lu wei, gen jing ke shi。 qiu tian jie shi, pi hei he se, zhuang ru mi, gu cheng gu mi, you ming diao hu mi。 ci ju shi shuo gu mi piao fu zai kun ming chi mian, gu ying dao ying zai shui zhong, wang guo qu hei ya ya yi pian, xiang wu yun yi yang nong mi。
【82】 lian fang: ji lian peng。
【83】 zhui fen hong: zhi qiu ji lian peng cheng shu, hua ban pian pian zhui luo。 zhong er lian ke hua kun ming chi wan qiu huang liang xiao se zhi jing。
【84】 guan sai: ci zhi kui zhou shan chuan。
【85】 ji tian: zhi ji gao。
【86】 wei niao dao: xing rong dao lu gao jun xian yao, zhi you fei niao ke tong。 ci ju zhi cong kui zhou bei wang chang an, suo jian wei you chong shan jun ling, hen shen wu shuang yi, bu neng fei yue。
【87】 jiang hu man di: zhi piao bo jiang hu, ku wu gui xiu。
【88】 yu weng: du fu zi bi。
【89】 kun wu: han wu di shang lin yuan di ming, zai jin shan xi lan tian xian xi。《 han shu· yang xiong chuan》:“ wu di guang kai shang lin, dong nan zhi yi chun、 ding hu、 kun wu。”
【90】 yu xiu: ji yu xiu chuan, you cheng fan chuan, zai jin shan xi xi an shi chang an qu du qu zhi wei qu yi dai。《 san fu huang tu》 juan si:“ yu xiu yuan, zai chang an cheng nan yu xiu chuan zhong。 han wu di wei li gong bie yuan, jin yu ren bu de ru。 wang lai you guan, zhi xiu qi zhong, gu yue yu xiu。”
【91】 wei yi: dao lu qu zhe de yang zi。
【92】 zi ge feng: zhong nan shan feng ming, zai jin shan xi hu xian dong nan。
【93】 yin: shan zhi bei、 shui zhi nan, cheng yin。
【94】??(měi) bei(bēi): shui ming, zai jin shan xi hu xian xi, tang shi feng jing ming sheng zhi di。 bei, chi tang hu bo。 zi ge feng zai?? bei zhi nan, bei zhong ke yi kan dao zi ge feng xiu mei de dao ying。
【95】“ xiang dao” ju: ji shi shi sheng xia de xiang dao li, ye shi ying wu chi sheng xia de。 ci ju wei dao zhuang yu xu。
【96】“ bi wu” ju: ji shi bi wu zhi lao, ye shi feng huang suo qi。 tong shang ju yi yang, shi dao zhuang yu xu。 ci er ju xie?? bei wu chan zhi mei, qi zhong man shi zhen qin yi shu。
【97】 shi cui: shi qu cui niao de yu mao。
【98】 xiang wen: zeng song li wu, yi shi qing yi。
【99】 xian lv: zhi chun you zhi ban lv,“ xian” zi xing rong qi mei hao。
【100】 wan geng yi: zhi tian se yi wan, shang yao yi chuan ta chu, yi jin you shang zhi xing。
【101】 cai bi: wu cai zhi bi, yu zhi hua mei yan li de wen bi。《 nan shi· jiang yan chuan》:“ you chang xiu yu ye ting, meng yi zhang fu zi cheng guo pu, wei yan yue:‘ wu you bi zai qing chu duo nian, ke yi jian hai。’ yan nai tan huai zhong, de wu se bi yi, yi shou zhi。 er hou wei shi jue wu mei ju, shi ren wei zhi cai jin。”
【102】 gan qi xiang: wei zi ji de shi miao hui jin le da zi ran de qi shi jing xiang。 yi shuo zhi“ di wang qi xiang”, ju ti zhi zi ji yu tian bao shi zai(751) shang《 san da li fu》 de tang xuan zong zan shang shi。
【103】 bai tou: zhi nian lao。
【104】 wang: wang jing hua。
zuo pin shang xi:
qi yi:[ zhu shi](1) qiu xing: qiu ri gan xing。(2) yu lu: zhi shuang。(3) wu shan wu xia: zhe liang chu jun zai jin si chuan sheng wu shan xian。(4) jiang jian: zhi wu xia。 jian: lian。(5) liang kai: liang ci kai fang。 ta ri: wang ri。(6) yi xi: chang xi。(7) dao chi: zhi zuo yi chang de gong ju。(8) bai di cheng: zai jin si chuan sheng feng jie xian。 zhen: dao yi shi。
[ yi wen] qiu tian lai le, shuang jiang feng lin, feng ye diao ling bai luo, wu shan、 wu xia yi dai xiao se yin sen。 xia zhong de jiang shui bo lang tao tian, hao xiang lian tian ye yi qi yong guo lai si de, da gai shi bian sai gan ge’ rao rang jie zhe le di shang de yin qi ba。 liang du ju kai, zi ji reng ran piao bo zai ta xiang, bu jin shang gan luo lei, gu du de xiao zhou, hai chang xi zhe huai nian gu yuan de yi ke xin a! tian jian jian leng le, chu chu you ren yi dong dao chi zai gan zhi guo dong de han yi, wan shang cong bai di cheng de gao chu chuan lai ji cu de dao yi chang de zhen chu sheng。
qi san:
[ zhu shi](1) cui wei: qing de shan。(2) xin xiu: zai xiu。(3) kuang heng: zi ya gui, han chao ren。 kang shu: zhi chen zi dui yu jun ming huo ting yi you suo di zhi, shang shu ji jian。(4) liu xiang: zi zi zheng, han chao jing xue jia。(5) qing fei: ji qing qiu fei ma。
[ yi wen] bai di cheng li qian jia wan hu jing jing di mu yu zai qiu ri de chao hui zhong, wo tian tian qu jiang bian de lou shang, zuo zhe kan dui mian qing cui de shan feng。 lian xu liang ye zai chuan shang guo ye de yu ren, reng fan zhe xiao zhou zai jiang zhong piao liu, sui yi shi qing qiu ji jie, yan zi reng ran zhan chi fei lai fei qu, han chao de kuang heng xiang huang di zhi jian, ta ba gong ming kan de hen dan bo, liu xiang chuan shou jing xue, zen nai shi bu sui xin。 gu ren shang qie ru ci, wo geng shi bu bi shuo le, nian shao shi yi qi qiu xue de tong xue da dou yi fei huang teng da le, ta men zai chang an fu jin de wu ling, chuan qing qiu, cheng fei ma, guo zhe fu gui de sheng huo。
qi wu:
[ zhu shi](1) peng lai: gong dian ming。 nan shan: zhong nan shan。(2) cheng lu: ji cheng lu pan。 jin jing: tong zhu。(3) zhi wei: zhi yong zhi( ye ji) wei yu zhi cheng de gong huang di shang chao shi yong yi zhang mian de yu shan。
[ yi wen] peng lai gong zheng dui zhe wei e de zhong nan shan, cheng lu pan nei de jin zhu gao gao di song li zai yun xiao jian。 xi wang yao chi, huai yi shi wang mu jiang luo ren jian, cong dong bian lai de xiang rui zi qi chong man le han gu guan。 huang shang lin chao, yong yi zhang mian de zhi wei yu shan man man yi kai, ri guang zhao she zai huang shang chuan de xiu you long lin de yi fu shang, shan shan fa guang, wo you xing kan jian le sheng shang de rong yan。 zi ji wo bing cang jiang, yi jiao xing lai, jing qi di fa xian yi jing mu nian sui wan, ji ci hui xiang dao qing suo gong men, ye zeng dian guo chao ban a!
qi qi:
[ zhu shi](1) kun ming chi: han shi suo kai, wu di yan lian shui zhan zhi chu。(2) zhi nv: zhi shi ke de zhi nv。 xu ye yue: kong dui ye yue。(3) shi jing: shi tou zao de jing yu。(4) gu mi: you jiao gu cai, ji ling bai。(5) lian fang: lian peng。 zhui fen hong: zhi he hua diao xie。(6) niao dao: niao fei zhi dao, xing rong dao lu xian yao nan xing。
[ yi wen] jian le kun ming chi de shui, jiu xiang qi han chao li xia de gong lao, wu di jun dui de jing qi fang fo chu xian zai wo yan qian。 chi bian shi ke de zhi nv bu neng zhi bu, kong dui zhe ye yue, shi ke de jing yu si hu zai qiu feng zhong wu dong zhe lin jia。 gu mi piao fu zai shui mian shang, chen chen de yi pian, ru tian shang yi pian hei yun, qiu lu zhi xia de lian peng chan dou zhe, he hua zao yi diao xie。 guan sai shang feng huo lian tian, lu tu bu tong, wei you pian pi de xiao lu ke zou, jiang hu man di zhi guang, yi shen piao bo wu yi, ru tong fan zhou yu jiang shang de yu weng。
----------------------------------
《 qiu xing》 ba shou shi da li yuan nian(766) du fu wu shi wu sui lv ju kui zhou shi de zuo pin。 ta shi ba shou chan lian、 jie gou yan mi、 shu qing shen zhi de yi zu qi yan lv shi, ti xian le shi ren wan nian de si xiang gan qing he yi shu cheng jiu。
chi xu ba nian de an shi zhi luan, zhi guang de yuan nian(763) shi gao jie shu, er tu bo、 hui ge cheng xu er ru, fan zhen yong bing ge ju, zhan luan shi qi, tang wang chao nan yi fu xing le。 ci shi, yan wu qu shi, du fu zai cheng dou sheng huo shi qu ping yi, sui yan jiang dong xia, zhi liu kui zhou。 shi ren wan nian duo bing, zhi jiao ling luo, zhuang zhi nan chou, xin jing shi fei chang ji mo、 yi yu de。《 qiu xing》 zhe zu shi, rong zhu le kui zhou xiao tiao de qiu se, qing qi de qiu sheng, mu nian duo bing de ku kuang, guan xin guo jia ming yun de shen qing, bei zhuang cang liang, yi jing shen hong。
zhe zu shi, qian ren ping lun jiao duo, qi zhong yi wang si?]《 du yi》 de yi jian zui wei tuo qie。 ta shuo:“ qiu xing ba shou, yi di yi shou qi xing, er hou qi shou ju fa zhong huai; huo cheng shang, huo qi xia, huo hu xiang fa, huo yao xiang ying, zong shi yi pian wen zi……” ke jian ba shou shi, zhang fa zhen mi yan zheng, mai luo fen ming, bu yi chai kai, yi bu ke dian dao。 cong zheng ti kan, cong shi ren shen zai de kui zhou, lian xiang dao chang an; you mu nian piao ling, ji lv jiang shang, mian dui man mu xiao tiao jing se er yin qi guo jia sheng shuai ji ge ren shen shi de gan tan; yi dui chang an sheng shi sheng shi de zhui yi er gui jie dao shi ren xian shi de gu ji chu jing、 jin xi dui bi de ai chou。 zhe zhong you si bu neng kan zuo shi du fu yi shi yi di de ou ran chu fa, er shi zi jing sang luan yi lai, ta you guo shang shi gan qing de ji zhong biao xian。 mu du guo jia can po, er bu neng you suo zuo wei, qi zhong qu zhe, shi ren bu ren ming yan, ye bu neng jin yan。 zhe jiu shi ta suo yi wang chang an, xie chang an, wan zhuan di hui, fan fu kai tan de dao li。
wei li jie zhe zu shi de jie gou, xu dui qi nei rong xian lve zuo shuo ming。 di yi shou shi zu shi de xu qu, tong guo dui wu shan wu xia de qiu se qiu sheng de xing xiang miao hui, hong tuo chu yin chen xiao sen、 dong dang bu an de huan jing qi fen, ling ren gan dao qiu se qiu sheng pu mian jing xin, shu fa le shi ren you guo zhi qing he gu du yi yu zhi gan。 zhe yi shou kai men jian shan, shu qing xie jing, bo lan zhuang kuo, gan qing qiang lie。 shi yi luo shi zai“ cong ju liang kai ta ri lei, gu zhou yi xi gu yuan xin” liang ju shang, xia qi di er、 san shou。 di er shou xie shi ren shen zai gu cheng, cong luo ri de huang hun zuo dao shen xiao, qiao shou bei wang, chang ye bu mei, shang ying di yi shou。 zui hou liang ju, ce zhong xie zi ji yi jin mu nian, bing ge bu xi, wo bing qiu jiang de ji mo, yi ji shen zai jian nan, xin huai wei bei,“ mei yi bei dou wang jing hua”, biao xian chu dui chang an de qiang lie huai nian。 di san shou xie chen xi zhong de kui fu, shi di er shou de yan shen。 shi ren ri ri du zuo jiang lou, qiu qi qing ming, jiang se ning jing, er zhe zhong ning jing gei zuo zhe dai lai de que shi fan rao bu an。 mian lin zhong zhong mao dun, shen shen gan tan zi ji yi sheng de shi yu yuan wei。 di si shou shi zu shi de qian hou guo du。 qian san shou shi de you yu bu an bu bu jin bi, zhi ci cai jie shi ta men de zhong xin nei rong, jie chu dao“ mei yi bei dou wang jing hua” de he xin: chang an xiang“ yi qi” yi yang bi zheng ci duo, fan fu bu ding。 ren shi de geng bian, gang ji de beng huai, yi ji hui ge、 tu bo de lian nian jin fan, zhe yi qie shi shi ren shen gan guo yun da fei xi bi。 dui du fu shuo lai, chang an bu shi ge chou xiang de di li gai nian, ta zai zhe tang dai de zheng zhi zhong xin zhu guo zheng zheng shi nian, shen shen yin zai xin shang de you yi lian, you ai mu, you huan xiao, ye you dao chu“ qian bei xin” de ku men。 dang ci guo jia can po、 qiu jiang qing leng、 ge ren gu du zhi ji, suo shu xi de chang an jing xiang, yi yi fu xian yan qian。“ gu guo ping ju you suo si” yi ju tiao chu yi xia si shou。 di wu shou, miao hui chang an gong dian de wei e zhuang li, zao chao chang mian de zhuang yan su mu, yi ji zi ji zeng de“ shi sheng yan” zhi jin yin wei xin wei de hui yi。 zhi ci cang jiang bing wo, sui wan qiu shen, geng jia chu dong ta de you guo zhi qing。 di liu shou huai xiang xi ri di wang ge wu you yan zhi di qu jiang de fan hua。 di wang yi le you yan yin lai le wu qiong de“ bian chou”, qing ge man wu, duan song le“ zi gu di wang zhou”, zai wu xian wan xi zhi zhong, yin han chi ze zhi yi。 di qi shou yi ji chang an de kun ming chi, zhan shi tang chao dang nian guo li chang sheng、 jing wu zhuang li he wu chan fu rao de sheng jing。 di ba shou biao xian le shi ren dang nian zai kun wu、 yu xiu、?? bei chun ri jiao you de shi yi hao qing。“ cai bi xi zeng gan qi xiang”, geng shi shen ke nan wang de yin xiang。
ba shou shi shi bu ke fen ge de zheng ti, zheng ru yi ge da xing shu qing le qu you ba ge le zhang yi yang。 zhe ge shu qing qu yi you nian guo jia xing shuai de ai guo si xiang wei zhu ti, yi kui fu de qiu ri xiao se, shi ren de mu nian duo bing、 shen shi piao ling, te bie shi guan qie zu guo an wei de chen zhong xin qing zuo wei ji tiao。 qi jian chuan cha you qing kuai huan le de shu qing, ru“ jia ren shi cui chun xiang wen, xian lv tong zhou wan geng yi”; you zhuang li fei dong、 chong man hao qing de miao hui, ru dui chang an gong que、 kun ming chi shui de zhui shu; you biao xian kang kai bei fen qing xu de, ru“ tong xue shao nian duo bu jian, wu ling yi ma zi qing fei”; you ji wei chen yu di hui de yong tan, ru“ guan sai ji tian wei niao dao, jiang hu man di yi yu weng”、“ bai tou yin wang ku di chui” deng。 jiu yi biao xian shi ren gu du he bu an de qing xu er yan, qi se tiao ye bu jin xiang tong。“ jiang jian bo lang jian tian yong, sai shang feng yun jie di yin”, yi hao mai、 hong kuo xie ai chou;“ xin xiu yu ren hai fan fan, qing qiu yan zi gu fei fei”, yi qing li、 ning jing xie“ jian bu duan、 li hai luan” de bu ping jing de xin xu。 zong zhi, ba shou zhong de mei yi shou dou yi zi ji du te de biao xian shou fa, cong bu tong de jiao du biao xian ji tiao de si xiang qing xu。 ta men mei yi shou zai ba shou zhong you shi hu xiang zhi cheng, gou cheng le zheng ti。 zhe yang bu jin shi zheng ge shu qing qu cuo zong、 feng fu, er qie yi yang dun cuo, you kai you he, tu chu di biao xian le zhu ti。 wang chuan shan dui ci shuo:“ ba shou ru zheng bian qi yin xuan xiang wei gong er zi cheng yi zhang, huo wei ge lie, ze shen tai jin shi yi。”(《 chuan shan yi shu· tang shi ping xuan》 juan si)
《 qiu xing》 ba shou zhong, du fu chu cai yong qiang lie de dui bi shou fa wai, fan fu yun yong le xun huan wang fu de shu qing fang shi, ba du zhe yin ru shi de jing jie zhong qu。 zu shi de gang mu shi you kui fu wang chang an──“ mei yi bei dou wang jing hua”。 zu shi de shu niu shi“ qu tang xia kou qu jiang tou, wan li feng yan jie su qiu”。 cong qu tang xia kou dao qu jiang tou, xiang qu yao yuan, shi zhong yi“ jie” zi, ba ke shu wang jing, fu jin zhui xi, you bang guo an wei…… zhong zhong fu za gan qing jiao zhi cheng yi ge shen hou zhuang kuo de yi shu jing jie。 di yi shou cong yan qian cong ju de kai fang lian xi dao“ gu yuan”。 zhui yi“ gu yuan” de chen si you bei bai di cheng huang hun de si chu zhen sheng suo da duan。 zhe zhong jian you cong kui fu dao chang an, you cong chang an hui dao kui fu de wang fu。 di er shou, you kui fu gu cheng an zhe bei dou xing de fang wei yao wang chang an, ting xia zhong yuan ti, xiang dao“ hua sheng xiang lu”。 zhe shi liang ci wang fu。 lian pian de hui yi, you bei kui fu gu cheng de bei jia suo huan xing。 zhe shi di san ci wang fu。 di san shou sui ran zhu yao zai shu fa yi yu bu ping, dan shi zhong you“ wu ling yi ma zi qing fei”, reng ran you kui fu dao chang an de wang fu。 di si、 wu shou, yi xie chang an shi shu nian lai de dong luan, yi xie chang an gong que zhi sheng kuang, dou shi xian cong dui chang an de hui yi kai shi, zai zui hou liang ju hui dao kui fu。 di liu shou, cong qu tang xia kou dao qu jiang tou, cong mu qian de wan li feng yan, xiang dao guo qu de ge wu fan hua。 di qi shou huai xiang kun ming chi shui sheng tang wu gong, hui dao mu qian“ guan sai ji tian wei niao dao” de leng luo。 di ba shou, cong chang an de“ kun wu……” hui dao“ bai tou yin wang” de xian shi, dou shi wang fu。 xun huan wang fu shi《 qiu xing》 de ji ben biao xian fang shi, ye shi ta de te se。 bu lun cong kui fu xie dao chang an, hai shi cong zhui yi chang an er gui jie dao kui fu, cong bu tong de jiao du, ceng ceng jia shen, bu jin hao wu zhong fu zhi gan, hai qi le jia shen gan qing, zeng qiang yi shu gan ran li de zuo yong, zhen ke yi shuo shi“ hao fa wu yi han, bo lan du lao cheng”(《 zeng zheng jian yi shi yun》) le。
qing jing de he xie tong yi, shi shu qing shi li yi ge yi chang zhong yao de fang mian。《 qiu xing》 ba shou ke shuo shi yi ge ji hao de fan li。 ru“ jiang jian bo lang jian tian yong, sai shang feng yun jie di yin”, bo lang xiong yong, fang fo tian ye fan dong; wu shan feng yun, xia ji yu di, si yu di xia yin qi xiang jie。 qian yi ju you xia ji shang, hou yi ju you shang jie xia。 bo lang tao tian, feng yun za di, qiu tian xiao sen zhi qi chong sai yu wu shan wu xia zhi zhong。 wo men gan dao zhe liang ju xing xiang you li, nei rong feng fu, yi jing kai kuo。 shi ren bu shi jian dan di zai xian ta de yan jian er wen, ye bu shi jian dan di miao mo jiang liu tuan ji、 sai shang feng yun、 san xia qiu shen de wai mao te zheng, shi ren bu zhuo dao ta men nei zai de jing shen, er fu yu jiang shui、 feng yun mou zhong xing ge。 zhe jiu shi tian shang di xia、 jiang jian guan sai, dao chu shi jing feng hai lang, dong dang bu an; xiao tiao yin hui, bu jian tian ri。 zhe jiu xing xiang di biao xian le shi ren de ji du bu an, fan teng qi fu de you si he xiong zhong de yu bo bu ping, ye xiang zheng le guo jia ju shi de bian yi wu chang he?? bu an de qian tu。 liang ju shi ba xia gu de shen qiu, shi ren ge ren shen shi yi ji guo jia sang luan dou bao kuo zai li mian。 zhe zhong ji zhang wo jing wu de te dian, you ba zi ji ren sheng jing yan zhong zui shen ke de gan qing rong hui jin qu, yong zui sheng dong、 zui you gai kuo li de yu yan biao xian chu lai, zhe yang jing wu jiu you le sheng ming, er zuo zhe qi tu biao xian de gan qing ye jiu you suo fu li。 qing yin jing er xian, jing yin qing er shen。 yu jian er yi fan, xin qing ku men er yi jing kai kuo( yi zhi bu ju cu, bu xia zhai)。 su dong po zeng shuo:“ fu shi bi ci shi, ding zhi fei shi ren”(《 shu yan ling wang zhu bu suo hua zhe zhi er shou》), que shi shi you jian shi、 you jing yan zhi tan。
du fu zhu zai cheng dou shi, zai《 jiang cun》 li shuo“ zi qu zi lai tang shang yan”, cong qi ju cao tang de yan zi de zi qu zi lai, biao xian shi ren suo zai de jiang cun chang xia huan jing de you jing, xian shi le shi ren piao bo hou, chu huo zan shi an ding sheng huo shi zi zai shu zhan de xin qing。 zai《 qiu xing》 di san shou li, tong yang shi yan fei, shi ren que shuo:“ qing qiu yan zi gu fei fei。” shi ren ri ri jiang lou du zuo, bai wu liao lai zhong kan zhe yan zi de shang xia pian pian, yan zhi ci gui, hao xiang gu yi xi luo shi ren de bu neng gui, suo yi shuo ta gu yi fei lai rao qu。 yi ge“ gu” zi, biao xian chu shi ren xin fan yi luan xia de zhe nao zhi qing。 you ru“ qu tang xia kou qu jiang tou, wan li feng yan jie su qiu”, qu tang xia zai kui fu dong, lin jin shi ren suo zai zhi di, qu jiang zai chang an dong nan, shi suo si zhi di。 huang sheng《 du shi shuo》:“ er ju fen ming zai ci di si bi di er, que zhi xie jing。 du shi zhi hua chu, jing ji qing ye”, bu shi wei jing dao yu。 zhi ru“ hua e jia cheng tong yu qi, fu rong xiao yuan ru bian chou” de yi zai yan wai;“ yu long ji mo qiu jiang leng” de xie qiu jing jian zi yu;“ qing kan shi shang teng luo yue, yi ying zhou qian lu di hua” de chun shi xie jing, qing ye zai qi zhong。 zhe zhong qing jing jiao rong de li zi, ba shou zhong chu chu jie shi。
qian mian suo shuo de qing jing jiao rong, shi zhi qing jing yi zhi, you li di jie shi shi ren feng fu fu za de nei xin shi jie suo chan sheng de yi shu xiao guo。 ci wai, du fu shan yu yun yong zhuang li、 hua mei de zi he ci biao xian shen chen de you shang。《 qiu xing》 li, ba chang an xi ri de fan hua chang sheng miao hui de na me qi xiang wan qian, chong man le hao qing, shi ren zao nian de huan yu shuo qi lai na me kuai wei、 xing fen。 dui chang an de yi xie miao xie, bu jin yu hui yi zhong de xin qing xiang shi ying, ye yu shi ren xian shi de cang liang gan qing cheng wei tong yi bu ke fen ge、 hu xiang chen tuo de zheng ti。 zhe geng you zhu du zhe ti hui dao shi ren zai guo jia can po、 ge ren mu nian piao bo shi ji da de you shang he yi yu。 shi ren yu shi yi man qiang re qing ge chang wang xi, yu shi ren gan shou dao shi ren sui lao shuai er you guo zhi qing mi shen, qi“ wu li zheng qian kun” de tong ku ye yue zhong。
《 qiu xing》 ba shou zhong, jiao zhi zhe shen qiu de leng luo huang liang、 xin qing de ji mo qi chu he guo jia de shuai bai can po。 an tong chang de xie fa, zong yao duo yong yi xie qing、 qi、 can、 ku deng zi yan。 ran er du fu zai zhe zu shi li, fan er geng duo di shi yong le xuan lan、 hua li de zi he ci lai xie qiu tian de ai chou。 zha kan qi lai si he shi de yi jing jie ran bu tong, dan ta men zai shi ren qiao miao de qu qian xia, que geng you li di hong tuo chu shen qiu jing wu de xiao tiao he xin qing de cang liang。 ru“ peng lai gong que”、“ yao chi”、“ zi qi”、“ yun yi zhi wei”、“ ri rao long lin”、“ zhu lian xiu zhu”、“ jin lan ya qiang”、“ wu di jing qi”、“ zhi nv ji si”、“ jia ren shi cui”、“ xian lv tong zhou”…… dou neng yin qi mei li de lian xiang, tou guo zi ju, fan chu xuan li de guang cai。 ke shi zai du fu de bi xia, zhe xie ci bei yong lai chen tuo huang liang he ji mo, yong zi zhi yong, chu yu chang qing zhi wai, er yi jing zhi shen, you shi ren gan dao wu chu bu zai chang qing zhi zhong。 zhe zhong bu xie tiao de xie tiao, bu tong yi de tong yi, bu dan si hao wu sun yu xing xiang he yi jing de wan zheng, er qie wang wang bi yong xie tiao de zi ju lai xie, neng chan sheng geng qiang lie de yi shu xiao guo。 zheng ru yong“ xiao” xie bei yuan bi yong“ lei” xie bei yao kun nan de duo, ke shi ru guo xie de hao, jiu ba si xiang gan qing biao xian de geng wei shen ke you li。 liu xie zai《 wen xin diao long》 de《 li ci》 pian zhong jiang dao dui ou shi, zeng zhi chu“ fan dui” jiao“ zheng dui” wei you。 qi you yue zheng zai yu“ li shu qu he”, qu de xiang fan xiang cheng、 jia shen yi qu、 feng fu nei rong de ji ji zuo yong。 yun yong hao hua de zi ju、 chang mian biao xian ai chou、 ku men, tong yang shi“ li shu qu he”, ye ke yi shuo shi qing jing zai geng gao de ji chu shang de jiao rong。 qi jian de he xie, ye shi zai geng shen ke、 geng fu za de mao dun qing xu xia de tong yi。
you ren yi wei du fu ru shu hou, shi ge bu zai you qian qi na yang da qi bang bo、 nong lie chi ren de gan qing。 qi shi, shi ren zai zhe shi qi bing mei xiao chen, zhi shi sheng huo chu jing bu tong, si xiang gan qing geng fu za、 geng shen chen le。 er zai yi shu biao xian fang mian, jing chang qi sheng huo de duan lian he chuang zuo jing yan de ji lei, bi qi qian qi you jin yi bu de ti gao huo feng fu,《 qiu xing》 jiu shi ming zheng。
( feng zhong yun)
-----------------------------------------------
huang he、 dan fu ju bian zai da li yuan nian, shi yun“ cong ju liang kai”, gai zi yong tai yuan nian qiu zhi yun an, da li yuan nian qiu zai kui zhou, shi liang jian ju kai ye。【 qian jian】 pan yue you《 qiu xing fu》, sui yi ming pian。 wu lun: qiu xing zhe, yu qiu er qian xing ye, di ba shou xie qiu zi yi shao, xing zi yi duo。
yu lu tiao shang feng shu lin①, wu shan wu xia qi xiao sen②。 jiang jian bo lang jian tian yong③, sai shang feng yun jie di yin④。 cong ju liang kai ta ri lei⑤, gu zhou yi xi gu yuan xin⑥。 han yi chu chu cui dao chi⑦, bai di cheng gao ji mu zhen⑧。
( shou zhang, dui qiu er shang ji lv ye。 shang si yin qiu tuo xing, xia si chu jing shang qing。【 qian jian】 shou zhang, qiu xing zhi fa duan ye。 jiang jian sai shang, zhuang qi bei zhuang。 cong ju gu zhou, xie qi qi jin。 mo er ju jie shang sheng xia, gu ji yi kui fu gu cheng ci zhi。 gong wei zhen yue: jiang jian cheng xia, sai shang cheng shan, ju kai shan ji, zhou xi jiang zhong, si ju cuo zong xiang ying。【 gu zhu】 bo lang zai di er yue jian tian, feng yun zai tian er yue jie di, ji yan yin hui xiao sen zhi zhuang。【 qian jian】 cong ju liang kai, ji gong《 ke she》 shi“ nan ju zai feng ren bing wo”。 gu zhou yi xi, ji gong《 jiu ri》 shi“ xi zhou shen wan li”。【 zhu zhu】 gong zhi kui yi jing er qiu, shi yi zhou yi qi chu xia, gu zai jian ju kai, reng yun ta ri zhi lei, er gu zhou zha xi, zhe dong gu yuan zhi xin。 ta ri, yan wang shi。 gu yuan, zhi fan chuan。《 du yi》: cong ju gu zhou, mu suo jian。 dao chi mu zhen, er suo wen。【 gu zhu】 cui dao chi, zhi xin yi。 ji mu zhen, dao jiu yi。 yue cui yue ji, jian yu han zhe you bei, ke zi wu yi。 ke sheng qi jue。【 qian jian】 yi jie ze chao qiu, yi di ze gao cheng, yi shi ze bo mu, dao chi ku han, ji zhen cu bie, mo ju biao ju xing hui, lve you wu zhong, suo wei cuo e xiao se, zhen bu ke yan。 fan?Z yue: zuo shi shi zi duo ze jian, xu zi duo ze ruo, ru ci shi“ cong ju”“ gu zhou” yi lian, yu yi he chang bu jian。)
① li mi《 gan qiu》 shi:“ jin feng dang jia jie, yu lu diao wan lin。” shen yue shi:“ mu jie yi tiao shang。” ruan ji shi:“ zhan zhan chang jiang shui, shang you feng shu lin。”② liang yuan di shi:“ wu shan wu xia chang。”《 shui jing zhu》: jiang shui li xia, dong jing xin beng tan, qi xia shi yu li you da wu shan, fei wei san xia suo wu, nai dang kang feng min e, xie ling heng yi, qi jian shou wei yi bai liu shi li, wei zhi wu xia, gai yin shan wei ming ye。 san xia qi bai li zhong, liang an lian shan, lve wu que chu, zi fei ting wu ye fen, bu jian xi yue。 zhang xie shi:“ huang chu yu xiao sen。”③ yu yan shi:“ san shan bo lang gao。”《 zhuang zi》:“ dao jian yu tian。”④【 chen ze zhou zhu】 sai shang, ji zhi kui zhou,《 kui fu shu huai》 shi“ jue sai wu man bei”,《 bai di cheng lou》 shi“ cheng gao jue sai lou” ke zheng。 cai yan《 hu jia》:“ sai shang huang hao xi, zhi ku ye gan。” yu xin shi:“ qiu qi feng yun gao。” han wu di《 lun huai nan wang shu》:“ ji tian jie di。”⑤ zhang xie shi:“ qing lu qi cong ju。”⑥ tao qian ci:“ huo ming jin che, huo zhao gu zhou。” yu yan shi:“ fang yan gu yuan fei。”⑦《 zi ye ge》:“ han yi shang wei le。” wang tai qing shi:“ chu chu dong chun xin。”《 gu shi wei jiao zhong qing qi》:“ zuo shou chi dao chi。”⑧ yu xin shi,“ qiu zhen tiao ji jie。” wang si?] yue:《 qiu xing》 ba zhang, yi di yi qi xing, er hou zhang ju fa yin zhong, huo qi xia、 huo cheng shang、 huo hu fa、 huo yao ying, zong shi yi pian wen zi。 you yun: shou zhang fa xing si ju, bian ying shi shi, jian sang luan diao can jing xiang。 hou si ju、 nai qi bei qiu xin shi。 ci yi shou bian bao kuo hou qi shou。 er gu yuan xin。 nai hua long dian jing chu。 zhi si zhang gu guo si, du zhe dang ling zhe yan, yi jia wei guo, qi yi shen yuan。 hou mian si zhang, you bao kuo yu qi zhong。 ru ren zhu zhi huang yin, sheng shuai yi fu, jing wu zhi fan hua, ren qing zhi yi yu, jie neng zhao luan。 ping ju si zhi, yi fei yi ri, jin piao bo yu ci, zhi you tou bai di chui er yi。 ci zhong qing shi, bu ren ming yan, bu neng jin yan, ren dang zi de yu yan wai ye。
huang sheng yue: du gong qi lv dang yi《 qiu xing》 wei qiu ling, nai gong yi sheng xin shen jie ju zhi suo zuo ye。 ba shou zhi zhong, nan wei xuan qing, chang an yi xing, nai wen zhang zhi guo du。
qi er
kui fu gu cheng luo ri xie①, mei yi bei dou wang jing hua②。 ting yuan shi xia san sheng lei③, feng shi xu sui ba yue cuo④。 hua sheng xiang lu wei fu zhen⑤, shan lou fen die yin bei jia⑥。 qing kan shi shang teng luo yue⑦, yi ying zhou qian lu di hua⑧。
( er zhang, yan kui zhou mu jing。 yi dou zai chu ye zhi shi, kan yue zai ye shen zhi hou, ci shang xia ceng ci ye。 yi zai si ju fen jie。 jing hua bu ke jian, tu ting yuan sheng er chang sui cuo, he sheng qi chu, yi gu fu zhen wen jia, wo bu neng mei, qi shi yue se yu zhou qian er。【 chen ze zhou zhu】 du shi“ bai di kui zhou ge yi cheng”, bai di zai dong, kui fu zai xi。【 qian jian】 yi dou wang jing, ci ju wei ba zhang zhi gu。 zhong zhang die wen, bu chu yu ci, jiao ran suo wei jie duan zhong liu ju ye。 mei yi、 yan wu xi bu ran。《 du yi》: jing hua, ji gu yuan suo zai, wang er bu jian, xi neng bu bei? ting yuan duo lei, shen li shi jiao qi zhen, gu yue shi xia。 gu zhou chang xi, you si cheng cha bu fan, gu yue xu sui。 xiang zhu zhi sheng, wo bing yuan wei, die dui shan lou, bei jia yin dong, jie xie ri luo hou qing jing。 luo jian zhi yue, hu ying zhou hua, bu jiao liang xiao you du yi。 ting yuan、 bei jia, ju yan mu jing。 ba yue、 lu di, dian hai qiu jing。
①《 jiu tang shu》: zhen guan shi si nian, kui zhou wei dou du fu。 du gui、 kui、 zhong、 wan、 fu、 yu、 nan qi zhou。 wang bao shi:“ qiu se zhao gu cheng。” liang yuan di shi:“ xi shan luo ri xie。”② an: zhao cai liang zhu ju yun, qin cheng shang zhi bei dou, chang an zai kui zhou zhi bei, gu zhan yi bei dou er wang zhi。 huo yin chang an cheng bei wei bei dou xing zhe, fei shi。【 chen ze zhou zhu】 tang ren duo yong bei dou, ru ping lin bei dou zhi lei, gong shi duo yong bei dou, ru“ qin cheng bei dou bian” zhi lei, guo pu shi:“ jing hua you xia ku。”③ fu ting shi:“ ting yuan fang cun xiu, wen lai shi zhi chuan。”《 shui jing zhu》:“ mei zhi qing chu shuang dan, lin han jian su, chang you gao yuan chang xiao, shu yin qi yi, kong gu chuan xiang, ai zhuan jiu jue, gu yu zhe ge yue: ba dong san xia wu xia chang, yuan ming san sheng lei zhan chang。” xiao quan shi:“ bie you san sheng lei, zhan chang jing bu qiong。”【 xu zeng zhu】 ben shi ting yuan san sheng shi xia lei, ju yu sheng lv, gu wei shi xia san sheng lei。④ li ling shu:“ ding nian feng shi, hao shou er gui。”《 bo wu zhi》:“ jin you ren ju hai zhu zhe, nian nian ba yue you fu cha qu lai bu shi qi, ren you qi zhi, cheng cha er qu, shi yu yue zhi yi chu, you cheng guo zhuang, gong zhong you zhi fu, jian yi zhang fu qian niu zhu ci yin zhi, yin wen ci shi he chu, da yue: fang yan jun ping ze zhi zhi。 yin hai。 zhi shu, wen jun ping, yue: mou nian mou yue, you ke xing fan qian niu xiu。 ji qi nian yue, zheng shi ci ren dao tian he shi ye。” you《 jing chu sui shi ji》 zai han wu di ling zhang qian shi da xia, xun he yuan, cheng cha jing yue er zhi yi chu。 xia wen suo yun, yu《 bo wu zhi》 tong。 jin an: yan wu wei jie du shi, gong zeng ru mu can mou, gu you feng shi xu sui ju。 ba yue cha, yong yan jun ping zai shu shi。 feng shi, can yong zhang qian chu shi shi。⑤ shen? jin xue? hai ao xie hui?? ! bo dou han xi qia fa he xing qi≈ xiao? za yuan? bian kan zhong? xian du jiang??? pa xing jun? gui xing qiao quI xing gao shai? bi qiaoɡ cha pai zhong?ǜ? sai tan zu bei hu? dou tang hui? shi chun yanㄖ xing duiE? tang fan? shua? za《 su?? cong qu cheng zhe geng? you kaㄖ xiao?ひ lu?! du? fa hai ba fen?? dui! bao pin pen? hu he jiaoィ? ci?⑽ gou li bing? zhui lv cong? hai ba pu dui jian jiaoァ! bo jiu weiⅰ kan qiao xia? jian? wo zan yan li? shi huan piΑA hang zhi mu dang? hai ba jiao?? piΑ! bi he mu di dui jia an shi luo fa hai an? zhang⒁ ao bo! jing suⅰ kang? si li? dou? di?? jie? zhen zheng? puv li er wu kong。⑦ bao bo shi lian ju:“ pang fo teng luo yue, bin fen huang wu yin。”⑧ le fu《 wu ye ti》:“ ba ling san jiang kou, lu di qi ru ma。” xu wei yi teng luo、 lu di fen xia qiu, wei he。
tang ren qi lv, duo zai si ju fen jie, du shi yu ci fa geng yan。 zhang xing《 yan yi》 nian kui fu jing hua zuo zhu, yi ting yuan shan lou ying kui fu, yi feng shi hua sheng ying jing hua, zhu ceng fen ding。 shuo si zheng qi, ran wei zhi du lv zhang fa, er suo suo pei he, quan fei zuo zhe ben yi。 hou mian chang an、 peng lai、 kun ming、 kun wu si zhang, jiu zhu ge cong liu ju fen duan, ju wei he ge。 jin zhao si ju jie jie, fang jian zhang fa ye。
qi san
qian jia shan guo jing chao hui①, ri ri jiang lou zuo cui wei②。 xin xiu yu ren hai fan fan③, qing qiu yan zi gu fei fei④。 kuang heng kang shu gong ming bo⑤, liu xiang chuan jing xin shi wei⑥。 tong xue shao nian duo bu jian⑦, wu ling yi ma zi qing fei⑧。
( san zhang, yan kui zhou chao jing。 shang si yong jing, xia si gan huai。 qiu gao qi qing, gu chao hui leng jing。 shan rao lou qian, gu zuo dui cui wei。 yu ren、 yan zi, ji suo jian yi kuang ji zhi yan liu。《 du yi》: zhou fan yan fei, ci ren qing wu xing zhi chang, lv ren shi zhi, pian jiao zeng chou, yue hai、 yue gu, yan zhi ye。【 shao zhu】 gong chang lun jiu fang? wu zhi, ji bei lu ru, ci gong ming bu ruo heng ye。 gong chang dai zhi ji xian yuan shi, hou song li you si, ci chuan jing bu ru xiang ye。【 yuan zhu】 kuang heng kang shu, liu xiang chuan jing, shang si zi yi du。 gong ming bo, xin shi wei, shu gong zi kai。【 gu zhu】 tong xue shao nian, bu guo zhi zai qing fei, jian wu guan yu qing zhong ye。【 qian jian】 san zhang, zheng shen qiu xing ming pian zhi yi, gu ren suo wei wen zhi xin ye。 mo ju wu ling, qi xia chang an。)
①《 shi yi ji》:“ qian jia wan hu zhi shu。” xie? shi:“ hai wang qing shan guo。” lu ji shi:“ fu sang sheng chao hui”。② yu xin shi:“ shi an si jiang lou。”《 er ya shu》: shan qi qing miao se yue cui wei, fan shan yuan wang ze cui, jin zhi ze cui jian wei。 jiu ben zuo ri ri, nai qi xia hai fan fan、 gu fei fei, dan xian zhong zi tai duo。 lv dong lai zuo bai chu jiang lou, yu qian jia shan guo xiang dui, dan ju fa si ban。 ruo zuo mei ri jiang lou, reng shi dui qi, er jian neng qi xia yi。③《 shi》:“ yu ru xin xiu。” zhu:“ zai xiu yue xin。” xu fang shi:“ yu ren mi jiu pu。”《 shi》:“ fan fan yang zhou。”④ yin zhong wen shi:“ du you qing qiu ri, neng shi gao xing jin。” gu shi:“ qiu qu chun hai shuang yan zi。”《 wen chang za lu》: yan zi zhi qiu she nai qu, zhong chun fu lai。 xie ling yun shi:“ fei fei yan nong sheng。” yi gu dui hai, shi yi jiu zhi ci, fei gu yi zhi wei。 huo yin《 zi gui》 shi“ gu zuo bang ren di”, wei he。⑤《 kuang heng chuan》: yuan di chu ji wei, you ri shi di zhen zhi bian, shang wen yi zheng zhi de shi。 heng shu shang shu, chen bian yi, shang yue qi yan, qian heng wei guang lu da fu、 tai zi shao fu。《 jie chao》:“ du ke kang shu, shi dao shi fei。” lu ji《 chang ge xing》:“ dan hen gong ming bu。”⑥《 qian han· liu xiang chuan》: cheng di ji wei, zhao xiang ling xiao zhong wu jing mi shu。 he ping zhong, zi xin shou zhao, yu fu ling xiao mi shu。 ai di shi, xin fu ling wu jing, zu fu qian ye。 liu xin《 ze tai chang shu》:“ kao xue guan chuan jing。” zhou hong zheng shi:“ ji shang nian xu cu, fu jie xin shi wei。”【 huang sheng zhu】 heng, xiang jie li shi liang chao, gu jie yi zi bi。⑦ tong xue shao nian, wei xiao shi tong xue zhi bei。《 lie nv chuan》: meng zong shao you xue, yu tong xue gong chu。 bao zhao shi:“ yi xi shao nian shi。”⑧《 xi dou fu》:“ bei tiao wu ling。” zhu yun:“ chang ling、 an ling、 yang ling、 mao ling、 ping ling ye。”【 gu zhu】 han tu hao jie ming jia yu zhu ling, gu wu ling wei hao xia suo ju。 fan yun shi:“ bin cong jie zhu dai, qiu ma xi qing fei。” yue zi qing fei, jian fei ji suo guan xin。
zhu he ling yue: qian san zhang, ju zhu kui zhou。 hou wu zhang, nai ji chang an shi。
ze zhou chen zhong zai ting jing yue: qian san zhang, xiang kui zhou er lve chang an。 hou wu zhang, xiang chang wang er lve kui zhou。 ci di zhi ran。
qi si
wen dao chang an si yi qi①, bai nian shi shi bu sheng bei②。 wang hou di zhai jie xin zhu③, wen wu yi guan yi xi shi④。 zhi bei guan shan jin gu zhen, zheng xi che ma yu shu chi⑤。 yu long ji mo qiu jiang leng⑥, gu guo ping ju you suo si⑦。
( si zhang, hui yi chang an, tan qi?? jing sang luan ye。 shang si shang chao ju zhi bian qian, xia shi you bian jing zhi qin bi。 gu guo you si, you qi xia si zhang。《 du yi》: chang an yi po yu lu shan, zai xian yu tu bo, ru yi qi die wei sheng fu, ji ci bai nian zhong er shi shi you bu sheng bei zhe。 bai nian, wei kai guo zhi jin。【 shao zhu】 wang hou zhi jia, wei qi ben cuan, di zhai yi wei xin zhu yi。 wen wu zhi guan, jiao xing lan jin, yi guan fei fu jiu shi yi。 bei you hui ge, xi huan tu bo, shi zai guang de、 yong tai jian。 huo zhi an shi yu nie wei bei kou zhe, fei。【 gu zhu】 you suo si, cong ji mo lai, gu guo ping ju zhi shi, dang qiu jiang ji mo, er li li kan si ye。 qiu jiang er zi, dian qiu xing yi。《 du yi》: si gu guo ping ju, bing si qi zhi luan zhi you。 yi gu yuan xin wei gu guo si zhe, jian gu zhou suo xi zhi xin, wei guo fei wei jia ye。 qi yi jia qie yi。
①《 zuo chuan》: tai shu wen zi yue:“ jin ning zi shi jun, bu ru yi qi, qi he yi mian hu?”② jin jun ming yue: zi gao zu kai guo, zhi da li zhi chu, wei bai nian。《 zuo chuan》: xin you yue:“ bu ji bai nian, qi wei rong hu?” li ling《 da su wu shu》,“ shi shi miu yi。”《 shi shuo》:“ wang rong bei bu zi sheng。”③ gu shi:“ wang hou duo di zhai。”【 qian jian】 tian bao zhong, jing shi tang qin yi ji hong li, er di zhai wei shen yu zhi, ran wei guo gong li jing miao yi wei bi ren yang shi yi。 ji an shi zuo ni zhi hou, da chen xiu jiang jing chong dong yu, ren wei zhi mu yao。④《 hou han shu》 chuan zan: shang fang yu yong wen wu。《 guo tai chuan》: yi guan zhu ru。 tang zhong zong shou yang zai si zhi: yi guan jiu chi。 yi guan, zhi jin shen wang zu。【 qian jian】 xuan zong chong xin bo jiang, er su zong xin ren zhong guan, bi ju chao you, shi wen wu yi guan jie yi yu xi shi yi。⑤【 chen ze zhou zhu】 guang de yuan nian, tu bo ru kou, xian chang an, er nian, pu gu huai en yin hui ge、 tu bo ru kou。 you tu bo kou li quan feng tian, dang xiang qiang kou tong zhou, hun、 nu ci kou zheng??。 shi shi xi bei duo shi, gu jin gu zhen er yu shu chi。 huo wei tu bo ru chang an shi, zheng tian xia bing mo zhi, gu yue yu shu chi, fei ye。 chen you yun: gong shi“ chou kan bei zhi shi chang an”, zhi kui zhou zhi bei, ci yun“ zhi bei guan shan jin gu zhen”, zhi chang an zhi bei。《 feng chan shu》: yin qi zhi bei. li wu di tan。 le fu you《 du guan shan qu》。《 jin shu· liu kun chuan》: jin gu zhen yu he qu。 cui ting bo shi:“ rong ma ming xi jin gu zhen。”《 hou han shu》: feng yi bai zheng xi da jiang jun。《 han fei zi》:“ che ma bu pi bi yu yuan fang。”《 chu han chun qiu》: qing bu fan, yu shu zhi。《 qian han· xi fu gong chuan》: jun shu jiao chi er fu cou, yu xi zhong ji er xia zhi。⑥《 shui jing zhu》: yu long yi qiu ri wei ye。 long qiu fen er jiang, zhe qin yu yuan, gu yi qiu wei ye ye。《 chu ci》:“ ye ji mo qi wu ren。” wu jun shi:“ feng qi qiu jiang shang。”⑦ sang hong yang《 qing tian lun tai zou》:“ jie gu guo di。” ruan ji shi:“ nian wo ping ju shi。” you:“ deng gao you suo si。” qian qian yi yue: su zong shou jing hou, wei ren zhong ren, zhong wai duo gu, gong bu yi yi guan pi yuan,?? zhi jun guo zhi you, gu you chang an shi shi zhi gan。“ mei yi bei dou wang jing hua,” qing ji hu ci。 bai di cheng gao, mu zhan gu guo, jian tian bo lang, shen jin yu long, yue“ ping ju you suo si”, dai yu yi cang jiang yi lao, fen xiu qu zhi, fu ding bai nian ju qi zhi ju。 fei tu shang?? wan, ru xi ren yuan de ru di jing er yi。 ze zhou chen ting jing yue: gu guo ping ju you suo si, you yun“ li li kai yuan shi, fen ming zai mu qian”。 ci zhang mo ju, jie ben zhang yi qi xia shu zhang。
huang sheng yue: xia si zhang, jie gu guo shi, te xiang yan zhi yi shu qi bei gan er。 huo wei yu ji ming huang shen xian you yan wu gong zhi shi, shi you qi ren fang tong ku liu ti, er wu qi xi xiao nu ma, qi qing ye zai?
qi wu
peng lai gao que dui nan shan①, cheng lu jin jing xiao han jian②。 xi wang yao chi jiang wang mu③, dong lai zi qi man han guan④。 yun yi zhi wei kai gong shan, ri rao long lin shi sheng yan⑤。 yi wo cang jiang jing sui wan⑥, ji hui qing suo dian chao ban⑦。
( wu zhang, si chang an gong que, tan chao ning zhi jiu wei ye。 shang si, ji dian qian zhi jing。 xia si, su ru chao zhi shi。 guan zai long shou gang, qian dui nan shan, xi tiao yao chi, dong kan han guan, ji yan qi xiang zhi wei e xuan chang。 er dang shi chong feng shen xian zhi yi, ze jian yu yan wai。【 qian jian】 yi wei sen yan zhi di, gong yi bu yi zhao jian, suo wei“ wang shi wen cai dong ren zhu” ye。 mo ju chao ban, fang ji shi yi yi guan zhi shi。 zhao da gang yue: zhi shan shu kai, wang zhi ru yun ye。 long yan ri ying, jiu zhi ru ri ye。【 chen ze zhou zhu】 ci shi qian liu ju shi ming huang shi shi。 yi wo cang jiang, shi dai zong shi shi, qing suo chao ban, shi su zong shi shi。 qian yan tian bao zhi sheng, dou ran jie zhu, dou jie mo lian, ta ren wei ci, zhong jian dang you ji xu fan xu yi。 wo cang jiang, bing kui zhou。 jing sui wan, gan qiu shen。 ji hui qing suo, yan li chao zhi ji du ye。 ci zhang yong dui jie, wei liang zhang yi ran。
①《 tang hui yao》: da ming gong, long shuo san nian hao yue peng lai gong, bei ju gao yuan, nan wang shuang kai, mei tian qing ri lang, nan wang zhong nan shan ru zhi zhang, jing cheng fang shi jie mo ru zai kan nei。《 yong lu》: zi dan feng men bei, ze you han yuan dian, you bei ze you xuan zheng dian, you bei ze you zi chen dian, san dian nan bei xiang ta, jie zai shan shang, zhi zi chen you bei er wei peng lai, ze shan shi jin yi。 feng cun li yun: gong que, jiu ben zuo xian que wei shi, yu xia wen gong shan bu fan zhong。《 du yi》 cong zhi。 jin an: gong, dang zuo gao, gai zi jin er e er。 lu ji《 luo ji》:“ gao que shi er jian。” ban jie hao fu:“ deng bo qu yu gong que xi。”② ban gu《 xi dou fu》:“ kang xian zhang yi cheng lu, jue shuang li zhi jin jing。” zhu:“ jin jing, tong zhu ye。”【 chen ze zhou zhu】 han wu cheng lu tong zhu, zai jian zhang gong xi, jian zhang gong, zai chang an cheng wai xi bei yu。 tang dong nei zai jing cheng dong bei, bu wen you cheng lu pan shi。 ci gai yan tang kai、 bao gong que zhi sheng。 you yi ming huang hao dao, gu yi peng lai cheng lu、 yao chi zi qi, lian lei yan zhi, bu bi shi you jin jing。《 ju tan lu》:“ han yuan dian, guo chu jian zao, yang guan yu zuo, ru zai xiao han。”③【 chen zhu】 tang gong zhu ru jin xian、 yu zhen zhi lei, duo wei dao shi, zhu guan jing shi, xi wang yao chi, gai yan dao guan zhi sheng。《 tang hui yao》: tai qing gong, jian xiang sheng zu xuan yuan huang di, zou hun cheng zi ji zhi le。 dong lai zi qi, gai yan tai qing zhi zun, yu shang gong que yi lei。 huo yi yao chi wang mu, yu gui fei zhi ce wei tai zhen, zi qi han guan, ji xuan yuan zhi jiang yu yong chang, ru ci shuo, shi zhui shu xian huang zhi shi, fei hui yi qian chao zhi sheng yi。 zhang heng《 si chou shi》:“ ce shen xi wang ti zhan chang。”《 lie zi》: zhou mu wang si yi yuan you, sheng kun lun zhi qiu, sui bin yu xi wang mu, chu yu yao chi zhi shang。《 han wu nei chuan》: qi yue qi ri, shang qi ju cheng hua dian, hu qing niao cong xi lai, ji dian qian。 shang wen dong fang shuo, shuo yue:“ ci xi wang mu yu lai ye。”④《 guan yin nei chuan》: guan ling yin xi chang deng lou wang, jian dong ji you zi qi xi mai, yue:“ ying you sheng ren jing guo jing yi。” nai zhai jie。 qi ri guo jian lao jun cheng qing niu che lai guo。【 qian jian】 tian bao yuan nian, tian tong xiu jian lao jun jiang yu yong chang jie, yun you ling bao fu zai han gu guan yin xi zhai bang。 shang fa shi qiu de zhi。 yao chi, ben dui han guan, yi sheng lv bu xie, gu ju zhong can yong bian tong zhi fa。⑤ yin keng shi:“ yun yi lian shi chu。”《 yi wei zhi》: tang zhi you zhi wei zhang shan。 cui bao《 gu jin zhu》: zhi wei shan, qi yu yin shi。 gao zong shi, you zhi? zhi yang, fu zhang duo yong zhai yu, ji zhi yu yi wei shan, yi zhang yi feng chen。 zhu zhu yun:《 tang hui yao》: kai yuan zhong xiao song zou, mei yue shuo wang, huang di shou chao yu xuan zheng dian, chen yi su mu, sheng jiang fu yang, zhong ren bu he de er jian zhi。 qing ge yu shan, shang jiang chu, shan he, zuo ding, nai qu shan。 wei chen yi bu yu ling ren jian, gu bi qi shan kai ri rao, shi de wang jian sheng yan。 yun yi, zhuang zhang shan zhi liang kai。 long lin, wei gun yi zhi long zhang。【 chen zhu】 shi cheng ming huang yi fan wei li, you fei chang zhi biao。《 zi xu fu》:“ zhao lan long lin。”《 shi shuo》: zhu ge liang yue:“ jin ri fu du sheng yan。”⑥ yi wo cang jiang, ben xie an gao wo dong shan。 ren?P shi:“ cang jiang lu qiong ci。” bao zhao shi:“ chen yin fang sui wan。”⑦ fan yun shi:“ ji hui ming yue ye, fei meng dao jiang bian。” qing suo, guan zhong men ming, zhu bie jian。 lou yao yue: dian, yu dian tong, gu shi duo yong zhi。 shu xi《 bu wang》 shi:“ xian mou chen pa, mo zhi dian ru。” zuo si《 er tang xiong di zan》:“ er tang jie ji, nai dian nai wu。” lu jue《 da nei xiong xi shu》 shi:“ ji dao jin ma shu, fu dian tong long men。” shen yue《 zou dan wang yuan》:“ dian shi jia sheng, jiang bei bi wu。” zi mei zheng cheng zhu xian yong zi li ye。 jiao? yun: wang jian shi:“ dian qian chuan dian ge yi ban, zhao dui xi lai ru zhao man。” gai tang ren lv yong zhi, yi ke zheng du shi zhi bu yin dian yi。 shen yue《 zou dan kong zhi? wen》: zheng chen zhi?, li feng chao ban。 lu de shui yi shang si yong gong dian zi tai duo, wu liu si zao chao shi yu。 jin an: fu chang an jing ting, zi dang yi gong dian wei shou, suo wei“ bu du huang ju zhuang, an zhi tian zi zun ye。 gong yi bu yi zhao jian, gan he zhu zhi, gu zhui yi ru chao jin jun zhi shi, mei chi bu wang。 ruo bi quan shou ju shuo qiu jing, ze bi xia you qiu, yi zhong wu xing yi。 ci zhang xia liu ju, ju yong yi xu zi er shi zi yu ju wei, ru“ jiang wang mu”、“ man han guan”、“ kai gong shan”、“ shi sheng yan”、“ jing sui wan”、“ dian chao ban”, ju fa xiang si, wei mian fan shang wei die zu zhi bing yi。
qi liu
qu tang xia kou qu jiang tou①, wan li feng yan jie su qiu②。 hua e jia cheng tong yu qi③, fu rong xiao yuan ru bian chou④。 zhu lian xiu zhu wei huang hu⑤, jin lan ya qiang qi bai ou⑥。 hui shou ke lian ge wu di⑦, qin zhong zi gu di wang zhou⑧。
( liu zhang, si chang an qu jiang, tan dang shi zhi you xing ye。 shang si, xu zhi luan zhi you。 xia si, shang sheng shi nan zai。 qu xia qu jiang, di xuan wan li, er feng yan yao jie, tong yi xiao sen yi。 chang an zhi luan, qi zi ming huang, gu zhui xu xi nian you xing shi mo。《 du yi》: cheng tong yu qi, qian ze dun lun qin zheng。 yuan ru bian chou, hou ze dan le zhao you。 jian yi ren zhi shen, er li luan dun shu ye。 yin xiang bian chou wei ru zhi xian, jiang shang li gong, zhu lian wei hu, jiang jian hua fang, jin lan jing ou, qu jiang ge wu zhi chang, hui shou shi zhi, qi bu ke lian! ran qin zhong zi gu jian dou zhi di, wang qi you cun, an zhi jin ri zhi luan, bu zhuan wei ta ri zhi zhi hu?【 qian jian】 wan li feng yan, ji suo wei“ sai shang feng yun jie di yin” ye。【 gu zhu】 gong dian mi er huang hu zhi ju ruo wei, zhou ji duo er bai ou zhi you hu qi, ci jie shi jing。 jiu yun zhu wei xiu zuo huang hu wen zhe, fei。【 chen ze zhou zhu】 qu jiang yu le you yuan、 xing yuan、 ci en si deng xiang jin, di ben qin han yi ji, tang kai yuan zhong, shu zao geng wei sheng jing, gu you mo er ju。 di wang zhou, you qi xia han wu di。)
①《 fang yu sheng lan》: qu tang xia, zai kui zhou dong yi li, jiu ming xi ling xia, nai san xia zhi men。 lu ji《 bian wang lun》:“ jin shou xia jiang kou。”《 ju tan lu》: qu jiang chi, tang kai yuan zhong shu zao wei sheng jing, hua hui huan zhou, yan shui ming mei, dou ren you shang sheng yu zhong he shang si jie。 liu《 xiao shuo》: yuan ben gu qu jiang, wen di e qi ming qu, gai ming fu rong, wei qi shui sheng er fu rong fu ye② wei ding shi:“ wan li feng yan yi。” liu kun shi:“ fan ying luo su qiu。” zhu:“ qiu xi fang bai se, gu yue su qiu。”③《 jiu tang shu》: nan nei yue xing qing gong, gong xi nan yu you hua e xiang hui qin zheng wu ben zhi lou。 kai yuan er shi liu nian liu yue, qian fan an ji yu chang an, guang hua e lou, zhu jia cheng, zhi fu rong yuan。《 chang an zhi》: kai yuan er shi nian, zhu jia cheng, ru fu rong yuan, zi da ming gong jia luo cheng fu dao, jing tong hua men, yi da nan nei xing qing gong, ci jing ming chun yan xi men, zhi qu jiang fu rong yuan, er wai ren bu zhi zhi ye。 zhang zheng jian shi:“ yu qi xiang jun tian。”④【 qian jian】 lu shan fan bao zhi, di yu qian xing, deng xing qing gong hua e lou zhi sa, si gu qi chuang, suo wei“ xiao yuan ru bian chou” ye。 xiao yuan, zhi yi chun yuan。《 yi tong zhi》: fu rong yuan, ji qin yi chun yuan di。《 han shu· xiao wang zhi chuan》:“ shu xiao yuan dong men hou。” yu xin shi:“ ting che xiao yuan wai。” chen su zi qing shi,“ gu xiang meng zhong jin, bian chou jiu shang kuan。”⑤《 xi jing za ji》: zhao yang dian, zhi zhu wei lian。 pei zi ye shi:“ liu yun piao xiu zhu。”《 xi jing za ji》: zhao di shi yuan yuan nian, huang hu xia jian zhang tai ye chi zhong, di zuo ge。⑥ yu xin shi:“ jin lan hui sha qi。”《 ai jiang nan fu》:“ tie zhou ya qiang。” gu shi:“ xiang ya zuo fan qiang。”《 pi cang》:“ qiang wei, rui ru ya ye。” he xun shi:“ ke lian shuang bai ou, chao xi shui shang you。”⑦ wang can《 qi ai》 shi:“ nan deng ba ling an, hui shou wang chang an。” yu xin shi:“ zheng zi gu lai ge wu di。”⑧《 shi ji· liu jing chuan》:“ qing qi yi ri yi ye ke zhi qin zhong。” xie? shi:“ jiang nan jia li di, jin ling di wang zhou。”《 qin ji》: wei yang shuo xiao gong yue:“ qin ju he shan zhi gu, dong xiang yi zhi zhu hou, ci di wang zhi ye ye。” ze zhou chen ting jing yue: ci cheng shang zhang, xian gong dian er hou chi yuan ye。 xia ji kun ming er zhang, xian nei yuan er ji cheng wai ye。 shang xia si zhang, jie qian liu ju chang an, hou er ju kui zhou。 ci zhang zai zhong jian, shou ju cong qu tang yin duan, xia liu ze zhuan yan chang an shi, ju jian zhang fa bian hua。
qi qi
kun ming chi shui han shi gong①, wu di jing qi zai yan zhong②。 zhi nv ji si xu ye yue, shi jing lin jia dong qiu feng③。 bo piao gu mi chen yun hei④, lu leng lian fang zhui fen hong⑤。 guan sai ji tian wei niao dao⑥, jiang hu man di yi yu weng⑦。
( qi zhang, si chang an kun ming chi, er tan jing wu zhi yuan li ye。 zhi nv er ju, ji chi jing zhi zhuang li, cheng shang yan zhong lai。 bo piao er ju, xiang chi jing zhi cang liang, zhuan xia guan sai qu。 yu si ju fen jie, fang jian qu zhe sheng dong。 jiu shuo jiang zhong si ju zuo shang gan qi shuai,《 du yi》 zuo zhui su qi sheng, ci du fen chu yi sheng yi shuai, he ye? yue: zhi nv jing yu, gen gu bu yi, er gu mi lian fang, feng qiu ling luo, gu yi xing yi zhi piao liu shuai xie er。 chuan kun ming yi xi shui zhan, qi ji qi yu wu di, ci yun jing qi zai yan, shi jie han yan tang。 ruo yuan tan han shi, qi ke yun zai yan zhong hu? gong《 ji yue zhou jia si ma》 shi:“ wu fu yun tai zhang, xu xiu shui zhan chuan。” ze zhi ming huang zeng zhi chuan yu ci yi。 shen zu niao dao, er ji bi yu weng, yi jian hai jing wu qi, bu fu du wang ju zhi sheng ye。【 chen ze zhou zhu】 guan sai, ji sai shang feng yun。 jiang, ji jiang jian bo lang。 dai yan hu zhe, di shi jie jin, jiang fu jing nan ye。 gong shi“ tian ru cang lang yi diao zhou”,“ du ba diao gan zhong yuan qu”, jie yi yu weng zi bi。)
①《 han shu》: yuan shou san nian, fa zhe li, chuan kun ming chi。 chen zan yue:《 xi nan yi chuan》: yue?` kun ming guo you dian chi, fang san bai li, han shi qiu tong shen du guo, wei kun ming suo bi。 yu fa zhi, gu zuo kun ming chi, xiang zhi yi xi shui zhan, zai chang an xi nan, zhou hui si shi li。《 chang an zhi》: kun ming chi, zai chang an xian xi er shi li。 yu mao shi:“ kun ming chi shui qiu se ming。”②《 shi ji· ping zhun shu》: wu di da xiu kun ming chi, zhi lou chuan gao shi yu zhang, qi zhi jia qi shang, shen zhuang。《 xi jing za ji》: kun ming chi zhong, you ge chuan lou chuan ge shu bai sou, lou chuan shang jian lou lu, ge chuan shang jian ge mao, si jiao chui fan mao bao hui gai, zhao zhuo ya? sui! dou yi sha fa hai ban hao jiong tou zhu! bi qiang ye? hai ao kou gui he xin chu!?br>
③ cao pi《 zhi guai》: kun ming chi zuo er shi ren, dong xi xiang wang, xiang qian niu zhi nv。 jin xia ge:“ zhou ye li ji si。” xu ye、 dong qiu, jing yu dong dui。《 xi jing za ji》: kun ming chi ke yu shi wei jing yu, mei zhi lei yu chang ming hou, ji wei jie dong。 liu xiao wei shi:“ lei ben shi jing dong, shui kuo qian niu yao。” cai yong《 han lv fu》:“ lin jia yu qi wan wu。”④ chen lin xi:“ sui bo piao liu。”《 ben cao tu jing》: gu, ji jiao bai, qi tai zhong you hei zhe, wei zhi jiao yu, hou jie shi, diao gu mi ye。 yu jian wu shi:“ hei mi sheng gu feng, qing hua chu dao miao。” zhao ci gong yue: chen yun hei, yan gu mi zhi duo, yi wang an an ru yun zhi hei ye。 bao zhao shi:“ chen yun ri xi hun。” cai yong《 yue ling zhang ju》: yin zhe, mi yun ye, chen zhe, yun zhi zhong ye。 chen yun yi ben ci。 wang bao shi:“ sai jin bian yun hei。”⑤ tao qian shi:” xi wei san chun qu, jin zuo qiu lian fang。” yu jian wu shi:“ qiu shu fan hong ye, han chi zhui hei lian。” xu xiao bo shi:“ ju shi qian fen hong。”【 shao zhu】 lian chu jie zi, hua di tui luo, gu zhui fen hong。⑥ yu jian wu shi:“ nian dao tong guan sai。”《 kong cong zi》:“ shi ren yan gao zhe, bi yi ji tian wei cheng。”《 nan zhong ba zhi》:“ niao dao si bai li, yi qi xian jue, shou you wu qi, te shang you fei niao zhi dao er。”⑦《 lie zi》:“ shen zai jiang hu zhi zhong。” sui《 wang jiang nan qu》:“ you zi bu gui sheng man di。” fu xuan shi:“ wei bin yu diao weng, nai wei zhou suo zi。” yang shen yue: sui ren xi gu《 kun ming chi ying zhi》 shi,“ hui tiao qian niu zhu, ji shang zhong jing chuan。” bian jian tai ping yan le qi xiang。 jin yi bian yun:“ zhi nv ji si xu ye yue, shi jing lin jia dong qiu feng。” du zhi, ze huang yan ye cao zhi bei, jian yu yan wai yi。《 xi jing za ji》: tai ye chi zhong you diao gu, zi tuo lv jie, yao chu yan zi, sha die qi jian。《 san fu huang tu》 yun: gong ren fan zhou cai lian, wei ba ren zhao ge, bian jian ren wu you xi, gong zhao fu gui。 jin yi bian yun:“ bo piao gu mi chen yun hei, lu leng lian fang zhui fen hong。” du zhi, ze bing ge luan li zhi zhuang ju jian yi。 du shi zhi miao, zai neng fan gu yu, qian jia zhu wu you yin ci zhe, yin wu du shi zhi miao ru ci。
qian qian yi yue: jin ren lun tang qi lv, tui lao du kun ming chi shui wei guan, shi bu jie ci shi suo yi jia。 xi ren xu kun ming zhi sheng zhe, mo ru meng jian、 ping zi, yi ze yue“ ji hu yu zhang zhi guan, lin hu kun ming zhi chi, zuo qian niu er you zhi nv, ruo yun han zhi wu ya。” yi ze yue:“ yu zhang zhen guan, jie yan zhong zhi, qian niu li qi zuo, zhi nv chu qi you, ri yue yu shi hu chu ru, xiang fu sang yu? mi wei! bei sou ban mi pao? guan⑹ le? nang bingS pei jian han sou pang yuan he song zhi he long? tan lv?ぃ? shi xing ping he zhao lun? yu? ou? yun po song zhi he long?﹃? lu#? shi xing guai long⑶ qin jiang? huan: wo jiang song tan bei??? song songヂ ye xian ku yue zhuo? jun? shun gong sou pan? chun ai? lie pu gou jia? wu? she ke ba zheng? you huan bao tan yan jin3 si? jing zhong? shi cheng yuan ye??n, gu mi chen chen, xiang chi shui zhi xuan hei, nai ji yan qi fan zhi ye。 yong xiu yan bing huo can po, gu mi piao chen bu shou, bu yi bei hu。 you yun: ci jin cheng“ qin zhong zi gu di wang zhou” er shen yan zhi, gu shi ze yue han shi, di ze yue wu di。 zhi nv shi jing、 lian fang gu mi、 jin di ling zhao zhi yi ji, yu ge chuan lou lu bing zai yan zhong, yin zi shang qi pi yuan, er bu de jian ye。 yu shang zhang mo ju, ke zhi qi lai?, ze ci zhong xu zhi zhe die huan suo, le ran fen ming yi。 an: wang si?] yun: zhi nv jing yu, pu zhang wei li, zhuang qian zai zhi guan; gu mi lian fang, wu chan feng rao, pu wan min zhi li, ci ben zhui su sheng shi ye。 shuo tong《 qian jian》。 fan ji sui《 ling yang xian sheng shi zhong yu》 yue: shao ling qi lv shi, zu zhang you shi er dui, ran yu yi jie shou jie zhi ci, jin ren xue zhi, yu shi wei zuo yi jing lian, yi pian zhi yi, wu suo gui xiu, fei shi fa ye。
qi ba
kun wu yu xiu zi wei yi①, zi ge feng yin ren?? bei②。 xiang dao zhuo can ying wu li, bi wu qi lao feng huang zhi③。 jia ren shi cui chun xiang wen④, xian lv tong zhou wan geng yi⑤。 cai bi xi zeng gan qi xiang⑥, bai tou jin wang ku di chui⑦。
( ba zhang, si chang an sheng jing, su jiu you er tan shuai lao ye。 xiang dao er ju, ji qiu shi zhi jing, lian shu shang wen。 jia ren er ju, yi xun chun zhi xing, yin qi xia yi。 reng zai si ju fen jie。《 yan yi》: gong zi chang an you?? bei, bi dao jing kun wu yu xiu, ji zhi, ze jian zi ge feng yin, ru yu?? bei, suo wei“ ban bei yi nan chun jin shan” zhe shi ye。《 tang jie》: zhao zhu yi xiang dao yi lian wei dao zhuang fa, shi yi ben wei xiang dao ze ying wu zhuo yu zhi li, bi wu nai feng huang qi lao zhi zhi, gai ju ying feng yi xing rong er wu zhi mei, fei shi shi ye。 ruo yun“ ying wu zhuo yu xiang dao li, feng huang qi lao bi wu zhi,” ze shi you feng huang ying wu yi。【 chen ze zhou zhu】 xiang dao、 bi wu, shu kun wu yu xiu。 shi cui、 tong zhou, shu?? bei。 gong《 cheng xi fan zhou》 shi“ qing e hao chi zai lou chuan, heng di duan xiao bei yuan tian,” suo wei“ jia ren shi cui chun xiang wen” ye。 you《 yu cen can xiong di you?? bei xing》“ chuan xian ming jia yun ji si, shui mian yue chu lan tian guan”, suo wei“ xian lv tong zhou wan geng yi” ye。 chun xiang wen, bi ci wen yi ye。 wan geng yi, yi diao wang gui ye。【 zhang? zhu】 qi xiang, zhi shan shui zhi qi xiang。 gan zhe, yan cai bi suo zuo, qi ling shan shui ye, ji zhi《?? bei xing》 ji《 cheng xi fan zhou》 deng pian yan。【 zhu zhu】 ci ju dang yu《 ti zheng jian hu ting》“ fu shi fen qi xiang” can kan。 qian jian yin“ qi chong xing xiang biao, ci gan di wang zun”, jie zuo fu shi gan zhu, fei ye。【 zhang yuan zhu】 ci shi mo lian yu shang zhang mo lian, jie shu dui jie ti。 xi zeng dui jin wang, yi ben ming bai, jiu zuo yin wang, nai zi e er。 chen zhu you yun: ci wang zi yu wang jing hua xiang ying, ji wang er you di chui, bing bu neng wang yi。 bi yu qi xiang, xi he qi zhuang; tou bai di chui, jin he qi bei。 shi zhi ci, sheng lei ju jin, gu sui zhong yan。)
①《 du yi》: ci zhang suo si, bu zhuan zai?? bei。 kao《 ming sheng zhi》: yu xiu kun wu, bang nan shan er xi, jie wu di suo kai shang lin yuan, fang san bai li, qi gu ji kua jin???、?、 lan tian、 xian ning、 chang an wu xian zhi jing, er?? bei zai?, kun wu yu xiu jie zai shang lin yuan zhong。 yue wei yi, ze yan mao guang yi。《 yu lie fu xu》: wu di guang kai shang lin, dong nan zhi yi chun、 ding hu、 yu xiu、 kun wu。【 jin zhu】 yu xiu, yi wu di xiu ci de ming。《 chang an zhi》: kun wu ting, zai lan tian xian jing。 yu xiu chuan, zai wan nian xian xi nan si shi li。《 si hao ge》:“ mo mo gao shan, shen gu wei yi。” wei yi, hui yuan mao。②《 tong zhi》: zi ge feng, zai gui feng dong, xu ri she zhi, lan ran er zi, qi xing shang song, ruo lou ge ran。 zhang li《 you cheng nan ji》: gui feng zi ge, zai zhong nan shan si zhi xi。《 yi tong zhi》: zi ge feng, zai? xian dong nan san shi li。③【 chen zhu】 gong《 yu? xian yuan da shao fu yan?? bei》 shi you“ fan chao yun zi bai” ju, shuo zhe wei yun zi, sui yun mu, yi ni fan zhi bai。《 nan dou fu》: xiang dao xian yu。【 qian jian】 shen kuo《 bi tan》 ji hong xing zu《 chu ci bu zhu》 bing zuo“ hong dou zhuo yu ying wu li”, dang yi《 cao tang》 ben wei zheng。《 yun xi you yi》: li gui nian zeng yu xiang zhong cai fang shi yan shang, chang“ hong dou sheng nan guo, chun lai fa ji zhi。” xu yan bo shi:“ chao jun bi wu shu。”《 shan hai jing》: huang shan you niao, qi zhuang ru?, ren she neng yan, ming yue ying wu。 zheng xuan《 shi jian》:“ feng huang zhi xing, fei wu tong bu qi”《 shuo yuan》: huang di ji wei, feng ji dong you, qi di wu shu, zhong shen bu qu。④《 chu ci》:“ wei jia ren zhi du huai。” cao zhi《 luo shen fu》:“ huo cai ming zhu, huo shi cui yu。” fei chang shi:“ fang jiao shi cui ren, hui xiu juan fang chun。”【 meng bi zhu】 xiang wen, nai shi ren“ za pei yi wen zhi” zhi yi。《 qian han· lou jing chuan》:“ shu wen yi。” yan zhu:“ wen yi, wei xiang kui zhi ye。 yi, qu sheng。”⑤ zhou wang bao shi:“ xian lv zi zhao xie。”《 hou han shu》: li ying yu guo tai tong zhou er ji, zhong bin wang zhi, yi wei shen xian。⑥《 nan shi》: jiang yan chang xiu ye ting, meng guo pu wei yue:“ wu you cai bi, zai qing chu duo nian, ke yi jian hai。” nai tan huai zhong, de wu se bi yi shou zhi。 si hou you shi jue wu mei ju, shi ren wei zhi cai jin。 jiang yan《 li se fu》:“ fei qi xiang zhi ke pi。”⑦ han gu shi:“ ling wo bai tou。” si ma xiang ru《 mei ren fu》:“ pu zhang di chui。” wu wei qian zhai yue: shi you liu yi, xing ju qi yi, fan yin yang han shu、 cao mu niao shou、 shan chuan feng jing, de yu shi ran zhi gan er wei shi zhe, jie xing ye。 feng ya duo qi xing, er chu sao duo fu bi。 han wei zhi tang, jie ran ru lao du《 qiu xing》 ba shou, shen yi shi ren jian ao, xing zhi ru lv zhe zong yan。
zhang? yue:《 qiu xing》 ba shou, jie xiong hun feng li, chen zhe tong jue, qi you gan yu chang an zhe, dan ji mo qi sheng, er suo gan zi yu yu zhong。 xu er wei zhi, ze fan huai xiang lian que zhi qing, kai wang shang jin zhi yi, yu fu wai yi luan hua, xiao ren bing guo, feng su zhi fei jiu, sheng shuai zhi xiang xun, suo wei bu sheng qi bei zhe, gu yi bu chu hu yi yan zhi biao yi。 zhuo zai yi jia zhi yan,? jin hua ji le? xi? shuo pao you? yun?? su? zi ping bing?br>
chen ji ru yue: yun xia man kong, hui xiang wan zhuang, tian feng chui hai, nu tao fei yong, ke yu lao du《 qiu xing》 zhu pian。
hao jing yue:《 qiu xing》 ba shou, fu li zhi ci, chen hun zhi qi, li kang jiu ding, yong duo san jun, zhen da fang jia ru chuan zhi bi。 wang yuan mei wei qi zao xiu tai guo, ji fu tai fei, zao yu qian lv er qing bu jie, jie xiang zou he er yi wei tiao, ru ci zhu pian, wang wang you zhi。 you qi cai da er qi hou, ge gao er sheng hong, ru wan shi zhi zhong, bu neng wei yong yong xi xiang, he liu wan li, na de bu qian li yi qu? zi mei zhi yu shi, jian zong tiao guan, fei dan si du zhu, yi jia yi ji, ke yi lun gong shang zhe ye。 you yue: ba shou, sheng yun zhi chang, ci cai gao hua, qi xiang guan mian, shi zhen zu hu shi ci tan, du bu yi shi。
ze zhou chen zhong zai ting jing yue:《 qiu xing ba shou》, ming yi lian ju zhi miao, zi bu bi yan、 ji yi zhang fa lun: fen zhi ru hai ji zhi xi, si mian jie jian; he zhi ru chang shan zhi zhen, shou wei hu ying。 qian ren jie yun li ru《 shi ji》, du ru《 han shu》, yu du wei bu ran, du he zi chang、 meng jian wei yi shou zhe ye。
----------- chou zhao ao 《 du shi xiang zhu》-----------
欢迎读者提供注释翻译和赏析
秋兴八首(唐 杜甫)原文注释翻译及赏析(完)-古诗词译文免责声明:「秋兴八首」是唐 杜甫创作的一篇诗词,文笔优美俱佳,原文注释和赏析等内容(即本文)皆收集于网络,版权归原作者,只代表作者观点和本站无关,如果您认为本站转载侵犯了您的权益,请联系我们删除。
古诗词推荐
- 浣溪沙
[唐] 杜甫 旋抹红妆看使君。三三五五棘篱门。相挨踏破茜罗裙。 老幼扶摧收麦社。乌鸢翔舞赛神村。道逢醉叟卧黄昏。 注释:...
- 浣溪沙
[唐] 杜甫 照日深红暖见鱼,连村绿暗晚藏乌,黄童白叟聚雎盱。 麋鹿逢人虽未惯,猿猱闻鼓不须呼,归来说与采桑姑。 注释:...
- 登岳阳楼
[唐] 杜甫 昔闻洞庭水,今上岳阳楼。 吴楚东南坼,乾坤日夜...
- 蜀相
[唐] 杜甫 丞相祠堂何处寻,锦官城外柏森森。 映阶碧草自春色,隔叶黄鹂空好音。 三顾频烦天下计,两朝开济老臣心。 出师未捷身先死,长使英雄泪满襟。 注释: 【1】蜀相:三国蜀汉丞相,指诸葛亮(孔明)。诗题下有注:诸葛亮祠在昭烈庙西。 【2】丞相祠...
- 闻官军收河南河北
[唐] 杜甫 剑外忽传收蓟北,初闻涕泪满衣裳。 却看妻子愁何在,漫卷诗书喜欲狂。 白日放歌须纵酒,青春作伴好还乡。 即从巴峡穿巫峡,便下襄阳向洛阳。 注释: 【1】闻:听说。 【2】官军:指唐朝军队。 【3】剑外:剑门关以南,这里指四川。 【4】蓟北:...
- 兵车行
[唐] 杜甫 车辚辚,马萧萧,行人弓箭各在腰。 耶娘妻子走相送,尘埃不见咸阳桥。 牵衣顿足拦道哭,哭声直上干云霄。 道傍过者问行人,行人但云点行频。 或从十五北防河,便至四十西营田。 去时里正与裹头,归来头白还戍边。 边庭流血成海水,武皇开边意未...
- 春夜喜雨
[唐] 杜甫 好雨知时节,当春乃发生。 随风潜入夜,润物细无声。 野径云俱黑,江船火独明。 晓看红湿处,花重锦官城。 注释: 【1】知:明白,知道。说雨知时节,是一种拟人化的写法。 【2】乃:就。 【3】发生:萌发生长。 【4】潜:暗暗地,悄悄地。这里...
- 石壕吏
[唐] 杜甫 暮投石壕村,有吏夜捉人。 老翁逾墙走,老妇出门看。 吏呼一何怒,妇啼一何苦。 听妇前致词,三男邺城戍。 一男附书至,二男新战死。 存者且偷生,死者长已矣。 室中更无人,惟有乳下孙。 有孙母未去,出入无完裙。 老妪力虽衰,请从吏夜归。 ...
- 春望
[唐] 杜甫 国破山河在,城春草木深。 感时花溅泪,恨别鸟惊心。 烽火连三月,家书抵万金。 白头搔更短,浑欲不胜簪。 注释: 【1】国:国都,指长安(今陕西西安)。 【2】破:陷落。 【3】山河在:旧日的山河仍然存在。 【4】城:长安城。 【5】草木深:...
- 望岳
[唐] 杜甫 西岳崚嶒竦处尊,诸峰罗立如儿孙。 安得仙人九节杖,拄到玉女洗头盆。 车箱入谷无归路,箭栝通天有一门。 稍待西风凉冷后,高寻白帝问真源。 注释: 作品赏析: 此往华州时中途所历者。岳,西岳华山也。《唐书》:华州华阴县有华山。 西岳峻.竦...
- 望岳
[唐] 杜甫 岱宗夫如何,齐鲁青未了。 造化钟神秀,阴阳割昏晓。 荡胸生曾云,决眦入归鸟。 会当凌绝顶,一览众山...
- 望岳
[唐] 杜甫 南岳配朱鸟,秩礼自百王。欻吸领地灵,鸿洞半炎方。 邦家用祀典,在德非馨香。巡守何寂寥,有虞今则亡。 洎吾隘世网,行迈越潇湘。渴日绝壁出,漾舟清光旁。 祝融五峰尊,峰峰次低昂。紫盖独不朝,争长嶪相望。 恭闻魏夫人,群仙夹翱翔。有时五...
- 茅屋为秋风所破歌
[唐] 杜甫 八月秋高风怒号,卷我屋上三重茅。 茅飞渡江洒江郊,高者挂罥长林梢,下者飘转沉塘坳。 南村群童欺我老无力,忍能对面为盗贼,公然抱茅入竹去。 唇焦口燥呼不得,归来倚杖自叹息。 俄顷风定云墨色,秋天漠漠向昏黑。 布衾多年冷似铁,娇儿恶卧...
- 绝句
[唐] 杜甫 江边踏青罢,回首见旌旗。风起春城暮,高楼鼓角悲。 注释: 作品赏析: 赵次公谓江边踏青,乃成都事,盖因前诗有“草见踏青心”句也。按:是年西山有吐蕃之警,故云旌旗、鼓角。依赵氏编在宝应元年春成都诗内。 江边踏青罢①,回首见旌旗。风起...
- 登高
[唐] 杜甫 风急天高猿啸哀,渚清沙白鸟飞回。 无边落木萧萧下,不尽长江滚滚来。 万里悲秋常作客,百年多病独登台。 艰难苦恨繁霜鬓,潦倒新停浊酒杯。 注释: 【1】登高:农历九月九日为重阳节,历来有登高的习俗。 【2】猿啸哀:指长江三峡中猿猴凄厉的...
- 绝句
[唐] 杜甫 两个黄鹂鸣翠柳,一行白鹭上青天。 窗含西岭千秋雪,门泊东吴万里船。 注释: 【1】黄鹂:黄莺,鸣声悦耳。 【2】白鹭:鹭鸶,羽毛纯白,能高飞。 【3】窗含:谓由窗往外望西岭,好似嵌在窗框中,故曰窗含。 【4】西岭:即成都西南的岷山,其雪...
- 旱麓
[先秦] 诗经 瞻彼旱麓,榛楛济济。岂弟君子,干禄岂弟。 瑟彼玉瓒,黄流在中。岂弟君子,福禄攸降。 鸢飞戾天,鱼跃于渊。岂弟君子,遐不作人? 清酒既载,骍牡既备。以享以祀,以介景福。 瑟彼柞棫,民所燎矣。岂弟君子,神所劳矣。 莫莫葛藟,施于条枚...
- 访落
[先秦] 诗经 访予落止,率时昭考。 於乎悠哉,朕未有艾。 将予就之,继犹判涣。 维予小子,未堪家多难。 绍庭上下,陟降厥家。 休矣皇考,以保明其身。 注释: 【1】访:谋,商讨。 【2】落:始。 【3】止:之。一说语气词。 【4】率:遵循。 【5】时:是...
- 潜
[先秦] 诗经 猗与漆沮,潜有多鱼。 有鳣有鲔,鲦鲿鰋鲤。 以享以祀,以介景福。 注释: 【1】猗(yī)与:赞美之词。 【2】漆沮(jù):两条河流名,均在今陕西省渭河以北。 【3】潜:通“槮(sēn)”,放在水中供鱼栖止的柴堆。 【4】鳣(zhān):鳇...
- 桓
[先秦] 诗经 绥万邦,屡丰年。 天命匪解,桓桓武王。 保有厥士,于以四方,克定厥家。 於昭于天,皇以间之。 注释: 【1】绥:和。 【2】万邦:指天下各诸侯国。 【3】匪解(fēi xiè):非懈,不懈...